پاسخ به:مناظرات علما و بزرگان شيعه فارسي
یک شنبه 1 خرداد 1390 9:38 PM
جواز جمع بین دو نماز
مناظره دكتر تيجاني با آيت
الله صدر
|
اشاره:
می‌دانیم كه اهل تسنّن انجام نماز ظهر و عصر و
مغرب و عشاء را پشت سرهم باطل می‌دانند، و می‌گویند: واجب است هر كدام از چهار نماز
مذكور را در وقت خود خواند و بین نماز ظهر و عصر، فاصله انداخت و همچنین بین نماز
مغرب و عشاء. دكتر تیجانی سماوی می‌گوید: من كه سنّی بودم، بر همین اساس، نماز
می‌خواندم و انجام نماز ظهر و عصر و همچنین نماز مغرب و عشاء را پشت سرهم باطل
می‌دانستم. هنگامی كه وارد نجف اشرف شدم، و با راهنمائی دوستم به محضر آیت الله
شهید محمّد باقر صدر (ره) رسیدم، هنگام ظهر شد، آقای صدر به سوی مسجد روانه شد، من
و حاضران نیز به آن مسجد رفتیم و مشغول نماز شدیم، دیدم آقای صدر بعد از نماز ظهر
با فاصله اندكی، نماز عصر را خواند، من در شرائطی و در مكانی بودم كه نمی‌توانستم
از صف خارج گردم، و این نخستین بار بود كه نماز عصر را پشت سر نماز ظهر خواندم، ولی
در فشار روحی بودم كه آیا نماز عصرم درست است؟ آن روز مهمان شهید صدر (ره) بودم،
فرصتی بدست آمد، در حضور آقای صدر بودم، پرسیدم: «آیا روا است كه مسلمانی، دو نماز
واجب را هنگام ضرورت با هم انجام دهد؟»
شهید صدر: آری جایز است انجام دو فریضه
(نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء) را پشت سرهم در همه حالات و بدون
ضرورت، انجام داد؟
پرسیدم: دلیل شما بر این فتوا چیست؟
شهید صدر: «زیرا
رسول خدا ـ صلی اللّه علیه و آله و سلّم ـ در مدینه در غیر سفر و بی‌آنكه خوفی در
میان باشد یا باران ببارد و یا ضرورتی اقتضا كند، نماز ظهر و عصر، و همچنین نماز
مغرب و عشاء را پشت سرهم خواندند، و این كار به خاطر آن بود كه مشقّت را از ما
بردارد، و چنین عملی بحمدالله به عقیده ما از طریق امامان اهلبیت ـ علیه السّلام ـ
ثابت است، و همچنین در نزد شما اهل تسنّن نیز (از طریق سنّت) ثابت است». من تعجّب
كردم كه چطور در نزد ما ثابت است، با این‌كه تا آن روز، آن را نشنیده بودم، و هیچكس
از اهل تسنّن را ندیده بودم كه به آن عمل كند، بلكه به عكس می‌گفتند: اگر نماز یك
دقیقه قبل از اذان، واقع شود باطل است، تا چه رسد به این‌كه كسی مثلاً نماز عصر را
ساعاتی قبل از وقتش پس از نماز ظهر بخواند، یا نماز عشاء را بعد از نماز مغرب انجام
دهد، چنین كاری در نزد ما، ناآشنا و باطل بود. آقای صدر، از چهره‌ام دریافت كه من
تعجّب كرده‌ام كه چطور انجام نماز ظهر و عصر و نماز مغرب و عشاء، پشت سرهم جایز
است؟ هماندم به یكی از طلاّب حاضر اشاره كرد، او برخاست و دو جلد كتاب را نزدم
آورد، دیدم كتاب «صحیح مسلم» و «صحیح بخاری» است، آقای صدر، به آن طلبه دستور داد
كه مرا به احادیثی كه مربوط به جمع بین دو فریضه است و در آن دو كتاب آمده، آگاه
سازد. من در آن دو كتاب خواندم كه رسول خدا ـ صلی اللّه علیه و آله و سلّم ـ نماز
ظهر و عصر، و مغرب و عشاء را پشت سرهم، بدون خوف و بارندگی و هرگونه ضرورت دیگر
خوانده است، و در كتاب «صحیح مسلم» یك «باب كامل» در این خصوص یافتم، همچنان
