معارف اسلامی در اینترنت !

 

به جرات می‌توان گفت که درتاریخ هیچ دین، مکتب و آئینی، به اندازه دین اسلام، تشویق و حمایت از علم و دانش،‌ علما و دانشمندان نکرده‌است؛ تا جاییکه تحصیل علم و دانش را برای هر زن و مرد مسلمان واجب دانسته است. همچنین اسلام مشوق روش‌های نوین تحقیق و تحصیل علم و دانش است. از سوی دیگر فرهنگ تمدن ایرانیان از درخشان‌ترین تمدن‌های تاریخ بشری است که همواره مهد دانشمندان و عالمان بزرگ بوده است. با این وجود ورود اینترنت به کشور ما از همان ابتدا با موانع و ناملایمت‌های بسیاری همراه بود؛ تا جاییکه از آن به عنوان پایگاه شیطانی برای ترویج فساد و فحشا یاد می‌شد. رفته رفته رویکرد مثبت و آموزشی به این پدیده جدید باعث شد تا اینترنت از انزوای خود خارج شده و تا حدودی به جایگاه اصلی خود باز گردد.
● اینترنت و معارف اسلامی
با توجه به گسترش روزافزون اطلاعات و ارتباطات در عصر حاضر که به "عصر انفجار اطلاعات" و "انقلاب ارتباطات" موسوم شده است، وظیفه سنگین و خطیری، پیش روی اندیشمندان و مبلغان فرهنگ اسلام و مرزبانان آن قرار داد شده تا با بهره‌وری صحیح از اینترنت به عنوان پدیده‌ای مقرون به صرفه و سریع‌ترین روش برای نشر عقاید مذهبی و اعتقادات دینی به صدها میلیون نفر در سراسر دنیا استفاده کرده و جایگاه تفکر دینی به ویژه دین مبین اسلام را در آن تبین کنند. از سوی دیگر جمعیت مسلمانان در سراسر دنیا پراکنده است؛ اینترنت می‌تواند در ایجاد جامعه یکپارچه برای تمامی مسلمانان کمک کند تا مسلمانان در آن با هم مرتبط شوند. بنابراین می‌توان گفت اینترنت علاوه بر آنکه محیطی مجازی برای اشاعه افکار و اندیشه‌های دین اسلام است، محلی برای انسجام و ارتباط مسلمانان در سراسر جهان (انسجام اسلامی) نیز است.
بهره‌گیری اینترنت در حوزه دین موجب شده است، معارف اسلامی در راستای اهداف از پیش تعریف شده، زمینه‌های پژوهشی و تحقیقاتی زیادی را برای خود مهیا کند و علاوه بر حفظ جایگاه خود در گردونه اطلاعاتی و ارتباطی دنیا، اطلاعات لازم و مفید را با سرعتی بالا و با کیفیتی مطلوب غیرقابل قیاس نسبت به روش سنتی تامین کند و بدین‌ترتیب زمینه تقویت انگیزه‌های پژوهشی را فراهم کند. اینترنت با پیشرفت روزافزون خاصه در حوزه‌های علوم اسلامی و عرضه منابع مختلف در آن،‌به عنوان یکی از مهمترین منابع در کنار سایر منابع پژوهشی به شمار می‌آید.
امروزه بسیاری از روحانیون و فرهیختگان مذهبی با ایجاد اتاق‌های گفتگو و یا ورود به آنها و با بحث و بررسی عمیق در مورد شبهات دینی افراد در خصوص معارف اسلامی به ارائه پاسخ منطقی می‌پردازند.
● پایگاه قرآنی در اینترنت
قرآن کریم کتاب مقدسی است که نه تنها برای مسلمانان محترم است؛ بلکه هر پژوهشگر بی‌طرفی در دنیا، به کتابی که بیش از یک میلیارد نفر به آن اعتقاد دارند، علاقه‌مند است. شاهد این مدعا آن است که قریب به ۷۰% صفحات اینترنتی قرآنی به زبان انگلیسی و تنها ۲۵% صفحات به زبان عربی و فارسی هستند. همچنین در مهرماه ۱۳۸۵ خبرگزاری رویترز اعلام کرد، کتاب قرآن؛ متن مقدس مسلمانان جهان، در میان کتاب‌های جستجو شده به زبان انگلیسی در "گوگل" رتبه نخست را به دست آورد.
پایگاه‌های اینترنتی رایج‌ترین ترجمه‌های قرآن، همچنین انبوهی از مقالات، پژوهش‌ها و کتب قرآنی را در اختیار کاربران قرار داده و با استفاده از آنها، نمودارهای توزیعی، فراوانی تکرار یک واژه و میزان هماهنگی و ارتباط کلمات با یکدیگر را کشف کرده و بدین‌سان بسیاری از حوزه‌های پژوهش نشده را می‌توان مورد کاوش قرار داد. علاوه بر آن، امکان دسترسی به قرائت قرا بزرگ و مشهور در فضای مجازی، دانستنی‌ها و اطلاعات عمومی قرائت قرآن از قبیل؛ آداب ظاهری، شروع قرائت، مکان قرائت، حال قرائت و قرائت قرآن با صدای خوش، در اینترنت به آسانی مقدور است. برای دستیابی به پایگاه‌های قرآنی علاوه بر جستجوگرهای عمومی می‌توان از پایگاه‌هایی که به جمع‌آوری آدرس‌های اسلامی پرداخته‌اند نیز استفاده کرد.
