معرفی رشته مهندسی صنایع غذایی
سه شنبه 19 بهمن 1389 9:36 PM
معرفي رشته علوم و صنايع غذايي
علوم و صنايع غذايي به مجموعهاي از علوم و فنون اطلاق ميشود كه كيفيت فيزيكي، شيميايي و بيولوژيكي محصولات كشاورزي، اعم از گياهي و دامي را از لحاظ تبديل و نگهداري، مورد توجه قرار داده و امر جمعآوري، عملآوري، تبديل، تكميل، نگهداري و حمل و نقل اين محصولات را مورد بررسي قرار ميدهد.
هدف از ارائه برنامه آموزشي دوره کارشناسي ارشد رشته «مهندسي کشاورزي- علوم صنايع غذايي»، تربيت نيروي انساني متخصص مورد نياز کشور براي اداره و توسعه واحدهاي صنايع غذايي و نظارت بر مراکز کنترل مواد غذايي، با توجه به اولويتهاي مورد نظر است.
امنيت غذايي جزو مهمترين اهرمهاي استراتژي ملي براي استقلال و خود کفايي است. استفاده بهينه از مواد غذايي و کاهش ضايعات آنها و مديريت صحيح بر منابع آن و نيز استفاده از علوم و فنون روز به منظور حفظ کيفيت و افزايش عمر نگهداري مواد غذايي نيازمند نيروهاي متخصص و کار آزموده در اين زمينه است. بديهي است نيل به اين هدف جز با در اختيار داشتن نيروي انساني متخصص که تواناييهاي خود را در محيط آموزش و علمي مناسب کسب نكرده باشد، امکانپذير نخواهد بود. لذا ضروري است متخصصيني تربيت شوند که بتوانند در امور مربوط به مديريت، برنامه ريزي، نظارت، آموزش و تحقيق در امور فوق خدمت كنند.
علاوه بر اهميت حياتي ايمني در صنايع غذايي، امروزه اين صنايع همانند بسياري از صنايع ديگر، بايد قادر باشند تا مسير بسيار پيچيده و سختي را براي ارضاي تنوعطلبي مصرفکنندگان و همچنين رقابت در بازار ديناميک صنعتي و صادرات ملي طي نمايند. در جهان امروز استفاده از مجموعه آخرين دانشها و يافتههاي بشري و بهينهسازي آنها، افزايش راندمان و بهرهوري را در اين صنعت به ارمغان آورده است. اين روشها باعث گرديده تا فرآيندهاي صنايع غذايي ويژگيهاي بخصوصي را پيدا نمايد. اهم اين ويژگيها عبارتند از:
1- بهبود کيفيت
2- تضمين کيفيت
3- بالا بردن ظرفيت توليد
4- کاهش مصرف انرژي
5- پايين آوردن دخالت نيروي انساني در فرآوري صنايع غذايي به منظور کاهش انواع آلودگيها به جهت تضمين امنيت غذايي
6- کاهش ضايعات
7- افزايش راندمان و بهرهوري
گرايشها و ابعاد مختلف اين رشته در كارشناسي ارشد
فناوري تبديل مواد غذايي
يکي از معضلات روز کشورهاي در حال توسعه از جمله ايران حجم بالاي ضايعات بخش کشاورزي و نيز عدم استفاده بهينه از فرآورده هاي جانبي اين بخش است. دانش و فناوري تبديل مواد اوليه کشاورزي، دامي و دريايي به محصولاتي با ارزش افزوده بالا و نيز قابليت نگهداري و بسته بندي آنها براي نگهداري در شرايط مختلف موضوع فعاليت اين گرايش است. همچنين تربيت نيروي انساني متخصص و محقق با تواناييهاي مديريتي و راهبردي و تحقيقاتي در زمينه هاي فوق از ديگر مأموريتهاي اين گرايش است.
