موقعیت جغرافیایی بهشهر

شهرستان بهشهر در شرق استان مازندران قرار دارد ، این شهرستان  از شمال ، دریای خزر و از جنوب به سلسله جبال البرز و استان سمنان و از شرق به استان گلستان و از غرب به شهرستان نكاء منتهی می شود.

این شهرستان در موقعیت 53 درجه و 48 دقیقه تا 53 درجه و 26 دقیقه شرقی و 36 درجه و 45 دقیقه تا 36 درجه و 42 دقیقه عرض شمالی قرار دارد ، این شهرستان از سه شهر بهشهر و رستم كلا و گلوگاه و سه بخش مركزی گلوگاه و یانسر تشكیل شده است.

شهرستان بهشهر از نظر طبیعی دارای 2 بحش كوهستانی در جنوب و دشت در شمال است. مساحت شهرستان بهشهر طیق آخرین آمار ، 1867/5 كیلومتر مربع است.

منطقه ای كه شهرستان بهشهر روی آن بنا شده ، در روی كوهپایه های شمالی كوههای جهانمورا كه شمه ای از واحد شرقی رشته كوه های البرز می باشد واقع شده است و ادامه كوه های آن جلگه های رسوبی تا دریای مازندران را تشكیل می دهد.

جمعیت بهشهر
طبق آخرین سرشماری جمعیت شهرستان بهشهر بالغ بر 187184 نفر می باشد كه 109/180 نفر در مناطق  شهری و 78532 نفر در مناطق روستایی زندگی می كنند. همچنین شهرستان بهشهر دارای 6 دهستان میانكاله و كوهستان در بخش مركزی ، كلباد و پنجهزاره در بخش گلوگاه و دهستان های شهداء و عشرستاق در بخش یانسر می باشد.

بخش مركزی بهشهر شامل 16 روستا می باشد كه 5 روستا در دهستان كوهستان و 11 روستا در دهستان میانكاله می باشد. بخش گلوگاه شامل 29 روستا می باشد كه 20 روستا در دهستان پنجهزاره و 9 روستا در دهستان كلباد می باشد و بخش یانسر شامل 68 روستا می باشد كه 33 روستا در دهستان شهداء و 35 روستا در دهستان عشرستاق می باشد.

تاریخچه بهشهر
ناحیه بهشهر كه سابقا خرگوران نام داشت توسط شاه عباس خریداری شد و به دستور وی شهری در آنجا احداث شد. ماده ”دولت اشرف “ برای تاریخ بنای این شهر در سال 1021 هجری انتخاب شد و شهر جدید، اشرف البلاد نام گرفت كه اقامتگاه شاه عباس اول در مازندران بود. بعد از احداث شهر، شاه عباس چندین هزار گرجی را به شهر اشرف كوچاند، كه امروزه با نام گرجی محله در بهشهر زندگی می كنند.
 شاه عباس هرگاه به مازندران می آمد اشرف را به دیگر نقاط آن ترجیح می داد. احتمالا اولین گروه نمایندگان سیاسی انگلستان در اشرف البلاد به حضور شاه عباس رسیدند. اشرف البلاد در اثر جنگهای داخلی حملات تركمن ها، افاغنه و حملات سپاهیان زند صدمات فراوان دید و به طور مكرر تخریب شد. نادر شاه هنگامی كه اعزام جنگ با لزگی ها بود مدتی را در این شهر سپری كرد. محمد حسن خان قاجار علاقه زیادی نسبت به آن داشت و غالبا در این شهر اقامت می كرد، سكنه این شهر از اقوام مختلف تشكیل شده بود، ازجمله مهاجران گرجی كه شاه عباس آن ها را از قفقاز كوچانده بود، همچنین گروهی از خانواده های طالشی لنگران كه از سواحل دریای خزر آمده بودند و جمعی هم از ثات ها كه یكی از قبایل ایرانی بود.
بطور كلی ناحیه جنوبی دریای مازندران از گذشته بسیار دور ازاهمیت سیاسی ، تاریخی ونظامی فوق العاده ای برخوردار بوده است. بررسی وكاوشهائی كه در سواحل دریای خزر در مكانهائی مانند سابقه غارهای هوتو وكمربند( در نزدیكی بهشهر ) انجام گرفته است، قدمت این ناحیه رابه دوره غارنشینی به ثبت رسانده است. تحقیقات دیگر موید آن است كه در ادوار باستانی این منطقه یكی از حوزه های مهم تمدن قبل وبعداز تاریخ ایران بوده است .
تحقیقات بعمل آمده از متون تاریخی نشان می دهدكه در اواسط قرن سوم هجری قمری دین اسلام در شكل علویان در این ناحیه نفوذ یافته است.شهرستان بهشهر در ابتداء بعنوان یكی از روستاهای حائز اهمیت با نامهای نامیه ، كبود جامه ، تمیشه ،قره طغان پنج هزاره، واشرف معروف بوده است . در دوره صفویان ، شكوفائی ورونق این ناحیه بیشتر گردید. علاقه شاهان صفوی به این منطقه باعث شد این شهر بعنوان پایتخت دوم صفویان انتخاب  گردد. بناهائی نظیر چشمه عمارت، كاخ صفی آباد،باغ عمارت چهلستون ( پارك ملت فعلی )، استخر عباس آباد ،كاخ وباغ شاهی ،كاخ صاحب الزمان و ... در آن دوران بنا گردیدند كه برخی از آنهابه كلی ویران شده واثری از آنها باقی نیست .جاذبه های این شهر در زمانهای قدیم باعث شده بود ، هیاتهای خارجی كه به ایران می آمدند علاوه بر اصفهان از بهشهر هم دیدارنمایند.
بهشهر امروزی، شهری زیبا  و جذاب است كه آثار طبیعی و تاریخی فراوان دارد.

