«النَّجمُ الثّاقِبُ »
ستاره اي درخشان است
در ابتداي سوره ميگويد (و السماء و الطارق) قسم به آسمان و كوبندهي شب. در اين آيه طارق را تفسير ميكند و ميگويد اين مسافر شبانه همان ستارهي درخشاني است كه بر آسمان ظاهر ميشود و بقدري بلند است گويي ميخواهد سقف آسمان را بشكافد و سوراخ كند. و نورش بقدري خيره كننده است كه تاريكيها را ميشكافد و به درون چشم آدمي نفوذ ميكند. (ثقب به معني سوراخ كردن) در اينكه آيا منظور ستارهي معيني است مانند ستارهي ثريا (از نظر بلندي و دوري در آسمان) يا ستارهي زحل يا شهاب (از نظر روشنايي خيره كننده) و يا اشاره به همهي ستارگان است، تفسيرهاي متعددي وجود دارد.
ولي با توجه به اينكه در آيهي بعدي آنرا به نجم ثاقب تفسير كرده، معلوم ميشود منظور هر ستارهاي نيست. بلكه ستارگان درخشاني است كه نور آنها پردههاي ظلمت را ميشكافد و در چشم آدمي نفوذ ميكند. در بعضي از روايات «النجم الثاقب» به ستارهي زحل تفسير شده كه از سيارات منظومه شمسي و بسيار پرفروغ و نوراني است. اين معني از حديثي از امام صادق (ع) نقل شده كه در آن منجمي از حضرت سؤال كرد كه منظور از «ثاقب» در اين آيه چيست؟ فرمود ستاره(سياره)ي زحل است كه طلوعش در آسمان هفتم است و نورش آسمانها را ميشكافد و به آسمان پائين ميرسد. لذا خداوند آنرا «نجم ثاقب» ناميده.
قابل توجه آنكه زحل آخرين و دورترين ستارهي منظومهي شمسي است كه با چشم غيرمسلح ديده ميشود و از آنجا كه از نظر ترتيببندي كواكب منظومهي شمسي نسبت به خورشيد در هفتمين مدار قرار گرفته، امام (ع) در اين حديث مدار آنرا آسمان هفتم شمرده. اين ستاره(سياره) ويژگيهايي دارد كه آنرا شايستهي سوگند ميكند. از يكسو دورترين ستارگان قابل مشاهدهي منظومه شمسي است و به همين جهت در ادبيات عرب گاه آنرا«شيخ النجوم» نيز مينامند. ستارهي زحل كه نام فارسي آن كيوان است داراي حلقههاي نوراني متعددي است كه آنرا احاطه كرده است. حلقههاي نوراني زحل كه گرداگرد آنرا فرا گرفته از عجيبترين پديدههاي آسماني است كه دانشمندان نجوم، دربارهي آن نظرات گوناگوني دارند و هنوز هم پديدهي اسرار آميزي است.
قُلْ سِیرُوا فِی الْأَرْضِ فَانظُرُوا کَیْفَ بَدَأَ الْخَلْقَ ثُمَّ اللَّهُ یُنشِئُ النَّشْأَةَ الْآخِرَةَ إِنَّ اللَّهَ عَلَى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ (بگو در زمین بگردید و بنگرید خداوند چگونه آفرینش را آغاز کرده است، سپس خداوند به همین گونه، جهان را ایجاد می کند خداوند یقیناً بر هر چیز تواناست) /عنکبوت20