سوادکوه را بیشتر بشناسیم

شهرستان سوادکوه یکی از شهرستانهای استان مازندران در شمال ایران است که در ناحیه البرز مرکزی و در مجاورت استان سمنان قرار گرفته‌است.مهم ترین شهراین شهرستان شهرزیراب بوده که دارای بیشترین جمعیت ومساحت درسطح شهرستان می‌باشد. شهرستان سوادکوه از سمت شمال به شهرستان قائمشهر، از سمت جنوب به شهرستان فیروزکوه و استان تهران، از سمت غرب به شهرستان بابل و از سمت شرق به شهرستان ساری و ارتفاعات دودانگه و دهستان چاشم (شهریارکوه) در استان سمنان محدود است.

 تقسیمات کشوری
شهرستان سوادکوه از دو بخش بنامهای بخش مرکزی وشیرگاه و چهار شهر بترتیب اهمیت۱-زیراب ۲-شیرگاه ۳-الاشت و۴-پل سفید تشکیل شده‌است. این شهرستان در مجموع از شش دهستان بنامهای سرخ کلا با بیست آبادی، راستوپی با ۶۹ آبادی، ولوپی با ۵۲ آبادی، کسلیان با ۱۷ آبادی، شرق و غرب شیرگاه با ۳۱ آبادی و دهستان لفور با ۲۹ آبادی تشکیل شده‌است.

بخش مرکزی شهرستان سوادکوه
دهستان راستوپی
دهستان سرخکلا
دهستان ولوپی
دهستان کسلیان
شهر: زیرآب ، پل سفید ، آلاشت

بخش شیرگاه
دهستان شرق و غرب شیرگاه
دهستان لفور
شهر: شیرگاه

جمعیت
بر اساس آخرین سرشماری عمومی کشور جمعیت شهرستان سوادکوه ۶۸۲۸۶ نفر بوده و مساحت آن به ۲۰۷۸ کیلومتر مربع می‌رسد. این شهرستان با ترا کم نسبی جمعیت ۹/۳۲ نفر در هر کیلومتر مربع مساحت، دارای پائین ترین میانگین در سطح شهرستانهای استان مازندران است. ترتیب جمعیتی شهرهای این شهرستان به قرارزیراست: ۱-زیراب ۲-شیرگاه ۳-پل سفید ۴-آلاشت

محله قدیم آلاشت
محله قدیمی آلاشت، زادگاه رضاشاه سرسلسله دودمان پهلوی در ۱۸ کیلومتری زیرآب (منطقه سوادکوه) قرار دارد. آلاشت در منطقه‌ای کوهستانی وجنگلی واقع شده و خانه‌های آن اغلب از خشت خام ساخته شده و بام آنها نیز با تخته پوش پوشانده شده‌است. کوچه‌های این محله، باریک، سنگی و شیب تندی دارند. آلاشتی‌ها هر محله از دهشان را به نامی می‌شناسند. زادگاه پهلوی اول در محله پهلوان خلیل قرار دارد که ساختمان آن در اصل دو اشکوبه بوده‌است. اشکوب فوقانی آن در اثر زلزله فروریخته بود که دردوران پهلوی دوم به وسیله سازمان سابق میراث فرهنگی به همان سبک اولیه تجدید بنا شده‌است. این خانه امروزه به عنوان کتابخانه عمومی شهر آلاشت مورد استفاده مردم و جوانان قرار می‌گیرد.

امام زاده عبدالحق شهر زیراب: این امام زاده ازدیربازبه عنوان یک مکان مقدس برای مردم شهرستان واستان بحساب می‌امده وهرساله شاهدخیل عظیمی ازمهمانان و زایران می‌باشد.هم چنین این امام زاده محل یکی ازبزرگترین میعادگاههای استان مازندران درروزعاشوراست.بگونه ایکه دسته‌های عزاداری ازشهرهاوروستاهای اطراف بسمت شهرزیراب ومحل امام زاده درمرکزشهرروانه می‌گردند.

