بافران ديار دلاوران

هرچند روزهای پایانی سال 1389 می باشد و همگان درگیر آماده شدن برای خوشامدگویی به سال جدید می باشند، اما دلم نیامد این موضوع را در همین سال صحبت نکنیم. این یکی دو روز فرصتی دست داد تا دست به قلم برده و دو سه نکته در باب طرح حرم تا حرم بافران به عرض برسانم.
ابتدا نگاهی به طرح می اندازیم:
آنگونه که اعلام گردید قرار است در این طرح زمینهای حسینیه تا پادرخت و بعد از آن تا فلکه ورودی شهر بافران، خریداری شده، و در این زمینها طرحهای ذیل پیاده گردد:

1- احداث بلوار حسینیه تا قدمگاه و سپس تا میدان ورودی شهر
2- بازسازی و تعریض شبستان حسینیه
3- بازسازی و در واقع دوباره سازی قدمگاه
4- ایجاد ساختمانهای خدماتی مانند شهرداری بافران  و فضای سبز و ...
5- ایجاد مجتمع تجاری و پاساژ
6- ایجاد سفره خانه سنتی و مهمانسرا
 
و امیدوارم چیزی از قلم نیفتاده باشد.
طبق اعلام اولیه مسئولان، این طرح حدود 10 میلیارد تومان هزینه دارد و حداقل 10 سال به طول می انجامد.(طرحی که به گفته برخی منابع آگاه 10 میلیارد و به گفته برخی از منابع آگاه تر(!) 4.5 میلیارد هزینه دارد و از همینجا می توان به ریزبینی و دقت نظر طراحان پی برد... البته تفاوت زیادی که نیست، 4.5 تا 10، همه ش 5.5 میلیارد فرقشه ... چیزی نیست که ، الکی بزرگش می کنید!!!)
 
در ادامه تنها به صورت گذرا و کلی چندمورد پیرامون این طرح به عرض می رسانم:
اینکه طرحی فرهنگی در بافران پیاده گردد و زیرساختهای لازم برای پاسداشت و نگهداشت فرهنگ غنی بافران و بازتولید هویت تمدنی این شهر فراهم گردد، امری بسیار نکو و شایسته تقدیر و تشکر است. بی شک لازمه رشد درست و منطقی یک شهر، همین امر بوده و بازتولید و نگهداشت این فرهنگ غنی نیاز به صرف هزینه های اینچنینی نیز دارد.
خدای ناکرده هیچگاه نباید تجربه نایین تکرار گردد که سرمایه هایی چون مسجد جامع، بازار، قلعه، و منازل تاریخی و فرهنگ غنی این شهر همگی در راستای توسعه شهر فدا گردیده اند.
 
پس از پذیرش این که این دغدغه بسیار مقبول و شایسته تقدیر است اشکالات خاص و مهمی به طرح وارد می گردد که نیاز به توضیح کوتاهی دارند. مانند:
1-      تملیک و در اختیار گرفتن زمینهای این منطقه از صاحبان آنها، کاری نه تنها دشوار، بلکه شاید غیرممکن به نظر آید.

توضیح زیادی نمی دهم و هرکس در این گفته بنده شک دارد نگاهی به کتابخانه نیستانی و تکه زمین به تملک در نیامده آن، و یا نگاهی به عدم اهدای برخی زمینها به حسینیه که باعث کوچک و بلندی اضلاع آن شده بیندازد تا خود بخواند حدیث مجمل را ...

 
2-      این طرح درواقع مجموعه ای از چند طرح است که نباید آنها را با هم در قالب یک پروژه نگاه کرد:

طرح بازسازی شبستان حسینیه و پادرخت
طرح ایجاد مسیر و جاده و بازسازی ساختار و بافت شهری بافران در آن منطقه
طرح ایجاد مجتمع تجاری و پاساژ و سفره خانه
طرح ایجاد سایر ساختمانهای مورد نیاز مانند شهرداری و...

خوب، طرح اول که بازسازی شبستان و پادرخت است، بی شک لازم الاجرا بوده و توسعه روستا و شهر و کمبود ظرفیت این اماکن برای مراسمات عزاداری، لزوم چنین طرحی را برهمگان عیان می نماید.

