در کارگاه بین المللی پیشگیری کشور ایران ، مسئولین بهداشتی گزارشی از وضعیت استئوپروز ( پوکی استخوان ) در کشور را ارائه دادند

پوکی استخوان (Osteoprosis)یک بیماری شایع متابولیک استخوان بوده و در آن کاهش عمومی و شدید در توده استخوانی (پوک شدن استخوان) بوجود می‌آید. پوکی استخوان شرایط جدی و گاهی ساکت می‌باشد که به تدریج سبب ضعیف شدن استخوان‌ها می‌شود و در بعضی مواقع موجب شکستگی استخوان‌ها می‌گردد. بیشتر مواقع می‌توان با شناخت دقیق از ابتلا به آن جلوگیری به عمل آورد. یا اینکه می توانیم تشخیص دهیم که چه افرادی در معرض ابتلا می‌باشند.

به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز ، در کارگاه بین المللی  پیشگیری کشور ایران ، مسئولین بهداشتی گزارشی از وضعیت استئوپروز ( پوکی استخوان ) در کشور را ارائه دادند .
وزیر بهداشت ،‌درمان و آموزش پزشکی ایران  گفت : حدود دو میلیون زن در معرض خطر شکستگی ناشی از استئوپروزدر کشور هستند که نیاز به توجه جدی دارند.  
   
 

مرضیه وحید دستجردی در پیامی به کارگاه بین المللی پیشگیری ، تشخیص و درمان استئوپروز که با حضور نمایندگان ECO در سالن ساختمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شده بود افزود:پوکی استخوان در ناحیه گردن و ران در گروه های سنی بالا به شدت افزایش می یابد به طوری که نزدیک یک چهارم افراد بالای۶۰ سال به آن مبتلا هستند.
وی ادامه داد: ضعف استخوان یا استئوپنی هم در بیش از نیمی از افراد بالای۶۰ سال مشاهده می شود .
دستجردی اظهار داشت :آمارها نشان می دهدکه مشکلات ناشی پوکی و یا ضعف استخوان در زنان بیش از مردان است تا جایی که حدود دو میلیون زن در معرض خطر شکستگی ناشی از استئو پروز در کشور هستند که نیاز به توجه جدی دارند.
وزیر بهداشت و درمان و آموزش پزشکی ایران در بخشی از پیام خود با اشاره به اینکه در سال های اخیر در مراکز درمانی کشور توجه ویژه ای به بیماری پوکی و ضعف استخوان شده است گفت :به عنوان نمونه پژوهشکده علوم و غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران با کمک وزارت بهداشت و همکاری دانشگاه های علوم پزشکی مشهد ، شیراز ، تبریز و بوشهر ، طرح جامع پیشگیری ، تشخیص و درمان استئوپروز را در کشور بر روی نزدیک به شش هزار نفر انجام داده است .
دستجری ادامه داد: این مطالعه که مهم ترین و معتبر ترین بررسی در این زمینه در منطقه نیز می باشد نشان داد که به طورکلی شیوع پوکی استخوان یعنی وجود استئو پروز در یکی از نواحی لگن و یا مهره های کمری در افراد بالای۵۰ سال در زنان/۴/۵ درصد و در مردان۲/۳ درصد است و حداقل شیوع ضعف استخوان یعنی وجود استو پنی در یکی از نواحی مهره های کمری در زنان۴۰ و در مردان۲/۳۵ درصد می باشد .