قلعه کنگلو
این قلعه به فاصله تقریبی ۲۰ کیلومتری در جنوب شرقی دوآب (منطقه سوادکوه) درنزدیکی روستای کنگلو بر بالای صخره‌ای قرار دارد که قسمت اعظم آن با گذشت زمان وعوامل مخرب جوی از بین رفته‌است. نمای خارجی قلعه را یک باروی عظیم سنگی تشکیل می‌دهد که درقسمت میانی و طرفین آن، برج‌های دیده بانی تشکیل شده‌است. فضای داخلی این قلعه با توجه به بقایای آن، مدور و در دو طبقه ساخته شده بود که قسمت عمده آن از بین رفته و در حال ویرانی است.

برج لاجیم
این برج که در روستای لاجیم منطقه سوادکوه واقع شده، سهواً به مقبره امامزاده عبدالله معروف است. ساختمان آن به شیوه مدور با گنبدی مخروطی شکل و در نهایت ظرافت و سادگی ساخته شده‌است. درقسمت فوقانی، دو کتیبه آجری به خط پهلوی ساسانی و کوفی نصب شده که برابر مفاد کتیبه کوفی (مورخ ۴۱۳ هـ.ق) این بنا مدفن ’’کیا اسماعیل ابوالفوارس شهریار بن عباس‘‘ است. بنای مزبور در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است.

پل ورسک
این پل در زمان رضاشاه، بر روی دره ورسک منطقه سوادکوه ساخته شد و در زمان جنگ جهانی دوم به پل پیروزی معروف شد. پل ورسک با دهانه‌ای به طول ۶۶ متر و ارتفاع ۱۱۰ متر یکی از بزرگترین شاهکارهای مهندسی طول خط آهن شمال است.

بابک محله
این محله در نزدیکی یکی از دهات اطراف سوادکوه بوده و نام قدیم ان گلپور ده است.

برج رسکت
برج زیبای رسکت در روستایی به همین نام، از دوران اسپهبدان مازندران که بر روی آن کتیبه‌ای به دو خط پهلوی و کوفی وجود دارد.

برج باوند
برج بسیار زیبای باوند از دوران آل باوند از اسپهبدان مازندران در ابتداي ورودي منطقه سرخ آباد (شامل روستا هاي وسيه سر،قلك،پشت كل،زيارت سر،سنگ سرك،ارژنگ سر،وندچال،ماليدره و...) سوادکوه قرار دارد. این برج شبیه مهره رخ در شطرنج است.برج مزبور توسط پرفسور شروين باوند باز سازي شده است.هم اكنون در بين اهالي منطقه فوق به نام گنبد معرف مي باشد
برج گنبد ورودی روستاهای زیبا و ییلاقی نظیر وندچال اترگله گرزین خیل مالی دره وسیه سر سنگ سرگ زاهدسرا می باشد ییلاقاتی که زادگاه بزرگان زیادی در تاریخ سوادکوه بودند. مردان و زنانی که به اصل و نسب ییلاقی بودنشان افتخار میکردند و همیشه سوادکوهی واقعی بودند.

نقش شاه
تنها تصویر ناصرالدین شاه قاجار و درباریان او که بر دل سنگ حکاکی شده است در جاده هراز و در کنار تونل وانا و جاده باستانی زمان ساسانی قرار دارد.

لفورک
شهر باستانی لفور در سواد کوه قرار دارد. در این شهر اسکلتهایی از انسان های دراز سر پیدا شده است.

مراکز دانشگاهی
شهرستان سوادکوه دارای چندین دانشگاه بوده که قطعامهم ترین انهاپردیس دانشگاه شهیدبهشتی است.این دانشگاه که هم اکنون به عنوان یک پارک علمی تحقیقاتی مورداستفاده قرارمی گیردازنظرزیبایی مناظرطبیعی درجایگاه دوم دانشگاههای زیبای دنیاقراردارد.شایان ذکراست زیباترین دانشگاه دنیادرکشوراتریش واقع است. پردیس زیبای دانشگاه شهیدبهشتی درشهرزیراب قراردارد.ولی دراثربی توجهی‌های مسیولین منطقه وکشور این شهرزیبادرسایهٔ سیاست بازیهای قرارگرفته‌است که قطعادودان به چشم مردم بی پناه این شهرستان خواهدرفت.عدم رسیدگی کامل به اموراین دانشگاه ازسوی دانشگاه شهیدبهشتی تهران وعدم تمایل مسیولین شهرستان جهت حل مشکلات این مرکزعلمی موجب خرابی تدریجی این مرکزخواهدشد.