علوم مواد غذايي
علوم پايه مورد نياز در همه گرايشهاي مربوط به فرآوري و تبديل و مهندسي صنايع غذايي در گرايش علوم مواد غذائي مد نظر قرار مي گيرد. تواناييهاي علمي متخصصين مربوطه در اين گرايش، ساير گرايشها و تخصصها را قادر به اتخاذ تکنيکهاي صحيح مي نمايد. شيمي مواد غذايي، ميکروبيولوژي مواد غذايي، بيوشيمي و ساير خواص کيفي مواد غذايي محورهاي اصلي آموزش و تحقيق در اين گرايش هستند.
مهندسي صنايع
بومي سازي تجهيزات و تکنولوژيهاي روز مورد استفاده در صنايع غذايي و آشنايي دانشجويان به اصول طراحي و پايههاي دانش فني، تجهيزات و ماشين آلات مورد استفاده در صنايع غذايي هدف اين گرايش است.
بيوتکنولوژي مواد غذايي
روشهاي نوين علمي مورد استفاده در صنايع غذايي ، ارزش دهي به محصولات جانبي، استفاده بهينه از ضايعات و معرفي روشهاي بيوتکنولوژي در صنايع غذايي و محصولات و فناوري هاي مرتبط جزو اهداف اين گرايش است
تواناييهاي لازم براي داوطلبان اين رشته
براي کسب موفقيت در طي دوره تحصيلي و امکان ادامه تحصيل در اين رشته، داوطلب بايد از توان و دانش بالا در دروس شيمي، فيزيک و زيست شناسي(ميکروب شناسي) برخوردار باشد. در ضمن از آن جا که زمينه اشتغال متخصصان اين رشته بيشتر در کارخانجات اعم از آزمايشگاه و خط توليد است، داوطلب بايد از توان جسمي مطلوب و نيز دقت کافي بهرهمند باشد.
فارغ التحصيلان رشته مهندسي علوم و صنايع غذايي پس از پايان تحصيلات، بسته به تواناييهاي فردي و علمي خود، مي توانند مسووليتهاي متفاوتي نظير: مديريت توليد کارخانجات،مسئوليت فني، مسئوليت آزمايشگاهها، انجام فعاليتهاي تحقيقاتي براي بهبود کيفيت توليدات غذايي، ساخت محصولات جديد، افزايش توليد، کاهش ضايعات، بسته بندي و ارائه مشاوره علمي به واحدهاي توليدي و فعاليتهاي مرتبط ديگري را بر عهده گيرند. بديهي است که نقش متخصصان اين رشته در جلوگيري از اتلاف سرمايههاي ملي، با کاهش ضايعات کشاورزي از طريق تبديل آنها به فرآورده هاي غذايي مطلوب و مورد تأييد استانداردهاي جهاني و ارزآوري از طريق صادرات اين محصولات بر هيچ کس پوشيده نيست
فهرست وزارتخانهها وسازمانهايي كهفارغالتحصيلان اين رشتهميتوانند در آنها مشغول به كار شوند ازاين قراراست:
· وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي کشور:
1- انستيتو پاستور ايران
2- سازمان بهزيستي کشور
3- شرکت سهامي دارو پخش
4- سازمان تأمين اجتماعي
5- شرکت توسعه ي صنايع پزشکي
6- انستيتو تحقيقات تغذيهاي و صنايع غذايي کشور
7- فرهنگستان علوم پزشکي جمهوري اسلامي ايران
1- سازمان امور عشاير ايران
2- شرکت سهامي شير ايران
3- شرکت خدمات مهندسي جهاد سازندگي
4- شرکت سهامي شيلات ايران
5- سازمان دامپزشکي کشور
6- مؤسسه تحقيقات واکسن و سرم سازي رازي
1- مرکزتوسعه صادرات ايران
2- سازمان گسترش خدمات بازرگاني
3- سازمان غله کشور
4- سازمان بازرسي و نظارت بر توزيع کالا
1- مؤسسه مهندسي و زراعي
2- سازمان چاي کشور
3- شرکت سهامي کشت و صنعت شهيد بهشتي و شهيد رجايي
4- شرکت خدمات حمايتي کشاورزي