آیین سنتی گرگیعان
پنج شنبه 5 خرداد 1401 12:40 PM
یا قرقیعان نام آیین سنتی بین عرب‌های خوزستان، استان هرمزگان، عراق، بحرین، کویت، و شرق عربستان و امارات متحده عربی می باشد. این آیین سنتی در شهریور 1395 به عنوان یک سنت قدیمی و معنوی مردم عرب نشین ایران به ثبت رسید.
این مراسم در نیمه ماه رمضان و توسط کودکان انجام می شود. این مراسم به دلیل تولد امام حسن (امام دوم شیعیان) برگزار می شود. همه ساله در بین مردم عرب نشین ایران انجام میگیرد و همچنین دو بار در نمایشگاه قرآن در موزه هنرهای معاصر اهواز به صورت نمادین انجام گرفت.
نام اصلی این مراسم قرقیعان است اما چون بیشتر مردم عرب نشین ایران قاف را گاف تلفظ می کنند به نام (گرگیعان) معروف شده است اما این آیین در کشورهای مختلف با نام های متفاوتی شناخته می شود.
به طور مثال مردم بغداد این مراسم را ماجینه و ساکنین جنوب بغداد به آن کرکیعان می‌گویند و همچنین در بحرین به نام قرقاعون در قطر قرنقعوه، کویت و شرق عربستان قریقعان و در عمان قرنقشوه و در آخر بین مردم امارات متحده عربی و شهرستان میناب و جزیره قشم به نام حق‌اللیله شناخته شده است.
قرقیعان از ریشه ی کلمه ی قرع الباب می آید و به معنی در کوبیدن است زیرا در این آیین کودکان در خانه‌ها را برای دریافت شیرینی و عیدی و هدیه می‌کوبند. عده ی دیگری گرگیعان را به معنی قرّة العین می داند که معنی شادی و سرور برای مردم است.
این عده باوردارند این مراسم زیرا مصادف با تولد حسن بن علی (مجتبی) می باشد و باعث خوشحالی محمد بن عبدالله برای تولد اولین نوه‌اش بوده است مردم برای تبریک به ایشان و علی بن ابی‌طالب و فاطمه زهرا قرة عین! قرة عین! گویان به در خانه ی ایشان می رفتند.
هر ساله در بین مردم اعراب جنوب کشور در شب پانزدهم رمضان کودکان بعد از افطار لباس های محلی خود را می پوشند، پسران دشداشه می پوشند و دختران چادر عربی سر می‌کنند و با در دست داشتن کیسه ایی و با خوشحالی و شعر گویان بر در خانه های می روند و از مردم عیدی و شیرینی ماه رمضان دریافت می کنند.
برای مردم عرب نشین خوزستان عید فطر از عید نوروز نیز مهم تر به حساب می آید.
برای اولین بار این مراسم در 14 رمضان 1392 به صورت رسمی در بخش موزه هنرهای معاصر در نمایشگاه قرآن اهواز برگزار شد.
کودکان با لباس های محلی و در حالیکه کیسه ایی بر گردن داشتند و ریگ هایی در دست داشتند که با برهم زدن ریگ ها و خواندن سرود وارد سالن شدند و این مراسم را به صورت نمادین اجرا کردند و به کودکان هدایایی داده شد. پس از آن شهرهای اهواز، رامهرمز، شوش، کوت عبدالله، شیبان، ملاثانی و منطقه شبیشه، آبادان، خرمشهر، سربندر، شادگان جزو شهرهایی بودند که در سالهای بعد این مراسم را به صورت رسمی برگزار کردند.
این جشن مخصوص کودکان است به همین دلیل در این شب رانندگان به دقت بیشتری رانندگی می کنند و عبور و مرور را برای کودکان راحت تر می کنند تا کودکان در این شب خوشحال تر باشند.
مردم خوزستان و حوالی آن به دلیل ثوابی که در افطار وجود دارد سعی می کنند در زمان افطار یکی از اقوام را دعوت کنند و روزه داران را بر سر سفره خود جمع می کنند به همین دلیل صله رحم در بین مردم این مناطق در ماه رمضان دیده می شود.
