مطالب علمی - پزشکی

● علل بوجود آورنده چروک :

فیبرهای کلاژن ساختمان اصلی پروتئین در پوست هستند و فیبرهای آلاستین به خاطر قابلیت ارتجاعی خود (توانایی برای کشیدگی و قابلیت بازگشت به شکل اولیه ) به پوست جوانی و طراوت می دهند. پوست خوب پیامد طبیعی سلولهای پوستی جدید است که در محیط مطلوب مواد ساختمانی اساسی نظیر آمینو اسیدها، ویتامین ها و مواد معدنی ایجاد می شود.
به نظر می رسد که چگونگی محکم ماندن پوست شما مستقیما با سلامت فیبرهای کلاژن ارتباط دارد. بعضی عقیده دارند که سلولهای پوستی نمی تواند بدون حمایت کافی از ویتامین ث ، به طور سالم فیبرهای کلاژن را بسازد . افزایش سن و سالهایی که پوست در معرض عوامل محیطی (نظیر آفتاب ، استرس ) قرار دارد ، سبب می شود پوست چروکیده و ضعیف شود ، زیرا که قادر نیست دوباره به طور صحیح درست و مرمت شود. همچنان که یک شخصی پیر می شود ، غشاء میانی پوست(لایه داخلی پوست که زیر قسمت سطحی خارجی ترین قسمت اپیدرم قرار دارد ) شروع به کم چربی شدن می کند .
بعضی مردم گمان می کنند که خرابی پوست بر اثر آفتاب ، عامل ۹۰ درصد پیری پوست است . البته در معرض طولانی مدت قرار گرفتن اشعه ماوراء بنفش خورشید به انهدام فیبرهای آلاستین در پوست منجر شده و سبب ضعیف شدن پوست ، کشیدگی و از دست دادن قابلیت ارتجاعی آن می شود . همچنین پوست آسانتر گسسته و کوفته شده و به زمان بیشتری برای التیام نیاز پیدا می کند. پوست سیگاریها بیشتر از غیر سیگاریها با همان نوع پوست ، گرایش به چروک شدن دارد. دلیل این تفاوت ، شناخته نشده است ، اما ممکن است به خاطر این حقیقت باشد که سیگار گردش خود را در پوست کاهش می دهد.
دیگر آلوده کننده های هوا مخصوصا ازن همیشه در این کار دخیل هستند. این باور وجود دارد که رادیکالهای آزاد اکسیژن ، به غشاهای سلولی آسیب می رسانند، حتی با مواد ژنتیکی فعل و انفعال داشته و پیری پوست را تسریع می کنند. کاهش وزن سریع و جدی نیز ممکن است سبب چین و چروک شود ، همان طور که سلولهای چربی زیرین پوست احتیاج به لایه سطحی دارند، کاهش در این سلولهای چربی سبب می شود که شخص لاغر و ضعیف به نظر بیاید.
پیشگیری : انستیتو ملی سالخوردگان (آمریکا) معتقد است راههای ذیل برای نگهداری پوست سالم با پرهیز از قرار گرفتن در معرض آفتاب به آسانی در زندگی امکان پذیر است :
حمام آفتاب نگیرید و سعی کنید که بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر از قرار گرفتن در معرض آفتاب پرهیز کنید.
اگر در بین ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعدازظهر مجبورید که در معرض آفتا باشید ، همیشه از لباسهای محافظ نظیر یک کلاه یا پیراهن آستین بلند و عینک آفتابی استفاده کنید.
قبل از این که در معرض آفتان قرار بگیرید ، از لوسیونهای ضد آفتاب قرار بگیرید ، از لوسیونهای ضد آفتاب برای کمک به پوست خود جهت محافظت از اشعه ماوراء بنفش استفاده کنید.
به یاد داشته باشید که دوباره هر زمان که لازم بود لوسیون را به کار ببرید. همیشه از محصولاتی استفاده کنید که دارای SPF (فاکتور محافظت از آفتاب ) ۱۵ یا بالاتر باشند.

پوست خود را اغلب به خاطر علایم سرطان پوست چک کنید . اگر تغییراتی وجود داشت که باعث نگرانی شما بود ، حتما با یک پزشک مشورت کنید.
