0

آموزش های صحیح استفاده از فضای مجازی

 
aftabm
aftabm
کاربر طلایی1
تاریخ عضویت : مرداد 1392 
تعداد پست ها : 25059
محل سکونت : اصفهان

آموزش های صحیح استفاده از فضای مجازی
چهارشنبه 7 اردیبهشت 1401  2:08 PM

نگاهی به خطرات فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان/ راهکار چیست؟

شکستن مرز فضای حقیقی و مجازی

این مسئله برای کاربران نوجوان و جوان اهمیت بیشتری می‌یابد؛ چرا که در این سنین، هنوز هویت افراد به طور کامل شکل نگرفته است و حضور در دالان‌های مجازی اینترنت، از اتاق‌های گفت‌وگو گرفته تا شبکه‌های اجتماعی، به آنان امکان آن را می‌دهد تا برای خودشان هویتی متفاوت از دنیای حقیقی پیرامون خود خلق کنند و همین امر منجر به رشد خیال‌بافی و دور شدن از پذیرش شرایط حقیقی زندگی می‌شود.

در این حالت، جوان مرز بین فضای رئال و فضای مجازی را گم می‌کند و همان طور که از محیط پیرامونش تأثیر می‌پذیرد، از فضای مجازی نیز متأثر می‌شود. اهمیت این موضوع در اینجاست که همین هویت مجازی به افراد اجازه می‌دهد تا خود را هر گونه که دوست دارند معرفی کنند و از آنجایی که هیچ کس نمی‌تواند پی به هویت حقیقی آن‌ها ببرد، پس افراد در محیط اینترنت خود را مُجاز به شکستن خطوط قرمز فضای حقیقی می‌دانند و همین هنجارشکنی‌ها از سوی برخی از افراد پیشرو، مسیر را برای دیگرانی که حتی در فضای مجازی ملاحظات ارزش‌ها و هنجارهای اجتماعی را دارند باز می‌کند و به نوعی سبب عادی‌سازی رفتارهای خلاف اصول و قواعد اجتماعی محیط حقیقی می‌شود.

بی‌اطلاعی والدین از پشت پرده‌ی فضای مجازی؛ زمینه‌ساز گسست نسلی

اغلب والدین سواد استفاده از فضای مجازی را ندارند و چندان با قانون و قواعد بسیار خاص این فضا آشنایی ندارند و همین موضوع موجب می‌شود تا نظارت مناسبی بر عملکرد فرزند جوان و نوجوان خود نداشته باشند. در چنین حالتی، جوانان و نوجوانان با حضور در فضای مجازی و مواجهه با سیل اطلاعاتی درست و نادرستی که از هر طرف او را احاطه می‌کند، آماده‌ی پذیرش چیزهایی شود که در ورای هجوم این اطلاعات به او القا می‌شود. همین امر سبب شده است تا اینترنت و فضای مجازی زمینه‌های گسست فرهنگی بین‌نسلی را فراهم آورد و این مسئله بر کنترل خانواده روی رفتار جوان و نوجوان اثر بسیار سوئی خواهد داشت.

بلوغ جنسی زودرس در اتاق‌های گفت‌وگو و شبکه‌های اجتماعی

بسیاری از محتواهای ارائه‌شده در فضای مجازی، به خصوص شبکه‌های اجتماعی نظیر ‌فیسبوک و اتاق‌های گفت‌وگو، بدون در نظر گرفتن اقتضای سنی مخاطب، در معرض دید و برداشت و تحلیل وی قرار می‌گیرد. اغلب این محتواها، اعم از متن، عکس و فیلم نیز دارای زمینه‌های انحرافی هستند. بنابراین می‌توانند جوان و نوجوان را که در شرایط خاص جسمی و غلیان غرایز جنسی قرار دارد، دچار سردرگمی کند و از مسیر ارزش‌ها منحرف سازد.

این موضوع تا حدی اهمیت دارد که بر اساس گزارش‌های منتشرشده‌، رئیس‌جمهور آمریکا به فرزندان خود اجازه‌ی فعالیت در فیسبوک را نمی‌دهد. این در حالی است که شبکه‌های اجتماعی نظیر فیسبوک یا اتاق‌های گفت‌وگو مروج سبک زندگی غربی هستند، اما انگار مأموریت این شبکه‌ها بیشتر برای تغییر ارزش‌ها و سبک زندگی حاکم در کشورهای دیگر است.

 

نقش پلیس فتا در فضای مجازی

 تمايل روزافزون به استفاده از فناوري هاي پيشرفته از جمله رايانه و اينترنت، شرايط و بستر مساعدي براي ظهور جرايم سايبري به وجود آورده است. از آن جا كه اين جرايم در فضاي مجازي انجام مي شوند و مانند ساير جرايم، ملموس نيستند، مراجع قضايي و انتظامي براي پيشگيري از اين جرايم و كشف آن ها با چالش هاي نويني مواجه هستند. كشور ما به هيچ كدام از كنوانسيون هاي بين المللي مربوط به جرايم سايبري نپيوسته است و با توجه به خلا موجود در قوانين داخلي، نيروهاي انتظامي براي پيشگيري از اين جرايم و كشف آن ها، در عمل با مشكلاتي مواجه هستند و اين در حالي است كه امروزه پليس با استفاده از فناوري هاي نويني كه در عرصه نرم افزارهاي تخصصي پليس به وجود آمده است، مي تواند در پشگيري از وقوع جرايم مزبور نقش موثري داشته باشد. بنابراين، لايحه قانون مجازات جرايم رايانه اي - كه مدت هاست در دستور كار مجلس شوراي اسلامي قرار گرفته – بايد هر چه سريع تر به تصويب برسد و به مرحله اجرا گذاشته شود تا پليس بتواند به عنوان حافظ نظم و امنيت در فضاي مجازي، نقش موثر خود را ايفا كند. از آن جا كه جرايم سايبري ويژگي هاي منحصر به فردي دارند، ماموراني كه به كشف و بررسي اين جرايم مي پردازند، بايد آموزش هاي تخصصي وسيع و جامعي را در خصوص رايانه و اينترنت فرا بگيرند تا در اين زمينه به نتايج مطلوب تري دست يابند. با توجه به آن كه دلايل ارتكاب جرم در فضاي مجازي، عمدتا ادله الكترونيك مي باشند، ضرورت آموزش هاي تخصصي در خصوص رايانه و اينترنت به ماموران پليس بيشتر آشكار شود.

 

تعریف فضای مجازی

 

گروه فرهنگ و جامعه گرداب؛ هر پدیده جدید به محض ورود به دنیای واقعی همواره فرصت ها و چالش هایی را به همراه خواهد داشت. فضای مجازی نیز به عنوان ابزار ارتباطی نوین همچون تیغ دو لبه ای است و برای خطراتی که به واسطه آن پیش می آید باید هوشیار بود و آمادگی مقابله با آن را داشت. در این گزارش به بررسی تاثیرات مثبت و منفی این پدیده بر قشر نوجوان، جوان، دانش آموز و دانشجو می پردازیم.


 

یکی از بحث های رایج میان جامعه شناسان و کارشناسان حوزه علوم اجتماعی و ارتباطات، نحوه و چگونگی برخورد با یکی از انواع تکنولوژی، در بدو ورود به هر فرهنگی است. در این میان نکته ای که همگی بر آن اتفاق نظر دارند، فرهنگ سازی برای استفاده صحیح از تکنولوژی است. اینترنت و فضای مجازی نیز مانند سایر اشکال تکنولوژی و رسانه ای موارد استفاده مثبت و منفی خاص خود را دارد.

