چرا باید نماز بخوانیم؟

چرا باید نماز بخوانیم؟

برای اینکه پدر و مادرها وقتی به بچه‌شان می‌گویند: نماز بخوان و بچه سؤالی کرد بتوانند جواب بدهند. اول اینکه چرا نماز بخوانیم؟ من چهار رقم دلیل در قرآن پیدا کردم، شاید بیشتر باشد. یکی اینکه نماز تشکر است. سگ هم یک نان بدهی یک دُمی تکان می‌دهد. ماشین را بنزین می‌ریزی کار می‌کند. درخت را آب می‌دهی، میوه می‌دهد. میوه ندهد سایه و چوب می‌دهد. مگر می‌شود این همه نعمت را ما از خدا بگیریم و هیچ تشکر نکنیم؟ در این آیه تشکر این است که می‌گوید: «فَلْيَعْبُدُوا رَبَ‏ هذَا الْبَيْت‏» (قریش/3) قاری: «فَلْيَعْبُدُوا رَبَ‏ هذَا الْبَيْت‏» باید عبادت کنید. چرا؟ «الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ» (قریش/4) مسأله تغذیه شما را حل کرد، «الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ» امنیت هم برای شما به وجود آورد، «وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْفٍ» تشکر از نعمت.

1- یاد نعمت‌ها، عامل تشکر از خدا
یک جای دیگر می‌گوید: نمی‌خواهی نماز بخوانی؟ نعمت‌ها را بشمار، «أَ لَمْ نَجْعَلْ‏ لَهُ‏ عَيْنَيْنِ» (بلد/8) یک جفت چشم به تو ندادیم؟ «وَ لِساناً وَ شَفَتَيْنِ» (بلد/9) زبانت ندادیم. دو تا لب به تو ندادیم. «وَ هَدَيْناهُ النَّجْدَيْنِ» (بلد/10) تو را هدایت نکردیم از طریق عقل، از طریق وحی، از طریق علم. «فَلَا اقْتَحَمَ الْعَقَبَةَ» (بلد/11) یکی دیگر… «أَ لَمْ نَجْعَلِ الْأَرْضَ مِهاداً» (نبأ/6) زمین را در اختیارت مهد قرار ندادیم. این زمین یک تصفیه خانه است. آب کثیف فرو می‌رود و از چند متری آن آب زلال بیرون می‌آید. حالا اگر می‌خواستی این تصفیه خانه را با پول و برق درست کنی، چقدر باید پول می‌دادی؟ چرا نماز بخوانم؟ تشکر از خدا، از اول قرآن، صفحه اول می‌گوید: «اعْبُدُوا رَبَّكُمُ‏ الَّذِي‏ خَلَقَكُمْ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون‏» (بقره/21) «خَلَقَکُم» پس یکی از دلایلی که باید نماز بخوانیم، تشکر است.
سؤال: آیا خدا به تشکر ما… اینها را من برای بچه‌های شما می‌گویم. شما که اهل نماز هستید ولی بی عرضگی ما است که پدر در پدر ما را به نماز وادار کردند آنوقت زمانی که ما و شما پدر هستیم بچه ما از نماز جدا شود. این پیداست بی عرضه است. پدر شما و مادر شما تا اینجا شما را آورد. از این به بعد ما بچه‌هایمان را بردیم یا رها کردیم. بچه سؤال می‌کند چرا نماز بخوانیم؟ تشکر، آیا خدا به تشکر ما نیاز دارد؟ نه، قرآن نه به تشکر شما « لَغَنِيٌ‏ عَنِ‏ الْعالَمِينَ» (عنکبوت/6) خدا غنی است و نیازی به ما ندارد. مثالی که بارها گفتم، همین مثال را تکرار کنم. اگر مهندس گفت: خانه‌ات را رو به خورشید بساز، شما نباید بگویی: آیا خورشید به خانه ما نیاز دارد؟ همه ما رو به خورشید خانه بسازیم چیزی گیر خورشید نمی‌آید، نصفش را شما بگویید. همه ما پشت به خورشید خانه بسازیم، چیزی از خورشید کم نمی‌شود. خدا نیاز ندارد. سؤال: نمی‌شود خودم هرطور دوست دارم نماز بخوانم؟ حتماً باید اینطور که شیخ‌ها می‌گویند نماز بخوانیم؟ وضو بگیریم. رو به قبله بایست. لباست، من خودم از خدا تشکر می‌کنم. با هر زبانی دلم می‌خواهد. جواب: شبانه روز 24 ساعت است. هر ساعتی هم چهار تا یک ربع است. چهار تا 24 تا، 96 تا! شبانه روز 96 تا یک ربع است. یک یک ربع را خدا گفته آنطور که من می‌گویم بگو. 95 یک ربع را هر زبانی می‌خواهی با خدا حرف بزن. یعنی یک نود و ششم هم خدا سهم ندارد؟ انصاف است. شما با خدا هر طور می‌خواهی تشکر کن. با هر زبانی، رو به قبله باشد یا نباشد، با وضو و بی وضو، اما خدا گفته، نماز ما یک ربع بیشتر نمی‌شود من ساعت گذاشتم. نماز ما یک ربع الی بیست دقیقه می‌کشد. خدا می‌گوید: بیست دقیقه آنطور که من می‌گویم تشکر کن، نود و پنج تا یک ربع را آنطور خودت می‌خواهی. در ثانی آنوقت خودت می‌گویی چطور می‌توانی… باید ببینیم او چطور می‌گوید. یکوقت می‌بینی ما عوض تشکر چرت و پرت می‌گوییم.
بشر عقلش ناقص است، صبح می‌گویند: خیابان یک طرفه است و عصر می‌گویند: دو طرفه است. اینجا می‌گویند: اینجا برای دوچرخه سوار است و زمین را رنگی می‌کنند و فردا می‌گویند: دوچرخه نیست دوباره رنگش را پاک می‌کنند. در این فلکه‌ها هی یک مجسمه درست می‌کنند، خراب می‌کنند و طور دیگر می‌کنند. چقدر انسان تا به حال پشیمان شده است؟ این پشیمانی دلیل بر این است که عقل ما کامل نیست. یک ربع، خدا به یک ربع قانع است. «يا مَن يقبل اليَسير و يَعفو عن الكثير» در دعا داریم خدایا تو کم را قبول می‌کنی. از 96 تا یک ربع در 24 ساعت گفته‌‌ای 95 یک ربع به اختیار خودت، این یک ربع را آنطور من می‌گویم، عبادت کن.

2- نماز انسان هماهنگ با نماز موجودات هستی
نماز دین است. حدیث داریم همین که وقت نماز آمد عقب نیاندازید. «فانها دَینٌ» دین هم باید در زمان خودش پرداخت شود. نماز دِین است. این نماز برای ما هم نیست. تمام هستی سبحان الله می‌گوید. «يُسَبِّحُ‏ لِلَّهِ‏ ما فِي السَّماواتِ وَ ما فِي الْأَرْضِ» (جمعه/1) تمام آنچه در آسمان و زمین است، تمام اتم‌ها، سلول‌ها، شن‌ها، برگ‌ها، ذرات هستی «یُسَّبح» تسبیح می‌گویند. 1- این یُسَّبِح فعل مضارع است. برای آینده است. یک آیه هم داریم که گذشته هم تسبیح می‌کردند. « سَبَّحَ‏ لِلَّهِ‏ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» (حدید/1) هستی سبحان الله می‌گوید. پرنده‌ها هم ذکر می‌گویند، منتهی فرق بین نماز آقای قرائتی و پرنده این است که پرنده می‌فهمد چه می‌گوید و من سر نماز حواسم پرت است. «كُلٌّ قَدْ عَلِمَ‏ صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ» (نور/41) عربی‌هایی که ایشان می‌خواند قرآن است. قرآن می‌گوید: پرنده‌ها نماز دارند. «كُلٌّ قَدْ عَلِمَ‏ صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ» صلاة یعنی نماز. «كُلٌّ» هر پرنده‌ای «قَدْ عَلِمَ» می‌داند‏ «صَلاتَهُ وَ تَسْبِيحَهُ» نماز دارد و تسبیح دارد و می‌فهمد، ما هستیم که «الَّذِينَ هُم‏ عَنْ صَلاتِهِمْ‏ ساهُونَ» (ماعون/5)‏ ما هستیم که در نماز حواسمان پرت است. او در نماز هم الله اکبر می‌گوید و هم می‌فهمد که چه می‌گوید.
کره شمالی بودم، چند سال پیش، آن طرف چین، بیست میلیون کمونیست و کافر، رفتم بخوابم گفتم: خدایا، بیست میلیون رزق تو را می‌خورند، یک رکعت نماز برای تو نمی‌خوانند. چقدر حلیم هستی! چه حوصله‌ای داری؟ یک خرده با خدا همینطور فارسی حرف زدیم و گفتم: آقای قرائتی حالا امشب که تو آمدی اینجا مهمانی، بلند شو خودت دو رکعت نماز شب بخوان. خدا را از غربت بیرون بیاور. بلند شدم وضو گرفتم، تا خواستم نماز شب بخوانم که بگویم: خدایا یک نماز شب در کشور پیدا شد، گفتم: قرائتی، «سَبَّح لله، یُسَبِّح لله» تمام هستی دارند سبحان الله می‌گویند. تو چه کسی هستی که می‌خواهی خدا را از غربت دربیاوری؟! برو گمشو! رفتم خوابیدم. این هم نماز شب ما در کره شمالی! اصلاً ما نماز بخوانیم، نماز نخوانیم، چیزی گیر خدا نمی‌آید، اگر خانه‌مان را رو به خورشید ساختیم یک چیزی گیر ما می‌آید. چیزی گیر خدا نمی‌آید.
از منبر پایین آمدم یک جوانی خیلی از منبر ما خوشش آمد. گفت: حاج آقا می‌شود شما را ببوسم؟ گفتم: ببوس! تو مرا ببوسی جوان هستی یک چیزی گیر من می‌آید. ما رو به خورشید خانه بسازیم یک چیزی گیر ما می‌آید. نور داریم، حرارت داریم. ما نماز بخوانیم خدایی شدیم. آدمی که خدایی شد، مثل امام می‌شود. امام گفت: آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند. چرا؟ بچه وقتی تنهایی راه می‌رود یک لات نگاهش کند می‌ترسد. اما وقتی دستش در دست پدرش باشد، هر لاتی هم نگاهش کند به لات می‌گوید… ما اگر دستمان در دست خدا باشد، مرد می‌شویم. امام را دیدید چطور نماز می‌خواند، آن روزهای آخر که سرم به دستش بود، دو نفری امام را «بحول لله» بلند می‌کردند دو نفری بعد از «سمع الله» ایشان را به سجده می‌بردند. ایشان با دو نفر آدم نماز می‌خواند. حاضر نشد نمازش را نشسته بخواند. ولو با آدم نمازش را ایستاده خواند. این چرا؟ برای اینکه امام دستش را در دست خدا گذاشته است. اما آنهایی که جور دیگر فکر می‌کنند. برای رقص شمشیر پهلوی رئیس جمهور آمریکا می‌ایستند اما برای نماز روی صندلی نماز می‌خوانند. کسی که پهلوی رئیس جمهور آمریکا ایستاد، دیگر لیاقت ندارد، جلوی خدا می‌نشیند. آن کسی که پهلوی خدا ایستاد، پهلوی رئیس جمهور آمریکا هم می‌ایستد. می‌گوید: آمریکا هیچ غلطی نمی‌تواند بکند. نماز دِین است.

