مناجات و نماز

گروهي از نويسندگان مسلمان كوشيده اند، در حركات حين نماز اعم از قيام و قعود و ركوع و سجود، جنبه هايي از نرمش عضلاني و ورزش بدني را بجويند و آن را با نرمش هاي متداول ديگر كه منجر به استراحت و آمادگي عضلاني مي شوند، مقايسه كنند. اما ديدگاه ما به آرامش عضلاني ناشي از نماز، از دريچه ديگري است. 

دانش پزشكي، امروزه به اثبات رسانده است كه اگر شخصي حدود ساعت 10 شب بخوابد و ساعت 5 صبح از خواب بيدار شود( يعني 7 ساعت خواب) در ساعت 1 بامداد، در بدن او برخي مواد شيميايي شبه مورفين كه به عنوان گروهي اندورفين ها و آنكفالين ها نامگذاري شده اند، ترشح مي شوند كه اين مواد اثر مستقيم بر روي قسمت هاي مختلف بدن از جمله عضلات اسكلتي دارند و منجر به راحتي (relaxation) عضلاني، در طول روز بعدي براي فرد مي شوند. 

اما چنانچه شخص در ساعت 12 شب بخوابد و صبح روز بعد، ساعت 10 صبح از خواب بلند شود (يعني حدود 10 ساعت خواب)، اندروفين ها و آنكفالين ها بر خلاف حالت قبلي، افزايش ترشح كافي نخواهند داشت و در نتيجه سبب مي شود با اين كه شخص حدود 3 ساعت بيشتر از حالت قبلي خوابيده است، از آرامش و استراحت عضلاني به اندازه كافي بهره مند نشود و درست به همين علت است كه هر چه خواب انسان بيشتر ادامه پيدا كند و مثلاً تا ساعت 10 صبح به درازا بكشد، احساس خستگي و كوفتگي عضلاني پس از آن، بيشتر خواهد بود. 

فريضه نماز با اثر درخشان و بي نظيري كه در ايجاد سلامت خواب دارد (و به جنبه هايي از آن در قسمت هاي قبل اشاره نموديم) در اين مورد نيز نقش بسيار مؤثري ايفا مي كند، چرا كه نماز صبح ضمن ايجاد الزام و وجوب براي سحر خيزي، انسان را خود به خود به سوي يك آرامش عضلاني ناشي از مواد شيميايي درون زا سوق مي دهد. 

بزرگان عرصه علم و انديشه مانند استاد شهيد مرتضي مطهري (ره) نيز برنامه زندگي خود را بر مبناي خوابيدن در ساعت حدود 10 شب و برخاستن از خواب، حدود نيم ساعت قبل از اذان تنظيم كرده بود تا از مواهب خدادادي و بي حد و حصر نماز، حداكثر فيض و بهره را ببرد.