 

 

فضای مجازی می تواند به کمک دانش آموزان و دانشجویان بیاید

 

فضای مجازی نیز مانند سایر اقسام تکنولوژی می تواند در بسیاری از موارد مفید واقع شود. در این خصوص فضای مجازی بستری را برای نسل نوجوان و جوان فراهم کرده است که می توانند با استفاده از آن در زمینه آموزشی وضعیت بهتری را تجربه نمایند. از جمله استفاده های مفیدی که نسل جوان از فضای مجازی دارد، عبارت است از:

استفاده از داده ها و اطلاعات گوناگون به منظور انجام فعالیت هاى علمى و پژوهشى

تسریع در روند انجام امور ادارى دانشجویان و دانش آموزان و نیز افراد شاغل؛ که بخصوص در مراحل ثبت نام دانشگاه و انتخاب واحدها موجب تسهیل کار دانشجویان شده است

برقرارى سریع ارتباط با اساتید و معلمان، سایر دانشجویان و دانش آموزان به انواع روش های گفتارى، نوشتارى و تصویرى

برقراری ارتباطِ بین دانشگاهی دانشجویان در شهرهای مختلف جهت انجام پروژه های علمی، چاپ نشریات و نیز مباحثه پیرامون مسائل علمی و آموزشی

استفاده از روشهای آموزش از راه دور و غیر حضوری

 

 

خطر در کمین است

تسلط کامل والدین بر مهارت های مربوط به استفاده از رایانه ها و اینترنت، هوشیاری آنها در این رابطه و از سوی دیگر فرهنگ سازی برای استفاده صحیح از فضای مجازی، می تواند تاثیر بسزایی در فراگیرى مهارت هاى مختلف زندگى و نیز آموزش هاى مرتبط با تحصیلات و مسائل علمی نسل جوان و نوجوان داشته باشد. با این وجود، استفاده از اینترنت در میان نوجوانان و جوانان در صورتى که نظارت والدین را به دنبال نداشته باشد، می تواند بستری برای بروز ناهنجاری اخلاقی و رفتاری باشد.

 

نگاهی به خطرات فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان/ راهکار چیست؟

 
به عبارتی باید در نظر داشت فضای مجازی که می تواند با برنامه ریزی به بستری آموزشی و مفید تبدیل شود، با توجه به ویژگی هایی که دارد می تواند زمینه ساز خطراتی در تمامی سطوح و ابعاد زندگی باشد. فضای مجازی و اينترنت به رغم تمام کاربردها و کارکردهای مفید خود، آسیب های اجتماعی خاصی نیز دارد که نمی توان نسبت به آن بی تفاوت بود. تاثیر این آسیب ها به ویژه در نسل در حال رشد کشور حساس تر بوده و دقت بیشتری را می طلبد.

آسيب هاي اجتماعيِ حاصل از ارتباط با اینترنت دامنه وسیعی دارد. طوری که می توان حوزه آسیب های آن را از چندهویتی گرفته تا دسترسي به حساب هاي بانكي، هرزه نگاری، انتشار محتواهای مستهجن، تجاوز به حريم خصوصي افراد و اشاعه خشونت ترسیم کرد؛ آسیبهایی است که کارشناسان حوزه جامعه شناسی، ارتباطات و روانشانسی بصورت مداوم از آنها صحبت می کنند.

آزادی بی حد و حصر در فضای مجازی، خلا قانون گذاري و عدم امکان حضور و نظارت پليس بر تمام ابعاد آن موجب مي شود كه عده اي از کاربران بر اساس هنجارهاي لحظه اي عمل كنند. گمنامي، بي چهرگي و بي نامي افراد در اينترنت نه تنها پيگرد قانوني مجرمان را در فضاي رايانه اي مشكل مي سازد، بلكه زمينه گسترش آن را نيز فراهم مي آورد.

 

نگاهی به خطرات فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان/ راهکار چیست؟

 

با توجه به رشد روزافزون جرايم اينترنتي و با در نظر گرفتن به اين مطلب كه جوانان بيش از هرگروه ديگر در مقابل بعضي از اين جرايم آسيب پذير هستند، حمايت از آنان امري ضروري و حياتي به نظر مي رسد. مسئولان و دست اندركاران كشور بايد خطرها و تهديدهاي اين جرايم را جدي تلقي كنند و استراتژي هاي همه جانبه اي را در راستاي آگاهي دادن به استفاده كنندگان از اينترنت، مقابله قانوني با جرايم اينترنتي و استفاده صحيح از تكنولوژي رايانه اي اتخاذ كنند.

یکی از کارکردهای مهم و خطرناک این فضا، گفتگوهاي اينترنتي است که به واسطه گسترش استفاده از تلفن های همراه، روز به روز در حال افزایش است. فارغ از اینکه این موضوع بیشتر اوقات فراغت دختران و پسران جوان را به خود اختصاص می دهد و آنها را از پرداختن به امور مفید دیگر باز می دارد؛ به دلیل گمنامی افراد در این فضا، هویت های کاذب و دوگانه ای شکل می گیرد که در آشنایی ها و دوستی های رمانتیک مجازی، اکثر اوقات موجب به بازی گرفتن احساسات و سرنوشت افراد در این فضا می شود. البته آسیب های اینگونه در میان دختران جوان بیشتر مشاهده می شود که متاسفانه گاهی تاثیرات عمیقی بر آینده و زندگی آنان دارد.

 

نگاهی به خطرات فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان/ راهکار چیست؟
 

علاوه بر آن، سرگرمي هاي مجازي، موجب کاهش علاقه جوانان به مشارکت های اجتماعي و فعاليت هاي مدني شده است و ممکن است بر مهارت هاي اجتماعي آنان تاثير منفي بگذارد. همچنين حضور طولاني در فضاي مجازي مي تواند به فرهنگ پذيري اشتباه، جامعه پذیری ناقص و تاثيرپذيري افراطي از هنجارها و ارزشهای حاشیه ای در عرصه هاي مختلف ارتباطي و اجتماعي منجر شود. از طرفی با کاهش حضور جوان و نوجوان در بستر خانواده، میزان اعتماد آنها به این نهاد مهم اجتماعی کم می شود. این اتفاق می تواند در نهایت منجر به از بین رفتن یکی از مهمترین کارکردهای خانواده یعنی رفع سوالات، شبهات و مشکلات فرزندان شود. این موضوع زنگ خطری جدی برای ارتباطات انسانی است.

 

 

چه باید کرد؟

عده ای برای جلوگیری از آسیب هایی که فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان دارد، منع استفاده از اینترنت را توصیه می کنند؛ اما به عقيده روانشناسان اين روش اشتباه ترين گزينه در این خصوص است که می تواند به عاملی تحریک کننده در گرايش بيشتر فرزندان به استفاده از اينترنت تبدیل شود.

ایجاد محدودیت باعث حساسیت بیشتر جوان و نوجوان می شود. برای کاهش آثار مخرب فضای مجازی باید طریقه استفاده درست از این ابزار را به آنان نشان داد. بنابراین رفتار صحيح والدين و ارائه راهکارهایی که بهترين گزينه جهت تصحيح رفتار کودکان، نوجوانان و جوانان است و بیشتر از آنکه لجبازی فرزند را تحریک کند، موجب راهنمایی و همراهی آگاهانه آنها می شود.

 

نگاهی به خطرات فضای مجازی بر جوانان و نوجوانان/ راهکار چیست؟
 

فضای مجازی به عنوان جادوي جام جهان نماي هزاره سوم یکی از ابزارهایی است که در آینده بشریت نقش مهمی را ایفا می کند و با توجه به تغییراتی که بصورت مداوم در آن ایجاد می شود باید مسیر درست استفاده از آن را نیز شناسایی کرد. لذا برای جلوگیری یا کاهش آسیب های اینترنتی باید به اقدامات پیشگیرانه ای مانند آگاهی بخشی به مردم از طریق رسانه های جمعی، آموزش دانش آموزان و دانشجویان و تصویب قوانین مختلف مبارزه با جرایم اینترنتی نیز توجه کرد.


