پاسخ به:معرفي كتاب
سه شنبه 28 دی 1389 4:49 PM
گفتوگوی روزنامه اعتماد ملی با محسن کدیور درباره کتاب «حقالناس» |
از حقالناس تا حقوق بشر
حق الناس در جامعه ما واژه ای مانوس است.
هر مسلمانی، بلكه هر ایرانی با عباراتی از این قبیل آشنا است : " حق الناس بر حق الله مقدم است " یا " بدون ادای حق الناس رضایت خداوند به دست نمی آید " یا " توبه آنكه حق الناس بر گردن دارد، مقبول نمی افتد " یا " اولین شرط مروت و تدین رعایت حق الناس است."
در جامعه ای كه به دلایل متعددی با افراط و تفریط خو كرده، و برداشتی قشری، تنگ نظرانه و خشن از آئین پیامبر رحمت(ص) سودای وكالت تام الاختیار از دین خدا را در سر می پروراند و یا این سودای خام بندگان خدا را از دین او می رماند و از سوی دیگر با رویكردی عكس العملی از هرآنچه بوی دین و ایمان می دهد می گریزد، و برا ین باور است كه دردهای این جامعه نسخه شفابخشی جز تجدد و تقلیل رو به حذف نقش دین در حوزه عمومی ندارد...
کتاب <حقالناس> کتاب مهمى است، آنقدر مهم که در عرض سه ماه توسط انتشارات کویر به چاپ سوم رسید. انتخاب عنوان حقالناس توسط دکتر محسن کدیور، نویسنده این کتاب به این دلیل است تا واژهاى سنتى در معناى مدرن به کار گرفته شده باشد و در ضمن نشان دهد این سنت قابلیت مدرن شدن دارد. به عقیده کدیور دفاع دینى و مومنانه و البته نوگرایانه از حقوق بشر نه انتظارات مکلف سنتى و نه شهروند لائیک را برآورده مىکند. اندیشه سومىهم وجود دارد که سخن این کتاب است و مطابق آن هم مىتوان مسلمان بود و هم از حقوق بشر دفاع کرد؛ در این اندیشه تعارض و تناقضى وجود ندارد و معتقد است که میان این دو تلازم وجود دارد.کتاب <حقالناس> به مسلمان سنتى متذکر مىشود که مىتوان و باید به کتاب خدا و سنت رسولش از منظرى دیگر نگریست و با بازسازى ضوابط اخلاقى و کلامى احکام در کنار تکالیف شرعى، حقوق بشر را نیز احیا کرد. و به متجدد سکولار و لائیک نیز یادآور مىشود که مىتوان و باید به حقوق بشر از منظرى مسوولانهتر نگریست و با تعریف منظومه مسوولیتهاى بشر در کنار حقوق او به سوى جهانى سالمتر و انسانىتر گام برداشت. سخن متواضعانه کتاب این است که برخلاف دو جریان پیشگفته، مىتوان حقیقتا مسلمان و متشرع و مومن بود و واقعا هم از آرمان حقوق بشر دفاع کرد و مسلمانى با رعایت حقوق بشر نهتنها تعارض ندارد، بلکه تلازم هم دارد. حقوق بشر یا حقالناس بر حقالله تقدم دارد.
محسن کدیور چندى است که در آمریکا به سر مىبرد و کمافىالسابق مشغول فعالیتهاى علمىو معرفتى است. وقتى از او درخواست گفتوگویى را در مورد این کتاب کردیم با گشادهرویى پذیرفت.
|