پرسش و پاسخ در قلمرو ادیان

پرسش :

گفتار امام زمان‏عليه السلام درباره شيعيان چيست؟

پاسخ :

مجموعه كلمات گهربار امام زمان‏عليه السلام گر چه بسيار اندك است ولي مي‏توان آن‏ها را به سه بخش تقسيم كرد: بخش نخست: فرمايشات است كه فرموده‏اند، بخش دوم: توقيعات و نامه‏هاي آن حضرت كه به دست خط و مهر ايشان، براي ياران و نزديكان صادر شده است و بالاخره سومين قسمت: ادعيه‏اي است كه از ايشان نقل شده است.
درباره اين‏كه در گفتار امام زمان‏عليه السلام شيعه چگونه معرفي شده، بايد گفت پس از مراجعه بسيار به منابع مختلف به اين نتيجه رسيديم كه آن حضرت به طور صريح به اين مسأله اشاره‏اي نفرموده‏اند بلكه در ضمن برخي از توقيعات اشاره به صفات شيعه كرده كه در اين جا به صورت اختصار به برخي از اين فرمايشات اشاره‏اي مي‏كنيم:
اسحاق بن يعقوب مي‏گويد: از محمد بن عمري درخواست نمودم نامه‏اي را كه در آن مسائل مشكل خود را نوشته بودم، خدمت مولايم صاحب الزمان‏عليه السلام برساند، پس از مدتي توقيعي به خط آن حضرت صدور يافت كه قسمتي از آن، چنين است:
"...اما رويدادهاي تازه كه در جامعه رخ مي‏دهد در حل و فصل آن‏ها به راويان احاديث ما رجوع كنيد كه ايشان حجت‏هاي من هستند بر شما و من حجت خدايم بر آن‏ها... براي تعجيل فرج بسيار دعا كنيد كه فرج شما در آن است"(1).
همچنين آن حضرت در توقيعي مفصل به عثمان بن سعيد و پسرش محمد بن عثمان نوشت:
"شيعيان ما بايد پيروي هوي و هوس را ترك كرده و روي اصول اعتقادي و مذهبي خود استوار باشند و از چيزي كه از ايشان مستور است، بحث و تفتيش نكنند، كه به گناه مي‏افتند، و آن‏چه را كه خدا پوشانده است، پرده برندارند كه پشيمان مي‏شوند، و بدانند كه حق با ما و در ما است، اين ادعا را كسي غير از ما نمي‏كند، مگر آن‏كه دروغگو و افتراگر باشد"(2).
و بالاخره ايشان در توقيع شريفشان به شيخ مفيد درباره شيعيان مي‏فرمايند:
"... ما اگر چه هم‏اكنون مكاني دور از جايگاه ستمگران گزيده‏ايم كه خداوند صلاح ما و شيعيان باايمان‏مان را تا زماني كه حكومت دنيا به دست تبهكاران مي‏باشد در اين به ما ارائه فرموده است، با اين حال بر اخبار و احوال شما آگاهيم و هيچ چيز از اوضاع شما بر ما پوشيده نيست و از خواري و مذلّتي كه دچارش شده‏ايد و از آن زمان كه بسياري از شما به برخي كارهاي ناشايست ميل كردند كه پيشينيان صالح شما از آن دوري مي‏جستند و عهد و ميثاق گرفته شده خدايي را چنان پشت سر انداخته كه گويا به آن آگاه نيستند باخبريم. ما در رسيدگي و سرپرستي شما كوتاهي و اهمال نكرده و ياد شما را از خاطر نبرده‏ايم و اگر جز اين بود دشواري‏ها و مصيبت‏ها بر شما فرود مي‏آمد و دشمنان، شما را ريشه كن مي‏كردند. پس تقواي خدا پيشه كنيد و ما را ياري دهيد تا از فتنه‏اي كه به شما روي آورده، شما را نجات بخشيم...
... بنابراين هر يك از شما بايد كاري كند كه وي را به محبت و دوستي ما نزديك كند كند و از آن‏چه كه خوشايند ما نبوده و باعث كراهت و خشم ماست، دوري گزيند، زيرا امر ما ناگهان فرا مي‏رسد، در هنگامي كه توبه و بازگشت براي او سودي ندارد و پشيماني از گناه، از كيفر ما نجاتش نمي‏بخشد و خداوند راه رشد و هدايت را به شما نشان دهد و به رحمت خود وسايل توفيق را به آساني برايتان فراهم فرمايد"(3).
منابعي ديگر براي مطالعه بيشتر:
1- چهل حديث انتظار، محمود شريفي.
2- سخنان حضرت مهدي‏عليه السلام، عمران علي زاده.
3- پيام‏هاي امام زمان‏عليه السلام، محمدمهدي تاج لنگرودي.
4- تقوي در گفتار امام زمان‏عليه السلام، سيدحسين حسيني.
5- پيام هايي از قائم‏عليه السلام، ناصر پاك پرور.
پي نوشت:
1- مجلسي، بحار الانوار، ج 53، ص 180.
2- اكمال الدين، ص 511.
3- انصاري، عبدالرحمن، در انتظار خورشيد ولايت، مؤسسه انصار المهدي، 1374، قمن به نقل از تاريخ غيبت كبري، سيدمحمد صدر، ترجمه حسن افتخارزاده، ص 173-176.