تب خال

شاید كمتر كسى را بشود پیدا كرد كه تا به حال تبخال را تجربه نكرده باشد؛ زخمی دردناك با ظاهرى ناخوشایند كه همه از آن گریزانند اما بالاخره سراغ‌شان می‌آید. می‌دانید با این مهمان ناخوانده و سمج باید چگونه برخورد كنید تا محترمانه شما را ترك كند و از پیش شما برود؟ ...

 

عفونت تبخال یك عفونت شایع ویروسى دهان است كه به علت ورود ویروسى به نام هرپس سیمپلكس به بدن، خود را نشان می‌دهد. این عفونت در وهله اول به صورت یك نوع زخم صورت است كه روى لب‌ها یا پوست صورت نزدیك منطقه دهان اتفاق می‌افتد و به همین دلیل ظاهرى ناخوشایند را براى فرد مبتلا پدید می‌آورد. 

عفونت اولیه و ثانویه تبخال 

متاسفانه ویروس تبخال به این سادگى هم كه عموم فكر می‌كنند بساطش از بدن برچیده نمی‌شود. اگر كسى براى اولین بار با این ویروس تماس داشته باشد پس از بروز عفونت تبخال در ناحیه دهان، ویروس مربوطه به عمق بدن می‌رود و خود را مخفى می‌كند. بعد از سال‌ها و یا حتى در مدتی كمتر، احتمال دارد دوباره ویروس شعله‌ور و دردسرزا شود. اینكه چه شرایطى سبب می‌شود ویروس خفته دوباره بیدار شود مقوله‌اى است كه جا براى بحث بسیار دارد. اما به طور خلاصه شرایطى همچون تب، آنفلوآنزا، سرماخوردگى، فشارهاى روحى و روانى، صدمات به لب و یا جراحى‌هاى روى نواحى دهان و لب از جمله این موارد هستند. از این رو آموختن روش برخورد با تبخال مهم‌ترین اصلى است كه در مواجهه با این بیمارى باید دانست تا از عوارض آن در امان ماند. 

وقتى تبخال می‌آید

شناخت علایم بروز یك تبخال از اهمیت بسیار زیادى برخوردار است. علایم و نشانه‌هاى تبخال به این صورت است كه در وهله اول یك تاول كوچك و دردناك پر از مایع روى یك نقطه سرخ و دردناك پوست بروز می‌كند كه معمولا روى لب‌ها و نواحى داخلى دهان است. سپس درد شدید و احساس مورمور شدن به سراغ بیمار می‌آید كه اغلب یكى دو روز قبل یا بعد از بروز تاول‌ها است كه این علامت بسیار مهمی ‌است. خصوصا احساس مورمور شدن و درد خفیف از علایم اولیه تبخال است كه می‌تواند به عنوان یك زنگ خطر محسوب شود. چرا كه اگر شخصى در این مرحله متوجه عفونت تبخال شود با استفاده از اقدامات پیشگیرانه كه در ادامه در مورد آنها صحبت می‌شود می‌تواند جلوى تبخال را بگیرد. در هر صورت پس از تشكیل تاول‌ها، سیر بیمارى ادامه می‌یابد و تاول‌ها نهایتا می‌تركند و از آنها خونابه خارج می‌شود و سپس یك زخم قهوه‌اى‌رنگ با ظاهرى ناخوشایند تشكیل می‌شود. 

تبخال‌هاى خطرناك 

در بعضى مواقع به دلیل بى‌اعتنایى بیمار تبخال وسعت می‌یابد و عفونت شدید روى آن سوار می‌شود. در این موارد زخم‌هاى تبخالى علاوه بر اینكه تمام نواحى لب را می‌گیرند به داخل دهان هم سرایت می‌كنند. در این موارد التهاب لثه‌ها از وخیم‌ترین وقایعى است كه خود را نشان می‌دهد. تمام لثه‌ها خصوصا نواحى داخلى لثه‌ها ورم می‌كنند و حالت آبسه دهانى به خود می‌گیرند. بیمار قادر نیست كه حتى لقمه‌اى غذا بخورد. شرایط بیمار روزبه‌روز وخیم‌تر می‌شود و باید سریعاً اقدامات درمانى در مورد وى اجرا شود. 

