بى ترديد پر حرفى دانش آموزانى كه نوك زبانى صحبت مى كنند در سر كلاس سبب خنده ساير بچه ها مى شود و اين موضوع چندان خوشايند نيست.
واقعيت مهم اين است كه براى يك كودك دو يا سه ساله نوك زبانى حرف زدن به هيچ روى غيرعادى نيست زيرا در اين سن و سال كودك تازه زبان باز كرده و طرز تلفظ و اداى صداها هنوز برايش جا نيفتاده است.
تقريباً از هر ۱۰ كودك يك كودك بعد از چهار سالگى هم نوك زبانى حرف مى زند. چگونه مى توان به اين كودكان كمك كرد؟
نوك زبانى صحبت كردن چيست؟
اين نوع حرف زدن حاكى از وجود اشكال در تلفظ است. كودك زبانش را در جلوى دندان هاى پيشين مى گذارد و اين كار سبب مى شود كه نتواند برخى از صداها را تلفظ كند، مثلاً حرف «ش» مى شود «س».
متخصصان گفتار درمانى معتقدند كه اين گونه ادا كردن ها مى تواند به اين دليل باشد كه كودك هنوز انگشت شستش را مى مكد و يا اين كه حركات زبان را داخل دهانش به خوبى كنترل نمى كند. همچنين اگر كودك در حس شنوايى اشكال داشته باشد و صداها را خوب نشنود نمى تواند تفاوت ميان صداهاى مختلف را تشخيص دهد. گاه والدين خود سبب مى شوند كه كودك در حال رشدشان نوك زبانى صحبت كردن را ادامه دهد و اين به دو علت مى تواند باشد گاه برخى از پدر و مادرها هنوز علاقه دارند كه يك «نوزاد» در خانه داشته باشند و به طور ناخودآگاه كودك را به نوك زبانى حرف زدن تشويق مى كنند و علت دوم اين كه بعضى از والدين نوك زبانى صحبت كردن فرزندشان را بيش از حد يك مساله طبيعى و عادى تلقى مى كنند و ضمن اين كه علاقه اى به ادامه نوك زبانى صحبت كردن كودكشان ندارند، اما اهميتى هم به آن نمى دهند.
گرچه نوك زبانى صحبت كردن به خودى خود مساله مهمى نيست، اما مى تواند مانع كامل و بى نقص شدن ساختمان كلى زبان بشود. مثلاً وقتى كودك نوك زبانى حرف مى زند، اين مساله هنگام روخوانى در سر كلاس و همچنين موقع ديكته نوشتن براى او ايجاد مشكل مى كند، بگذريم از اين كه وقتى كودك از طرف دوستان همكلاسى اش مورد تمسخر قرار مى گيرد، آزرده و غمگين مى شود.
براى درمان چه بايد بكنيم؟
چنانچه كودك پس از چهار سالگى هنوز نوك زبانى حرف مى زند، بايد از نظر گفتار درمانى آزمايش بشود. با اين آزمايش مشخص مى شود كه نوك زبانى صحبت كردن كودك فقط يك مشكل است و يا اين كه با مشكلات ديگر نيز همراه است؟ مثل اين كه كودك علاوه بر نوك زبانى صحبت كردن دير هم زبان باز كرده است و يا از نظر تلفظ مشكلات ديگرى هم دارد.
گفتار درمانى كودكان در اين مرحله خيلى اصولى نيست. گاهى فقط كافى است كه متخصصان گفتار درمانى، پدر و مادرها را راهنمايى كنند كه چگونه براى تربيت كودكشان رفتار درستى داشته باشند.
از همه مهم تر هنگامى كه كودك واژه ها را اشتباه تلفظ مى كند، اشتباهات او را تصحيح كنند. وقتى كودك جمله اى مى گويد كه يكى از كلمات آن را بد تلفظ مى كند، مناسب تر است كه جمله دوباره به طور صحيح تكرار شود. مثلاًً به كودك گفته نشود: «آدم نمى گويد زاكت بايد بگويى ژاكت!» به جاى اين حرف خيلى ساده جمله صحيح را اين طور تكرار مى كنيم: «عزيزم، ژاكت تو روى صندلى است.» بيشتر اوقات تا همين مقدار كافى است كه كودك كم كم متوجه مشكل زبان خود بشود و خودش اشتباهاتش را اصلاح كند. دوباره او را مى آزماييم، چنانچه بعد از همه توصيه ها باز كودك نوك زبانى صحبت مى كند، در اين جا ديگر نوبت متخصصان گفتار درمانى است.
