پاسخ به:آیه ی مورد نظرتان را ارسال فرمایید.
پنج شنبه 1 اردیبهشت 1401 9:39 PM
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
به نام خدای بخشاینده مهربان
إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ
ما (قرآن را) در شب قدر نازل کردیم
وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ
و تو چه می دانی که شب قدر چیست؟
لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ
شب قدر بهتر از هزار ماه است
تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ
در آن شب فرشتگان و روح به فرمان پروردگارشان برای انجام دادن کارها نازل می شوند
سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ
آن شب تا طلوع بامداد همه سلام و درود است.
بنام خدا
با سلام
سپاسگزارم برای انتخاب سوره قدر از جانب شما اما قرار بود یک آیه انتخاب شود زیرا بیان تفسیر برای یک سوره و علل الخصوص این سوره قدر در یک صفحه و همچنین بیان نکته ها و ترجمه آن بسیار سخت است لذا بخشی کوتاه از تفسیر نمونه در باره این سوره را انتخاب کردم که بشرح زیر میباشد:
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ بنام خداوند بخشنده مهربان
1 - إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ ما آن (قرآن ) را در شب قدر نازل كرديم .
2 - وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ و تو چه مى دانى شب قدر چيست ؟!
3 - لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ شب قدر بهتر از هزار ماه ا
4 - تَنَزَّلُ الْمَلَائِكَةُ وَالرُّوحُ فِيهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن كُلِّ أَمْرٍ فـرشـتـگـان و روح در آن شـب بـه اذن پـروردگـارشـان بـراى (تـقـديـر) هـر كـار نازل مى شوند.
5 - سَلَامٌ هِيَ حَتَّى مَطْلَعِ الْفَجْرِ شبى است مملو از سلامت (و بركت و رحمت ) تا طلوع صبح !
تفسير:
در نـخـسـتـيـن آيـه سـوره قـدر مـى افـزايـد: مـا آن را در شـب قـدر نازل كرديم (انا انزلناه فى ليلة القدر).
گـر چـه در اين آيه صريحا نام قرآن ذكر نشده ولى مسلم است كه ضمير انا انزلناه به قرآن باز مى گردد و ابهام ظاهرى آن براى بيان عظمت و اهميت آن است .
تـعـبـيـر بـه انـا انـزلنـاه (مـا آن را نـازل كرديم ) نيز اشاره ديگرى به عظمت اين كتاب بـزرگ آسمانى است كه خداوند نزول آن را به خودش نسبت داده مخصوصا با صيغه متكلم مـع الغـيـر كـه مـفـهـوم جـمـعـى دارد و دليـل بـر عـظـمـت اسـت . نـزول آن در شـب قـدر هـمـان شـبـى كـه مـقـدرات و سـرنـوشـت انـسـانـهـا تـعـيـيـن مى شود دليل ديگرى بر سرنوشت ساز بودن اين كتاب بزرگ آسمانى است .
از ضـمـيـمـه كـردن ايـن آيـه بـا آيه سوره بقره نتيجه گيرى مى شود كه شب قدر در ماه مـبـارك رمـضـان است ، اما كدام شب است ؟ از قرآن چيزى در اين مورد استفاده نمى شود، ولى روايـات در ايـن باره بحث فراوان كرده اند كه در پايان تفسير اين سوره به خواست خدا در اين زمينه و مسائل ديگر سخن خواهيم گفت .
در ايـنـجـا سـؤ الى مطرح است و آن اينكه هم از نظر تاريخى و هم از نظر ارتباط محتواى قـرآن بـا حـوادث زنـدگـى پـيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) مسلم است كه اين كـتـاب آسـمـانـى بـه طـور تـدريـجـى و در طـى 23 سـال نـازل گـرديد، اين امر چگونه با آيات فوق كه مى گويد در ماه رمضان و شب قدر نـازل شـده اسـت سـازگـار مـى بـاشـد؟ پـاسـخ ايـن سـؤ ال - بـه گـونـه ـاى كـه بـسـيـارى از مـحـقـقـان گـفـتـه انـد ايـن اسـت كـه قـرآن داراى دو نزول بوده است .
نـزول دفـعـى كه در يك شب تمام آن بر قلب پاك پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سـلم ) يـا بـيـت المـعـمـور يـا از لوح مـحـفـوظ بـه آسـمـان دنـيـا نازل گرديد.
و نزول تدريجى كه در طول بيست و سه سال دوران نبوت انجام گرفت (شرح اين مطلب را ذيل آيه 3 سوره دخان جلد 21 تفسير نمونه صفحه 148 به بعد بيان كرده ايم ).
بـعـضـى نـيـز گـفـتـه انـد آغـاز نـزول قـرآن در ليـلة القـدر بوده نه تمام آن ولى اين بر خلاف ظاهر آيه است كه مى گويد ما قرآن را در شب قدر نازل كرديم .