وی افزود: پوکی استخوان یا استئوپروز شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است که به واسطه کاهش قدرت استخوان ها انسان را مستعد شکستگی می نماید به همین دلیل آنچه استئو پروز را برای نظام سلامت کشور حایز توجه و اهمیت کرده است شکستگی های ناشی از پوکی استخوان آن و به تبع تحمیل هزینه های مادی و معنوی حاصل از آن است به که مرگ ناشی از شکستگی های استئو پروتیک بیش از مرگ و میر ناشی از سرطان پستان گزارش شده است .
دستجردی اضافه کرد :از سویی دیگر با افزایش امید به زندگی در سالهای اخیر در کشورمان ایران تعداد افراد سالخورده و در نتیجه شیوع استئوپروز در جامعه روبه افزایش است در نتیجه انتظار می رود شیوع استئو پروز در دهه آینده شدیدا افزایش یابد .
وزیر بهداشت درمان و آموزش پزشکی در پیام خود یادآور شد :با توجه به اهمیت بیماری پوکی استخوان و نقش محوری پیشگیری در مقابله با این بیماری بدیهی است توجه و حساسیت نسبت به این بیماری در تمامی سطوح نظام ارایه خدمات بهداشتی درمانی کشور و همچنین عموم جامعه به خصوص زنان و دختران ضروری و حائز اهمیت است.
وی افزود: بنیاد بین المللی پوکی استخوان روز ۲۸ مهرماه را روز جهانی پوکی استخوان نامیده است و هدف از این نامگذاری افزایش آگاهی جامعه و کادر درمانی وجلب توجه سیاستگذاران بهداشتی در مورد این بیماری خاموش است .
وزیربهداشت درمان و آموزش پزشکی ادامه داد: از آنجا که مهمترین عارضه و علامت پوکی استخوان شکستگی است اغلب در مهره های ستون فقرات رخ می دهد و باعث خمودگی و کوتاهی تدریجی قد افراد سالمند می شود.شعار امسال روز جهانی پوکی استخوان توجه به سلامت ستون فقرات در نظر گرفته شده است .
دستجردی افزود: روز جهانی پوکی استخوان فرصتی است تا ضمن افزایش آگاهی عمومی نسبت به این معضل خاموش توجه سیاستگذاران سلامت ،پزشکان و پرستاران و سایر حرف پزشکی را نسبت به این بیماری جلب نماییم .
وی گفت : انتظار می رود کلیه دست اندر کاران نظام سلامت در تمامی سطوح با ارزیابی فعالیت های پیشین خود در زمینه پیشگیری از این بیماری هدف گذاری های آتی خود را به گونه ای تنظیم نمایند که گروه های هدف این برنامه که در راس آن دختران ،زنان میان سال و یائسه قراردارند از خدمات مربوطه بالاترین بهره مندی را داشته باشند.
دستجردی افزود:در این میان انجمن های علمی پوکی استخوان و سازمان های مردم نهاد ، می توانند نقش موثری در افزایش آگاهی و تغییر رفتار و شیوه زندگی آحاد جامعه داشته باشند و امید است با تلاش تمامی مجموعه های مرتبط با این بیماری شاهد شکل گیری و تقویت الگوی مناسب در زمینه پیشگیری ، درمان و توانبخشی این بیماری باشیم.
 
