دیار آریو برزن(کهگیلویه و بویراحمد)

سابقه ی استان کهگیلویه و بویراحمد

زندگی در استان به دوران قبل از اسلام بر می گردد.این استان با 264/16کیلومتر مربع مساحت،حدود ٪1 مساحت کل کشور را تشکیل می دهد و در جنوب غربی ایران قرار دارد.

سرزمین کنونی "کهگیلویه و بویراحمد" بخشی از "ایالت انشان" بوده که مهمترین ایالت "دولت ایلام" به شمار میرفته است.

ایالت انشان به سبب خاستگاه هخامنشیان که توانستند بزرگترین سلسله ی ایرانی را تأسیس کنند،اهمیت دارد.

امپراطور هخامنشی دارای 23 ساتراپ(استان) بوده که "ساتراپ پارس" یکی از آنها به شمار می رفته و استان ک.ب بخشی از استان پارس بوده است.

در دوره ی "ساسانیان" استان "ک.ب" ، "بوشهر" و بخشی از "ایالت خوزستان" به مرکزیت "ارجان" تشکیل یک ایالت را می دانند.

سرزمین "ک.ب" به سبب راه ارتباطی شمال و جنوب به عنوان سرزمینی استراتژیک مورد توجه ساسانیان بوده است.

در دوره ی ساسانیان و در زمان "شاپور اوّل ساسانی" فرزند "اردشیر اوّل" شهر من دهدشت،در ناحیه ی گرمسیری غرب استان،بر حاشیه ی شهر باستانی "بلادشاپور" ایجاد شد.

در دوره ی 243 سالۀ حکومت صفویه ،سلاطین این سلسله به دلیل موقعیت سوق الجیشی منطقه از یک سو و استعداد توان رزمی و نظامی مردم آن در حراست از میهن در مسائل داخلی و هم در جنگ با کشورهای همسایه،از سوی دیگر،برای منطقه ی "کهگیلویه" اهمیت شایانی قائل بودند.

بلادشاپور(دهدشت) در اواخر دوره ی صفویه به دلیل عدم اطمینان به جاده های بازرگانی،صدماتی دید و در زمان هرج و مرج زندیه غارت و ویران گردید.

از دوره ی قاجار تا به امروز،ترکیب ایلی منطقه ی "ک.ب" ثابت مانده است و ایل هایی که هم اکنون در استان وجود دارند تقریباً به همین شکل در اوایل حکومت قاجار وجود داشته اند.

تا اواخر قاجار،کهگیلویه به دو بخش "پشت کوه" شامل "تل خسرو-رَوِن-بلادشاپور"و "زیرکوه" شامل "باشت-بهبهان-زیدان" تقسیم می شد.

منطقه ی "ک.ب" در سال 1343 از استان های فارس و خوزستان جدا شد و به عنوان فرمانداری کل به مرکزیت یاسوج،مستقل گردید و در سال 1355 به استان تبدیل شد.

منبع: کهگیلویه و بویراحمد وبلاگ شپلستان(لُر دهدشتی)