راهکار های دوری دانش آموزان و کاهش آسیب‌ها

اولین توصیه گسترش روابط اجتماعی و تقویت این روابط با شیوه‌های مختلف(برگزاری جلسات، حل مسائل بدون وجود موبایل،خاموشی موبایل در مهمانی‌ها و صحبت رو در رو و حضوری و....) است.
توصیه دیگر آموزش‌های لازم به خانواده و جوانان به خصوص آشنایی بیشتر والدین به این فضاها و کنار گذاشتن ارتباطات سنتی، راهنمایی و صحبت با فرزندان درخصوص استفاده بهینه ازشبکه‌ها مجازی و برقراری ارتباط محکم و استوار و صمیمی با فرزندان
تقویت باورهای دینی و اعتقادی خود در بین خانواده، با پررنگ شدن این باورها بچه‌ها کمتر در معرض آسیب‌های فضای اینترنت قرارمی‌گیرند.
قراردادان رایانه خانوادگی در محلی که برای همه قابل مشاهده و در دسترس باشد.
یک ساعت مختص اینترنت و بازی‌های رایانه‌ای برای کودکان در طول شبانه‌روز است که والدین خودشان بازی‌های رایانه‌ای را برای کودکان انتخاب کنند.
بازی‌های رایانه خشن عاملی مهم در افزایش میزان خشونت کودکان است تا جایی که امکان دارد از انتخاب این بازی‌ها پیشگیری کرده و انتخاب برنامه‌ها متناسب با سن و مورد علاقه فرزندان باشد.
پر کردن اوقات فراغت فرزندان با ورزش، مهارت‌آموزی و .... و دوری از ایجاد فرصت بیکاری برای آنان، در این صورت دانش‌آموزان تا پایان تحصیلات عمومی حداقل سه مهارت شغلی را می‌آموزند و همین امر موجب شده تا در آینده بیکار نشوند.
سرمایه‌گذاری برای اشتغال کودکان در آینده که لازمه تحققق این امر کسب مهارت‌ها در زمان اوقات فراغت است.
آموزش آسیب‌ها و تهدیدهای فضای مجازی به فرزندان برای کمک به استفاده ایمن از اینترنت است تا آنها اطلاعات شخصی خود وخانواده را در اختیار دیگران قرار ندهند.
شناخت والدین ازعلائم اینترنتی مثل کاهش روابط اجتماعی،عصبانیت و پرخاشگری در زمان قطع اتصال به اینترنت، افت تحصیلی، اختلال درخواب، رفتن به سراغ اینترنت در مواقع تنهایی، عدم تمایل به بیرون رفتن ازخانه مشکلات و ناراحتی‌های جسمانی و عضلانی و ... است که به بچه‌ها بیاموزند که اگر با مشکلی در فضای مجازی رو به رو شدند با آنها درمیان گذاشته و به هیچ عنوان مشکلات را با دوستان آنلاین خود که غریبه‌اند مطرح نکنند.
غنی‌سازی برنامه‌های فراغت دانش‌آموزان متناسب با شرایط سنی‌شان که در این خصوص برنامه‌ریزی آموزش و پرورش را می‌طلبد که تا با مهیاکردن برنامه‌های اوقات فراغت متناسب با شرایط سنی، دانش‌آموزان شور و شوق در آن برنامه حضور یابند و نسبت به دورهم بودن و بالا بردن مشارکت‌های اجتماعی آنها از حضورشان در فضاهای مجازی کاسته شود.
وقت‌گذرانی بدون کنترل دانش آموزان در فضای مجازی منجربه ایجاد هویت کاذب و زودگذر برای آنها می‌شود. متأسفانه در سال‌های گذشته دانش‌آموزان از فضای مجازی استفاده بی‌رویه می‌کنند و همین موضوع منجر به انزوای دانش‌آموزان شده است.
این هویت کاذب و زودگذر تصویری غیرواقعی برای افراد ایجاد می‌کند و منجر به این می‌شود که افراد در تلاش و تکاپو برای حضور بیشتر در شبکه‌های اجتماعی شوند؛ چرا که در فضای مجازی بیش از آنکه هویت برای فرد مطرح باشد، دانش‌آموز سعی در ارائه افکار و علائق و اندیشه‌های خود دارد که این خود بسیار خطرناک است.
اما آنچه درباره گرایش به شبکه‌های اجتماعی در بین جوانان و نوجوانان و به ویژه دانش‌آموزان مهم به نظر می‌رسد این است که این قشر از جامعه به دلیل شرایط سنی که دارند از آسیب‌پذیری بسیار بالاتری برخوردارند و افرادی که دوران بلوغ را طی می‌کنند بیشتر از هرگروه دیگری در معرض آسیب هستند.
راه‌اندازی شبکه‌های اجتماعی همچون وایبر،لاین واتس آپ منجر به این شده که خانواده‌ها از هم دور شوند حتی ممکن است خانواده‌ها به صورت صوری و ظاهری دور هم جمع شوند، اما در همان جمع نیز افراد خانواده هرکدام توجه‌شان به گوشی یا تبلت‌های‌شان هستند.

 
 

تعریفی کلی از فضای مجازی

فضای مجازی چیست؟

 

فضای مجازی را می توان برای توصیف تمام انواع منابع اطلاعاتی موجود شده از طریق شبکه های رایانه ای به کار برد، در حقیقت فضای مجازی نوع متفاوتی از واقعیت مجازی و دیجیتالی است که توسط شبکه های رایانه ای هم پیوند تامین می شود که با اندکی مسامحه می توان آن را مترادف با شبکه جهانی اینترنت دانست.

به گزارش باشگاه وبلاگ نویسان ایرانی حرف تو؛ بلاگتو به نقل از وبلاگ سایبری نویست:

در تمام تعاریف فضای مجازی، این فضا محیط الکترونیکی یا محیط شبکه ای از کامپیوتر ها دانسته می شود که با استفاده از جلوه های سمعی و بصری سعی دارد تا اشیاء و واقعیت های سه بعدی جهان واقعی را مشابه سازی کند اما ادعا می شود که فاقد مادیت فیزیکی هستند.

گفته می شود که از خصوصیات بارز این فضا بی مکانی و بی زمانی است. (منتظرقائم،1381، ص 231)

اما کار واژه سایبر،  از ریشه یونانی لغت کنترل گرفته شده و به طور ترکیبی در واژه سایبرنتیک به کار رفته است. همانطور که پیش از این نیز گفته شد مفهوم سایبرنتیک دلالت بر سیستم های کنترلی ابر تکنولوژی های رایانه های به هم پیوسته، تکنولوژی جدید و واقعیات مصنوعی با راهبردهای دستیابی و کنترل سیستمی دارد.

مفهوم مفهوم فضا معمولاً در مقایسه با مفهوم مکان توصیف و تعریف می شود و بدون شک نخستین وجه تمایزی که در جریان مقایسه مکان و فضا برجسته است، سطح انتزاع این دو مفهوم است.

ویژگی های فضای مجازی :

در فرهنگ علوم اجتماعی گولدوکولب نیز سایبرنیتک بدین گونه تعریف شده است: " سایبرنتیک به مجموعه ای از نظریه ها و پژوهش ها اشاره می کند که توجه خود را به انسان ها، ارگانیسم های دیگر و ماشین ها معطوف کرده اند. کانون توجه نظریه ها و پژوهش های یاد شده عبارت است از:الف- خود نگه دار و خود کنترلی بودن دستگاه های مکانیکی و ارگانیک از راه دستگاه های از راه فرآیند باز خورد، ب- پیام رسانی و تبادل اطلاعات در دستگاه های مکانیکی و اندامی. در مجموع می توان گفت که سایبرنتیک امروزه موضوعی میان رشته ای است و از آن در علوم بسیار متعددی مثل ریاضیات، الکترونیک، زیست شناسی، جامعه شناسی، روان شناسی، ارتباطات و غیره در جهت شناخت و مطالعه رفتارها، بازخوردها و پاسخ در هر سیستمی استفاده می شود. تا کنون نیز ترکیب هایی بی شمار و مشتقات متعددی از این کلمه ساخته شده که همگی پیوند سایبر را با خود به همراه دارند. یکی از این ترکیبات فضای مجازی یا همان فضای سایبرنتیک است.

فضای مجازی برای نخستین بار توسط ویلیام گیمسبون- نویسنده کانادایی رمان های علمی- تخیلی- در سال 1982 مورد استفاده قرار گرفت. فضای مجازی برای گیبسون در حقیقت فضایی تخیلی است که از اتصال رایانه هایی پدید آمده است که تمامی انسان ها، ماشین ها و منابع اطلاعاتی در جهان را به هم متصل کرده اند. این معنا به صورت تقریبی مشابه معنایی است که ما امروزه از کاربرد لفظ فضای مجازی در نظر داریم. کینزا فضای مجازی را برای مثال محیطی بر ساخته از اطلاعات نامرئی- اطلاعاتی که می تواند اشکال مختلفی به خود بگیرد- تعریف می کند. وی برای کمک به فهم این مفهوم سازی و ارائه یک تصویر خوب و مناسب از فضای مجازی به تعریف اجزای فضا از طریق اینترنت می پردازد.