3- نماز امانت الهی
نماز امانت است، یک آیه در قرآن داریم می‌فرماید: «إِنَّا عَرَضْنَا الْأَمانَةَ عَلَى السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ» (احزاب/72) ما امانت را به آسمان‌ها و زمین عرضه کردیم، آنها گفتند: نمی‌توانیم. ولی انسان گرفت، حضرت فرمود: آن امانت مراد نماز است. خود نماز آدم را می‌سازد. یک آیه داریم همه شما حفظ هستید. نصفش را شما بخوانید و نصفش را همه جمع با هم بخوانند. «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى…» کافی است… «عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» (عنکبوت/45) این آیه‌ای است که الحمدلله ایرانی‌ها حفظ هستند. ولی این آیه یعنی چه؟ این آیه هم یک مقدار حرف دارد. اول اینکه بعضی می‌گویند: اگر نماز «تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» نماز انسان را از فحشاء و منکر باز می‌دارد پس چرا بعضی نمازخوان‌ها، نماز می‌خوانند و فحشاء و منکر هم انجام می‌دهند؟ چند تا جواب دارد. یکی اینکه این اگر نماز نمی‌خواند چه بود. گفتند: فلان غذا آدم را تیزهوش می‌کند، گفت: پس من دائماً این غذا را می‌خورم تیزهوش نیستم، گفت: اگر نمی‌خوردی چه بودی؟ آن کسی که با نماز… بچه‌ای که در مسجد شیطانی می‌کند، این اگر بیرون باشد شیطانی او بیشتر است. این یکی، 2- «تنهی» معنایش نمی‌گوید: «تمنعُ» نگفته: «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» این تکه‌ها را خوب گوش بدهید، جوان‌ها می‌پرسند. می‌گویند: شما نمازخوان‌ها فساد هم می‌کنید. بعضی جاها هم راست می‌گویند. قرآن نگفته: «ان الصلاة مانعة» یا «تمنع» نگفته نماز مانع فحشاء است. می‌گوید: «تنهی» یعنی هی می‌زند. هی… هی می‌زند. مثل پلیس، پلیس لب چهارراه، چراغ قرمز هی می‌زند که خلاف نرو.
می‌گویند: یک راننده‌ای تند تند چهار تا چراغ قرمز را رد کرد و پلیس جلویش را گرفت. گفت: چرا رد کردی؟ گفت: والا من یک آدرس می‌خواستم، به من گفتند: چهار تا چراغ را رد کن… این کلمه چهار تا چراغ رد کن را فهم درست مهم است. یک بنده خدایی دائم نگاهش به شکمش بود. گفتند: چرا نگاهت به شکمت است راه می‌روی؟ گفت: دکتر گفته: مراقب شکمت باش. نفهمید که مواظب شکمت باش یعنی چه؟ فهم درست مهم است. پلیس و چراغ قرمر هی می‌زند. نه اینکه مانع است. ممکن است پلیس باشد و چراغ‌ها هم قرمز باشد، راننده رد شود. مانع نیست، هی می‌زند. مثل لباس سفید، لباس سفید هی می‌زند، قرائتی لباست سفید است، روی زمین سیاه ننشینی! نه یعنی نمی‌توانم بنشینم. می‌توانم همه لباس‌هایم سفید باشد و روی زمین سیاه بنشینم. نمی‌گوید: لباس سفید مانع نشستن است. می‌گوید: لباس سفید هشدار می‌دهد که چون سفید هستم روی زمین سیاه ننشین! «تنهی» یعنی هی می‌‌زند.

4- احکام نماز عامل حفظ حقوق انسان‌ها
خود نماز واقعاً چیزهایی که درونش است، همین احکام نماز خیلی سازندگی دارد. آب نباید غصبی باشد. خاک تیمیم نباید غصبی باشد. ظرف آب نباید غصبی باشد. شیر آب نباید غصبی باشد. مکانی که آب وضو می‌ریزند، نباید غصبی باشد. همین که وضو می‌گیری حق نداری اسراف کنی، باید با یک لیوان آب وضو بگیریم، با ده سیر هم غسل کنیم. اسراف، اسراف گناه کبیره است. اینها همه آدم را می‌سازد.
یکی از اصحاب وضو می‌گرفت، در وضویش آب زیاد ریخت. حضرت فرمود: اگر کنار رودخانه هم باشی حق نداری اسراف کنی. «ان کنت علی نهرٍ جار» امروز یک فیلمی را آوردند از یکی از کشورهای خارج که روی شیشه‌های آبش این جمله را نوشته است، نه از قول پیغمبر، خودشان، دانشمندانشان، نوشتند: در آب اسراف نکن حتی اگر کنار چشمه آب هستی. یکی از کشورها، کجا بود؟ اسپانیا بود. استرالیا بود؟ استرالیا! در سایت‌ها آوردند که شیشه آب معدنی است، منتهی نوشته که حتی اگر کنار چشمه هستی صرفه جویی کن. چیزی که الآن استرالیا گفته و ما دیدیم «و ان کنت علی نهرٍ جار» اگر کنار نهر جاری هم هستی، اسراف نکن. مثل ثروت، آدم ممکن است مالک باشد اما حق نداری هرطور می‌خواهی مصرف کنی. هرطور می‌خواهی پولدار شو، اما هرطور بخواهی نباید مصرف کنی. پول زیاد خوب است، اما به شرط اینکه ولخرجی و تجمل و اسراف و عیاشی، مصرفش را باید کنترل کرد.
اگر کسی قصد دارد پول آب را ندهد یا بخشی را ندهد، وضو و غسلش باطل است. بعد هم او را راضی کند، فایده ندارد. همان وقتی که آب مصرف می‌کند باید راضی باشد. مصرف ما باید با اجازه باشد. یک کسی یک جایی مهمانی رفت، شانزده تا چای خورد. گفت: صاحبش راضی بود. گفت: حالا حلالیت می‌طلبیم. آمد حلالیت بطلبد رویش نشد بگوید: شانزده تا چای خوردم! گفت: حاج آقا حلال کن ما هشت تا چای خوردیم. گفت: اولاً هشت تا نخوردی و شانزده تا خوردی! دوم کیه که بشمرد! پول داری، مصرفش باید کنترل شود. وضو می‌خواهی بگیری… هر مقداری…
اگر کسی آب به تو می‌دهد ولی منت می‌گذارد، می‌گوید: من بودم که آبت دادم. اگر آبی که به تو برای وضو می‌دهد منت سر تو می‌گذارد، اسلام می‌گوید: تیمم کن و نماز بخوان و با آبی که ناز درونش است وضو نگیر. ببین چقدر اسلام، می‌گوید: ما نازکش نیستیم. ناز کسی را نمی‌کشیم. لباس غصبی هم همینطور است. نخ غصبی، لباست حلال است، ولی نخی که با آن دوختی دزدی باشد باز نماز باطل است. زمین، فضا، فرش، حتی اگر یک بخشی از بدن در مکان غصبی باشد، شما یک جایی ایستادی یک پایت روی زمین است، یک پایت روی فرش خودت است. باز نمازت گیر پیدا می‌کند.