چه باید كرد؟ 

اولین اقدامی‌كه باید در مواجهه با تبخال كرد شناخت مرحله اول تبخال به طور كامل و دقیق است. اگر شما در این مرحله تبخال را شناسایى كنید كه آن هم كار زیاد سختى نیست به راحتى می‌توانید جلوى یك عفونت سخت را بگیرید. 
پس از تشخیص شروع تبخال اولین اقدامی‌كه می‌كنید به فاصله هر نیم ساعت یك قالب كوچك یخ را روى لب‌ها بگذارید (روى ناحیه مبتلا) و آن قدر یخ را به لب‌ها بچسبانید كه آن تكه یخ كوچك آب شود. توجه كنید كه یخ را چند ثانیه روى لب‌ها بگذارید و سپس از روى لب‌ها بردارید تا سرماى شدید یخ لب‌ها را از بین نبرد. 
روش دیگر برای درمان تبخال استفاده از پماد آسیکلویر است.البته بهتر است این پماد را به محض دیدن اولین نشانه‌های تبخال روی لبتان بمالید. این استفاده به موقع از بزرگ شدن تبخال پیشگیری می‌کند. 
از محلول‌هاى دهان‌شویه حتما استفاده كنید. محلول دهان‌شویه بنزیدآمین از جمله بهترین محلول‌هاى دهان شویه است. هر 1 تا 2 ساعت یك‌بار دهان را حسابى با این محلول بشویید تا بهداشت داخل دهان‌تان تامین شود و عفونت به داخل آن سرایت نكند. 
در فاصله مدت عفونت از غذاهاى مایع و ولرم استفاده كنید تا لب‌ها و نواحى مبتلا تحریك نشوند و زخم انتشار پیدا نكند. 
سطح لب‌ها را با كرم‌هاى مخصوص كه معمولا كرم ویتامینه A است مرطوب و نرم نگه دارید تا لب‌ها دچار خشكى نشوند و تبخال عفونى نشود. 
در صورت به كار بردن همه این اقدامات اگر احساس كردید بهبودى حاصل نمی‌شود سریعا به یك پزشك متخصص دهان و دندان یا یك دندانپزشك برای معالجه خودتان مراجعه كنید تا از وى طلب کمک كنید.
عامل ایجاد تبخال ویروسی به نام هپرس سیمپلكس است كه معمولا سوزشی دربالای لب فوقانی احساس می شود واین سوزش شروع یك تبخال است كه درابتدا قرمز می شود. بعد، شروع به خارش وسوزش شدید می كند وسپس برجسته ومتورم می شود. هرچه قدرآب بیشتری درزیرآن جمع شود، بزرگتروبیشترباعث ناراحتی می شود. ویروس ازطریق تماس مستقیم ازقبیل بوسیدن فردآلوده به شخص منتقل می شود ووارد سیستم عصبی می گردد ودرعقده های عصبی ساكن می شود. 
به دنبال استرس،ضعف،بی حالی،سوتغذیه،بیماری و.... هرازچندگاهی، ویروس خودراازسلول عصبی به سلول پوست می رساند وباعث تبخال می شود. اگرتبخال خیلی آزاردهنده نیست،بهتراست آن را به حال خودرها كنیدومراقب باشید كه تبخال خشك وتمیزباشد واگرچركی باشد، كه البته به ندرت اتفاق می افتد،حتما برای برطرف شدن عفونت ازمراكزبهداشتی وپزشكی كمك بگیرید. 

روش های درمان تبخال 

روش های درمان تبخال را به طورخلاصه توضیح می دهیم: 
مسواك شما ممكن است تا چند روزپناهگاه خوبی برای ویروس ها باشد وموجب بازگشت ویروس ها به دهان پس از بهبود تبخال شود. بنا براین بهترین كارآن است كه به محض فعال شدن تبخال مسواك خودرادوربیندازید. 
مسواك خودرادرحمام یا دستشویی نگذارید یك مسواك مرطوب ویك جای مرطوب مانند حمام دقیقا همان چیزی است كه ویروس تبخال برای رشد به آن نیاز دارد واین امرباعث افزایش طول عمرویروس می شود. پس بهتراست مسواك رادرجای خشك وبدون رطوبت قراردهید. 
دوری ازاسترس واضطراب،تغذیه مناسب،تقویت بدن وورزش عواملی مهم دركنترل تبخال اند. 
دوری ازباد وآفتاب: محافظت ازلب ها درمقابل هرگونه عامل خارجی ومحیطی نظیرقرارگرفتن درمعرض اشعه خورشیدوبادراهی برای جلوگیری ازتبخال است. 
استفاده ازیخ: توصیه می شود به محض احساس سوزش وخارش ازیخ استفاده كنید. چراكه یخ موجب كاهش التهاب می شود واگرمواد التهاب آورسبب فعال شدن مجدد ویروس شود، درآن صورت با توجه به نقش ضدالتهابی یخ استفاده ازآن مفید وموثراست. 
درچند روزاول شروع تبخال استفاده ازپماد اسیكلوویرمفیداست.
منبع:www.salamatiran.com