شگفت‌زده و حیران بودم، خدایا چه می‌بینم، در دلم این شك راه یافت كه شاید این دو
كتاب «صحیح مسلم و بخاری» كه در این‌جا وجود دارد، تحریف شده باشد و دو كتاب اصلی
نباشد، و در دلم می‌گفتم وقتی كه به تونس بازگشتم، در آن‌جا به این دو كتاب مراجعه
كرده، دقیقاً این موضوع را پی‌گیری خواهم كرد. در این هنگام، شهید صدر از من پرسید:
«بعد از این دلیل، اكنون چه رأی داری؟»
گفتم: «شما بر حقّ هستید و راستگو
می‌باشید ...»، از آقای صدر تشكّر كردم، ولی در دلم قانع نشده بودم، تا این‌كه به
كشور تونس (وطنم) بازگشتم، و كتابهای «صحیح مسلم و صحیح بخاری» و ... را از سر فرصت
بدست آوردم و دقیقاً مورد بررسی قرار دادم و كاملاً قانع شدم كه خواندن نماز ظهر و
عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء، پشت سرهم بدون هرگونه ضرورت، اشكال ندارد، چنانكه
پیامبر ـ صلی اللّه علیه و آله و سلّم ـ چنین كاری را انجام داده است. دیدم امام
مسلم در صحیح خود[1] در باب «جمع بین
دو نماز در غیر سفر» از ابن عبّاس نقل می‌كند كه پیامبر ـ صلی اللّه علیه و آله و
سلّم ـ نماز ظهر و عصر، و نماز مغرب و عشاء را با هم انجام داد. و نیز نقل كرده كه
آن حضرت در مدینه، بین نماز ظهر و عصر، و نماز مغرب و عشاء، بدون خوف یا بارندگی
جمع كرد، از ابن عبّاس، سؤال شد كه چرا پیامبر ـ صلی اللّه علیه و آله و سلّم ـ
چنین كرد؟ در پاسخ گفت: «كَیْ لا یَحْرِجَ اُمَّتَهَ ؛ تا امّتش را به دشواری
نیفكند».[2] و نیز در كتاب «صحیح
بخاری» (ج 1، ص 140) باب «وقت المغرب»، دیدم و خواندم كه به نقل ابن عبّاس، پیامبر
ـ صلی اللّه علیه و آله و سلّم ـ هفت ركعت نماز (نماز مغرب و عشاء) را با هم خواند،
و هشت ركعت نماز (نماز ظهر و عصر) را پشت سرهم انجام داد. و در كتاب «مسند احمد»[3] دیدم كه همین مطلب روایت شده بود. و
همچنین در كتاب «الموطأ» امام مالك دیدم[4] كه ابن عبّاس روایت كرده است: صَلّی رَسُولُ اللّهُ ـ صلی
اللّه علیه و آله و سلّم ـ : «اَلظُّهْرَ وَ الْعَصْرَ جَمِیعاً وَ الْمَغْرِبَ وَ
الْعِشاءَ جَمِیعاً فِی غَیرِ خَوْفٍ وَ لا سَفَرٍ ؛ رسول خدا ـ صلی اللّه علیه و
آله و سلّم ـ نماز ظهر و عصر و همچنین نماز مغرب و عشاء را در غیر خوف و سفر، پشت
سرهم خواند».
نتیجه این‌كه: آیا با این‌كه مسأله این‌گونه روشن است، چرا اهل
تسنّن بر اثر تعصّب و لجاج، همین مطلب[5] (جمع بین دو نماز) را به عنوان ایراد بزرگ بر شیعه، عنوان
می‌كنند؟! غافل از آنكه در كتابهای اصیل خودشان، جواز آن ثابت شده است.
[1] . صحیح مسلم، ج 2، ص 151 (باب
الجمع بین الصّلاتین فی الحضر).
[2] . همان مدرك، ص 152.
[3] . مسند امام احمد حنبل، ج 1، ص 221.
[4] . موطأ الامام مالك (شرح الحوالك)، ج 1، ص
161.
[5] . یعنی جمع بین نماز ظهر
و عصر، و همچنین نماز مغرب و عشاء را. |
دكتر محمّد التّيجاني السّماوي-مع الصادقين، ص 210 تا
214 |
|
|
|
|
|
|
|
مدیر تالار مهدویت
مدیر تالار فلسفه و کلام
id l4i: hoosianp_rasekhoon
mail yahoo: hoosianp@yahoo.com
ان الوصول الی الله سفر لا یدرک الی بامتطاء الیل
رسیدن به لقاء پروردگار میسور نیست مگر با درک نشاهه شب