5- نماز کارخانه آدم سازی
وضی که وضو می‌گیری، بخشی از آجرهایش دزدی باشد. یعنی واقعاً ما خواسته باشیم یک نماز درست بخوانیم مجبور هستیم آدم‌های سالمی باشیم. اسراف نکنیم، دزدی نکنیم و حلال و حرام سرمان شود. حق الناس، سر نماز هستیم می‌گوییم: «مالک یوم الدین» طلبکار می‌آید می‌گوید: پولمان را بده. اگر اصرار می‌کند شما حق داری نمازت را بشکنی و بروی پولش را بدهی و دوباره بیایی از نو الله اکبر بگویی. نماز اگر نماز باشد همه چیزی درونش هست. مثل شیر مادر! اگر بچه شیر مادر بخورد همه چیز در این شیر هست. نوزاد چه می‌خواهد؟ قند می‌خواهد، کلسیم می‌خواهد، نشاسته می‌خواهد، فسفر می‌خواهد، آب می‌خواهد، هرچیزی بدن نوزاد نیاز دارد خدا در شیر مادر جاسازی کرده است. شیر مادر یک غذای کامل است. نماز یک کلاسی است و به قول امام کارخانه آدم سازی است.
پیشنماز باید عادل باشد. یعنی جامعه باید دنبال افراد عادل حرکت کنند. عادل نه یعنی در عمرش گناهی نکرده باشد. شما از او گناه ندیدی. ممکن است خودش، آقای قرائتی راستش را بگو، گناه کردی یا نه؟ ممکن است خودم از گناهان خودم مطلع باشم. شما که خبری نداری، شما که خبری نداری می‌توانی پشت سر من نماز بخوانی. عادل باشد یعنی جامعه به سمت عدالت برود. حقوق، حتی حق یک بچه دو ساله، یک بچه دو ساله در مسجد نشسته باشد، شما اگر او را بلند کنی، هرکس در جای او نماز بخواند نمازش باطل است. نمی‌شود بچه را از مسجد بلند کرد. یک کسی را از مسجد بلند کرد و جایش را به کسی دیگر داد.
یک خاطره دارم برای شما بگویم، خوشمزه است. یک جایی جمعیت چند هزار نفری بود. ایام عاشورا سخنرانی می‌کردیم. بچه‌ها هم پای منبر ما بودند. یک مشت از مسئولین مملکتی وارد شدند. رئیس هیأت برای خودشیرینی آمد بچه‌ها را بلند کرد بلند شوید! بلند شوید! بچه‌ها را بلند کرد و مسئولین را نشاند و من هم روی منبر صحنه را دیدم و گفتم: صبر کن! بلند کردن بچه‌ها اشکال داشت. مسئولین شما هم که نشستید، جای شما دزدی است. بلند شوید. اگر خود بچه‌ها بلند شوند قرآن می‌گوید: اگر یک آدم مؤمنی یا یک آدم با کمالی وارد شد، برپا! برپا داریم «انْشُزُوا فَانْشُزُوا» (مجادله/11) «انشُز» یعنی برپا، چه کسی است؟ «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ» (مجادله/11) بخوانید… «یرفع الله» را هم بخوانید. قاری: «يَرْفَعِ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ دَرَجاتٍ» این آیه قرآن بود که خوانده شد. یعنی اگر یک عالمی، یک مؤمنی وارد شد احترام کن، برپا! برپا داریم اما این بچه‌ها که خودشان برپا نکردند که حلال باشد. با زور آمدند اینها را برپا کردند. گفتم: مسئولین از اینکه تشریف آوردید تشکر می‌کنم ولی جای شما غصبی است، بلند شوید. یک خرده نگاه کردند، گفتم: شوخی نمی‌کنم. واقعاً نشستن شما اشکال دارد. بلند شدند گفتند: کجا بنشینیم؟ گفتم: هرجا جا هست. هرکسی رفت یک جایی نشست، به بچه‌ها گفتم: سر جای خودتان بیایید. بچه‌ها آمدند سر جایشان، یک مرتبه دیدم بچه‌ها از پایین منبر چنین می‌کنند.
این را داشته باشید. ادامه‌اش… آن ور آبی‌ها افرادی را از ایران مسخره می‌کنند، بنده هم در بورسشان هستم. منتهی درسهایی از قرآن را نمی‌شود مسخره کرد. قرائتی است و تخته سیاه هست و جمعیت. این به سمت خدا چون یک نفر مقابل من نشسته این را می‌شود جا به جا کرد، یک زن بسیار جوان و زیبا، دو سوم بدنش هم لخت است. حداقل لباس، این را جای آقای شریعتی می‌نشانند، سؤال‌ها را عوض می‌کند. کلمات ما را قیچی می‌کند و به هم می‌چسبانند. این دختر از من می‌پرسد: آقای قرائتی شما اگر یک دختر زیبا آن طرف خیابان ببینی چه می‌کنی؟ آنوقت این تکه که من در کاشان چنین کردم، (حرکت بوسه) این را به آن چسباندند. گرفتید چه شد؟ الآن با کامپیوتر همه چیز را می‌شود جا به جا کرد.
جنازه را آوردند در یک شهری، امام جمعه جنازه شهید بوده، خم شده جنازه را ببوسد، جنازه را برمی‌دارند یک خانم را می‌خوابانند. که امام جمعه دارد خانم را می‌بوسد. الآن دیگر به هیچ چیز نمی‌شود اطمینان کرد. همه شدند طراح، حتی الاغ‌ها! یک کسی الاغ داشت، هرجا میخش را می‌کوبید فرار می‌کرد. گفت: اینکه نشد. من حریف تو هم نشوم. یک میخ طویله بلندی پیدا کرد به زمین سفت کوبید، گفت: حالا می‌توانی بکشی بکش! برگشت دید میخ را کشیده است. گفت: این زمین سفت بود و پهلوان هم نمی‌توانست این را بیرون بکشد. چطور دین را بیرون کشید. دید این الاغ با پایش خاک جمع کرده دور این میخ به طوری که این میخ مثل فواره شده است. با سم خاک جمع کرده است، بعد خوابیده ادرار کرده، خاک سفت نرم شده و میخ را بالا کشیده است. یعنی الاغ‌های ما اینطور فکر می‌کنند، آن دستگاه… یک چیزی را از هم می‌گیرند و جای دیگر می‌چسبانند. خیلی شرایط حساسی داریم زندگی می‌کنیم. نوار آوردند برای من عین امام حرف می‌زد. عین مقام معظم رهبری حرف می‌زند. عین مرحوم آقای هاشمی رفسنجانی حرف می‌زند. همه رقم آدم‌ها تن صدایش بود. بنابراین شرایط، شرایطی است که هیچکدام از اینها حجت قانونی ندارد. چون می‌شود خلق کرد. مواظب باشیم.
ضمناً فهمیدید من در معلمی چه کردم یا نه؟ یک هنرنمایی کردم متوجه نشدید. وقتی خواستم بوس پرت کنم رویم را از این طرف کردم. چون اگر از این طرف می‌کردم حرف درونش درمی‌آمد. رویم را به کاشی‌ها کردم…

6- خطر وسواس در وضو و نماز
خوب… اگر سر نماز گفت: حقوقم را بده، نماز را قطع کن و برو حقوقش را بده. شرط عدالت است. مسأله‌ای که اینجا باید چند دقیقه آخر بگویم. بعضی وسواسی هستند و از این وسواسی‌ها یک سؤال دارم. آیا در خمس هم وسواسی هستند و احتیاطاً دو بار خمس بدهند؟ یا فقط احتیاطاً دو بار آب می‌ریزند؟ بگوید: من شک کردم می‌خواهم احتیاطاً یکبار دیگر خمس بدهم. نه خمس… به یک نفر بگوییم: آقا شما از من طلبکار هستی. یکبار پولت دادم، احتیاطاً یکبار دیگر هم می‌خواهم پول بدهم. ولی در مصرف آب، این پیداست که این وسواس است. یک حدیث داریم که اگر نماز قبول شود همه کارها قبول می‌شود.    اگر نماز رد شود… برای این هم مثال خوبی دارم، هرکس نشنیده است بشنود.
اگر سوزن فرو رفت، نخ هم فرو می‌رود. اگر سوزن ایستاد نخ هم می‌ایستد. نماز مثل سوزن است، اگر سوزن در پارچه فرو رفت، نخ هم می‌رود. نماز قبول شد باقی کارها هم قبول است. اگر نماز رد شد، مثل گذرنامه! شما وارد هرکشوری خواستی بشوی، اگر گذرنامه داشت چمدان و همه چیزی هم بردار و برو. اما اگر گذرنامه نداشتی از همان ساعت اول در فرودگاه نگهت می‌دارند. پلیس راه جلویت را می‌گیرد. می‌گوید: گواهی نامه رانندگی! شما صد رقم گواهی‌نامه بدهی رد می‌کند. آقا نمی‌شود ما نماز نخوانیم ولی به فقرا کمک کنیم؟ نخیر! نمی‌شود ما گوش نداریم عوض آن چهار تا چشم داشته باشیم؟ نمی‌شود به جای دو تا چشم یک چشم داشته باشیم دندان‌ها را اضافه کنیم؟ هرچیزی جای خودش! یعنی چه ایشان نماز نمی‌خواند ولی آدم خوبی است؟ کی باید بگوید کی آدم خوبی است؟ اگر کسی نماز نمی‌خواند، دختر به او ندهیم. قصه نماز را باید جدی گرفت.
گاهی به نماز بی اعتنایی می‌کنیم زندگی ما تاب برمی‌دارد، تا می‌گوییم: السلام علیکم و رحمة الله و برکاته، می دویم! حدیث داریم آنهایی که نماز می‌خوانند و می‌دوند می‌روند، خدا به فرشته‌ها می‌گوید: کجا می‌رود؟ این الآن از نماز می‌دود و می‌رود در صف ترافیک می‌ایستد. در صف بنزین می‌ایستد. منصور دوانقی بود یا یکی از بنی عباس، آمدند با او بیعت کنند گفت: با پای من بیعت کن. پای منصور را گرفت و بوسید و گفت: بله کسی که با دست امام صادق بیعت نکند باید با پای منصور دوانقی بیعت کند. «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكاً» (طه/124) نفت ده دلار بود گیر داشتیم. صد دلار شد گیر داریم. پنجاه دلار شود گیر داریم. بابا گیر جای دیگر است. نرخ نفت سرنوشت ما را… ما گاهی وقت‌ها، آقایانی هم که آمدند رئیس جمهورها، مناظره کردند، یکی نگفت اقتصاد را از راه معنویت درست می‌کنیم. نه اینکه آدم بدی باشند. یادشان می‌رود. فقط گفتند: چنین می‌کنیم، اقتصاد خوب می‌شود. چنان می‌کنیم اقتصاد خوب می‌شود.