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران:  دو میلیون نفر در ایران به پوکی استخوان مبتلا هستند.
رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: دو میلیون نفر در ایران به علت پوکی استخوان در معرض خطر شکستگی استخوان هستند و پوکی استخوان سالانه ۳۶ هزار سال از عمر مفید مردم را از بین می برد.
   
 
دکتر محمد باقر لاریجانی به مناسبت فرا رسیدن روز جهانی پوکی استخوان و همزمان با برگزاری پنجمین کارگاه بین المللی استئوپروز افزود: ابتلای ۴۰ درصد افراد ۲۰ تا ۶۹ سال کشور به درجه‌های مختلف پوکی استخوان و کمبود ویتامین دی در کشور لزوم توجه به تغذیه مناسب را می طلبد.
لاریجانی اضافه کرد: ۴۰ تا ۸۰ درصد از مردم کشور هم با درجه‌های مختلف دچار کمبود ویتامین دی هستند.
وی با اعلام راه‌اندازی شبکه ملی پوکی استخوان در کشور گفت: یکی از بزرگترین پروژه‌های تحقیقاتی پژوهشکده غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران پروژه غنی‌سازی شیر با ویتامین دی است که با کمک وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در دست انجام است.
رئیس دانشگاه با اعلام راه‌اندازی یک سایت برای ارایه اطلاعات در زمینه پوکی استخوان به مردم افزود: تاکنون توسط این مرکز ۱۵۰ مقاله علمی به چاپ رسیده و دو برابر این تعداد مقاله در کنفرانس‌های علمی عرضه شده است.همچنین درمانگاه پوکی استخوان و دو مرکز سنجش پوکی استخوان هم راه‌اندازی شده است.
دکترلاریجانی با اشاره به همکاری گسترده این مرکز با انجمن استئوپروز ایران افزود: دو سمینار بین‌المللی در زمینه پوکی استخوان امسال در تهران برگزار می‌شود.
وی با اشاره به این که بیماری پوکی استخوان یکی از جدی ترین بیماریهای متابولیک است به دلایل ایجاد این بیماری پرداخت و گفت: مصرف غذاهای فست فود، کمبود مصرف ویتامین دی و نداشتن تحرک، پوکی استخوان را به یکی از مسایل اصلی بهداشتی کشور تبدیل کرده و با توجه به این که جامعه ما در مسیر سالمندی قرار دارد، توجه به این مساله از اهمیت بیشتری برخوردار است.