آثار طبیعی و تاریخی بهشهر

كاخ صفی آباد :

كاخ صفی آباد در بالای كوهی مشرف به بهشهر قرار دارد. این كاخ از جمله ابنیه‎ تاریخی و باشكوه دوره‎ صفویه است كه در دوران قاجار به علت بی توجهی به كلی ویران گردید، ولی در عهد پهلوی به دستور رضاشاه، باهمان اسلوب و ویژگی معماری عصر صفوی دوباره سازی شد. در این دوره همچنین محراب قدیمی آن كه به مرور  زمان خراب و مسدود شده بود، مجدداً بازسازی شد.
 
 
 
 
باغ شاه :

 باغ مصفا و دلفریبی كه امروزه محل شهرداری بهشهر است، همان باغشاه معروف به اشرف البلاد دوره ‎ صفوی است كه به گفته سیاحان و جهانگردان پر از درختان سرو صد ساله و گلهای آراسته بوده است. عمارت فوق در اثر بی توجهی از بین رفت و عمارت بهتری روی خرابه های آن احداث گردید كه به دیوانخانه معروف شد. این عمارت وسط باغ قرار دارد. طول آن سه برابر عرض آن است. جلو این عمارت كاملا باز ولی در پشت و طرفین آن دیواری قرار دارد كه به وسیله ‎ پنجره های متعدد مستور شده است. كاخ عباس آباد نیز از آثار دوره صفوی است كه در نزدیكی بهشهر قسمت هایی ازآن بجا مانده است .
 
 
 
 
دریاچه عباس آباد :

این دریاچه در ارتفاع 400 متری از سطح دریا در جنوب شرقی بهشهر میان جنگل قرار گرفته است و به دلیل ساخت و سازهایی كه شاه عباس در اطراف آن انجام داد، به نام عباس آباد معروف گشته است. وسعت آن حدود 10 هكتار و عمق آن نزدیك به ده متر است. این دریاچه به دلیل دسترسی مناسب سواره، محوطه اتراق، آثار باستانی، شیرینی، آب و هوای مناسب، قابلیت های توریستی فراوان دارد.
 
 
 
 
خلیج میانكاله :

شبه جزیره میانكاله با طبیعتی بكر ، محل اسكان پرندگان مهاجر ، حیوانات وحشی در منطقه بوده وبعنوان یكی ازبزرگترین ومهمترین منابع حیات وحش در جهان به ثبت رسیده است.شبه جزیره میانكاله با تپه های شنی ساحلی به طول 5/6 كیلومتر از دریا منفك می گردد. وسعت و بویژه دهانه آن به نسبت كاهش یا افزایش آب كم و زیاد و كوتاه و دراز می شود. فضای شبه جزیره مرغزار نیمه مشجری است كه عمده ترین درختچه های آن را بوته های انار و تمشك وحشی تشكیل داده اند. همه ساله صدها هزار پرنده مهاجر، از انواع فلامینگو، قو و غازهای خاكستری، پیشانی سفید، قره غاز، انواع اردكها و مرگوس كاكلی در این شبه جزیره فرود می آیند و به تولید مثل و زمستان گذارنی می پردازند.
 
 
 
 
غار هوتو :

در روستای تروجن در یك كیلومتری غرب بهشهر در مدخل ورودی شهر قرار دارد و آثار بدست آمده در آنها شامل تیغه هائی از سنگ، قطعاتی از استخوان سگ دریائی، آهو و اسكلت 3 انسان است كه احتمالاً در 75000 الی 50000 سال قبل می زیستند و از اماكن باستانی مشهور كشور جهان به شمار می رود البته رفتن به درون باغ با هماهنگی سازمان میراث فرهنگی استان مقدور است.
 
 
 
 
پارك توسكا چشمه :

در مسیر حركت به سمت شرق مازندران، ۵۰ كیلومترى گلوگاه، طبیعت با همه وجود اظهار خودنمایى مى كند. این پارك سر راه ییلاقات و جاده هاى جنگلى و كوهستانى قرار گرفته و داراى امكاناتى نظیر پاركینگ، سرویس بهداشتى، نمازخانه، آب و ... است.