 طرح دوم که بازسازی ساختار شهری مانند ایجاد بلوار و ... است و طرح چهارم مانند ایجاد شهرداری هم امری است که شاید الآن نیازی به آن نباشد اما در سالهای آتی (مثلا ده سال یا بیست سال بعد) شاید به آن نیاز گردد.( البته گمان نمی کنم اولویت جدی بافران باشد)

 اما طرح سوم که ایجاد پاساژ و سفره خانه است، این طرح در صورتی موفق می باشد که بافران به یک قطب گردشگری تبدیل گردد.

لازمه تبدیل بافران به قطب گردشگری آن است که یا آنقدر محیط باستانی یا طبیعی بکر و دست نخورده داشته باشد که توریست را از همه جا به خود جذب کند(مانند روستاهای شهرستان(!) خور) که بافران اینگونه نمی باشد.

و یا آنکه بر سر مسیر ترانزیتی و پرترددی باشد که فی الحال اینگونه است.

اما در آینده...

3-      صرف مبلغ ده میلیارد تومان برای چنین طرحی، نیاز به محاسبه سود و هزینه جدی دارد، چرا که بخشی از این مبلغ از بیت المال(و جیب دولت) و بخش دیگر نیز توسط خود مردم(و جیب ملت) تامین خواهد شد.
بار دیگر تنها سوال می پرسم:

اگر گمان کنیم ده میلیارد تومان یکجا آماده اهدا شده باشد هم، آیا عقل منطقی حکم می کند که چنین جایی طرف شود؟ چه می شود اگر این توان و هزینه مسئولان برای ایجاد دو یا سه طرح صنعتی و نیمه صنعتی در بافران مصروف گردد و از سود آن کارخانه ها برای انجام امور فرهنگی عمرانی مانند همین پروژه حرم تا حرم استفاده گردد؟ یا مثلا در مراسم بافرانیان خارج نایین به جای پرزنت طرح حرم تا حرم یک یا دو طرح صنعتی پرزنت گردد و با این کار از یک سو جمع کثیری از جوانان مشغول به کار گردند و از سوی دیگر سود آوری هنگفت این طرحها برای شهر می توانند هزینه های مورد نیاز برای طرحهای خدماتی و عمرانی دیگر را تامین کند.

سوال اینجانب از پیشنهاد دهندگان این طرح حرم تا حرم آن است که در ازای صرف 10 میلیارد تومان در شهر، چه چیزی عاید این مردم خواهد شد؟؟؟
آیا جوانان بیکار به شغل دائمی دست پیدا خواهند کرد؟
آیا سودآوری اقتصادی برای بافران ( و عامه مردم) خواهد داشت؟
آیا می توان عدد دقیق R.O.R این طرح را مشخص کرد تا بدانیم چند سال بعد این ده میلیارد تومان هزینه صرف شده به مردم بازخواهد گشت؟؟؟؟

حقیقتا چه چیزی عاید مردم خواهد کرد؟ این طرح با این عظمت که از آن توصیف گردیده است وبی شک در طی اجرا بسیار بیشتر از این مبلغ 10 میلیارد تومان هم طی این ده سال هزینه خواهد داشت چه دردی را از مشکلات فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی شهر بافران برطرف خواهد نمود؟؟؟

یک محاسبه خیلی ساده می کنم

اگر فرض کنیم متوسط روزانه 100 نفر در تمام سال از بافران بازدید نمایند... (شاید این عدد برای نایین هم اکنون از 20 -30 نفر بیشتر نباشد) و هر نفر برای بافران 10 هزارتومان (بدون اضافه شدن درصد تورم و سود افزایش بهره پول) اضافه شود... می شود در سال حدود 365 میلیون تومان

ما فرض می کنیم 500 میلیون تومان (!!!)

یک محاسبه ساده می گوید بیست سال طول می کشد (بدون محاسبه تورم) تا این طرح بازگشت سرمایه داشته باشد...

آیا به نظر شما بیست سال برای بازگشت سرمایه طرح زمان مناسبی است؟

و از سوی دیگر این ارقام که اینجانب دادم اصلا و ابدا امکان ندارد و بسیار ایده آل است.

و اگر واقع نگریسته شود شاید بازگشت سرمایه این طرح بیش از 50 سال گردد...