فضای مجازی را می توان برای توصیف تمام انواع منابع اطلاعاتی موجود شده از طریق شبکه های رایانه ای به کار برد، در حقیقت فضای مجازی نوع متفاوتی از واقعیت مجازی و دیجیتالی است که توسط شبکه های رایانه ای هم پیوند تامین می شود که با اندکی مسامحه می توان آن را مترادف با شبکه جهانی اینترنت دانست. اندرسون واقعیت مجازی را "واقعیت خلق شده توسط رایانه" می داند، واقعیتی که از آن رو مجازی یا مصنوعی است که در دنیای واقعی محیط مادی، مکانی را اشغال نکرده و در اذهان کاربران در نتیجه تعامل با واسط الکترونیکی وجود دارد. واقعیت مجازی واقعیتی است که وجود فیزیکی نداشته توسط نرم افزار تولید می شود. فضای سایبر یا مجازی ترکیبی از دو مفهوم، مجزا است که در کنار هم مفهوم واحدی را خلق کرده اند، بنابراین بهتر است برای درک این مفهوم نخست این مفهوم واحد را شکسته و جزء به جزء بررسی کرده و سپس مجدداً آنها را در هم ادغام کنیم.

کار را با واژه سایبر آغاز می کنیم. این واژه از ریشه یونانی لغت کنترل گرفته شده و به طور ترکیبی در واژه سایبرنتیک به کار رفته است. همانطور که پیش از این نیز گفته شد مفهوم سایبرنتیک دلالت بر سیستم های کنترلی ابر تکنولوژی های رایانه های به هم پیوسته، تکنولوژی جدید و واقعیات مصنوعی با راهبردهای دستیابی و کنترل سیستمی دارد.

کاربرد دیگر واژه سایبر در ارتباط با مفهوم دیگری تحت عنوان "ارگانیسم سایبر یا سایبرارگ" است. این واژه دلالت بر امتزاج ماشین و ارگانیسم انسانی و حاصل پیوند بین طبیعت، جامعه و تکنولوژی است.

مفهوم دوم به کار رفته در واژه فضای مجازی، مفهوم فضا است. معمولاً مفهوم فضا در مقایسه با مفهوم مکان توصیف و تعریف می شود و بدون شک نخستین وجه تمایزی که در جریان مقایسه مکان و فضا برجسته است، سطح انتزاع این دو مفهوم است. فضا در مقایسه با مکان مفهومی بسیار انتزاعی و به سختی قابل تصور بوده به طوریکه درک این مفهوم بدون واسطه درک مکان برای ما موجودات فیزیکی غیر ممکن است. در حقیقت همانطور که گل محمدی در کتاب جهانی شدن، فرهنگ و هویت در مقایسه مکان با فضای بیان می دارد، در حقیقت فضا دال بر همه جا و مکان دلالت بر جایی معین است و از همین رو است که تصور همه جایی بسیار دشوارتر از جایی خاص است. مکان دارای محتوا است ولی فضا نوعی خلاء است، مکان دارای دو بعد است در حالیکه فضا مفهومی سه بعدی است. مکان مفهومی مرزپذیر و قابل محدود شدن اما فضا مفهومی مرکز و تا حدودی نامتناهی است. مکان همواره به تثبیت و تصلب گرایش دارد ولی فضا به سیالیت و رها شدگی. تمام خصوصیات ذکر شده را می توان ویژگی فضای مجازی، جزءلاینفک آن و ناشی از فضا بودگی آن دانست در حقیقت درک مفهوم فضای مجازی بدون درک مفهوم فضا و اهمیت آن در جهان امروز بی معنا است. در حقیقت فضای مجازی مانند هر فضایی دارای موقعیت جغرافیایی، فیزیکی یا محدوده سرزمینی خاص نیست ولی با این وجود نوعی واقعیت برجسته در جهان معاصر است، چرا که ما کنشگران انسانی هر روزه در آن دست به عمل می زنیم با آن در تعامل هستیم، از آن یاری می طلبیم و با او به داد و ستد اطلاعات می پردازیم. مایکل بندیکت، فضای مجازی را به عنوان جهانی نو و موازی با جهان واقعی و مخلوق رایانه های جهان و ارتباط های بین آنان تعریف می کند. جهانی (یا فضایی) که در آن انباشت جهانی از دانش، سرگرمی، شاخص ها، مقیاس ها، کنش ها و از همه پراهمیت تر انباشتی از عاملان انسانی تغییر یافته و دگرگون شده، شکل یافته است.

در هر حال فضای مجازی در هر تعبیری و با هر تعریفی، قلمرویی وسیع، بدیع و بکر است که برای ساکنان خود امکانات، آزادی ها، فرصت ها، دلهره ها، آسیب ها و محدودیت های نوینی را به همراه دارد. اهمیت این قلمرو تا حدی است که امروزه برخی اندیشمندان صحبت از دو جهانی شدن دنیا معاصر می کنند. همانطور که جبل عاملی در مقاله ای تحت عنوان "جهانی شدن ها" مفاهیم و نظریه ها" می گوید: پارادایم دو جهانی شدن ها نگاهی است که در درجه اول بر تمایز بین جهان مدرنیته و جهان جهانی شده تاکید می کند و در درجه بعد به تبیین و متمایز کردن دو جهان موازی و در عین حال به هم آمیخته واقعی و مجازی می پردازد.

با این نگاه مهمترین تغییر جهان معاصر که بنیان تغییرات آینده جهان را می سازد، رقابتی شدن جهان واقعی و جهان مجازی است. ظهور جهان جدید یعنی جهان مجازی، بسیاری از روندها و نگرش ها و ظرفیت های آینده جهان را تحت تاثیر خود قرار می دهد. این جهان در واقع به موازات و گاه حتی بر جهان واقعی مسلط شده و عینیت واقعی پیدا می کند. این دو جهان دارای داد وستدهای بیشماری با یکدیگر هستند. جهان واقعی با خصایصی مانند جغرافیا داشتن، دارای نظام سیاسی خاص بودن، محبوس بودن، طبیعی بودن و غیره از جهان مجازی متمایز می شود و جهان مجازی نیز در مقابل با خصیصه هایی مثل بی مکانی، فرازمان بودن، تکثر داشتن، قابل دسترس بودن همزمان و غیره از جهان واقعی به طور نسبی جدا می شود. از نظر عاملی مهمترین تغییری که فضای دو جهانی یا به عبارتی دیگر ظهور فضای مجازی و در پرتوی آن شکل گیری جهان مجازی به وجود آورده، تغییر در روابط انسانی است؛ جایگزینی روابط چهره به چهره سنتی با روابط مجازی با واسطه رایانه، شاید مهمترین بخش این تغییر است که در جای خود بیشتر بدان خواهیم پرداخت.

رد یا اثبات واقعی بودن فضای مجازی؛

فضا در مقایسه با مکان مفهومی بسیار انتزاعی و به سختی قابل تصوراست. درک فضا،  بدون درک مکان  غیر ممکن است. مکان دارای محتوا است ولی فضا نوعی خلاء است، مکان دارای دو بعد است در حالیکه فضا مفهومی سه بعدی است. مکان مفهومی مرزپذیر و قابل محدود شدن اما فضا مفهومی مرکز و تا حدودی نامتناهی است.

بدین ترتیب تصور فضای مجازی بدئن تصئر فضای حقیقی که مکان محور است ممکن نیست و این اولین ویژگی و جنبه واقعی بودن فضای مجازی است.

به عبارت دیگر دوم بودگی فضای مجازی نسبت به دنیای اولیه فضای حقیقی، خود به  فضای مجازی جنبه واقعی بودگی می بخشد.

اما مسئله دیگر این است که اساسا برای ساخت فضای مجازی ما نیازمند ابزار و شیء واقعی هستیم. به این شکل که برای ساخت آن باید از کامپیوتر و دستگاههای دیگر و هم چنین مکان برای بهره برداری از این فضا هستیم.

