سرزمين ايلام بواسطه همجواري با سرزمينهاي عراق وقرار گرفتن در معرض اولين حملات مسلمانان و پاره اي از تبليغات و مروجين مذهب شعيه و همين طور شرايط مساعد ديگر از دير باز خاستگاه مذهب شيعه اثني عشري بوده و در حال حاضر بيش از 93/99 درصد جمعيت آنرا تشكيل مي دهد.
در جای جای استان ایلام امامزاده ها و بزرگوارانی آرمیده اند که هر کدام به واسطه کراماتشان مورد توجه مردم استان شیعه نشین ایلام هستند مهمترین این زیارتگاهها عبارتند از:
زیارتگاه امامزاده علی صالح:
بقعة امام زاده صالح (ع) فرزند عبید الله الاعرج فرزند حسین فرزند امام چهارم حضرت سجاد است . امام زاده علی صالح از معاصرین حضرت امام موسی کاظم (ع) بوده است که همزمان با طغیان خلفای عباسی به ایران هجرت نموده ودر زمان امام رضا (ع) در محل صالح آباد به شهادت رسیده است . در زمان هلاکو خان مغول ساختمانی کوچک بر روی مقبره آن احداث گردیده بود ولی این ساختمان در زمان قاجار به دستور والی ابوقداره تجدید بنا شده وپس از پیروزی انقلاب اسلامی به طور کلی تجدید بنا گردیده است .
وجود مزار شهدای جنگ تحمیلی استان به اهمیت زیارتی آن افزوده و شاخص ترین مکان زیارتی استان بشمار می آید.این بقعه در شهر صالح آباد واقع در شهرستان مهران قرار دارد.
امامزاده سید حسن:
امامزاده سید حسن (ع) در 3 کیلومتری جادة مهران – دهلران واقع شده است.ایشان فرزند بلافصل امام موسی کاظم (ع) است.
آرامگاه بابا سیف الدین:
آرامگاه بابا سیف الدین در شمال شرقی دره شهر ، در دامنة تپه ای موسوم به " چهار طاق " قرار دارد . در داخل مقبره ، دو قبر است که روی آن ها سنگ نبشته ای وجود ندارد .مصالح به كار رفته در مقبره از سنگ ، گچ و آجر است وروی بقعه رانیز با گچ سفید کاری کرده اند . در اطراف این آرامگاه درختان چند صد سالة تاریخی وجود دارد .
بقعه امامزاده صالح :
بقعة امام زاده صالح در گورستان ماژین از توابع دره شهر واقع شده است . این بقعه ، بنایی چهار گوش است که در دو طبقه با گنبد هرمی شکل ساخته شده است . مرقد اصلی در طبقة زیرین بنا قرار دارد . این طبقه تماماً با آجر ساخته شده و با طاق جناغی پوشش یافته است . در طبقة دوم بنا صورت قبری با سنگ،گچ و پوشش سفالی ساخته شده است . این بنا که به قرن هشتم هجری قمری تعلق دارد ، به مرمت و با سازی کامل احتیاج دارد . گچ بری های داخل مقبره از جمله آثار ارزنده و بی نظیر دورة مربوطه می باشد .
بقعه جابر:
درة خِر جابر، بین کوه های مله ریته و چال می قرار دارد. در انتهای دره و در دامنة کوه چال می ، مقبره دانیال شوش احداث شده است. در ورودی آن رو به شمال است و به کفش کن باز می شود. مقبره 15 متر طول و 9 متر عرض دارد. این بنا 8 ستون دارد و 9طاق شمالی- جنوبی و 9 طاق شرقی – غربی به ارتفاع دو متری روی آن ها زده شده اند.
درقسمت پایین آن کتیبه ای گچ بری شده وجود دارد که در اطراف آن کلمات مقدس و برسطح میانی آن چندگل نقش برجسته نوشته شده اند. در گوشة بالای کتیبه ، کلمات محمد (ص) و لااله الا الله بطور برجسته نوشته شده اند . این بقعه از بقعه های زیارتگا هی مهم دره شهر می باشد.
امامزاده سیداکبر:
زیارتگاه امام زاده سیداکبر در10 کیلومتری دهلران قراردارد . مردم محل براین باورند که وی پسر حضرت امام موسی کاظم (ع) است که به همراه حضرت معصومه به منظور دیدار از حضرت امام رضا (ع) از عراق به ایرام آمده و در دهلران دراثر بیماری فوت کرده و در این محل مدفون شده است .
می گویند سید صلاح الدین محمدکه در آبدانان مدفون است، برادر امام سید اکبر است .
امامزاده سید ابراهیم:
درفاصلة 7 کیلومتری پهله زرین آباد و مسیر سیاحتی قلعه شیاخ امام زاده سید ابراهیم (ع) از نوادگان امام باقر (ع) قرار دارد که فاصلة آن تا مرکز استان 180 کیلومتر است. ساختمان این امام زاده به دوران سلجوقی مربوط است و بشکل مخروط و هندسی خاصی بنا گردیده است .