7- نماز خوب، مقدمه اقتصاد سالم
قرآن می گوید: اگر می‌خواهید اقتصاد خوب شود باید سراغ دین خدا بروید. «وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ‏ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا» (مائده/66) قاری: «وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا التَّوْراةَ وَ الْإِنْجِيلَ‏ وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ مِنْ رَبِّهِمْ لَأَكَلُوا». «وَ لَوْ أَنَّهُمْ أَقامُوا» اقامه یعنی به پا دارید. کتاب تورات را به پا داریم، کتاب حضرت موسی، کتاب حضرت عیسی، «وَ ما أُنْزِلَ إِلَيْهِمْ» قرآن است. یعنی اگر کتب آسمانی را «أقاموا» اقامه، به پا دارید، «لَأَكَلُوا» وضع اقتصادی شما خوب می‌شود. این دکمه‌های قرآن است. بابا این نماز معنوی ما در مادیات اثر دارد. اگر اثر نداشت نمی‌گویند: باران آسمان ندارد. نماز من در زمین چه کار به ابرها دارد؟ زلزله می‌شود می‌گوید: نماز آیات بخوان. این نماز من چه کار به زلزله دارد؟ معلوم می‌شود بین عبادت ما و رزق ما یک رابطه‌ای است، آن رابطه را ما فراموش کردیم. بخشی از مشکلات ما این است، نه یکی و دو تا و سه تا و چهار تا و پنج تا، یک مشت حدیث داریم که اگر مردم زکات ندهند، مالشان تلف می‌شود. یا در دریا و یا در صحرا. عربی‌اش را می‌خوانم بعضی می‌فهمید. «مَا تَلِفَ‏ مَالٌ‏ فِي بَرٍّ وَ لا بَحْرٍ» مال در دریا و خشکی تلف نمی‌شد، «إِلا بِمَنْعِ الزَّكَاةِ» (بحارالانوار، ج 93، ص 20)
بابای من یک آدمی بود حدود هشتاد و خرده‌ای سال در بازار کاشان تجارت می‌کرد. به من می‌گفت: در کل عمرم که شصت سال هست در بازار هستم ندیدم کسی ورشکست شود مگر اینکه خمس نمی‌داد. در همین حرم یک کسی آمد تنگ گوش ما گفت: حاج آقا دارم ورشکست می‌شوم. نگاهش کردم گفتم: نمی‌دانم کی هستی. ولی سؤالم این است: اهل خمس هم بودی؟ گفت: نه! گفتم: ندادی از تو گرفتند. یک مثال بزنم. ظرف میوه را نزد شما می‌آورند، اگر برای خودت برداشتی آن آقایی که میوه دستش هست رد می‌شود و به دیگران می‌دهد. اما اگر ظرف میوه را که آوردند برای خودت برنداشتی، یکی برداشتی و به ایشان دادی. تا مادامی که از این میوه به دیگران بدهی این ظرف میوه را برای خودت هم نگه می‌دارند. اما اگر برای خودت برداشتی رد می‌شوند. اگر می‌خواهی خدا ظرف میوه را راستت نگه دارد به دیگران هم بده. به دیگران دادی برایت می‌ماند. برای خودت برداشتی رد می‌شود.

8- نماز عامل آرامش در مشکلات
سؤال: چرا اهل نماز گرفتار هستند؟ آقا بعضی نماز می‌خوانند باز هم هشتشان گرو نه است و نه‌شان گرو ده است. این چند جواب دارد: یکی اینکه به همه نسخه عمل نمی‌کند. مثل اینکه آدم بگوید: آقای دکتر من دکتر آمدم و پول به شما دادم و نسخه هم گرفتم و خوردم چرا خوب نشدم؟ می‌گوید: همه را خوردی؟ می‌گوید: نه این یکی را نخوردم. همه نسخه را عمل نمی‌کنیم، یکی در میان عمل می‌کنیم. نماز می‌خوانیم حجاب را عمل نمی‌کنیم. حجاب را عمل می‌کنیم زبان ما غیبت می‌کند. نسخه قرآن شفا بخش است، قرآن می‌گوید: «وَ نُنَزِّلُ‏ مِنَ الْقُرْآنِ ما هُوَ شِفاءٌ وَ رَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ» (اسراء/82) قرآن که می‌گوید: من شفاء هستم یعنی چه؟ اگر همه قرص و آمپول را بزنی، یک در میان خوب نمی‌کند. این یک مورد، دوم گاهی می‌گوید: این دارو را خوردی سر وقت خوردی؟ می‌گوید: نه سر وقت نخوردم. نماز خواندی سر وقت خواندی؟ خمست را سر وقت دادی؟ این دو تا، سوم گاهی ممکن است نسخه را عمل کردی ولی باز هم گرفتاری داری، بخاطر این است که یک غذایی می‌خوری که آثار آن قرص از بین برود. مثلاً قرص قند می‌خوری قبلش هم دو تا باقلوا می‌خوری و بعد هم دو تا کلوچه! این قرص قند دیگر اثر نمی‌کند. نماز می‌خوانی و بیست دقیقه هم غیبت می‌کنی و دو تا فحش هم می‌دهی، سوء ظن هم داری. با غذایی که اثر دارو را از بین می‌بردخنثی می‌شود.
در ثانی اینکه می‌گوید: «و من اعرض…» قرآن نگفته نماز بخوانی غصه نداری. می‌گوید: نماز بخوانی آرامش داری. «ِأَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُ‏ الْقُلُوبُ‏» (رعد/28) چرا شلش کردی؟ بلندتر بخوان… «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُ‏ الْقُلُوبُ‏» نماز ذکر الله است. «أَقِمِ الصَّلاةَ لِذِكْرِي‏» (طه/14)، «بذکر الله…» می‌گوید: اگر مشکل هم داشتی این آدمی که اهل نماز باشد و مشکل هم داشته باشد نمی‌پوکد و خودکشی نمی‌کند. مثل زینب کبری، یک بحثی باز شده در دانشگاه در علوم مدیریت، دکترای علوم مدیریت، به نام مدیریت بحران، یعنی اگر حوادث تلخ هجوم آورد مثلاً مثل بم زلزله شد، استاندارهای مختلف می‌آیند کمک استاندار کرمان همفکری می‌کنند. می‌گویند: مدیریت بحران، چه کنیم در این بحران، چطور مدیریت کنیم؟ مدیریت بحران در طول تاریخ بشر زینب کبری است. عصر عاشورا دو تا پسرهایش شهید، دو تا برادرهایش شهید، هجده نفر از بنی هاشم شهید، خمیه‌ها سوخته، بچه‌ها یتیم، تشنه و گرسنه، این را مدیریت بحران می‌گویند. ولی در عین حال نمازش را خواند. نماز آرامش می‌دهد نه یعنی مشکل را حل می‌کند. حضرت ایوب انواع مشکلات روی سرش ریخت ولی بخاطر رابطه‌ای که با خدا داشت آرام بود. اینکه می‌گویند: نماز بخوان، می‌گوید: آقا من نماز خواندم، مشکلم حل نشد. نماز آرامش می‌دهد و آرامش غیر از رفع مشکل است. ممکن است کسی صد رقم مشکل داشته باشد ولی آرامش داشته باشد. ولی ممکن است کسی دو تا مشکل داشته باشد و خودکشی کند.

خیلی سؤال می‌کنند فلانی راجع به نماز سرسنگین است. پسرم، دخترم، عروسم، دامادم، برادرم، همسرم، چه کنیم؟ یکبار خداوند به حضرت موسی گفت: مردم را عاشق من کن. حضرت موسی گفت: چطور؟ گفت: نعمت‌های مرا برایشان بشمار. اگر نعمت‌های خدا را برای افراد بشماری، این نسبت به خدا شرمنده می‌شود. در قرآن یک آیه داریم می‌گوید: علت اینکه نماز نمی‌خواند، خشوع ندارد. «وَ إِنَّها لَكَبِيرَةٌ إِلَّا عَلَى الْخاشِعِين‏» (بقره/45) ترجمه‌اش این است: «وَ إِنَّها» نماز، «لَكَبِيرَةٌ» سنگین است. نماز سنگین است. «إِلَّا عَلَى الْخاشِعِين‏» مگر کسانی که خشوع دارند. آدم‌هایی که خشوع دارند، روان نماز می‌خوانند. آدم‌هایی که خشوع ندارند، نماز نمی‌خوانند. این خشوع یعنی چه؟ خشوع یعنی نرم. نان سفت را نمی‌شود خورد. در آبگوشت و دوغ که ریختی نرم می‌شود، می‌شود خورد. می‌گوید: این را نرم کن. چطور نرمش کنیم؟ شما اگر پسر و دختر خودت به حرفت گوش ندهند، می‌گویی: بنشین اقا جون، می‌دانی برای ثبت نامت چقدر خرج کردم؟ می‌دانی روزی چند ساعت کار می‌کنم؟ می‌دانی از خودم کم می‌گذارم؟ می‌دانی… می‌دانی…نعمت‌ها و محبت‌هایت را برای پسرت بگویی، پسر آرام می‌شود و می‌گوید: چشم!

