ابوجعفر محمد بن علی بن شهرآشوب

ابوجعفر محمد بن علی بن شهرآشوب ساروی مازندرانی ملقب به زین العابدین ،رشیدالدین و معروف به ابن شهر آشوب ، یکی از بزرگترین علمای شیعه در قرن ششم هجری قمری بود . وی در سال 475 ش ( 489 ق ) دیده به جهان گشود . پدر و جدش از فضلای بزرگ زمان بودند . ابن شهر آشوب ساروی ، نخست نزد پدر وجدش به تحصیل پرداخت و از آنان اجازه اجتهاد گرفت . سپس در شهرهای مختلف ایران ، عراق ، سوریه و سایر مناطق جهان اسلام برای ملاقات با دانشمندان به مسافرت های علمی پرداخت . وی با بهره بردن از محضر استادان بزرگ در علوم و فنون گوناگون از قبیل ، ادبیات عرب ، شعر ، قرائت ، تفسیر ، حدیث، فقه ، اصول ، معقول و غیره به حد کمال و استادی نائل شد . شاید او به دلیل درگیری با والی مازندران از این استان خارج شد . در هر حال او در مسافرت علمی از شهرهای نیشابور ، سبزوار ، بیهق ، مشهد مقدس ، خوارزم ،ری ، همدان ،  بغداد ، حله ، موصل ، حلب و ... دیدن کرد و در این شهرها از محضر بزرگانی مانند : شیخ طبرسی صاحب مجمع البیان ، احمد بن ابی طالب طبرسی ، سید فضل ا... راوندی ، ابوالفتوح رازی ، قطب الدین رازی ،جارالله زمخشری ، محمدبن حسن شوهانی  ،حسن بن ابوالقاسم بیهقی ، ناصح الدین آمدی ، ابوعبدا... محمد نطنزی و غیره کسب فیض کرد . او با دانش اندوزی نزد اساتید بزرگ ، خدمات ارزشمندی به مذهب شیعه کرد و صاحبان تراجم علمای شیعه هر یک به نوبه خود درباره دریای بیکران علومش ، تقوی ، تهجّد و سجودش ، چهره نیکو ، اخلاق و رفتار و عزت نفسش در کتب خویش قلم فرسایی کرده اند . از وی کتاب های متعددی بر جای مانده که هر کدام به تنهایی می تواند بیانگر مقام و موقعیت علمی این دانشمند عالی مقام باشد . تعدادی از مهم ترین آثارش عبارت اند از : مناقب آل ابی طالب ( ع ) ،معالم العلماء ، مثالب النواصب ، الاوصاف ، الحاوی ، الانصاف ، متشابهات القرآن ، کتاب الجدیده ، الفصول فی النحو ، المنهاج ، الاسباب و النزول علی مذهب آل الرسول ، المثال فی الا مثال ، مائده الفائده و غیره .  از میان  آثارش ، معروف ترین آنها ، کتاب مناقب آل ابی طالب ( ع ) است و بیشترین شهرت مولف آن نیز مرهون این کتاب است ، به گونه ای که به مناقب ابن شهرآشوب معروف است . وی در این کتاب مناقب چهارده معصوم ( ع ) را یکایک مورد بحث و شرح قرار داده است . ابن شهر آشوب ساروی افزون بر تالیف ، شاگردان بزرگی تربیت کرده که منشا خدمات ارزشمندی به دین اسلام شده اند . وی افزون بر تخصص و تبحر در رشته های مختلف علوم اسلامی ، در شعر نیز طبعی روان و ذوقی سرشار داشت و اشعار زیبایی در رابطه با اهل بیت ( ع ) سروده است . سرانجام این دانشمند والامقام و فقیه اهل بیت ( ع ) در شب جمعه 17 شهریور 571ش ( 22 شعبان 588 )  چشم از جهان فروبست