 

فضای مجازی بر سبک زندگی

 
 
 

اموزش های صحیح استفاده از فضای مجازی

 

اثرات فضای مجازی بر روی سبک زندگی

تأثیر فضای مجازی بر سبک زندگی
ریوار: فضای مجازی و اینترنت در دنیای امروز ما به گونه‌ای نفوذ کرده است که نمی‌توان زندگی بدون آن را تصور کرد، اما همین فضا آسیب‌های متعددی را با خود به دنبال داشته است که یکی از اصلی‌ترین آن‌ها تغییر سبک زندگی و شکستن مرز باورها و ارزش‌هایی همچون حجاب و حیا در میان بانوان و دختران جوان ماست
 

امروزه می‌توان مدعی شد فضای مجازی و اینترنت در سطحی گسترده با فضای رئال رقابت دارد؛ با این تفاوت که این دنیای مبهم، اما جذاب، روز‌به‌روز گسترده‌تر می‌شود، اما دنیای پیرامون ما برای رشد و گسترش، لااقل زمان بیشتری نیاز دارد. همین گستردگی فضای مجازی اما سبب شده است تا در کنار تمامی کاربردها و ویژگی‌های منحصربه‌فردی که این شبکه را هر روز گسترش می‌دهد، شاهد بروز روزافزون چالش‌های متعددی نیز باشیم؛ چالش‌هایی که نه فقط در جامعه‌ای ارزشی همچون ایران، بلکه حتی در جوامع اروپایی و آمریکا نیز نگرانی‌هایی را در پی داشته است.

یکی از این نگرانی‌ها اثرگذاری اینترنت، به ویژه فضاهایی نظیر شبکه‌های اجتماعی و اتاق‌های گفت‌وگو بر رفتار و روابط اجتماعی افراد جامعه و از بین بردن قبح و حدود روابط زن و مرد است. اگر شما هم به شبکه‌هایی نظیر فیسبوک سری زده باشید، به عمق این نگرانی پی می‌برید.

یکی از مهم‌ترین چالش‌هایی که در پی توسعه‌ی سریع جوامع ایجاد می‌شود، تضادهای فرهنگی جامعه‌ی مد نظر با ابزار و دستاوردهای توسعه است. در این میان، بدیهی است با سرعت گرفتن رشد توسعه، این تضادها به شکل برجسته‌تری نمایان می‌شوند و آسیب بیشتری را متوجه آن جامعه می‌کنند. از همین روست که جوامع در حال توسعه، همواره در کنار بهره‌گیری از فواید تغییر ساختار اجتماعی و اقتصادی، با تبعات ناشی از تغییرات فرهنگی ناشی از این پیشرفت سریع دست‌وپنجه نرم می‌کنند. از سوی دیگر، در دنیای کنونی ارتباطات و فناوری اطلاعات، سرعت توسعه‌ی صنعتی و علمی آن‌چنان از فراهم آمدن زیرساخت‌های فرهنگی و اجتماعی پیشی گرفته است که خیلی وقت‌ها به نظر می‌رسد اخلاق و ارزش‌ها در جاده‌ی توسعه زیر گرفته می‌شوند.

فروپاشی نظام‌های اخلاقی در جامعه‌ اما به معنای در دست داشتن ابزار علم بی‌تعهد است. ورود اینترنت و گسترش لحظه‌ای کاربران اینترنتی، بدون فراهم آمدن زیرساخت‌های فرهنگی لازم، به مثابه‌ی شمارش معکوس بمبی در میان ارزش‌ها، باورها و هنجارهای ملی‌مذهبی و در یک کلمه «سبک زندگی» ماست. البته این تکنولوژی، خدمات بسیاری را برای ما فراهم می‌آورد و بسیاری از امور را برایمان تسهیل می‌کند و باید اذعان داشت در دنیای امروزی نمی‌توان از این تکنولوژی چشم‌پوشی کرد.

اینترنت در ایران

مطابق گزارش اتحادیه‌ی‎ جهانی‎ مخابرات،‎ کشور ما از نظر بهره‌مندی از اینترنت، در بین 187 کشور جهان، رتبه‌ی 87 را دارد که بر اساس طبقه‌بندی اتحادیه‌ی جهانی مخابرات، جزء کشورهای متوسط به شمار می‌رود. همچنین 35 درصد استفاده‌کنندگان اینترنت را قشر جوان تشکیل می‌دهند و میانگین زمان صرف‌شده برای اینترنت 52 دقیقه در هفته است.

از سوی دیگر، شبکه‌های دوست‌یابی در کشور ما به سرعت در میان جوانان ایرانی محبوب شده است و ایرانی‌ها رتبه‌ی سوم را در این شبکه‌ها کسب کرده‌اند.

فیسبوک معروف‌ترین شبکه‌ی اجتماعی است و هم‌اکنون بیش از یک میلیارد نفر، عضو این شبکه هستند و در حال حاضر، بیشترین استفاده‌کنندگان آن در دنیا، جوانان 18 تا 25 سال هستند. بررسی نفوذ شبکه‌های اجتماعی مجازی در میان کاربران ایرانی نشان می‌دهد ایرانیان در سال‌های 1383 و1384 رتبه‌ی چهارم وب‌نویسان جهان را کسب کردند. همچنین یکی از فعال‌ترین کاربران شبکه‌های مجازی مانند فیسبوک محسوب می‌شوند. بر اساس آمار رسمی «اورکات»، کاربران ایرانی با شش درصد، در سال‌های 1384 و 1385 نصف آمریکایی‌ها و دو برابر هندی‌ها، رتبه‌ی سوم در میان اعضای «اورکات» را کسب کرده‌اند. آمار کاربرانی که محل اقامت خود را خارج از ایران ذکر کرده‌اند جزء این رقم محسوب نمی‌شوند.

تمام این آمار و ارقام در حالی منتشر می‌شود که زیرساخت‌های فرهنگی اینترنت در ایران با چنین سرعتی گسترش نیافته است وفضای مجازی برای جامعه‌ی ما فضایی مبهم است که سعی دارد از طرق مختلف، سبک زندگی و ارزش‌هایی همچون حجاب و حیا را از بانوان جامعه‌ی ما بگیرد.

حاکمیت فرهنگ مسلط به عرصه‌ی فناوری اطلاعات

فضای مجازی عرصه‌ی حضور قدرت‌های اطلاعاتی و محتوایی است. بنابراین جوامعی که قدرت بیشتری در این عرصه دارند، بالطبع حضور قوی‌تری در این فضا خواهند داشت و این بدین معناست که فرصت بیشتری برای تأثیرگذاری بر روی دیگر فرهنگ‌ها و تمدن‌ها دارند. همین موضوع به فرهنگ‌های ارزشی، غنی و باریشه‌ای که به دلایل متعدد، از حضور مؤثر در فضای مجازی محروم یا ناتوان‌اند، آسیب جدی وارد می‌کند و به نوعی آن‌ها را در معرض استحاله و اثرپذیری از فرهنگ‌های بیگانه‌ی مسلط بر فضای مجازی قرار می‌دهد.

به بیان دیگر، دهکده‌ی جهانی گاهی شبیه جنگلی می‌شود که در آن، قوی‌ترها می‌مانند و ضعیف‌ترها یا می‌روند یا زیر سلطه‌ی آنان زندگی می‌کنند. از سوی دیگر، باید توجه داشت فضای مجازی و تکنولوژی‌های مرتبط با این دنیا، اعم از سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، دانشی است که در غرب تولید شده و هنوز هم امتیاز این علم در دست آنان است.

بنابراین سیاست‌گذاری‌های این دنیا بر اساس راهبردهایی چنین جوامعی طرح‌ریزی می‌شود. غالب و محتوای عرضه‌شده در فضای مجازی نیز از سوی کشورهای صاحب امتیاز این فضا تولید و عرضه می‌شود، اما از آنجایی که این محتوا قرار است خوراک فکری و زیربنای باورهای تمام کاربران فضای مجازی در سراسر جهان را تأمین کند، در این راستا، ذائقه‌ی مخاطب و پاره‌ای اصول روان‌شناختی نیز برای اثرگذاری بیشتر، چاشنی محتوا و غالب می‌گردد و سبب می‌شود تا غرب و آمریکا از طریق امواج ماهواره‌ای و فیبرهای نوری، در خانه‌ی یکایک مردم دیگر کشورها، برای خود پایگاهی بسازند؛ پایگاهی که به اندازه‌ی یک دستگاه رایانه است، اما قدرتی برای تسلط بر اندیشه و سبک زندگی کاربران در ورای آن وجود دارد.