9-یاد نعمت های الهی، عامل خشوع در برابر خدا
چطوری این را نرم کنیم؟ در قرآن خیلی آیه داریم. دائم نعمت درونش است. «أَ لَمْ نَجْعَلْ‏ لَهُ‏ عَيْنَيْن‏» (بلد/8) یک جفت چشم به تو ندادم. کسی یک دوربین به شما بدهد، تا آخر عمر از او تشکر می‌کنی، من دو تا دوربین به تو دادم. نود سال فیلم‌برداری می‌کنی. هم عکس ساده، هم عکس رنگی، هم از دور، هم از نزدیک، «أَ لَمْ نَجْعَلْ‏ لَهُ‏ عَيْنَيْن‏»، «وَ لِساناً» (بلد/9) زبان به تو ندادم؟ هر عضوی در بدن درد می‌آید جز زبان. هیچکس نگفته من زبانم درد می‌کند. «وَ شَفَتَيْن‏» یک جفت لب… اصلاً به لب فکر کردید؟ اگر لب ما استخوان داشت، هرچه می‌خوردیم بیرون می‌ریخت. زشت می‌شدیم. نمی‌توانستیم سینه مادر را بمکیم. نمی‌توانستیم فوت کنیم. نمی‌توانستیم سوت بکشیم. به لبت فکر کردی؟ «أَ لَمْ نَجْعَلِ‏ الْأَرْضَ‏ مِهادا» (نبأ/6) «وَ الْجِبالَ أَوْتادا» (نبأ/7)، «وَ خَلَقْناكُمْ أَزْواجاً» (نبأ/8) اگر پنجاه سال تمام زنها دختر می‌زاییدند، چه می‌شد؟ اگر پنجاه سال تمام زن‌ها پسر می‌زاییدند، چه می‌شد؟ اگر خواستید کسی را به نماز دعوت کنید، نعمت‌های خدا را برایش بشمارید. دولت یک لامپ را به ما بدهد، سر ماه پولش را می‌گیرند. اگر هم ندهیم، قطع می‌کنند.
این خورشید، «وَ جَعَلَ الشَّمْسَ سِراجاً» (نوح/16) خورشید یک لامپ مفت، دائماً به تو نور می‌دهد و یکبار هم یک فیش در خانه نمی‌آید.
ما چهار رقم نماز داریم، اگر امشب بگوییم، بحث خوبی است. یک نماز داریم نماز شکر است. چرا نماز بخوانیم؟ تشکر کن. قرآن می‌گوید: «اعْبُدُوا رَبَّكُمُ‏ الَّذِي‏ خَلَقَكُمْ‏ وَ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُون‏» (بقره/21) شما را خلق کرد. همین که ما خلق شدیم. اصلاً انسان هستیم، می‌شد انسان نباشیم. عقل داریم، می‌شد عقل نداشته باشیم. حافظه داریم. می‌شد حافظه نداشته باشیم.
یک روز امام بنیانگذار جمهوری اسلامی به آیت الله صدر گفت: یک روز خدا از من حافظه را گرفت، یک ربع استراحت و فکر کردم، یادم آمد اسم من روح الله است. یک نماز داریم نماز شکر است. چون خدا به تو داده است. آخر قرآن هم می‌گوید: «فَلْيَعْبُدُوا رَبَ‏ هذَا الْبَيْتِ» (قریش/3) چرا عبادت کنیم؟ آخرش هم می‌گوید: «الَّذِي أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ خَوْف‏» (قریش/4) نانت دادم و آبت دادم. این نانی که می‌خوریم می‌دانید چند گروه روی این کار می‌کنند؟ جناب آقای میرزاده که الآن رئیس دانشگاه آزاد است، چند سال پیش به من گفت: یک روز حساب کردم، نانی که ما می‌خوریم، 268 گروه روی این کار می‌کنند. 268گروه؟ بله… گفتم: نه! یک کشاورز گندم تولید می‌کند. یک مرکزی هم گندم‌ها را آرد می‌کند. آرد هم در نانوایی خمیر می‌شود و نان تهیه می‌شود. سه گروه هستند. کشاورز، آرد کن، خمیر کن، نانوا، چهار گروه، پنج گروه هستند. ده گروه! گفت: نخیر! کشاورز تراکتور می‌خواهد. تراکتور از چند قطعه است. گندم در سیلو می‌رود. سیلو هم از چند جزء است. کامیونی که برای سیلو گندم می‌برد، کامیون از چند جزء است. من نشستم نخ نخ کردم، ما نمی‌توانیم.
الآن شما گفتید که خدا را شکر، خدا نهنگ را آفرید؟ می‌دانید اگر نهنگ‌ها نبودند، ما هم نبودیم. هر روزی در اقیانوس‌ها و دریا کلی ماهی می‌میرند، نهنگ‌ها هم شهردار هستند. زباله‌های مسئول حفاظت دریا هستند. کلی شهرداری پول می‌گیرد و کوچه‌ها را تمیز می‌کند. نهنگ‌ها مجانی لاشه هر حیوانی را که مرده است، قورت می‌دهند. حالا اگر فردا صبح نهنگ‌ها اعتصاب کنند، بگویند: چه کسی گفته: ما گوشت مرده بخوریم؟ از فردا گوشت تازه می‌خوریم. نهنگ‌ها ماهی‌های مرده را نخورند، ماهی مرده‌های اقیانوس‌ها، آب دریا را بدبو می‌کنند، آب دریا و اقیانوس بد بو شود، تنفس برای ما مشکل است.

10- انواع نعمت های خدا در وجود انسان و جهان
اینکه سعدی می‌گوید: در هر نفسی… کمک کنید… در هر نفسی دو نعمت است. چون فرو می‌رود، ممد حیات است و چون برمی‌گردد… پس در هر نفسی… خوب این سعدی بوده است. سعدی هم مردی حکیم و شاعری محترم است. اما امام صادق حرف سعدی را قبول ندارد. امام صادق می‌فرماید: «فی کل نفس آلاف نعمه» شما می‌گویی: اشک ما شور است. همین! خوب آب نمک هم شور است. بابا! آب نمک شور است. اشک هم شور است. منتهی اشک ما از ده ماده ترکیب شده است.
شما تا به حال گفتی: آب دهان من میزان تولید می‌شود؟ اگر زیاد تولید می‌شد، همه شما هرجا می‌رفتید یک سطل هم روی چانه‌تان بود و اگر کم تولید می‌شد، همه شما یک سرم کنار دهانتان بود. این خیلی مهم است. اگر می‌خواهید مردم را به نماز دعوت کنید، نعمت‌های خدا را بشمارید. نعمت شب، قرآن می‌گوید:اگر شب را طول دادیم، حرکت زمین دور خودش کند شود، روی شمعک بیاید. اگر حرکت زمین کند شود، شش ماه شب، شش ماه روز، به چه کسی تلگراف می‌کنی؟ «إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدا» (قصص/71) اگر شب را طول بدهیم، چه کسی برای شما روز را می‌آورد. «إِنْ جَعَلَ اللَّهُ عَلَيْكُمُ اللَّيْلَ سَرْمَدا» اگر خدا شب را بکشد، طولانی شود، چه کسی برای شما روز را می‌آورد؟ الو! روز بیاور. به چه کسی تلگراف می‌کنی؟ اگر فردا صبح کندید، «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِماء» (ملک/30) اگر صبح هرچه کندید به آب نرسیدید، به چه کسی تلگراف می‌کنید؟
شاه یک وزیر احمق داشت. مثل خیلی‌های دیگر. وزیر کشاورزی بود. گفته بود: اینکه آخوندها می‌گویند: نماز باران بخوانید الآن نیاز نیست. اعلی حضرت همایون شاهنشاه آریامهر به ما دستور داده، چاه عمیق بکنیم. دیگر نیازی به آن نماز باران نیست. ای احمق! آخر چاه عمیق که می‌کنی آبش از کجاست؟ اگر باران نیاید، زیر خاک هم آب نیست تا شما چاه عمیق بکنی. قرآن می‌گوید: «قُلْ أَ رَأَيْتُمْ إِنْ أَصْبَحَ ماؤُكُمْ غَوْراً فَمَنْ يَأْتِيكُمْ بِماء» اگر هرچه کندید به آب نمی‌رسید، چه کسی برای شما آب می‌آورد؟ اصلاً یک نعمت‌هایی هست که در عمرمان فکر را نکردیم، یکبار یک کسی نهضت سوادآموزی آمد، گفت: حاج آقا من می‌خواهم داماد شوم هیچ مشکلی ندارم. خانه، پول، استخدام رسمی، ماشین و همه امکاناتی دارم، خوش‌تیپ هم هستم. منتهی پوست بدن من بو می‌دهد که کسی زن من نمی‌شود. گفتم: یعنی چه؟ گفت: شما دست مرا بو کن. اوه اوه اوه! پوست بدنش بوی گند می‌داد. شما تا به حال گفتی: الحمدلله پوست بدن من بو نمی‌دهد؟ اگر خدا نعمت غلتیدن را از شما بگیرد. شش میلیارد نفر که امشب می‌خوابیم، هیچکس تا صبح غلت نزند. صبح همه کرخ هستند. اصلاً کسی نیست. دکتر هم نیست که بیاید مشت و مال بدهد. آنها هم کرخ شدند. نعمت غلتیدن را از شما بگیرد، خلاص!
خوابمان برد، بیدار نشویم. بیدار شویم، خوابمان نرود. آدم‌هایی را داشتیم. من خودم دیدم کسی را که می‌گفت: چند ماه است نخوابیدم. در تلویزیون هم یک کسی را نشان داد که سی سال است نخوابیده بود. التماس می‌کند برای ده دقیقه خوابیدن. چه کنیم مردم را به نماز دعوت کنیم؟ بنشینیم روی نعمت‌های خدا فکر کنیم. چقدر گفته: «فاذکروا آلاء الله، نعم الله» دائم گفته: به تو دادم. به تو دادم! آنجایی هم که خدا نعمت نداده، نعمت ندادنش هم لطف است. حالا مثلاً بچه عقل ندارد. حالا اگر بچه عقل داشت، چه خاکی بر سرش می‌کرد؟ صبح به صبح قنداقش را باز می‌کنند، می‌بینند خودش را ضایع کرده است. اگر این بچه عقل می‌داشت، کلی خجالت می‌کشید. ولی چون عقل ندارد دست و پا می‌زند و مادرش هم می‌گوید: قربونت بروم. یعنی وقتی هم که نیست، نبودنش هم نعمت است. گاهی یک طلبه می‌گوید: چرا من فلان مقام علمی نشدم؟ شاید هم همین مقداری که هستی نعمت است. چون اگر به آن مقام برسی، شاید توفیق نداشته باشی شهر به شهر و روستا به روستا و مسجد به مسجد بروی. اگر به آن مقام برسی، شرایط حفاظتی پیدا می‌کنی، سنی، سوادی، پیر می‌شوی. خیلی از بزرگان ما، به خیلی از جوان‌ها غبطه می‌خورند.
من آیت الله العظمایی را دیدم که به یک طلبه گفت: به تو غبطه می‌خورم. توفیقی که تو داری، من ندارم. بنابراین پیری نعمت است. نابینایی نعمت است. حافظه نعمت است. حافظه را از دست دادن گاهی نعمت است. اگر ما همیشه یک غصه‌ای را بخوریم هی در ذهن ما زنده می‌شد، دائم گریه می‌کردیم. این است که یک غصه‌ای را که پیدا می‌کنیم، فراموش می‌کنیم. فراموشی یک نعمت است. فراموشی نباشد در غصه آب می‌شویم.