 

۱) افزایش فشارهای عصبی و روحی
یکی از علت‌های مهم که در پیدایش پیری زودرس موثر است تنش‌های شدید و غم و غصه‌های ناگهانی است که می‌تواند انسان را در یک شب، سال‌ها پیر و فرسوده کند. مرگ عزیزان، به خطر افتادن آبرو، صدمه‌ دیدن حیثیت اجتماعی، شکست‌های ناگهانی در راه عشق و محبت، بی‌وفایی، خیانت‌های غیرقابل پیش‌بینی و دور از انتظار و … می‌توانند سبب پیری زودرس شوند.
۲) حسادت و خودخوری
شاید به نظر عده‌ای، سخن به میان آوردن از حالاتی روحی به نام حسادت در این مجموعه لزومی نداشته و بی‌ربط باشد، ولی این موضوع با زیبایی پوست و چهره‌ی انسان رابطه‌ای تنگاتنگ دارد. حسادت همانند آتش سیگار، صاحب خود را از درون به خاکستر مبدل می‌کند.
انسان حسود بدترین بلا و دشمن را در قلب و روح خود دارد و به قول معروف “انسان حسود دائماً در بلا و در حال گداختن است”. فرد حسود در کام آتشین حسادت به ذغال و سپس به خاکستر مبدل خواهد شد. فرد حسود نه تنها دچار پیری زودرس می شود، بلکه در بعضی مواقع دیده شده که شخص در مراحل حاد، دچار مرگ ناگهانی نیز شده است.
خوشا به حال افرادی که سعی می‌کنند دارای حسن خلق، نظر بلند و دریا دلی باشند که در کنار این خصائل، پرهیز از خودخوری هم به دست می‌آید. در آخر می‌توان ادعا کرد که زیبایی اخلاق و بی‌آلایشی باطن در خطوط چهره و دل‌نشین بودن سیمای انسان متجلی می‌شود.
پروتئین‌ها و ویتامین‌های A ، C، E نه تنها با عوامل ایجاد پیری در بدن مقابله می‌کنند، بلکه وظایف اساسی دیگری نیز در تأمین زیبایی و سلامت پوست بدن شما ایفا می‌کنند.
۳) استفاده ی بی‌رویه‌ از فرآورده‌های آرایشی- بهداشتی با شعار دروغین گیاهی
مصرف بیش از اندازه‌ی مواد شیمیایی آرایشی حتی با ادعای خارجی بودن یا گیاهی بودن، نتیجه ای جز خرابی و فرسودگی را پوست ندارد. مثلا مصرف مداوم مداد چشم ، خط لب و امثال آن‌ها با گذشت زمان، در همان ناحیه پوست را دچار چین و چروک و نازیبایی می‌کند و پوست چنان گرفتار حفره و شیار می شود که هر روز بیش‌تر از روز قبل، باید از مواد پر کننده‌ی آرایشی و کرم پودرهای گوناگون کمک بگیرد تا فرو رفتگی و شیارهای پوست را پُر کند. غافل از اینکه با این رویه می‌توان آینده‌ی نسبتاً نامطلوبی را برای پوست پیش‌بینی کرد.
بنابراین می‌توان حداقل هفته‌ای ۳ تا ۴ مرتبه پوست این نواحی را با عصاره‌های روغنی هویج و گل همیشه بهار و امثال آن‌ها یا فرآورده‌های تهیه ‌شده از آن‌ها تقویت کرد.
۴) اپیلاسیون بی‌رویه و نامناسب موها
اپیلاسیون بی‌اندازه و مکرر می‌تواند پوست را دچار پیری زودرس نماید. در ضمن الکترولیز زیاد پیاز موهای زائد، نیز همین نتیجه را می‌دهد.
۵) تغذیه نامناسب
پروتئین‌ها و ویتامین‌های A ، C، E نه تنها با عوامل ایجاد پیری در بدن مقابله می‌کنند، بلکه وظایف اساسی دیگری نیز در تأمین زیبایی و سلامت پوست بدن شما ایفا می‌کنند.
▪ ویتامین A در غذاهایی مانند: جگر، شیر، زرده ی تخم مرغ و سبزیجات تازه مانند هویج، اسفناج و تره وجود دارد. این ویتامین در ترمیم بافت‌های بدن، نقش بسیار پراهمیتی دارد. ویتامین A نوسازی پوست را افزایش می دهد.