با نگاهی به تصاویر به نمایش درآمده از بانوان و دختران جوان ایرانی در فضای فیسبوک، می‌توان دریافت اطلاعات و محتوای ارائه‌شده در فضای مجازی چگونه در مقابل ارزش‌های جامعه‌ی ما قد علم کرده و تا چه اندازه نیز موفق بوده است. اینکه چرا بر روی ارزش‌هایی همچون حجاب و حیا سرمایه‌گذاری می‌شود و بانوان جامعه‌ی ما مورد هدف قرار می‌گیرند نیز امری بدیهی است. با تغییر نگرش‌ها و سبک زندگی بانوان، به عنوان مسئولان اصلی زاد و ولد و پرورش نسل آینده، می‌توان هویت ایرانی را دستخوش تغییر کرد.

 

اما اگر بخواهیم اثرگذاری فضای مجازی بر روی روابط زن و مرد و بحث حیازدایی را آسیب‌شناسی کنیم، باید ابتدا ویژگی‌های فضای مجازی را مورد مطالعه قرار دهیم.

شکل‌گیری هویت مجازی

هر‌چند ارتباطات در فضای مجازی را به عنوان نسل جدیدی از ارتباطات اجتماعی باید پذیرفت، اما این فضا به کاربر امکان داشتن یک هویت مجازی را هم می‌دهد. در واقع می‌توان گفت حضور بیش از اندازه‌ی کاربران در فضای مجازی می‌تواند آنان را از هویت حقیقی‌شان دور کند و این دور شدن از دنیای واقعیت‌ها، بر تمام لایه‌های زندگی افراد اثرگذار خواهد بود.


هنجارشکنی در سایه‌ی گمنامی

باید توجه داشت رفتارهای خلاف ارزش‌های یک جامعه، در محیط واقعی، با تغییر نگاه و مؤاخذه‌گری، چه از سوی نهادهای نظارتی و انتظامی و چه به وسیله‌ی نگاه‌های ملامت‌گر سایر اعضای جامعه همراه است، اما در فضای مجازی و اینترنت، چنین قوانینی وجود خارجی ندارد و یک کاربر اینترنت می‌تواند حتی جنسیت خود را پنهان کند و با هویتی کاملاً متفاوت از آنچه هست در شبکه‌های اجتماعی یا اتاق‌های گفت‌وگو حاضر شود و همین گمنامی و هویت مجازی است که به افراد این امکان را می‌دهد که هنجارشکنی کنند بی‌آنکه مؤاخذه‌ای در کار باشد.

محملی برای ترویج باورهای انحرافی و سبک زندگی غربی

اتاق‌های گفت‌وگو و شبکه‌های اجتماعی محلی برای ابراز عقاید و باورها و طرح شبهات است بی‌آنکه کاربر شناخته شود یا برچسب بخورد. به ویژه آنکه در بسیاری از موارد، جوانان و نوجوانان ما مجال مناسبی برای ابراز وجود و بیان دیدگاه‌ها و شبهات دینی خود پیدا نمی‌کنند. در مقابل اما اغلب کسانی که توانایی پاسخ‌گویی به این سؤالات و شبهات را دارند، در این شبکه‌ها عضو نیستند یا حضورشان آن‌چنان کم‌رنگ است که در عمل، این فضاهای اینترنتی به محملی برای ترویج باورهای انحرافی و شبهاتی می‌شود که می‌تواند زیربنای فکری جوان و نوجوان را دستخوش تغییر کند؛ آن‌چنان که سبک زندگی وی را آن قدر غربی نماید که حدود ارتباط با نامحرم را زیر پا بگذارد.

آثار سوء ‌اینترنت بر خانواده

با افزایش فراگیری اینترنت و کاربران فضای مجازی، ‌اعتیاد تازه‌ای شکل گرفته است. اعتیاد به اینترنت یک واژه نیست، بلکه یک حقیقت است که سبب دور شدن اعضای خانواده از یکدیگر می‌شود. از سوی دیگر، بسیاری از کاربران فضای مجازی، جوانان متأهلی هستند که در اتاق‌های گفت‌وگو و شبکه‌های اجتماعی عضو می‌شوند و برخی از تصاویر بدحجاب به نمایش درآمده در آلبوم‌ها یا نمایه‌های فیسبوک، زنان شوهردار هستند و این به معنای آن است که فضای مجازی، نظام ارزشی موجود در جامعه‌ی ما را از طریق تغییر در سبک زندگی،‌ دچار دگرگونی نموده است. همین تصاویر و پوشش‌های نامتعارف اما خط قرمزهای ارتباط نامحرم را می‌شکند و در نهایت، موجب فراهم آمدن زمینه‌های خیانت در زندگی و ارتباطات نامشروع می‌شود.

حضور افراد آگاه در شبکه‌های اجتماعی

‌در حال حاضر نیز شاهد حضور افراد آگاه و ارزشی در فضاهایی همچون فیسبوک هستیم که می‌توانند با حضور در کنار جوانان و نوجوانانی که می‌خواهند فضایی متفاوت را تجربه کنند، ضمن جلب اعتماد آنان به عنوان افرادی آگاه و مسلط به قوانین شرعی، شبهات موجود در ذهن جوانان و هم به افرادی که مغرضانه شبهه‌پراکنی می‌کنند پاسخ دهند.

فعال کردن فضاهای ارزشی همچون پایگاه‌های بسیج و مساجد در جذب جوانان از همه‌ی طیف‌ها و سلیقه‌ها: بدیهی است زمانی که در فضاهای ارزشی اجازه‌ی حضور سلیقه‌های مختلف داده نشود و به جوانان اجازه طرح سؤال و شبهات ذهنی‌شان داده نشود، ‌این افراد به اشخاصی اعتماد می‌کنند که به نوعی حرف دل آن‌ها را می‌زنند یا با آنان هم‌عقیده‌اند. بسیاری از دوستی‌های فضای مجازی بر اساس یک ابراز عقیده یا بیان سؤال و شبهه‌ای که در ذهن بسیاری از جوانان دیگر است شکل می‌گیرد؛ در حالی که ما در نهادینه کردن ارزش‌ها و باورها به کمک بالا بردن اطلاعات و آگاهی‌های دینی جوانمان ضعیف عمل نموده‌ایم.

نقش پررنگ آموزش‌وپرورش و آموزش عالی در ایمن‌سازی جوانان در مقابل هجمه‌های فضای مجازی: آموزش‌و‌پرورش، به عنوان بنیادی‌ترین نهاد آموزشی، وظیفه‌ی نهادینه‌سازی ارزش‌ها و پاسخ‌گویی به سؤالات کودکان، ‌نوجوانان و جوانان را دارد. این نهاد همچنین از طریق ارتباط با اولیا، در افزایش آگاهی‌ها و تبیین لزوم بالا رفتن سواد کامپیوتری آن‌ها برای نظارت بر عملکرد فرزندانشان، نقش مهمی دارد. ضمن آنکه این نهاد یکی از اصلی‌ترین سازمان‌هایی است که می‌تواند از طریق برنامه‌های آموزشی و کتب درسی، سبک زندگی ایرانی‌اسلامی را در کودکان نهادینه کند و آنان را در برابر فرهنگ غربی واکسینه نماید. وزارت علوم نیز ادامه‌دهنده‌ی این وظیفه و روند در سنین حساس جوانی است.

 

فضای مجازی و اینترنت در دنیای امروز ما به گونه‌ای نفوذ کرده است که نمی‌توان زندگی بدون آن را تصور کرد، اما همین فضا آسیب‌های متعددی را با خود به دنبال داشته است که یکی از اصلی‌ترین این آسیب‌ها، تغییر سبک زندگی و شکستن مرز باورها و ارزش‌هایی همچون حجاب و حیا در میان بانوان و دختران جوان ماست؛ قشری که قرار است مولد و پرورش‌دهنده‌ی نسل‌های بعدی باشند و با تغییر در هویتشان، می‌توان هویت نسل ایرانی را استحاله کرد. غرب و حاکمان فضای مجازی برای نیل به چنین هدفی، برنامه‌ریزی گسترده دارند.