آری 50 سال...

4-      به گمان بنده مهمترین دلیل پیشنهاد دهندگان این طرح برای بافران، وجود محور ترانزیتی و حجم بالای مسافر در کنار شهر بافران است که باعث می شود در ایام پر سفر آمار گردشگران فزونی یابد.

اما ...

نگاهی به خبرگزاری رسمی شبکه حمل و نقل کشور (تین نیوز) در این خصوص خالی از فایده نیست:

«تین نیوز: با بهره برداری از راه در حال احداث رامشه – ابركوه، ترافیك مسیر اصفهان – یزد- بندرعباس به این مسیر منتقل می‏شود.
 مهدی حافظ فرقان رئیس اداره راه و ترابری جرقویه با اشاره به این كه جرقویه 800 كیلومتر راه همسنگ و 250 كیلومتر راه روستایی دارد، گفت: این شهرستان به لحاظ قرار گرفتن در قطب كشاورزی، صنعتی و دامداری از ترافیك روز افزونی برخوردار است.
وی یكی از پروژه‏های مهم حوزه استحفاظی خود را پروژه مهم و در دست اقدام رامشه- ابركوه ذكركرد و گفت: این پروژه در مرز مشترك اصفهان – یزد قرار دارد كه با اجرای آن، ترافیك مسیر اصفهان – نائین - یزد كاهش می‏بابد.
رئیس اداره راه و ترابری جرقویه ادامه داد: 63 كیلومتر مسیر رامشه اصفهان -ابركوه یزد در استان اصفهان و 40 كیلومتر آن را در حوزه استان یزد می‏باشد كه كاهش40 كیلومتری مسیر ترانزیتی بندرعباس- اصفهان را به دنبال دارد.»

منبع لینک خبر را نیز قرار می دهم، هرچند پیش از این نیز اخوی گرام در این خصوص مطلبی را قرار داده بودند:
http://www.tinn.ir/vdcciiq1.2bq448laa2.html

(اخبار غیر رسمی از جدا شدن مسیر تهران یزد هم خبر می دهند که خبر کامل تر را به زودی به اطلاع خواهیم رساند...)

آری...

در حقیقت درحالی این طرح بدون دوراندیشی های لازم در حال اجرا است که نه تنها صرف این هزینه در حالت عادی نیز فایده درخوری برای مردم نخواهد داشت، بلکه با اجرای پروژه کاهش ترافیک جاده اصفهان یزد، عملا تمام ترافیک اصفهان بندرعباس (و بالطبع تهران نایین بندرعباس) به مسیر اصفهان ابرکوه یزد یا (تهران اصفهان ابرکوه یزد) منتقل خواهد شد.

با احداث این مسیر بخش اعظمی از ترافیک جاده نایین یزد که از کنار شهر بافران می گذرد کاهش خواهد یافت، و در این صورت به هیچ وجه چنین طرحی توجیه اقتصادی نخواهد داشت...

5-      اصولا طرح اینچنینی بسیار بلندپروازانه دیده شده است، احداث یک پاساژ در محدوده ای که عملا مرکزیت شهر نیز نمی باشد و در گوشه ای از بافران است، نشان از آن دارد که بسیار ایده آل دیده شده که مردم بخواهند سراغ این پاساژ بیایند. شاید نیم نگاهی به طبقه دوم پاساژ گل سرخ نایین که نیمه خالی افتاده است بد نباشد...

شاید نیازی به توضیح بیشتر نباشد. اینجانب نه تخصص خاصی در این خصوص دارم و نه وقت زیادی صرف جمع آوری مطالب نموده ام. اما با همین اندک مطالب در دسترس و طرح نکات کلی و همه فهم در این خصوص سوالی را از مسئولان محترم دارم:
 
آیا نباید در این طرح بازنگری های عمیقی صورت گیرد؟ آیا صرف 10 میلیاردتومان برای چنین طرحی در حالی که وضعیت جوانان جویای کار در بافران (که با کارگری کارخانه ها به خوبی خواهند توانست روزگار بگذرانند) نابسامان است امری معقول و منطقی است؟ چرا باید تمام توان اجرایی بافران به مدت ده سال بر روی این پروژه معطوف گردد؟

آیا نباید دوباره دید؟