تاپیک جامع دندان پزشکی

كادر دندانپزشكي بايد از وسايل حفاظت شخصي استفاده كنند. وسايلي هم چون عينك يا شيلد تا حد چانه، دستكشهاي يك بار مصرف با قابليت فيلتراسيون خوب و پوشش حفاظتي در مواردي كه احتمالي تماس يا پاشيده شدن مايعات بدن و تماس با غشاهاي مخاطي وجود دارد. همچنين از تجهيزات حفاظتي بايد به هنگام تماس با اشياء يا سطوحي كه احتمال آلودگي آنها نيز وجود دارد، استفاده شود. اين اشياء يا سطوح ممكن است با خون، بزاق يا ساير بافت ها آلوده شده باشند.
دستكش ها اشباء يك بار مصرف هستند و نه بايد از آنها دوباره استفاده كرد. دستكش هاي يكبار مصرف را نبايد شست تا پودر اضافي آنها پاك شود . دستكشهاي پاره شده يا در شرف پاره شدن را بايد بلافاصله تعويض كرد. از دستكشهاي طبي يكبار مصرف از جنس لاتكس، وينيل يا ساير مواد يك بار مصرف مي توان براي معاينه و درمان هاي مختلف استفاده كرد. مي توان براي پرهيز از آلوده شدن اشياء در طي درمان روي دستكش هاي آلوده شده در حين كار از دستكشهاي پلاستيكي ( از جنس كيسه فريزر ) استفاده كرد. البته هيچگاه نبايد از اين دستكش هاي پلاستيكي به تنهايي براي محافظت دستها از آلودگي يا در طي انجام اعمال دندانپزشكي استفاده كرد. در صورت عدم استفاده از اين دستكش هاي پلاستيكي بر روي دستكشهاي اصلي، بايد پيش از ترك اطاق مطب آنها را از دست خارج كرد و پس از بازگشت دوباره به اتاق مطب دستكش هاي جديد به دست كرد. دست ها را بايد پيش و پس از پوشيدن دست دستكش شست.
ماسك جراحي : هر گاه احتمال وجود ذرات آب به هنگام درمان وجود داشته باشد بايداز ماسك هايي استفاده كرد كه توانايي فيلتراسيون آنها حداقل 95% براي ذراتي به اندازه 5 ـ 3 ميكرون باشد. ماسك را بايد براي هر بيمار يا حتي اگر در طي درمان يك بيمار شدت ذرات آب معلق در هوا بسيار زياد باشد ، عوض كرد. در برخي از متون مرجع توصيه شده است كه از هر ماسك در نواحي پر رطوبت حداكثر 20 دقيقه و در شرايط آب و هوايي خشك حداكثر 60 دقيقه استفاده شود. به هنگام زدن ماسك به صورت فقط بايد حاشيه آن را گرفت و دستها نبايد با سطح آن تماس پيدا كنند . ماسك نبايد با دهان تماس داشته باشد، زيرا رطوبتي ناشي از اين تماس قدرت فيلتراسيون آن را كاهش مي دهد. بايد از ماسكي استفاده شود كه با شكل صورت متناسب باشد. شيلد صورت نمي تواند جايگزين ماسك جراحي شود.
عينك محافظ بايد لبه هاي جانبي ثابت داشته باشد، ضد بخار و ضد خش باشد و بتوان آن را بين بيماران با قرار دادن در يك ماده پاك كننده تميز كرد. شيلد صورت مي تواند جايگزين عينك محافظ شود.