11- نماز شکر و نماز رشد
چهار رقم نماز داریم. نماز شکر، یاد نعمت‌ها کنیم. ما اصلاً کسی را داریم که چشمش هم سالم است فقط فنر چشمش پاره شده است. هرکسی را می‌خواهد ببیند با انگشتش پلکش را بالا می‌زند و می‌گوید: حال شما خوب است؟! خیلی خوش آمدید. باز پایین می‌افتد. باز می‌خواهد نگاه کند، چای‌تان را نخوردید. بفرمایید! چشمش سالم است فقط پلکش فنر ندارد. شما تا به حال برای فنر پلکت شکر کردی؟ خدا را نشناختیم. نمی‌توانیم بشناسیم. یک نماز شکر داریم.
یک نماز داریم، نماز رشد است. آیه نماز شکر«اعْبُدُوا رَبَّكُمُ‏ الَّذِي‏ خَلَقَكُمْ»، «فالیعبدوا» بود که شنیدید. حالا سراغ آیه نماز رشد برویم. آیه نماز رشد را بسیاری از ایرانی‌ها حفظ هستند. «إِنَّ الصَّلاةَ تَنْهى‏ عَنِ الْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَر» (عنکبوت/45) قرآن می‌گوید: نماز کارخانه آدم سازی است. اگر انسان نماز بخواند، از بسیاری از بدی‌ها دور است. اول «تنهی» را معنا کنم. معنای «تنهی»، «تمنعوا» نیست. نمی‌گوید: هرکس نماز بخواند دیگر خلافکار نیست. ممکن است نماز بخواند و دروغ هم بگوید. غیبت هم بکند. فحش هم بدهد. بداخلاق هم باشد. نمی‌گوید: «ان الصلاة مانعه». نماز جلوگیری از فحشا و منکر نمی‌گوید. می‌گوید: «تنهی» یعنی هی می‌زند.مثل پلیس! پلیس لب چهارراه مانع ماشین نیست. ممکن است پلیس باشد، و چراغ هم قرمز باشد، ولی گازش را بگیرد و برود. منتهی پلیس که هست و چراغ هم قرمز هست، این پلیس هس می‌زند! نماز هی می‌زند. من اگر عمامه سر گیرم، می‌گوید: عمامه که سر بگیری دیگر در خیابان نمی‌دوی. دیدید یک آخوند در خیابان بدود؟ این «ان العمامه تنهی از دویدن»! نه اینکه نمی‌تواند بدود. می‌تواند بدود، نمی‌دود. من که لباسم سفید است، خودم روی زمین سیاه نمی‌نشینم. نه اینکه نمی‌توانم بنشینم. می‌توانم بنشینم اما نمی‌نشینم چون لباس سفید است. اگر بچه نمازی شد، خودش بیمه می‌شود. بالای نود درصد از مجرمین کسانی هستند که نماز نمی‌خوانند. این حرف را چه کسی گفت؟ دادستان بندرعباس، دادستان مشهد، دادستان تهران، دادستان شیراز. اکثر مجرمین کسانی هستند که با خدا… از خدا که جدا شد، یک کسی گفت: این هواپیما به این بزرگی را چطور می‌دزدند؟ گفت: تا پایین هست بزرگ است و نمی‌شود بدزدی، صبر می‌کنند به هوا که رفت، آنجا کوچک که شد می‌دزدند. تا انسان دستش در دست خدا شد که نمی‌شود فرارش داد. این اول از خدا جدا می‌شود. و لذا قرآن می‌گوید: «أَضاعُوا الصَّلاةَ وَ اتَّبَعُوا الشَّهَوات‏فَسَوْفَ يَلْقَوْنَ غَيًّا» (مریم/59) یک دختری را که می‌خواهند بدزدند، یا پسری که می‌خواهند او را بدزدند، دستش در دست پدر و مادرش باشد، نمی‌شود او را دزدید. یک کاری می‌کنند جدا شود. الآن چرا اینقدر… به ما گفتند: اجلاس‌هایی در دنیا درست شده است که یک کاری می‌کنند ولایت فقیه را قیچی کنیم. چون کشورهایی که رئیس جمهور دارد ما حریفشان می‌شویم. این ایران استخوان در گلوی ما است. این هم بخاطر اینکه ولایت فقیه دارد. این ولایت فقیه را باید شکست. خوب چطور بشکنیم. ولایت فقیه دو تا زور دارد. 1- مردم تقلید می‌کنند. 2- مردم خمس می‌دهند. در تقلید مگر ما خودمان عقل نداریم، نمی‌خواهیم تقلید کنیم، جوابت این است که نخیر عقل نداری. اگر انسان عقلش کامل بود، هیچوقت پشیمان نمی‌شد. چه کسی هست تا حالا پشیمان نشده است. هرکدام از ما دهها و صدها و هزارها بار پشیمان شدیم. پشیمانی یعنی چه؟ یعنی عقل من نرسید. پشیمانی دلیل بر این است که عقل بشر کوتاه است. عقل بشر که کوتاه است نیاز به یک راهنما دارد. راهنما هم یا معصوم باشد یا حداقل عاقل باشد. و در ثانی شما از تقلید مهم  وحشت داری. شما روی کره زمین یک نفر را پیدا کن که تقلید نکند. روی کره زمین یک نفر را سراغ دارید که لباسش را به خیاط ندهد. ساختمانش را به مهندس و معمار ندهد؟ در و پنجره را به نجار ندهد؟ خود مراجع تقلید هم تقلید می‌کنند. تمام مراجع تقلید هرکدام مریض می‌شوند دکتر می‌روند. هرچه دکتر گفت گوش می‌دهند. تقلید یعنی رجوع به کارشناس. به نانوا، به خیاط، به مهندس، به معمار، به پزشک مراجعه می‌کنیم. در دینمان هم مراجعه می‌کنیم. تقلید چیزی نیست. خیلی دست و پا می‌زنند این تقلید را بشکنند. جواب ما هم این است. تقلید یعنی رجوع به کارشناس. روی کره زمین همیشه همه مردم به کارشناس رجوع می‌کنند. تقلید این است.
یکی هم می‌گویند: چرا خمس بدهیم؟ ما خودمان مالیات می‌دهیم. آدمی که مالیات می‌دهد، دیگر برای چه خمس بدهد؟ این هم یک کاری می‌کنند که مسأله خمس و سهم امام را قیچی کنند. جوابش این است. مالیات، زیادی گوش بدهید. مالیات برای زندگی شخصی شماست. شما زندگی‌شخصی‌تان بر دو بخش است. یک چیزهایی در خانه است، داخل خانه را سنگ می‌کنی، بیرون خانه آسفالت می‌خواهد. داخل خانه را قفل می‌کنی، بیرون خانه پلیس می‌خواهد. در خانه کمک‌های اولیه و قرص آکساد آسپرین داری، بیرون خانه درمانگاه می‌خواهد. داخل خانه میز پینگ‌پنگ داری، بیرون خانه زمین والیبال می‌خواهد. درون خانه لامپ روشن می‌کنی، بیرون خیابان هم لامپ می‌خواهد. یک پولی در خانه خرج می‌کنی با دست خودت، یک پولی را هم می‌گویی: دولت بگیر، بیرون خانه جاده را آسفالت کن. برق بگذار، درمانگاه، مدرسه، آتش‌نشانی و چه و چه… مالیات که به دولت می‌دهیم برای زندگی خودمان است. اگر خانه ما آتش گرفت ماشین آتش‌نشانی روشن است. مریض شدیم، بیمارستان هست. سهم امام را نگوییم، حضرت آیت الله العظمی سلام علیکم، این را بگیر، من را اداره کن. پول را به آقا می‌دهیم و دست آقا را می‌بوسیم و می‌گوییم: این را خرج دین کن. فرق می‌کند که بگوییم: پول را به دولت دادیم، دولت لازم نیست عادل باشد. اما مرجع تقلید باید عادل باشد. دولت لازم نیست بی‌هوس باشد. ولی مرجع تقلید باید بی‌هوس باشد. عادل مجتهد بی‌هوس! پول را به او بدهی و بگویی: خرج دینم کن. نه خرج آسفالت من، پلیس من، درمانگاه من، آتش‌نشانی من! فرق می‌کند بین مالیاتی که می‌دهید با خمسی که می‌دهید. پول مالیات برای خرج دولت است که دولت نیازهای افراد را بیرون خانه تأمین کند. این مالیات است. خمس پولی است که به نایب امام زمان می‌دهیم که خرج دین ما بکند. فرق می‌کند.