بیشترین میزان پوکی استخوان در شهر تهران و کمترین در بوشهر است .

همچنین معاون مرکز تحقیقات پوکی استخوان دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت : بیماری پوکی استخوان یا استئوپروز در تمامی نقاط کشور پراکنده است اما بیشترین میزان این بیماری در تهران و کمترین در بوشهر گزارش شده است . 
   
 
دکتر حمید رضا آقایی میبدی روز یکشنبه در حاشیه کارگاه بین المللی پیشگیری ، تشخیص و درمان پوکی استخوان ( استئوپروز) که با حضور نمایندگان بهداشت کشورهای عضو اکو در دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد در جمع خبرنگاران افزود: شیوع بیماری پوکی استخوان در زنان بیشتر از مردان است و شکستگی ناشی از این بیماری در زنان ۴ برابر مردان است .
وی اظهار داشت : پراکندگی این بیماری خاموش در تمامی شهرهای ایران مشاهده شده است اما میزان پوکی استخوان به لحاظ وضعیت آلودگی هوای تهران بیشترین و بوشهر کمترین است .
آقایی با اشاره به اهمیت بیماری پوکی استخوان و فراگیری آن در کشور ادامه داد:افزایش آگاهی متخصصان بهداشت و آگاهی بخشی به مردم از اهداف برگزاری این کارگاه بین المللی است .
دبیر علمی کارگاه بین المللی پیشگیری ، تشخیص و درمان پوکی استخوان خاطر نشان کرد :مصرف بیش از اندازه داروهای کورتون باعث تسریع پوکی استخوان در افراد می شود که باید توجه خاصی در این بخش صورت گیرد . همچنین استعمال سیگار ، کمبود ویتامین D و بیماریهای غدد روند بروز این بیماری را در افراد سرعت می بخشد .‌
وی ادامه داد:مصرف سیگار از جمله عواملی است که نقش آن در بروز پوکی استخوان ثابت شده است و استفاده طولانی از برخی داروها نظیر کورتون، کاربامازپین (داروی ضد تشنج) و هپارین (داروی رقیق کردن و جلوگیری از تشکیل لخته خون ) سبب کاهش تراکم استخوان‌ها می‌شوند.
آقایی با اشاره به اینکه روند کاهش تراکم استخوان در مردان از سرعت کمتری نسبت به زنان برخوردار است اضافه کرد : پس از سنین ۶۵ تا ۷۰ سالگی، این روند در زنان و مردان برابر می‌شود و ‌با افزایش سن احتمال بروز پوکی استخوان بیشتر می‌شود.
معاون پژوهشی مرکز تحقیقات پوکی استخوان دانشگاه علوم پزشکی تهران ادامه داد: در زمان یائسگی تولید هورمون استروژن از تخمدان‌ها متوقف می‌شود و پس از یائسگی سرعت کاهش توده استخوانی بالا می‌رود.
وی گفت : زنانی که قبل از سن ۴۵ سالگی یائسه می‌شوند یا کسانی که تخمدان‌هایشان با جراحی برداشته می‌شود، بیشتر در معرض پوکی استخوان قرار دارند.
آقایی با اشاره به نقش وراثت در بروز این بیماری اظهار داشت :وراثت بر تراکم توده استخوانی و سرعت کاهش آن اثر دارد و استخوان‌بندی ظریف و کوچک، داشتن قد کوتاه و لاغر بودن، فرد را مستعد پوکی استخوان می‌سازد.
وی بابیان اینکه برخی از نژاد‌ها مانند ساکنان اروپای شمالی یا آسیای جنوب شرقی، بیشتر در معرض پوکی استخوان هستند گفت : ابتلا به برخی از بیماری‌هایی نظیر بیماری غده تیروئید ( پرکاری تیروئید)، بیماری غده پاراتیروئید ( پرکاری یا کم کاری)، بیماری غدد جنسی ( کم کاری) و بیماری غدد فوق کلیوی ( کم کاری یا پرکاری) می‌توانند فرد را در معرض ابتلا به پوکی استخوان قرار دهند.
دبیر علمی کارگاه بین المللی پیشگیری ، تشخیص و درمان پوکی استخوان خاطر نشان کرد: کم وزنی بیش از حد طبیعی در افراد لاغر باعث کاهش استحکام استخوان‌ها آنان می‌شود.
وی عدم تحرک و فعالیت و ورزش مستمر در طول روز ، مصرف ناکافی کلسیم و ویتامین D به مقدار لازم را از عوامل افزایش روند پوکی استخوان بر شمرد.
آقایی اضافه کرد: شناخت بیماری پوکی استخوان ، چرایی مبتلا به این بیماری ، نحوه غربالگری ، عوارض پوکی استخوان ، بررسی آزمایش هایی بر روی این بیماری ، نحوه پیشگیری و درمان بیماری پوکی استخوان و بررسی روش های مختلف تصویر برداری از پوکی استخوان از محورهای این کارگاه بین المللی است.
معاون مرکز تحقیقات پوکی استخوان دانشگاه علوم پزشکی تهران افزود: نمایندگان و متخصصانی از ایران ، ترکیه ، پاکستان ، افغانستان ، جمهوری آذربایجان ، ترکمنستان ، قرقیزستان ،قزاقستان ، ازبکستان و تاجیکستان در این کارگاه حضور دارند و در آن ۱۶ سخنرانی به شکل آموزش های عملی در این کارگاه برگزار می شود .
آقایی ادامه داد: ۲۸ مهر ماه به عنوان روز جهانی پوکی استخوان نامگذاری شده است وبه علت اهمیت پوکی استخوان ، دهه۲۰۰۰نیز به عنوان دهه سلامت استخوان در نظر گرفته شده است.
وی افزود: چهارشنبه این هفته نیز همزمان با روز جهانی پوکی استخوان ، آموزش های عمومی در فرهنگسراها برای عموم مردم و آموزش های تخصصی در مراکز درمانی کشور برای متخصصان پزشکی داده خواهد شد.