▪ ویتامین C نیز در مکانیسم تولید کلاژن و حفظ عملکرد صحیح و دقیق دستگاه ایمنی بدن ضروری است. مصرف خوراکی ویتامین C به کشسانی پوست کمک می کند، از بروز پارگی و زخم جلوگیری می کند. مرکبات مانند پرتقال ، گریپ فروت، انواع لیمو و نارنگی از غنی ترین منابع ویتامین C هستند. غیر از مرکبات، ویتامین C در کیوی ، انواع توت، گوجه فرنگی، فلفل دلمه ای، هندوانه ، طالبی، توت فرنگی، سیب زمینی و سایر سبزیجات و میوه های تازه موجود است.
▪ ویتامین E هم در رشد و نمو بدن بسیار نقش دارد. بهترین منابع غذایی ویتامین E شامل : آجیل ، مارگارین و روغن های گیاهی مثل : روغن جوانه گندم ، سویا، بادام، گردو ، فندق ، ذرت ، دانه کتان و زیتون است.
۶) عدم استراحت
استراحت و خواب کافی سبب خون‌رسانی مناسب به پوست و تغذیه‌ی ایده‌آل آن می‌شود. بر عکس در صورت کم‌خوابی و عدم استراحت کافی، خون لازم برای تغذیه‌ی پوست فراهم نمی‌شود و می‌تواند سبب خستگی و فرتوت شدن پوست شود. خواب کافی همانند ویتامین‌ها، یکی از بهترین روش‌های حفظ سلامتی و شادابی پوست است.
۷) اثرات اشعه‌ی مضّر نور آفتاب
اثرات مضّر نور خورشید سبب از بین رفتن الیاف کلاژن در اعماق بافت پوستی می‌شود.هر چه افراد، بیش‌تر در معرض نور خورشید قرار داشته باشند، اثرات آن در دراز مدت روی پوست آن‌ها آشکارتر می‌شود.محل این اثرات در پوست، بیش‌تر در گوشه‌های چشم‌ها، دهان، پیشانی و در نهایت در چانه می‌باشد که در افرادی چون شکارچیان، کشاورزان و چوپان‌ها به وضوح دیده و آثار آن نمایان می‌باشد و پوست این افراد نمونه‌های بازر آثار مخّرب نور آفتاب است.
۸) لاغری ناگهانی و سریع به ویژه در خانم‌ها
لاغری ناگهانی به دو طریق می‌تواند سبب چین و افتادگی پوست شود. یکی این که در اثر لاغر شدن، در زیر پوست کاهش حجم به وجود می‌آید. یعنی با تحلیل رفتن بافت‌های زیر پوست فضایی خالی ایجاد شده و پوست حالت افتادگی پیدا می‌کند و چروک برمی‌ دارد.
از طرف دیگر چون هورمون زنانه‌ی استروژن در بافت چربی تجمع می‌یابد، چربی‌های زیرپوست محل تجمع استروژن می‌باشد. لذا کاهش چربی‌ها در زیر پوست در واقع به معنی کاهش هورمون استروژن است. هم‌چنین چون این هورمون در ساخته شدن کلاژن نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند، در نتیجه سبب کاهش ساخته شدن کلاژن می‌شود. بنابراین معضل به وجود آمده در اثر لاغری شدت می‌یابد. پس باید مواظب باشید تا کاهش وزن و ایجاد لاغری، شدید و ناگهانی نبوده و در حد متعادل باشد.
۹) استعمال خودسرانه‌ از فرآورده‌های کورتن‌دار
چون قوی‌ترین کرم‌های شیمیایی ضد چین و چروک، کرم‌های کورتن‌دار می‌باشند، باید حتماً توسط پزشک متخصص پوست تجویز شود و نحوه‌ی استعمال آن‌ها با توجه به خصوصیات و نوع پوست، و آن هم در شرایط خاص و در کوتاه مدت، معین شود.