از همین روست که رهبر فرزانه‌ی انقلاب می‌فرمایند: برای بنده حوزه‌ی فضای مجازی به اندازه‌ی انقلاب اسلامی اهمیت دارد. در برابر این مهم اما مسئولان وظایف متعدد و مهمی دارند، از جمله افزایش آگاهی‌های عمومی،‌ تقویت آموزش‌وپرورش و جدی‌تر پرداختن به فعالیت‌های مرکز ملی فضای مجازی. در این صورت می‌توان از فضای مجازی به عنوان یک فرصت بهره گرفت، بی‌آنکه تهدیدهای آن برایمان دردسرساز شود.

 

اسیب فضای مجازی به دانش اموزان و تاثیرات ان بر روی دانش اموزان

اموزش های صحیح استفاده از فضای مجازی

وقتی یک تکنولوژی و فناوری بصورت بومی؛ بمرور زمان تکمیل می شود و جامعه کم‌کم با ابعاد مختلف آن آشنا می‌شود . خود را برای استفاده صحیح از آن آماده می‌کند. در مقابل وقتی کشوری از یک دانش و فناوری مهم و در عین حال جذاب و تاثیر گذار کاملاً دور بوده باشد، بمحض وارد کردن آن تکنولوژی بدلیل افزایش بیش از حد تقاضا، گسترش تکنولوژی جدید با سرعت فوق‌العاده زیادی در مدت کوتاهی انجام می‌پذیرد و درعمل مانند یک شوک به جامعه می‌باشد بدون آنکه عموم مردم هنوز تمرین و آمادگی لازم برای هضم و برخورد صحیح با این تکنولوژی را داشته باشند. 
اينترنت فضايي مجازي و بسيار گسترده است که استفاده از آن روز به روز در حال افزايش مي باشد. اينترنت در ابتدا با هدف تبادل اطلاعات خاص از به هم متصل شدن چند شبکه ي کامپيوتري در ارتش ايالات متحده ي آمريکا متولد شد و بعد از مدتی به بخشهاي خصوصي آن کشور و کشورهاي ديگر رسيد. در سال 1372 به همت مرکز تحقيقات فيزيک نظري و ریاضیات تهران (IPM) اينترنت وارد ايران شد. در حال حاضر موارد استفاده از اينترنت بسيار زياد شده و روز به روز هم در حال افزايش است. حال که اين تکنولوژي را وارد کرده ايم بايد در اين زمينه آموزشهاي لازم را هم به کاربران آن بدهيم و سياستهاي فرهنگي جامعه را براي استفاده صحيح از آن تطبيق دهيم تا کمتر شاهد آسيب پذيري در اين زمينه باشيم. در حال حاضر فرهنگ استفاده از اينترنت به کاربران آموزش داده نشده است. چرا که بايد در اينترنت هدفمند وارد شد و استفاده کرد. اينترنت يك بازار جهاني براي خريد و فروش اطلاعات است. مي‌توان از اين بازار به نحو مطلوب استفاده شود يا به جهت عدم فرهنگ‌سازي و وجود محدوديت‌هاي اجتماعي و سياسي تاثيرات منفي جبران ناپذيري ايجاد كرد.داشتن دانش اطلاعاتی لازم و مناسب در مورد هر فناوری جدید در بین عموم مردم ، خود یکی از مهم ترین عوامل موثر در دارا بودن فرهنگ درست برای استفاده از آن فناوری می باشد.
يکي از مهمترين عوامل فرهنگ سازي خود وب سايتهاي اينترنتي هستند که بايد سازماندهي شوند و کنترل لازم روي آنها اعمال شود،که متأسفانه در حال حاضر قوانين کاملاً مشخصي براي وب نويسان تعريف نشده است.عدم وجود قوانین مشخص در فضای اینترنت کشور باعث شده تا هر فرد با هر طرز فکر و سطح اطلاعاتی ، مطالب خود را در اینترنت منتشر کند و فضای اینترنت را با چالش هایی روبرو سازد. چه بسا افرادی مریض الاحوال با نام و نشانی جعلی وارد وبلاگ ها یا وب سایتها شده و اقدام به بیان مسائلی نموده و از لغاتی بهره میبرند که از هر انسان فرهیخته و  صاحب ادب و معرفتی بعید می باشد و از این نظر سبب دلسردی و گاها از بین رفتن ذوق وخلاقیت صاحب وب می شود .البته منظور مقابله با جریان آزاد اطلاعات نیست ولی همان گونه که تمامی امورات، دارای قوانین و محدوده هایی است باید دنیای وب نیز از این قوانین مستثنی نباشد.
برخي از وب سايتها براي جذاب تر نمودن صفحه وبشان از لينکها و صفحات وب غير اخلاقي و يا بي فايده استفاده مي کنند که از جمله اثرات منفي اينگونه لينکها و صفحات وب موارد زير ميباشند: 
1) بد جلوه دادن اينترنت ايران در سطح جهاني و داخلي 

2) اتلاف وقت و پرداخت هزينه اينترنت اضافي به خاطر بهره برداری غیر مفید 
3) ایجاد انحرافات اخلاقی و فکری در جامعه 
4) وارد شدن کدهاي مخرب و ويروسهاي رايانه اي به رایانه (که به بيش از 3 ميليون رسيده است) 
قطعاً بايد اعتراف کرد که جاي تدريس و آموزش فرهنگ صحيح استفاده از اينترنت در مدارس و دانشگاه ها و حتی در درون خانواده های ما خالي است. شاید دلیل اصلی نبود این آموزش ها را می توان عدم آشنایی کافی خانواده ها و توجه نکردن کافی به اثرات مخرب فناوری های جدید در جامعه دانست. اتاق هاي گفتگو مجازی يا همان چت روم ها، فضايي براي وقت گذراني جوانان شده در صورتي که مي توان از اين ابزار براي تبادل اطلاعات علمي، فرهنگي، ديني و ... مفيد استفاده کرد. وب گردي معضل فراگير شده، کاربران به جاي جستجوي هدفمند در ايتنرنت، بدون هدف از صفحه وبي به صفحه وب ديگر براي وقت گذراني سير مي کنند. 
تجارت الکترونيک يکي از فعاليتهايي است که روز به روز در حال گسترش است و مي توان به جاي وب گردي و اتلاف وقت به اين تجارت پرسود روي آورد. آمارها نشان مي دهد کاربران اينترنت در ايران حدوداً 75 درصد زمان اينترنت خود را استفاده تفريحي اعم از وب گردي، اتاقهاي گفتگو،بازی های آنلاین و... مي کنند و اين زنگ خطريست براي برنامه ريزان فرهنگي کشور. 
فرهنگ سازي نياز به برنامه ريزي دارد، نمي شود با فيلترينگ و ترمينيشن تعداد معدودي سايت با هزينه هاي گزاف، که کاربران نيمه حرفه اي هم به راحتي با روشهاي تونلي آن را دور مي زنند، فرهنگ سازي کرد.زیرا که اصل خود تکنولوژی اینترنت بر آزادی اطلاعات است و نمی توان با محدود کردن، فرهنگ استفاده از آن را اصلاح کرد.
البته نمی توان به طور کامل بی اثر بودن فیلترینگ در اینترنت را اعلام کرد به حتم ایجاد موانع در مقابل سایت های غیر مفید می تواند ثمربخش باشد ولی هرگز نمی توان این نوع مقابله ها را در برابر سیل عظیم اطلاعات غیر مفید موجود در وب کافی دانست. اميدواريم براي ايجاد بستري سالم جهت استفاده کاربران در اينترنت برنامه ريزهاي لازم صورت گيرد و جوانان هم با آگاهي و بصيرت بيشتر با استفاده صحيح از اينترنت در جهت پيشرفت خود و کشور گام بردارند.البته قابل ذکر است که در سال های اخیر فعالیت های قابل تقدیری نظیر برخورد با وب نویسانی که با انتشار مطالب غیر اخلاقی و پوچ باعث آلوده شدن فضای اینترنت کشور شده بودند انجام گرفته است.همان طور که بحث شد ما نمی توانیم با کنترل و محدود سازی هر نوع فناوری اعم از اینترنت، فرهنگ مناسب استفاده از آن فناوری را ایجاد کنیم.متاسفانه کشور ما در زمینه استفاده مناسب از دانش و فناوری های بیگانه جدید، همواره با مشکلاتی روبرو بوده است.که جا دارد برای فناوری هایی که حداقل در آینده با آنها روبرو خواهیم شد برنامه ریزی مناسب و دقیق داشته باشیم.که این امر نیز، نیاز به توجه برنامه ریزان فرهنگی کشور دارد.