امامزاده سید محمد عابد ( پیرمحمد ):
در روستای گنبد دربخش ارکواز ملکشاهی و در 36 کیلومتری جاده ملکشاهی – مهران امام زاده سید محد عابد که درزبان محلی به پیر محمد معروف است ، واقع شده است .
این امام زاده فرزند بلافصل امام موسی کاظم (ع) و برادر امام رضا (ع) است و یکی از زیارتگاههای مهم مردم استان ایلام محسوب می شود. مردم اعتقاد خاصی به ایشان دارند.
امامزاده سید فخرالدین:
طبق شجره نامه موجود این امامزاده (ع) از نوادگان امام هفتم شیعیان حضرت امام موسی کاظم(ع) است که در روستای زرآب بخش زرین آباد شهرستان دهلران در کنار جاده ایلام به میمه زرین آباد قرار دارد. بنای آن دارای گنبدی ساده است که بیشتر مصالح بکار رفته در آن از سنگ ساخته شده است. این بنا در نهایت سادگی ساخته شده و قدمت آن به درستی مشخص نمیباشد.
امامزاده سیدناصرالدین:
امامزاده سیدناصرالدین از نوادگان امام هفتم شیعیان حضرت امام موسی کاظم(ع) است . بارگاه ایشان در کنار روستای علی آباد بخش زرین آباد دهلران قرار گرفته ودارای سبک معماری مربوط به دوره قاجار میباشد.
امامزاده عبدالله:
امامزاده عبدالله در روستای هلشی از توابع شهرستان ایوان در دامنه جنوبی کوه رنو واقع شده است. این امامزاده بنا به روایات از نوادگان امام هشتم شیعیان امام جعفر صادق (ع) میباشد و هم اکنون مرقد او یکی از زیارتگاههای مهم مردم منطقه است.
امامزاده عباس:
این امامزاده در شهرستان شیروان چرداول بخش شیروان در روستای عباس آباد و در 45کیلو متری شهر ایلام قرار دارد.این امامزاده از نوادگان امام چهارم شیعیان حضرت امام زین العابدین است. بنای آن بر روی تپه ای تقریبا بلند و مشرف به آبادی عباس آباد و رود خانه بزرگ سراب کلان قرار داردو هم اکنون یکی از زیارتگاه های مردم منطقه محسوب میگردد.
امامزاده پیر محمد:
در 5 کیلومتری جنوب شهر آبدانان در حد فاصل بین دو روستای پشت قلعه و جابر بنایی گنبدوار مربوط به قرن هفتم و هشتم واقع شده که به نام امامزاده پیر محمد معروف است.
در اطراف این امامزاده قبرهای قدیمی وجود دارد که قدمت بعضی از آنها به 170 سال میرسد.بر روی بعضی از سنگ قبرهای این منطقه تصاویری از سوار کار با نیزه و شمشیر حکاکی شده است.مردم به این امامزاده اعتقاد خاصی دارند و یکی از زیارتگاهی مردم منطقه محسوب میشود.
امامزاده مهدی صالح:
بقعه مهدی صالح در بخش ماژین شهرستان دره شهر و در 145 کیلو متری جنوب خرم آباد قرار دارد و از شاهکارهای معماری قرن هشتم است.بر روی دیوارها آن آیاتی از قرآن کریم به طرز زیبا و هنر مندانه ای گچبری شده است.این بقعه از شاهکارهای معماری دوره اسلامی است.
بقعه ابراهیم قتال:
بقعه ابراهیم قتال در 38 کیلو متری جاده دهلران به مهران بعد از روستای بیشه دراز قرار دارد. این بقعه در سمت چپ جاده و نزدیک مرز ایران و تا جاده اصلی 10 کیلومتر فاصله دارد.ایشان از نوادگان محمد حنفی از فرزندان امام علی(ع) است و دارای شجره نامه به خط عربی میباشد.
بقعه سید صلاح الدین محمد:
این امامزاده در جنوب شرقی شهر آبدانان در انتهای شهر و برروی تپه ای ساخته شده است. در اطراف آن قبرستان عمومی شهر واقع شده است. این بقعه هم اکنون یکی از زیارتگاههای شهر و منطقه میباشد.
بقعه حاجی حاضر:
بنای بقعه حاجی بختیار در 13 کیلومتری شمال غرب شهر ایوان و در قسمت شمالی روستایی به همین نام واقع شده است.این بقعه تنها زیارتگاه موجود در استان ایلام میباشد که ورودی آن در ضلع جنوبی قرار داد
بقعه حاجی بختیار:
بقعه حاجی بختیار در 27 کیلو متری شمال غربی شهر کوچک چوار از توابع شهرستان ایلام و در روستای حاجی بختیار قرار دارد. بنای فعلی حاجی بختیار در شال 1369 باز سازی شده است. این مکان مذهبی در حال حاضر یکی از مهمترین زیارتگاه های منطقه بوده و مردم اعتقاد عجیبیبه آن دارند.
