دیگر نقاط كه در معرض خطر ابتلا به برفك عبارتند از: داخل گونه‌ها، زبان، كام و حلق.
برفك دهان، در دهان نوزادان یافته شایعی است. مثلاً یك نوزاد ممكن است در طی پروسه زایمان به برفك دهان مبتلا شود و این برفك عمدتاً در حالتی ایجاد می‌ِشود كه مادر دچار عفونت قارچی واژنی باشد و زایمان نوزاد به طریق طبیعی یعنی از مسیر كانال زایمان صورت گیرد.
علائم چنین نوع برفك دهانی معمولاً در 7 تا 10 روز بعد از تولد بهبود می‌یابد.
در سایرین، یعنی كودكان و بالغان، ایجاد برفك دهان، دلایل دیگری می‌تواند داشته باشد مثلاً:
بیماری‌ها و یا داروهایی كه سیستم ایمنی فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
شیمی‌درمانی به دنبال سرطان‌ها (در افرادی كه تحت این نوع شیمی‌درمانی قرار می‌گیرند).
در درمان با داروهای استروئیدی یا آنتی‌بیوتیك.
مكانیسم ایجاد برفك به واسطه داروهای روی آنتی‌بیوتیك‌ها باعث از بین رفتن باكتری‌های داخل دهان شده (یعنی باكتری‌هایی كه به صورت طبیعی در حفره دهان هر كسی وجود دارد) در نتیجه جمعیت قارچ‌ها در دهان افزایش یافته و به دنبال آن برفك دهان یا كاندیدا ایجاد می‌شود؛ یعنی از آنجائی كه مصرف آنتی‌بیوتیك‌ها، باكتری‌های نرمال دهان را كه اصطلاحاً به آن فلورمیكروبی می‌گویند را كاهش می‌دهد، زمینه رشد و تزاید قارچ‌های كاندیدا در دهان را مهیا كرده و هیچ رقیبی (یعنی باكتری‌ها) در میدان كنار آن‌ها وجود ندارد.
با توضیحاتی كه تا این جا ارائه شد به دوستان دیابتی توصیه‌ای را دارم:
- افراد دیابتی باید مراقب باشند در معرض ابتلا به خشكی دهان قرار نگیرند كه در این حالت میزان بزاق آن‌ها كم شده و بیشتر در معرض ابتلا به عفونت‌های قارچی كاندیدایی قرار می‌گیرند.
همچنین افراد مسن با توجه به این كه میزان بزاقشان كم می‌شود نیز در معرض ابتلا به عفونت كاندیدا هستند؛ گروه دیگر افراد دچار سوء تغذیه و كسانی هستند كه سیستم ایمنی آن‌ها به دلایلی ضعیف شده است (مانند مبتلایان به سرطان و ایدز).
حالا در نظر بگیریم چنانچه یك دیابتی در هر كدام از گروه‌های اشاره شده نیز قرار بگیرد باید چندین برابر یك فرد عادی به سلامتی، به خصوص سلامتی دهان و دندان خود توجه كند، زیرا علاوه بر عوارضی كه به شرح آن پرداختیم و در جلسات و مقالات قبلی توضیح دادیم، خطر بزرگی به نام عفونت برفكی قارچ كاندیدا نیز وی را تهدید می‌كند.
علائم:
اولین نشانه برفك در دهان عبارت است از:
حس طعم یا مزه بد دهان و این كه حس چشایی و حس طعم مزه غذا كاهش می‌یابد. برفك دهان به صورت یك سری تكه‌هایی مثل تكه وصله‌هایی كه به پارچه‌های كهنه و مندرس می‌دوزند نمایان می‌شود كه این وصله‌ها در كناره زبان در گوشه دهان و كام و پشت زبان دیده می‌شود.
اگر سعی كنید این لایه و یا وصله سفید را از روی زبان خود یا از ناحیه‌ای كه در دهان هست جدا كنید، در آن منطقه وصله سفید رنگی خواهید دید كه قرمز و ملتهب شده و ممكن است دچار خونریزی شود.
گاهی این پلاك‌های برفكی در دهان، دردناك می‌شوند به خصوص باعث بی‌قراری كودكان و نوجوانان می‌شود.
تشخیص:
فراموش نكنیم، چنانچه این علائم در دهان فردی دیده شد، حتماً به دندان پزشك مراجعه كند تا با تشخیص صحیح درمان مناسب هم برای وی صورت گیرد.
جالب است بدانیم در بسیاری از موارد دندان پزشكان از همین طریق پی به وجود دیابت در فرد پی می‌برند. یعنی اگر فردی مكرر بدون علت مشخص و مشهودی دچار عفونت برفك دهان شود. پزشك یا دندان پزشك از جمله عللی كه در تشخیص افتراقی خود در نظر می‌گیرد عبارت است از:
دیابت، سرطان، عفونت HIV
در این گونه موارد، تست‌های خونی و دیگر پروسه‌های تشخیصی لازم است. همچنین به دنبال مصرف داروهایی كه میزان بزاق را كاهش می‌دهند برفك دهان ایجاد می‌شود.
درمان:
شامل داروهای گروه ضد قارچ است كه میزان و نوع دارو و طریقه مصرف را دندان پزشكتان به شما توصیه می‌كند.
چناچه بنا به تشخیص دندان پزشكتان، علت برفك دهان، مصرف داروهایی است كه باعث كم شدن بزاق شده، در این صورت باید با نظر و مشورت پزشك معالجتان نوع دارویی كه باعث خشكی دهان شده را تغییر دهید؛ البته گاهی نمی‌توان این گروه داروها را تغییر داد كه در این صورت فرد باید از مرطوب كننده‌ها یا بزاق مصنوعی به عنوان جایگزین استفاده كند. قارچ دهان (برفك) را هیچ گاه دست كم نگیرید، چرا كه در افراد ضعیف و افراد با نقص سیستم ایمنی عفونت‌های آن تا مری و دستگاه گوارش نیز منتشر می‌شود.