● پایگاه تخصصی علوم قرآنی
این پایگاه وابسته به مرکز جهانی آل‌البیت (ع) بوده و به عنوان سایت تخصصی در علوم قرآنی فعالیت خود را در هفدهم مرداد ماه ۱۳۸۳ شمسی مصادف با سال روز فرخنده میلاد حضرت صدیقه طاهره فاطمه زهرا(س) آغاز کرده و پاسخگوی پرسش‌های قرآنی مخاطبان است و به چندین زبان زنده دنیا از جمله: عربی، فارسی، انگلیسی، اردو، فرانسه، آلمانی، اسپانیایی، ایتالیایی، روسی، بلغاری، بوسنیایی،‌ چینی، آذری، ترکی استانبولی، کردی لاتین، کردی عربی، تایلندی، اندونزی، هندی، سواحلی، برمه، فولانی، هوسا و بنگالی اطلاع‌رسانی می‌کند. از جمله بخش‌های این پایگاه عبارتند از: قرآن و ادب، قرآن و اهل بیت (ع)، قرآن و اقتصاد، قرآن و علم، حافظان قرآن، مترجمان قرآن، اعجاز قرآن،‌ محکم و متشابه، مقالات و سوال و جواب.
● منابع حدیث در اینترنت
در عصری که نگاه انسان تشنه معنویت به سوی اسلام و تعالیم حیات‌بخش آن است، امواج اقیانوس بی‌کران احادیث، هر تشنه کامی را به وجد می‌آورد تا شاید پاسخ سوالات خود را دریابد. روایات اسلامی که بعد از قرآن کریم دومین منبع اصلی دین به شمار می‌رود، در فهم احکام الهی و نیز ترویج اخلاق اسلامی از اهمیت زیادی در جامعه برخوردار است.
بدون شک بسیاری از پرسش‌ها درباره اسلام به حدیث و سنت باز می‌گردد و دسترسی به پاسخ‌های روشن و منطقی در گرو فهم حدیث است و این فهم جز با عرضه هماهنگ و نظام‌دار علوم و معارف حدیثی در عصر گسترش دانش‌ها میسر نیست. امروزه در اینترنت هزاران پایگاه بزرگ و کوچک درباره پیامبر(ص) و اهل بیت (ع) به اطلاع‌رسانی پرداخته و مطالب فراوان و متنوعی را به زبان‌های مختلف و به صورت طبقه‌بندی موضوعی احادیث در اختیار کاربران قرار می‌دهند. حجم عظیمی از مطالب در پایگاه‌های شیعی به علوم حدیث و رجال و درایه اختصاص یافته است.
● پایگاه حوزه
این پایگاه که وابسته به مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی است به سه زبان فارسی، عربی و انگلیسی ارائه شده و علاوه بر اطلاعات مفیدی در مورد حدیث، علوم حدیث، سیر تاریخی حدیث و ... دارد حاوی بخش‌های مختلفی چون: مقالات برگزیده و کتاب‌ها، مجلات، صفحات شخصی محققان حوزه، کتابخانه، پرسش و پاسخ، معرفی مراکز اسلامی، متون دینی، جستجوی مطالب و ... است.در این پایگاه متن کامل بیش از ۲۰۰۰ شماره از بیش از ۸۶ عنوان مجله در زمینه علوم اسلامی و انسانی؛ بیش از ۴۰۰۰ مقاله گزینش شده از میان کتب معتبر علمی در قالب دانش‌نامه با موضوعات گوناگون؛ متن کامل قرآن کریم، نهج‌البلاغه و صحیفه سجادیه همراه با ترجمه‌ها و شرح‌های مختلف فارسی؛ دسترسی به کتب براساس: عناوین، موضوع و مولفان؛ معرفی محققان حوزه علمیه قم و امکان ارتباط با ایشان؛ کاوش در مطالب پایگاه با امکان تعیین دامنه جستجو وجود دارد. بخش‌های پایگاه حوزه عبارتند از: قرآن (علوم قرآنی، تفسیر موضوعی، خادمان قرآن و ...)، عقاید (توحید،‌عدل نبوت و ...)، اخلاق (اهداف اخلاق، حوزه‌ها، مباحث اخلاقی و ...)، پیامبر و اهل بیت (ع) (حضرت محمد (ص)، امیرالمومنین (ع) و ...)، تاریخ اسلام (دوره رسالت، دوره خلفای نخستین، دوره بنی‌امیه و ...)، فرهنگ و تمدن (دانش مسلمان، هنر و صنعت و ...)، فرقه‌های اسلامی (کلیات، فرق کلامی، فرق فقهی و ...) اسلام و ادیان (مسیحیت، یهودیت و ...)، انقلاب اسلامی علل و عوامل، ویژگی‌های دوران پس از پیروزی و ...، ولایت و رهبری (حکومت اسلامی، امام خمینی و...) حوزه علمیه (حوزه علمیه قم، علوم حوزوی و ...)، زن در اسلام (زن در قرآن و روایات، زن و ازدواج و...)، علوم اسلامی (قرائت و تفسیر، فقه و اصول، کلام و عرفان و ...) و حدیث (جوامع و حدیث، اصطلاحات، احادیث برگزیده و ...). بخش پرسش و پاسخ این پایگاه با همکاری گروهی از محققان برجسته حوزه علمیه قم به سوالات گوناگون کاربران به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، فرانسه، ترکی و ... پاسخ می‌دهد.