ولی متأسفانه به علت اثرات معجزه‌آسا و موقتی این گونه کرم و لوسیون‌ها، که هر گونه ناراحتی پوستی اعم از سوختگی، التهاب، خشکی و قرمزی را درمان و تسکین موقت داده و حالتی براق، شفاف و سفید به آن می‌‌دهند، باعث می‌شود که بعضی از افراد بیمار، فریب بخورند و از این عملکرد استقبال کنند و مرتبا ترغیب شوند تا خودسرانه مصرف آن را ادامه دهند.
این‌جاست که گروهی از افراد و موسسات آرایشی و زیبایی فرصت طلب وارد میدان شده و این گونه کرم‌ها را با کرم‌ها و مواد پایه‌ای دیگر مخلوط کرده و آن‌ها را با تغییر رنگ و افزودن اسانس به عنوان کرم‌های زیبایی و حتی تحت نام گیاهی، با قیمت‌های بسیار بالا در اختیار افراد جامعه قرارمی دهند و کسالتی هم به دل و وجدان خود راه نمی‌دهند، چون در این راه حرفه‌ای شده‌اند و …!
اما به طور یقین خودشان خوب می‌‌دانند که چه بی‌پروا، خیانتی عظیم روا می‌‌دارند! چون این کرم‌ها درست همانند مواد مخدر قوی و قدرتمندی بر بدن عمل می‌کنند که درد و ناراحتی را سریع و ضربتی رفع کرده و تسکین می‌‌دهند. ولی از طرف دیگر، بالاترین آسیب را بر پیکر انسان وارد می‌کنند و آن، ایجاد اعتیاد به مصرف است.
این کرم‌ها (کورتن‌دار) نیز دست کمی از مواد مخدر ندارند، چون در نهایت با مصرف نامعقول و ناآگاهانه پوست را به زودی نازک، پرچین و چروک، قرمز و معیوب می‌کنند تا آن ‌جا که حتی تحمل سرما، گرما و مواد آرایش بهداشتی و شوینده‌هایی چون شامپو و صابون را از دست داده و سلامت و زیبایی آن تبدیل به چروکیدگی، برافروختگی، پیری زودرس و نازیبایی غیرقابل تحمل می‌شود.
با همه‌ی این اوصاف، همان‌طور که اعتیاد به مواد مخدر حتی مهلک‌ترین آن‌ها، با همه‌ی اضطراب و وحشتی که در شخص ایجاد می‌کند، جای بازگشت دارد و با اراده‌ی محکم و ایمانی راسخ می‌توان از چنگال هولناک آن رهایی یافت، رهایی از شر مصرف نابجای فرآورده‌های کورتن‌دار نیز امکان‌پذیر است که دو شرط را می‌طلبد:
اول) مراجعه‌ی بیمار به پزشک متخصص پوست تا تحت درمان او قرار بگیرد.
دوم )ایمان، اراده و حوصله‌ی زیاد بیمار، که در نهایت پاداش این صبر و تحمل، به دست‌آوردن مجدد سلامت و زیبایی پوست همراه با آرامش خاطر می‌باشد.

الف ) علل داخلی:
▪ اختلال در روند کلاژن سازی :
مسئول نگه داشتن قوام پوست کلاژن داخل درمی میباشد، حال به هر علتی در روند کلاژن سازی اختلالی بوجود آید می تواند باعث چین و چروک در پوست گردد. با افزایش سن کلاژن سازی دچار وقفه میگردد و افراد با سنین بالا پوستی افتاده خواهند داشت.
همچنین این اختلال را می توان در بیماری هایی مانند سندرم مارفان و سندرم اهلر دانلس دید در واقع در این بیماران به علت نقص در کلاژن سازی ، پوستی شل و افتاده خواهند داشت.
▪ هورمونی:
علت داخلی دیگری که در تسریع روند ایجاد چین وچروک موثر است ،هورمون استروژن است که فقدان اثر واضح آن در زنان بعد از یائسگی یا برداشتن تخمدانهابعد از عمل جراحی دیده می شود به عبارتی دیگر کمبود آن سبب کاهش روند جوانسازی یا باز سازی سلولی می گردد.
▪ نوع پوست:
نوع پوست ، نیز در روند چین وچروک موثر است ود رکسانی که پوست های خشک تری دارند این مشکل بیشتر خواهد بود .
ب ) علل خارجی :
مهمترین و شایعترین علت اثر تخریبی نور خورشید بر پوست صورت می باشد .