روپوش محافظ بايد يقه بلند داشته باشد و دست ها را بپوشاند. در اعمال معمول دندانپزشكي استفاده از روپوش هاي كوتاه يا بلند از جنس پنبه يا پنبه / پلي استر معمولاً كفايت مي كند. نوع و خصوصيات روپوش معمولاً به نوع آلودگي احتمالي بستگي دارد. روپوش را يا بايد حداقل روزانه عوض كرد يا در صورت وجود آلودگي مشهود بايد بلافاصله نسبت به تعويض آن اقدام كرد . كادر دندانپزشكي نبايد روپوش آلوده را براي شستشو به منزل ببرند. د صورت امكان يا بايد آنها را درمطب شست يا بايد با قرار دادن كيسه هاي مناسبي كه احتمال نشتي نداشته باشند و با چسباندن برچسب مشخصي بر روي كيسه كه حاكي از آلودگي محتويات داخل آن باشد، به خشكشويي سپرد تا كاركنان خشكشويي ملاحظات كلي شستشوي لباسهاي آلوده را مورد آنها رعايت كنند . از روپوش هاي يكبار مصرف نيز به شرط تعويض روزانه آنها يا تعويض در طي كار بلافاصله پس از وجود آلودگي مشهود، مي توان استفاده كرد . روپوش آلوده را به مدت 30 دقيقه بيش از شستشو در محلول هيپوكلريت سديم (وايتكس خانگي رقيق شده به نسبت 1 به 10 ) و يا مطابق با دستورالعمل ذكر شده از سوي توليد كننده قرار دهيد.
به هنگام جابه جايي و تميز كردن ابزارهاي آلوده، تميز كردن يونيت و دستگاهها و تميز و ضدعفوني كردن سطوح، حتماً بايد از دستكش مقاوم در برابر سوراخ شدگي ( دستكش كار )، ماسك، روپوش و عينك محافظ استفاده كرد. دستكش هاي كار مخصوص در صورتي كه خاصيت محافظ خود را به هر علت از ديت بدهند بايد دور انداخته شوند. به هنگام مخلوط كردن و يا استفاده از مواد شيميائي ضد عفوني كننده يا استريل كننده، حتماً بايد از دستكش هاي فوق الذكر، عينك محافظ چشم يا شيلد صورت و ماسك استفاده كرد. دستكش هاي كار مخصوص استفاده شده آلوده تلقي مي شوند و بايد آنها را به شكل متناسب با نوع آلودگي ضدعفوني يا استريل كرد.
نكته: با افزايش استفاده از دستكش هايي از جنس لاتكس براي كنترل عفونت بروز آلرژي نسبت به لاتكس و ساير حساسيتها نيز بيشتر شده است . احتمال بروز حساسيت نسبت به لاتكس در برخي افراد بيشتر است. اين افراد عبارتند از كساني كه سابقه جراحي هاي متعدد دارند به خصوص جراهي هايي كه در آن از لوله هاي لاستيكي يا درن (drain) استفاده شده باشد، بيماران مبتلا به Spina bifide ، كادر مراكز درماني و كساني كه نسبت به مواد ديگر سابقه حساسيت دارند. در تهيه تاريخچه پزشكي بيمار حتما بايد پرسشهايي وجود داشته باشد كه احتمال حساسيت بيمار به لاتكس را مشخص كند. اگر بيماري سابقه حساسيت به لاتس داشته باشد، نبايد از دستكشهايي از جنس لاتكس رابردم از جنس لاتكس يا ساير وسايل لاتكس در طي درمان بيماران استفاده كرد. بيماران حساس به لاتكس را بايد در ابتداي زمان كار معاينه و درمان كرد تا احتمال مجاورت آنها با لاتكس يا پودر دستكش و وسايل لاتكسي به حداقل برسد.
آن گروهي از كادر دندانپزشكي كه دچار علايم حساسيت به لاتكس، از جمله قرمزي پوستخارش يا سوزش هستند بايد به پزشك مراجعه كنند، از آنجا كه مواد مختلف از جمله مواد رزيني كه مي توانند از دستكش عبور كنند، ممكن است موجب حساسيت باشند، نبايد خود درماني كرد زيرا مي تواند احتمال بروز واكنش هاي آلرژيك جدي را تشديد كند.