شکستن مرز فضای حقیقی و مجازی
این مسئله برای کاربران نوجوان و جوان اهمیت بیشتری مییابد؛ چرا که در این سنین، هنوز هویت افراد به طور کامل شکل نگرفته است و حضور در دالانهای مجازی اینترنت، از اتاقهای گفتوگو گرفته تا شبکههای اجتماعی، به آنان امکان آن را میدهد تا برای خودشان هویتی متفاوت از دنیای حقیقی پیرامون خود خلق کنند و همین امر منجر به رشد خیالبافی و دور شدن از پذیرش شرایط حقیقی زندگی میشود.
در این حالت، جوان مرز بین فضای رئال و فضای مجازی را گم میکند و همان طور که از محیط پیرامونش تأثیر میپذیرد، از فضای مجازی نیز متأثر میشود. اهمیت این موضوع در اینجاست که همین هویت مجازی به افراد اجازه میدهد تا خود را هر گونه که دوست دارند معرفی کنند و از آنجایی که هیچ کس نمیتواند پی به هویت حقیقی آنها ببرد، پس افراد در محیط اینترنت خود را مُجاز به شکستن خطوط قرمز فضای حقیقی میدانند و همین هنجارشکنیها از سوی برخی از افراد پیشرو، مسیر را برای دیگرانی که حتی در فضای مجازی ملاحظات ارزشها و هنجارهای اجتماعی را دارند باز میکند و به نوعی سبب عادیسازی رفتارهای خلاف اصول و قواعد اجتماعی محیط حقیقی میشود.
بیاطلاعی والدین از پشت پردهی فضای مجازی؛ زمینهساز گسست نسلی
اغلب والدین سواد استفاده از فضای مجازی را ندارند و چندان با قانون و قواعد بسیار خاص این فضا آشنایی ندارند و همین موضوع موجب میشود تا نظارت مناسبی بر عملکرد فرزند جوان و نوجوان خود نداشته باشند. در چنین حالتی، جوانان و نوجوانان با حضور در فضای مجازی و مواجهه با سیل اطلاعاتی درست و نادرستی که از هر طرف او را احاطه میکند، آمادهی پذیرش چیزهایی شود که در ورای هجوم این اطلاعات به او القا میشود. همین امر سبب شده است تا اینترنت و فضای مجازی زمینههای گسست فرهنگی بیننسلی را فراهم آورد و این مسئله بر کنترل خانواده روی رفتار جوان و نوجوان اثر بسیار سوئی خواهد داشت.
بلوغ جنسی زودرس در اتاقهای گفتوگو و شبکههای اجتماعی
بسیاری از محتواهای ارائهشده در فضای مجازی، به خصوص شبکههای اجتماعی نظیر فیسبوک و اتاقهای گفتوگو، بدون در نظر گرفتن اقتضای سنی مخاطب، در معرض دید و برداشت و تحلیل وی قرار میگیرد. اغلب این محتواها، اعم از متن، عکس و فیلم نیز دارای زمینههای انحرافی هستند. بنابراین میتوانند جوان و نوجوان را که در شرایط خاص جسمی و غلیان غرایز جنسی قرار دارد، دچار سردرگمی کند و از مسیر ارزشها منحرف سازد.
این موضوع تا حدی اهمیت دارد که بر اساس گزارشهای منتشرشده، رئیسجمهور آمریکا به فرزندان خود اجازهی فعالیت در فیسبوک را نمیدهد. این در حالی است که شبکههای اجتماعی نظیر فیسبوک یا اتاقهای گفتوگو مروج سبک زندگی غربی هستند، اما انگار مأموریت این شبکهها بیشتر برای تغییر ارزشها و سبک زندگی حاکم در کشورهای دیگر است.
نقش پلیس فتا در فضای مجازی
تمايل روزافزون به استفاده از فناوري هاي پيشرفته از جمله رايانه و اينترنت، شرايط و بستر مساعدي براي ظهور جرايم سايبري به وجود آورده است. از آن جا كه اين جرايم در فضاي مجازي انجام مي شوند و مانند ساير جرايم، ملموس نيستند، مراجع قضايي و انتظامي براي پيشگيري از اين جرايم و كشف آن ها با چالش هاي نويني مواجه هستند. كشور ما به هيچ كدام از كنوانسيون هاي بين المللي مربوط به جرايم سايبري نپيوسته است و با توجه به خلا موجود در قوانين داخلي، نيروهاي انتظامي براي پيشگيري از اين جرايم و كشف آن ها، در عمل با مشكلاتي مواجه هستند و اين در حالي است كه امروزه پليس با استفاده از فناوري هاي نويني كه در عرصه نرم افزارهاي تخصصي پليس به وجود آمده است، مي تواند در پشگيري از وقوع جرايم مزبور نقش موثري داشته باشد. بنابراين، لايحه قانون مجازات جرايم رايانه اي - كه مدت هاست در دستور كار مجلس شوراي اسلامي قرار گرفته – بايد هر چه سريع تر به تصويب برسد و به مرحله اجرا گذاشته شود تا پليس بتواند به عنوان حافظ نظم و امنيت در فضاي مجازي، نقش موثر خود را ايفا كند. از آن جا كه جرايم سايبري ويژگي هاي منحصر به فردي دارند، ماموراني كه به كشف و بررسي اين جرايم مي پردازند، بايد آموزش هاي تخصصي وسيع و جامعي را در خصوص رايانه و اينترنت فرا بگيرند تا در اين زمينه به نتايج مطلوب تري دست يابند. با توجه به آن كه دلايل ارتكاب جرم در فضاي مجازي، عمدتا ادله الكترونيك مي باشند، ضرورت آموزش هاي تخصصي در خصوص رايانه و اينترنت به ماموران پليس بيشتر آشكار شود.