دراهميت و ارزش بازي براي كودكان سخن بسيار گفته و نوشته شده و امروزه كمتر كسي است كه درزمينه تاثيرات مثبت و سازنده بازيهاي مختلف براي كودكان و حتي نوجوانان ترديد به خود راه دهد، اما هنوز درزمينه فعاليتهاي تفريحي و بازيهاي متنوع ويژه كودكان و نوجوانان داراي معلوليت كار شايسته و درخور توجهي صورت نگرفته و اين موضوع مهم و حياتي براي اين گروه از كودكان ونوجوانان يا به دست فراموشي سپرده شده و يا در اولويت‌هاي بسيار پايين درزندگي خانوادگي آنها قرار دارد و اين در حالي است كه بازي براي بازسازي ابعاد وجودي اين افراد بسيار اساسي و حياتي است. هر چند كه نوع بازي بايد متناسب بانوع معلوليت كودك، ويژگيهاي جسماني، روحي، رواني و ذهني او ،شدت معلوليت وامكانات موجود در اختيار، طراحي و برنامه ريزي شود، اما در يك نگاه كلي بايد اين تفكر كه معتقد است كودكاني كه توان حركتي محدود و يا ضريب هوشي پايين‌تر از سطح طبيعي دارند به دليل محدوديت‌هاي موجود از حضور در بازيها و فعاليتهاي تفريحي محروم خواهند بود را مورد تجديدنظر وتأمل قرار دهيم. به عبارت صريح‌تر بازي براي اين گروه از دانش‌آموزان با هر شكل وشدت معلوليت در حكم ابزاري براي رشد وتكامل جسماني وتعالي فكري و روحي به شمار مي‌رود و دراين زمينه‌ها ضرورت اجراي آنها برايشان چندين برابر افراد غير معلول خواهد بود.
تصور كنيد كودكي كه داراي فلج مغزي است و به دليل مشكلات كنترل عصبي موجودتحرك كافي ندارد.اگر بتوانيم براي وي انگيزش مناسب و با حد ضروري ايجاد كرده و او را با بازيهاي مختلف ومتنوعي تشويق به تحرك كنيم چه تاثيرات مثبت و قابل قبولي بر وي خواهيم داشت پاره‌اي از اين تاثيرات را در زير با هم مرور مي‌كنيم :
1- از ديد جسماني، تشويق وترغيب كودك به تحرك جسماني و حركت دادن اندام درجهت مورد نظر و باشدت و فشار مناسب ميتواند وي را در بازسازي ساختار عصبي - عضلاني و هماهنگي‌هاي حركتي ساده ياري كرده و به تدريج با تكرار اين فعاليت تجربيات حركتي او را توسعه داده و افزايش دهيم. اين كودك بدون اينكه خود متوجه گردد با ميل و اشتياق تمام براي دسترسي به بازي موردعلاقه‌اش از اندام غير متحرك خود استفاده كرده ونظام عصبي خود را با شرايط فراهم شده سازگار مي‌سازد.
2- از ديد روحي، رواني و عاطفي ،كودك فلج مغزي مانندساير معلولين (حتي كودكان كم توان ذهني) از ويژگيهاي روحي - رواني و شخصيتي خاص خود برخوردار است. او نيز از دنيا لذت برده وتوانايي درك آن را خواهد داشت.توجه به فراهم نمودن امكانات لازم و ضروري براي بازيهاي متنوع ميتواند براي اين كودك تاثيرات به ياد ماندني و پايداري را فراهم سازد، احساس بودن، اعتماد به نفس، خوديابي، درك وجود و احساسات خود، درك محبت و دوست داشتن، درك موفقيت و پيروزي، غم و شادي و تمام ويژگيهاي روحي، رواني از جمله دست آوردهاي بازيهاي هرچند به ظاهر ساده براي اين كودكان هستند. بادكنكي را باد كرده و به سمت اين كودك هدايت كنيد و از او بخواهيد با دست بادكنك را بگيرد ويا با ضربه آن را رد كند، به چهره كودك نگاه كنيد، پس از هر تلاش او براي اين كار تغييرات حاصل در چهره وي را مورد بررسي قرار دهيد؟ چه مي‌بينيد؟ و... به شما اطمينان مي‌دهم كه با هر بار واكنش اين كودك انگيزه شما براي ادامه فعاليت چندين برابر خواهد شد.
3- ازديد اجتماعي، وقتي كودك داراي معلوليت به بازي مي‌پردازد، توجه وتمركز او و توانمنديهايي كه از خود دربازي نشان مي‌دهد، ميتواند بيانگر توانمندي وي در اذهان ديگران به شمار آيد. طرز نگرش افراد به قابليتهاي ايشان درتوسعه قابليتها وايجاد زمينه رشد بيشتر و حضور در فعاليتهاي اجتماعي نقش مهم واساسي دارد.
وسايل و امكانات مورد نياز براي بازي كودكان داراي معلوليت:
دراغلب اوقات كودكان داراي معلوليت مي‌توانند از وسايل و ابزار بازي كودكان غير معلول استفاده نمايند و از آنها لذت ببرند. اما در شرايط خاص ،شايسته است مقدورات اين كودكان مورد توجه قرار گيرد و حتي الامكان دراستفاده از وسايل بازي ساده كه بدون مشكل براي اين كودك قابل استفاده است بهره بگيريم. در اين زمينه شايسته است وسايل مورد استفاده‌داراي ويژگيهاي زير درنظر گرفته شوند:
1- وسايل مورد استفاده كاملاً ايمن بوده و به هيچ عنوان داراي سختي، تيزي و سطح زير نباشند.
2- وسايل مورد استفاده شكننده نبوده واز جنس سبك در نظر گرفته شوند.
3- حتي الامكان داراي حجم مشخص نبوده وداراي انعطاف باشند مانند كيسه شن، انواع پارچه‌ها و پلاستيكهاي انعطاف‌پذير.
4- وسايل مورد استفاده با اندازه‌ها و وزنهاي متنوع در نظر گرفته شوند
بازي براي كودكان داراي معلوليت