 

برخی از مشکلات در استفاده از فضای مجازی

 باید فرهنگ استفاده صحیح از اینترنت رو به مرور یاد بگیرم یعنی باور کنیم که اینترنت به این چیزها محدود نمی شه ، حتی اینترنت محدود به تبلیغ و تجارت و کاسبی و پول در اوردن و ثروتمند شدن هم نیست .

از اونجایی که شاید کسانی باشند که دوست دارند هم از این فضای مجازی استفاده کنند و از طرفی هم نمی دونند که چه جوری باید از این امکانات به نحو احسن بهره بگیرند، بنده چند پیشنهاد در این زمینه خدمتشون ارائه می کنم .

 

اول : اگه به دنبال سرگرمی در اینترنت هستید سعی کنید این سرگرمی رو با نوعی آموزش همراه کنید به همین خاطر هم می تونید از سایتهایی که برای آموزش نقاشی ، آموزش خطاطی ، آموزش خیاطی ، آموزش سفالگری ، آموزش خراطی ، آموزش تایپ ،آموزش عکاسی ، آموزش هنر پیشگی ... طراحی شدن استفاده کنید .

 دوم : همینطور که می دونید معتبر ترین کتابخونه های داخلی و خارجی الآن تو اینترنت سایت دارن که می شه از میلیونها کتابی که در اونها هست استفاده کرد ، لذا به دانشجویان و کسانی که در رشته های تخصصی تحصیل می کنند پیشنهاد می کنم به جای اینکه ایام تحصیل خودشون رو پای اینترنت ضایع کنند و دست آخر هم بخوان از پایان نامه فروشی استفاده کنند ، از این کتابخانه های تخصصی که راه اندازی شده برای پایان نامه ها و تحقیقات خودشون به بهترین نحو کمک کنند .

 سوم : از سایتهایی که برای آموزش کامپیوتر طراحی شده اند بهترین استفاده رو بکنید به تعبیر دیگه اینجوری براتون بگم که بهترین منبع انواع آموزش های کامپیوتر چه در خصوص آموزشهای نرم افزاری ( مثل آموزش word  ، آموزش فتوشاپ ،آموزش پاور پونت و ... ) و چه سخت افزاری خود اینترنت هست .

 چهارم : برای رفع مشکلات زندگی تون می تونید از اینترنت کمک بگیرید مثلا اگه در خصوص تربیت فرزند و همسر داری مشاوره می خواهید می تونید از سایتهای روانشناسی که در این زمینه وجود داره استفاده کنید ( البته موظب آدمای کلاش که از این فضا سوء استفاده می کنند باشید ) و یا اگه یه مریضی داردید که روتون نمی شه اون رو با کسی درمیان بگذارید برای شروع می تونید با سرچ کردن علائم بیماریتون تا حدودی به نوع بیماری تون پی ببرید و همینطور اگه در خصوص دارویی مشکل دارید و یا برای پیدا کردن مساله ای گیر کردید و حتی برای تعمیر وسایل خونگی تون ووووو .... می تونید از اینترنت کمک بگیرید

 پنجم : از بهترین راههایی که در اینترنت می تونید خودتون رو باهاش سرگرم کنید این هست که یک وبلاگ شخصی برای خودتون طراحی کنید و در اون از دانسته های خودتون بنویسید و یا خاطرات زیبایی که دارید و ...

البته لازمه این کار مقداری آشنایی با وبلاگ نویسی هست که اون رو هم می تونید از خود اینترنت بدست بیارید ؛ تنها در یکی از موتورهای جستجو گر جمله : « آموزش وبلاگ نویسی » رو سرچ کنید تا به راحتی این کار رو هم یاد بگیرید .

 ششم : در اینترنت یکی از مسالی که خیلی دیده می شه بحث شبهات دینی و اعتقادی هست ، الان هم در خصوص شبهات دینی و سؤالات مربوط به مسائل اعتقادی و احکام ، تفسیر سایتهای بسیار خوبی از سوی مراکز حوزوی و غیر حوزوی طراحی شده . که در این خصوص می تونید شبهات و سؤالات ذهنی خودتون رو یا در یکی از سایتهایی که برای پاسخ گویی به شبهات دینی راه اندازی شده اند مطرح کنید و پاسخ خودتون رو در یافت کنید یا اینکه همون شبهه رو اگه سرچ کنید قطعا به جواب اون در یکی از سایت ها خواهید رسید .

 هفتم : خیلی ها از ساده ترین مسائل احکام خودشون بی خبرند و شاید هم خجالت می کشند احکام خودشون رو بپرسند در اینصورت بهترین کاری که می تونید بکنید اینه که به سایت مرجع تقلید خودتون مراجعه کنید و احکام خودتون رو سؤال کنید . ( در این خصوص لازمه فقط نام مرجع خودتون رو در یکی از موتورهای جستجو گر سرچ کنید ).

 هشتم : سایهای خیلی زیادی برای دانلود کتاب رایگان  راه اندازی شده ؛ شما که همش گرونی و قیمت بالای کتاب رو بهونه می کنید می تونید از این سایها استفاده کنید و بدون پرداخت هیچ پولی به بهترین کتابها دسترسی پیدا کنید یعنی این کتابها رو دانلود کنید بعدا سر فرصت مناسب به مطالعه اونها بپردازید .

 نهم : چند وقتی هست که برنامه هایی برای مطالعه کتاب توسط موبایل ( گوشی همراه ) طراحی شده و شما می تونید فایل این کتابها رو از سایت هایی که در این زمینه طراحی شدند دریافت کنید و روی گوشی تون نصب کنید و در زمانیکه در مترو یا اتوبوس و یا درمانگاه حتی در صف نونوایی وقتتون داره هدر می ره از این کتابها استفاده کنید .

 دهم : وقتی در اینترنت با سایتهای مفید برخورد می کنید اونها رو برای خودتون لینک کنید .

 یازدهم : سایت های خبری یکی از بهترین سرگرمی های کسانی هست که علاوه بر اینکه آدم رو سرگرم می کنه ، آگاهی آدم رو نسبت به اونچه که دور و برش می گذره بالا می بره

 دوازدهم : دانش آموزها می تونند از سایت هایی به عنوان کمک درسی طراحی شده استفاده کنند

 

نتیجه گیری

اگر چه فضای های آنلاین و مجازی می توانند آسیب های جبران ناپذیری به سلامت جسمی و روانی دانش آموزان وارد کنند اما نباید نقش پر رنگ والدین و اولیای مدرسه را در مدیریت و نظارت بر دانش آموزان نادیده گرفت.

راهکارهای ارائه شده برای مدیریت فضای مجازی و جلوگیری از آسیب های مخرب آن می تواند فضای آنلاین را برای فرزندانمان امن تر کند. فراموش نکنید آموزش چگونگی حضور در فضای مجازی و استفاده از پلتفرم های آنلاین به مراتب تاثیر عمیق تری بر اکوسیستم آموزشی کشور دارد. بهتر است علاوه بر فراهم آوردن شرایط فیزیکی و جسمی مناسب، آسیب های روحی را نیز جدی بگیریم.

اگر شما به عنوان یک مادر با مساله حضور فرزندتان در فضای مجازی درگیر هستید، کدام یک از راه حل های بیان شده را کاربردی تر می دانید؟ شما از چه راهکاری برای مدیریت فرزندتان در فضای مجازی استفاده می کنید. لطفا نظر خود را با ما در بخش دیدگاه ها به اشتراک بگذارید.

منبع:

 

http://zahramardani.blogfa.com/

https://virgool.io/@maryammozafar

http://amozeshdorost1395.blogfa.com/

تشکرات از این پست
khoshkalam
دسترسی سریع به انجمن ها