12- نماز، کارخانه آدم سازی
نماز رشد است. امام فرمود: یک کارخانه آدم سازی است. چه کمالی است که در نماز نیست؟ من یک کتاب نوشتم به اسم پیوندهای نماز. 135 نخ در نماز پیدا کردم. تازه من فرصت مطالعاتی ندارم. در تکه پاره‌های وقتم گاهی مطالعه و فکر می‌کنم. فرصت اینکه بروم مطالعه کنم ندارم. 135 نخ! دو سه مورد را بگویم. عدالت در نماز هست. پیشنماز باید عادل باشد. معنای عادل هم برای شما بگویم. معنای عادل این نیست که در عمرش گناه نکرده باشد. من از او گناه ندیدم. ممکن است خودش هزار و یک گناه کرده باشد. من که از او گناه ندیدم پشت سرش می‌گویم: الله اکبر! تمام شد و رفت. گناه کبیره! نظم در نماز هست. صف‌ها باید منظم باشد. توجه به ارزش‌ها در نماز هست. صف اول کسانی بایستند که علم و تقوایشان بیشتر است. حضور در صحنه در نماز هست. قدقامت الصلاه همه حاضر هستند. مردمی بودن در نماز هست. در نماز نداریم صف اول برای بنزی‌هاست. صف دوم برای تویوتا است. صف سوم برای پژو است. تا برسیم به ژیان و موتور و موتورگازی و تا برسیم به الاغ… اینطور نیست که از بنز تا الاغ باشد. همه با هم بحول الله و همه با هم سمع الله! در نماز یکی نمی‌گوید: آقا بنده مکانیک هستم، شما چه؟ رئیس جمهور، خوب باش. همه با هم هستن. با هم بحول الله و با هم سمع الله!

13- رابطه نماز با کمالات انسانی
فریاد در نماز هست، اذان. آب در نماز است، وضو و غسل. خاک در نماز هست، سجده و تیمم. شهید در نماز هست، مهر کربلا. انتخابات در نماز هست، این آقا را قبول نداری، مسجدی برو که آقایش را قبول داشته باشی. آزادی در نماز هست، رکعت اول اقتدا کردی، رکعت دوم می‌خواهی، نمی‌خواهی برو قصد فرادی کن. مجبور نیستی، تو آزاد هستی. مسواک در نماز هست،وقت نماز مسواک بزنی یک رکعت تو هفتاد رکعت حساب می‌شود. شانه بزنی، یک رکعت تو، سی رکعت برای شانه اضافه می‌شود. عطر و گلاب هم بزنی، سی رکعت برای عطر و گلاب اضافه می‌شود. عطر و گلاب سی تا، شانه سی تا، مسواک هفتاد تا. نشاط در نماز هست. حتی زمستان در لوله آب داغ هم هست، با آب سرد وضو بگیر. خشک نکن، هرچه آب سرد روی پوست بدن باشد، نشاطش بیشتر است. ادب در نماز هست. تا آقا حرف می‌زند، تو حرف نزن. اطاعت در نمازهست. قبل از آقا رکوع نرو. سجده نکن. دعا در نماز هست. قنوت! قرآن در نماز هست، 120 آیه در حمد و سوره‌هایی که می‌خوانیم هست. حق حیوان در نماز هست. سگ اگر تشنه است، حق وضو گرفتن نداری. باید آب را به سگ بدهی و تیمم کنی. حق بغل دستی در نماز هست. اگر می‌خواهی مسجد بروی، حق خوردن سیر و پیاز را نداری. ممکن است بغل دستی تو ناراحت شود. 130 نخ پیدا کردم، بنده طلبه کم سواد! نماز یک چیزی است. نماز یک آمپولی است که خدا هم به آسمان فرو می‌کند و هم به زمین. زمین می‌لرزد، می‌گوید: نماز آیات. باران هم نمی‌آید، نماز باران بخوان. این چه آمپولی است که خدا هم به زمین فرو می‌کند و هم به آسمان؟ یک سر نماز زایشگاه است. بچه متولد می‌شود در گوشش اذان، در گوش چپش اقامه. در اذان و اقامه «حی علی الصلاه». در زایشگاه می‌گوید: حی علی الصلاه. در قبر هم می‌گذارند باید اول نماز بخوانند بعد مرده را دفن کنند. این چیست که یک سرش زایشگاه و یک سرش قبرستان است؟ یک آمپولی است که هم به زمین فرو می‌کنند و هم به آسمان؟ نفهمیدیم نماز چیست.
باید روی نماز سرمایه‌گزاری کنیم. دیر شده است. اخیراً به فکر مسجدسازی افتادند. ولی دیگر دیر شد. یک کسی می‌گفت: پسر دارم نابغه است. گفت: چیست؟ گفت: هجده سالش است تازه به پدرش می‌گوید: مامان! حالا مالبه  از 35 سال به فکر مسجد افتادیم. دیگر دیر شد. می‌گذاریم وقتی سیمان خشک شد، حالا کاشی روی آن نمی‌چسبد. یک تحولی و یک کارهایی باید بشود. بودجه فرهنگی هست. یک چیزی اخیراً کشف کردم برای شما بگویم. این را دو سه روز پیش فهمیدم. تا دو سه روز پیش نمی‌دانستم. شما هم بدانید چقدر قشنگ است.

14- برتری عقل و حکمت بر مال و ثروت
یک آیه در قرآن داریم «وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ‏ خَيْراً كَثِيراً» (بقره/269) می‌گوید: به هرکس حکمت دادیم، خیر کثیر دادیم. قرآن به مال می‌گوید: خیر! «إِنْ تَرَكَ خَيْراً الْوَصِيَّةُ لِلْوالِدَيْنِ وَ الْأَقْرَبِين‏» (بقره/180) «إِنْ تَرَكَ خَيْراً» یعنی «اِن ترک مالً» قرآن به مال گفته: خیر. در آیه قرآن می‌گوید: «إِنْ تَرَكَ خَيْراً» اگر خیری گذاشت، وصیت کند. یعنی «ان ترک مالً» پس قرآن به مال گفته: خیر. اما به عقل گفته: «وَ مَنْ يُؤْتَ الْحِكْمَةَ فَقَدْ أُوتِيَ‏ خَيْراً كَثِيراً». یکبار دیگر می‌گویم. فارسی می‌گویم. مال خیر است. عقل خرج کردن خیر کثیر است. یعنی ما مشکل پول نداریم. مشکل … حتی بعضی از مؤمنین ما کم‌عقل هستند. آقای قرائتی امشب چه می‌گویی؟ قرآن می‌گویم. قرآن می‌گوید: ای مؤمنین! این رقمی باشید. «یا ایها الذین آمنوا» یعنی تو ایمان داری، منتهی باید این رقمی باشی. آخرش می‌گوید: «ان کنتم تعقلون» اگر عاقل هستی. پیداست آمنوا هست، تعقلون نیست. پول خرج می‌کنند، پول‌های الکی! خیلی در مملکت پول آتش می‌گیرد. یک پول‌هایی خرج می‌شود که اگر خرج خود اصل شود قصه تمام می‌شود. ما خرج مقدمات می‌کنیم.
یک کسی در کاشان سوار الاغ شده بود. این الاغ نمی‌رفت. هی پایش را زیر شکم الاغ می‌زد، هه.. هه… هی پایش را آورد، آخر به الاغ گفت: اینقدر که پایم را از این طرف آوردم، از این طرف آورده بودم، رفته بودم و رسیده بودم. ما گاهی وقت‌ها پولمان را یکجایی خرج می‌کنیم که اگر به خود طرف بگوییم… یک کسی مرده بود، روی قبرش یک سبد موز گذاشتند. گفت: بابا اگر دو تا موز را خودش می‌خورد، نمی‌مرد. صبر می‌کنید مُرد روی قبرش موز می‌گذارید. بابا یک طرفی مرده است، این همه دسته گل برای چه می‌برید؟ یک آبسرد کن در یک دبیرستان بگذارید، بچه‌ها آب خنک بخورند. روی آبسرد کن بنویسید اهدایی مرحوم محسن قرائتی! آخر من بمیرم این گل فردا پرپر می‌شود. نه به درد دنیای من می‌خورد و نه به درد آخرت من می‌خورد. در عروسی‌ها، در مهمانی‌ها، در حج‌ها، در عمره‌ها، در سوغاتی‌ها، قرآن به مال خیر گفته است. ولی به عقل خیر کثیر گفته است. یعنی پول مهم نیست. اگر یک میلیون دست آدم عاقل باشد خوب خرج می‌کنند. ده میلیون دست آدم کم فکر باشد، خراب می‌کنند. نفت زیاد مهم نیست، قیف مهم است. نفت زیاد باشد و قیف تنگ باشد همه روی زمین می‌ریزد. یعنی در کنار نفت باید ظرف هم بزرگ باشد. ولذا قرآن می‌گوید: خودت را بزرگ کن. هی فکر مال زیاد نباش. «لَئِنْ شَكَرْتُمْ‏ لَأَزِيدَنَّكُم‏» (ابراهیم/7) قرآن نگفته: «لازیدن نعمتکم» سعدی این را درست معنا نکرده است. سعدی می گوید: نصفش را من می‌گویم و نصفش را شما بگویید. شعر سعدی را همه حفظ هستیم. می‌گوید: شکر نعمت، نعمتت افزون کند. یعنی چه؟ اگر هزار تومان داریم، الحمدلله بگوییم، می‌شود دو هزار تومان؟ یک مرتبه بگوییم: الحمدلله می‌شود سه هزار تومان؟ الحمدلله می‌شود چهار هزار تومان؟ معنایش این است؟ اگر شعر سعدی درست باشد یعنی هی الحمدلله بگو، پولش زیاد می‌شود. خدا نمی‌خواهد بگوید: اگر الحمدلله گفتی، هزار تومانی، دو هزار تومان می‌شود. می‌گوید: «لَئِنْ شَكَرْتُمْ‏ لَأَزِيدَنَّكُم‏» نمی‌گوید: «لازیدن نعمتکم» خودت بزرگ می‌شوی. انسان باخدا یک ظرفیتی است و انسان بی‌خدا یک ظرفیتی دارد. این آب وصل به کر باشد یک طور است و وصل به کر نباشد طور دیگری است. ما باید خودمان بزرگ شویم. مال خیر است، عقل خیر… بگویید… کثیر است.
یک نماز داریم نماز شکر است. بگذارید یک مثال بزنم. گاهی به بچه می‌گوییم: بچه برو بالا بنشین. برو بالا! می‌گوییم: آنجا چیه؟ می‌گوید: پرتقال‌هایش بزرگ است. به بچه می‌گوییم: بالا بنشین برای اینکه پرتقال‌هایش بزرگ است. این بچه است دیگر. می‌گوییم: بابا خوب است؟ بله. برای چه؟ دوچرخه خرید. من را تاب بازی برد. جوراب خرید. پفک نمکی خرید. شیرینی خرید. آجیل خرید. بچه می‌گوید: بابا خوب است برای آجیل و بستنی. ولی به یک دختر هجده ساله نمی‌شود گفت: بابا خوب است. برایت بستنی خرید؟ دختر هجده ساله و پسر 22 ساله که نمی‌گوید: بابا خوب است برای… می‌گوید: بابا جون اگر سایه پدر بالای سرت نباشد، هزار چشم بد به تو نگاه می‌کند. آقازاده جوان هستی. اگر سایه پدر بالای سرت نباشد، آسیب‌پذیر هستی. به یک نفر می‌گوییم: بالا برو پرتقال‌هایش بزرگ است. به یک کسی می‌گوییم: برو بالا عکست را بگیرند. آنجا فیلم‌برداری است، دوربین تو را نشان می‌دهد. به یک کسی می‌گوییم: برو بالا! بوعلی سینا نشسته است. برو بالا پیشش یک چیزی یاد بگیری. ببین هرکسی… به یک کسی می‌گوییم: نماز بخوان. نانت داد، آبت داد. نماز بخوان، رشد می‌کنی. ولی به موسی، نماز سوم خدا به موسی می‌گوید: نماز بخوان. نمی‌گوید: موسی نماز بخوان. «أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ‏ خَوْف‏» (قریش/4) نانت دادم، نماز بخوان. موسی نانت دادم، نماز بخوان. آبت دادم نماز بخوان. زشت است. زشت است خدا به موسی بگوید: نانت دادم، آبت دادم. شما حاضر هستی به من طلبه بگویی: آقای قرائتی نانت دادم و آبت دادم. خوب به من برمی‌خورد. به موسی نمی‌گوید: نماز بخوان برای اینکه «أَطْعَمَهُمْ مِنْ جُوعٍ وَ آمَنَهُمْ مِنْ‏ خَوْف‏» نانت دادم و آبت دادم. به موسی نمی‌‌گوید: موسی نماز بخوان برای اینکه «اِنَّ الصَلاة تَنهی عَنِ الفَحشاءِ وَ المُنکَر» مگر حضرت موسی اهل فحشا و منکر است؟ به موسی می‌گوید: «أَقِمِ‏ الصَّلاةَ لِذِكْرِي» (طه/14) این نماز انس است. نماز اول چه بود؟ نماز شکر. نماز دوم نماز رشد. نماز سوم نماز انس.