▪ سیگار و مواد مخدر
▪ حرکات وعادات نامناسب در چهره ( مانند اخم )
▪ لاغری شدید وسریع
▪ استرس واضطراب
▪ تغذیه نامناسب (عدم مصرف کافی پروتئین ، میوه وسبزی )
(لازم به ذکر است که علل نامبرده شایعترین علل بوده وعلل های دیگری نیز وجود دارد که از حوصله این بحث خارج است)
● پیشـگیری در ایجاد چین و چروک :
▪ باید عـوامل موثر و ایجاد کننده آن را از بین برد ، برای مثال از مصرف سیگار و مواد مخدر ویا اضطراب پرهیز کرد .
▪ همچنین با نوشیدن آب و مایعات و مصرف میوه وسبزیجات به اندازه کافی می توانید در تازه وبا طراوت نگه داشتن پوست خود موثر باشید.
▪ ماساژهای روزانه به مدت حداقل ۱۵ دقیقه ، یا در سه نوبت ۵ دقیقه ای در جهت صحیح عضل
▪ استفاده از کرمهای مناسب (مانند کرمهای ضد چروک زیر چشم که بعد از ۳۰ سالگی باید استفاده گردد)
▪ استفاده از مرطوب کننده های مناسب به خصوص در پوستهای خشک
▪ نوشیدن چای سبز نیز دیده شده که در حفظ سلامت پوست وتاخیر در چین و چروک موثر می باشد.
▪ استفاده از ماسکهای سفت کننده پوست به همراه ویتامین ث
● روش های از بین بردن چین وچروک :
▪ جراحی
▪ استفاده از روشهای لایه برداری (در مقاله لایه برداری قبلا توضیح داده شده است)
▪ تزریق بوتاکس : (بوتاکس در واقع نوعی سم است که توسط باکتری به نام کلستریدیوم بوتولینیوم تولید می شود. استفاده از این سم مهلک در امور پزشکی از حدود بیست سال پیش آغاز شد. در ابتدا از این سم در درمان مواردی مانند استرابیسم(لوچی)، بلفارواسپاسم(انقباض پایدار پلک)و مواردی اینچنینی استفاده گردید و پس از مدتی اثرات معجزه گر این سم در علم زیبایی کشف شد.
تزریق این سم در مقادیر کنترل شده اثر اعجاب انگیزی در درمان چین وچروک صورت دارد. از تزریق این سم می توان در درمان چین های عرضی پیشانی، خط اخم، بالابردن ابروها و چینهای اطراف چشم بهره برد.
مکانیسم عمل این سم در واقع ایجاد فلج موقتی در عضلات ایجاد کننده چین وچروک می باشد که از این طریق باعث از بین رفتن چین وچروک می شود. از آنجاییکه این سم دارای یک ساختار طبیعی می باشد بدن انسان به تدریج آنرا تجزیه کرده و اثر آنرا بعد از مدتی در حدود ۴ تا ۶ ماه از بین میبرد.
تجارب بالینی نشان داده است که تکرار تزریق با میانگین ۴ تا ۵ بار با فواصلی در حدود هشت ماه، قادر خواهد بود با تضعیف عضلات ایجاد کننده چین وچروک، اثر نسبتا پایداری در درمان چین وچروک داشته باشد. توجه به توصیه های پزشک و انجام جلسه ترمیم در صورت لزوم، برای کسب نتیجه مطلوب ضروری است.
▪ پرکننده های قابل تزریق (مانند تزریق کلاژن زیر جلدی در شیارها)
▪ لیزر( سبب تحریک کلاژن سازی)

نکات مفید دیگر
به پشت بخوابید ، وقتی که به صورت طاق باز می خوابید ، اثرات کشیدگی جاذبه روی پوست شما به حداقل می رسد . از نوشیدن الکل مخصوصا هنگام غروب پرهیز کنید.

صورت خود را زیاد نشویید (۲ بار در روز کافی است ) و از صابونهای خشن و زبر پرهیز کنید . زیرا شستن زیاد باعث کم شدن چربی و رطوبت پوست می شود .
فراموش نکنید که برای انتخاب بهترین روش مناسب حتما با پزشک خود مشورت نمایید.