۷۰ درصد زنان و ۵۰ درصد مردان در معرض ابتلا پوکی استخوان قرار دارند

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت :۷۰ درصد زنان و ۵۰ درصد مردان در معرض ابتلا به استئوپروز قرار دارند که فرهنگ سازی و گسترش اطلاعات عمومی در پیشگیری از این بیماری بسیار اهمیت دارد.  
   
 

دکتر محمد پژوهی در پنجمین کارگاه پیشگیری ، تشخیص و درمان استئوپروز که در آن کارشناسانی از کشورهای عضو ‘اکو’ حضور داشتند افزود: دانشگاه علوم پزشکی تهران با راه اندازی یک سایت، اطلاعات مختلفی در زمینه پوکی استخوان به مردم ارایه داده و تاکنون این مرکز اقدام به چاپ ۱۵۰ مقاله علمی نموده و دو برابر این تعداد در کنفرانس‌های علمی مقاله عرضه شده است .
در این کارگاه دکتر سید محمود طباطبایی رئیس انجمن پوکی استخوان ایران، از پوکی استخوان به عنوان یک بیماری خاموش نام برد و گفت: پوکی استخوان بیماری عمومی، فراگیر و بی‌سر و صدایی است که گریبان تقریباً تمامی افراد جامعه را می‌گیرد و اگر دقت نشود در کودکان هم عوارض آن دیده می‌شود.
وی یادآور شد: اگر در دوران جنینی، استخوان‌سازی خوب انجام نشود و مادر از تغذیه خوب به خصوص شیرغنی شده استفاده نکند، نوزاد با راشیتیسم به دنیا می‌آید.
وی همچنین افزود: انجمن پوکی استخوان ایران با کمک انجمن‌های دیگر به خصوص مرکز تحقیقات غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در صدد است با افزایش آگاهی مردم جلوی این معضل جدی بهداشتی کشور را بگیرد.
در این مراسم دکتر نیکنام، قائم مقام وزیر بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در امور بین الملل ضمن قدردانی از فعالیت های دانشگاه علوم پزشکی تهران به ویژه دکتر لاریجانی در زمینه پیشگیری، تشخیص و درمان استئوپروز گفت: به عنوان مسئول هماهنگی ملی سلامت در سازمان ‘اکو’ بسیار خوشحالم که از میان ۶ فعالیتی که در طول یکسال گذشته بر عهده جمهوری اسلامی ایران نهاده شد، امروز شاهد شروع برگزاری پنجمین فعالیت هستیم.
وی حضور چشمگیر افراد در کارگاه را مثبت ارزیابی کرد و افزود: در شرایطی که اکثر کارگاه ها و اجلاس عموما با مشکل نرسیدن به حد نصاب مواجهند اما خوشبختانه کارگاه های برگزار شده در ایران با حضور چشمگیر اعضا همراه بوده است.
دکتر حمید رضا آقایی، فوق تخصص غدد و دبیر علمی این کارگاه نیز با اشاره به اقدام دانشگاه علوم پزشکی تهران به عنوان تنها مرکز معین سازمان بهداشت جهانی در زمینه پوکی استخوان در منطقه EMRO گفت: به منظور افزایش آگاهی و آموزش حرفه ای کشورهای سطح منطقه و به مناسبت روز جهانی پوکی استخوان، کارگاه پیشگیری، تشخیص و درمان استئوپروز در ایران برای ۱۰ کشور عضو ECO برگزار شد.
وی افزود: این کارگاه شامل ۱۶ سخنرانی کلیدی با محورهای غربالگری، دلایل ایجاد پوکی استخوان، فیزیوپاتولوژی آن، عوارض پوکی استخوان و تظاهرات بالینی آن است . همچنین نحوه انجام سنجش تراکم استخوان و آزمایش هایی که در مورد پوکی استخوان انجام می شود به صورت عملی در این کارگاه آموزش داده می شود.
در پایان دکتر مصداقی نیا با قرائت متن پیام وزیر بهداشت به مناسبت روز جهانی پوکی استخوان گفت: پوکی استخوان یا استئوپروز شایع‌ترین بیماری متابولیک استخوان است که به‌واسطه کاهش قدرت استخوانها انسان را مستعد شکستگی می‌نماید. به‌همین‌دلیل آنچه استئوپروز را برای نظام سلامت کشور حایز توجه و اهمیت کرده است. شکستگی‌های ناشی از آن و به تبع تحمیل هزینه‌های مادی و معنوی حاصل از آن است به طوری‌که مرگ‌ ناشی از شکستگی‌های استئوپروتیک بیش از مرگ و میر ناشی از سرطان پستان گزارش شده است.
وزیر بهداشت در این پیام ابراز امیدواری کرد: روز جهانی پوکی استخوان (۲۸ مهرماه) فرصتی است تا ضمن افزایش آگاهی عمومی نسبت به این معضل خاموش، توجه سیاستگذاران سلامت، پزشکان، پرستاران و سایر حرف پزشکی را نسبت به این بیماری جلب کنیم .
وی در پیام خود ابراز امیدواری کرد کلیه دست‌اندکاران نظام سلامت در تمامی سطوح با ارزیابی فعالیت‌های پیشین خود در زمینه پیشگیری از این بیماری هدفگذاری‌های آتی خود را به‌گونه‌ای تنظیم نمایند تا گروه‌های هدف این برنامه که در رأس آن دختران، زنان میانسال و یائسه قرار دارند از خدمات مربوطه بالاترین بهره‌مندی را داشته باشند.
پنجمین کارگاه پیشگیری، تشخیص و درمان استئوپروز برای کشورهای عضو ECO صبح امروز با پیام وزیر بهداشت و با حضور نمایندگان کشورهای عضو ‘اکو’ در دانشگاه علوم پزشکی تهران آغاز به کار کرد. 
 
کارگاه بین المللی و پیشگیری ، تشخیص و درمان استئوپروز پوکی استخوان با حضورنمایندگان ۱۰کشور عضو اکو به میزبانی کشورمان در ساختمان مرکزی دانشگاه علوم پزشکی تهران برگزار شد.