15- نماز انس و قرب به خدا
به موسی می‌گوید: «أَقِمِ‏ الصَّلاةَ لِذِكْرِي» می‌خواهم با من حرف بزنی. انس با من پیدا کنی. ذکر چه فایده دارد؟ آیه‌اش را بخوان. «أَقِمِ‏ الصَّلاةَ لِذِكْرِي» نماز بخوان تا یاد من باشی. ذکر چه فایده دارد؟ «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ‏ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب‏» (رعد/28) نماز بخوان برای ذکر. ذکر برای اطمینان، اطمینان چه فایده‌ای دارد؟ «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ، ارْجِعِي‏ إِلى‏ رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً» (فجر/27 و 28) گرفتید چه شد؟ این حرف را من چهل سال پیش از آیت الله العظمی حایری، پسر مؤسس حوزه علمیه قم شنیدم. یک منبر رفت. این جمله را گفت. جمله قشنگی بود. از نوجوانی این آیات در ذهن من هست.
یکبار دیگر می‌گویم لذت ببرید. می‌گوید: برو دبستان. که چه؟ بعد راهنمایی می‌روی. که چه؟ بعد دبیرستان می‌روی. که چه؟ بعد دانشگاه می‌روی. که چه؟ بعد مخترع می‌شوی. «أَقِمِ‏ الصَّلاةَ» که چه؟ «لِذِكْرِي» به ذکر چه؟ «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ‏ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوب‏» اطمینان. اطمینان که چه؟ «يا أَيَّتُهَا النَّفْسُ الْمُطْمَئِنَّةُ، ارْجِعِي‏ إِلى‏ رَبِّكِ راضِيَةً مَرْضِيَّةً» می‌گوید: نماز بخوان برای انس، انس به تو آرامش می‌دهد. دلهای آرام پرواز می‌کنند. این نماز انس است. یک نماز دیگر هم داریم،
چقدر وقت داریم؟ تمام شد… خوب وقتم تمام شد. این را پس اشاره می‌کنم. لب تکان بدهید باید سجده کنید. مواظب باشید لب تکان ندهید. آیه‌‌ای است که سجده واجب دارد. آیه «اقراء» آخرش می‌گوید: ای پیغمبر اگر می‌خواهی به خدا قرب پیدا کنی، باید سجده کنی. راه قرب به خدا سجده است. از این هم معلوم می‌شود آموزش و پرورش و دانشگاهی ارزش دارد که اقرأ آن به سجده تمام شود. چون آیه «اقرأ» اولش اقرأ هست و آخرش سجده است. یعنی درسی ارزش دارد که این درس انسان را به بندگی خدا بکشاند. اگر درس خواندم و بنده خدا نشدم، در درسمان باید شک کنیم. اینجا دیگر نماز قرب است. می‌گوید: سجده کن تا قرب پیدا کنی. پس چهار رقم نماز داریم. نماز شکر، خدا به ما نعمت داده سجده کنیم. نماز رشد این نماز کارخانه آدم‌سازی است. نماز انس تا انس و اطمینان پیدا کنیم. نماز قرب آن آیه‌ای است که سجده واجب دارد. آیه آخر سوره «اقرأ» است. ما چهار رقم نماز داریم. ما نمازمان چیست؟ ما در کلاس اولش هم ماندیم. مثل پیرمردهایی هستند که در خانه‌های چند طبقه در همان پله اول به هن و هن می‌افتد. ما نمازمان در پله اولش هم به هن و هن افتادیم. من شما را نمی‌شناسم. حضرت عباسی راست بگویید. تا حالا در حرم گفتید: یا امام رضا تو نزد خدا آبرو داری. از خدا بخواه نماز من با حال باشد؟ همش جهازیه دخترم، عطسه پسرم، سرفه دامادم، دائم دنبال زندگی هستیم. البته گرانی هم به قدری شده که همه را گیج کرده است. زندگی همه را گیج کرده است. تورم و گرانی… حق با شما هست. اما شما ضمن اینکه برای دنیا فکر می‌کنید، آیا نسل شما برای نماز… حضرت ابراهیم می‌گفت: «رَبِّ اجْعَلْنِي‏ مُقِيمَ‏ الصَّلاةِِ وَ مِنْ ذُرِّيَّتِي‏» (ابراهیم/40) خدایا می‌خواهم نسل من در تاریخ نماز‌خوان شود. همه مردم که مکه می‌روند به دو دلیل می‌روند. یا برای حج می‌روند یا برای عمره می‌روند. ولی ابراهیم گفت: خدایا من آمدم مکه، نه برای حج آمدم و نه برای عمره. پس برای چه آمدی؟ «رَبَّنا لِيُقِيمُوا الصَّلاة» (ابراهیم/37) نگفت: «ربنا انی اسکنت من ذریتی» نگفت: خدایا زن و بچه آوردم، «لیحجوا لیعتمروا» یکبار دیگر می‌گویم. شما کمک کنید.
تمام اینهایی که مکه می‌روند یا برای حج می‌روند، یا برای عمره می‌روند. ولی حضرت ابراهیم گفت: خدایا مکه آمدم نه برای حج نه برای عمره. پس برای چه آمدی؟  «رَبَّنا لِيُقِيمُوا الصَّلاة»

منابع:

https://gharaati.ir/%d8%a7%d9%86%d9%88%d8%a7%d8%b9-%d9%86%d9%85%d8%a7%d8%b2-%d8%af%d8%b1-%d9%82%d8%b1%d8%a2%d9%86/?keyword=%20%DA%86%D8%B1%D8%A7%20%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%20%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%9F&exact=1

https://gharaati.ir/%d9%86%d9%82%d8%b4-%d9%86%d9%85%d8%a7%d8%b2-%d8%af%d8%b1-%d8%b2%d9%86%d8%af%da%af%db%8c/?keyword=%20%DA%86%D8%B1%D8%A7%20%D9%86%D9%85%D8%A7%D8%B2%20%D8%A8%D8%AE%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C%D9%85%D8%9F&exact=1