قـابـل تـوجـه ايـنـكـه : دربـاره نـازل شـدن قـرآن در بـعـضـى از آيـات تـعـبـيـر بـه (انـزال ) و در بـعـضـى تـعـبـير به (تنزيل ) شده است ، و از پاره اى از متون لغت اسـتـفـاده مـى شـود كـه تـنـزيـل مـعـمـولا در جـائى گـفـتـه مـى شـود كـه چـيـزى تـدريـجا نـازل گـردد، ولى (انـزال ) مـفـهـوم وسـيـع تـرى دارد كـه نـزول دفـعـى را نـيـز شـامـل مى گردد اين تفاوت تعبير كه در آيات قرآن آمده مى تواند اشاره به دو نزول فوق باشد.
در آيه بعد براى بيان عظمت شب قدر مى فرمايد: تو چه مى دانى شب قدر
چيست ؟ (و ما ادراك ما ليلة القدر).
و بـلافـاصـله مى گويد: شب قدر شبى است كه از هزار ماه بهتر است (ليلة القدر خير من الف شهر).
ايـن تـعبير نشان مى دهد كه عظمت اين شب به قدرى است كه حتى پيغمبر اكرم (صلى الله عـليـه و آله و سـلم ) بـا آن عـلم وسـيـع و گـسـتـرده اش قبل از نزول اين آيات به آن واقف نبود.
مى دانيم هزار ماه بيش از هشتاد سال است ، به راستى چه شب با عظمتى است كه به اندازه يك عمر طولانى پر بركت ارزش دارد.
در بـعـضـى از تـفـاسير آمده است كه پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) فرمود: يـكـى از بـنـى اسـرائيـل لبـاس جـنـگ در تـن كـرده بـود و هزار ماه از تن بيرون نياورد و پـيـوسته مشغول (يا آماده ) جهاد فى سبيل الله بود، اصحاب و ياران تعجب كردند و آرزو داشـتـنـد چـنـان فـضـيـلت و افـتـخـارى بـراى آنـهـا نـيـز مـيـسـر مـى شـد، آيـه فـوق نازل گشت و بيان كرد كه (شب قدر از هزار ماه برتر است ).
در حديث ديگرى نيز آمده است كه پيغمبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) از چهار نفر از بـنـى اسرائيل كه هشتاد سال عبادت خدا را بدون عصيان انجام داده بودند سخن به ميان آورد، اصـحـاب آرزو كردند كه اى كاش آنها هم چنين توفيقى پيدا مى كردند آيه فوق در اين زمينه نازل شد.
در ايـنـكـه عـدد هـزار در اينجا براى تعداد است يا تكثير؟ بعضى گفته اند: براى تكثير اسـت ، و ارزش شـب قـدر از هـزاران مـاه نـيـز برتر مى باشد، ولى رواياتى كه در بالا نقل كرديم نشان مى دهد كه عدد مزبور براى تعداد است ،
و اصولا عدد هميشه براى تعداد است مگر اينكه قرينه روشنى بر تكثير باشد.
سـپـس بـه توصيف بيشترى از آن شب بزرگ پرداخته ، مى افزايد: فرشتگان و روح در آن شـب بـه اذن پـروردگـارشـان بـراى تـقـديـر هـر كـار نـازل مـى شـونـد (تـنـزل المـلائكـة و الروح فـيـهـا بـاذن ربـهـم مـن كل امر).
بـا تـوجـه بـه ايـنـكـه (تـنـزل ) فـعـل مـضـارع اسـت ، و دلالت بـر استمرار دارد (در اصـل (تـتـنـزل ) بـوده ) روشـن مـى شـود كه شب قدر مخصوص به زمان پيغمبر اكرم (صـلى الله عـليـه و آله و سلم ) و نزول قرآن مجيد نبوده ، بلكه امرى است مستمر و شبى است مداوم كه در همه سال تكرار مى شود.
در ايـنـكـه مـنـظـور از روح كـيـسـت ؟ بـعـضـى گـفـتـه انـد: (جـبرئيل امين ) است كه (روح الامين ) نيز ناميده مى شود، و بعضى (روح ) را به معنى (وحى ) تفسير كرده اند، به قرينه آيه 52 سوره شورى (و كذلك اوحينا اليك روحـا مـن امـرنـا): (هـمـانـگونه كه بر پيامبران پيش وحى فرستاديم بر تو نيز به فرمان خود وحى كرديم ).
بنابراين مفهوم آيه چنين مى شود: (فرشتگان با وحى الهى در زمينه تعيين مقدرات در آن شب نازل مى شوند).
در اينجا تفسير سومى وجود دارد كه از همه نزديكتر به نظر مى رسد، و آن اينكه (روح ) مخلوق عظيمى است ما فوق فرشتگان ، چنانكه در حديثى از امام صادق (عليه السلام ) نـقـل شـده اسـت كـه شـخـصـى از آن حـضـرت سـؤ ال كـرد: (آيـا روح هـمـان جـبـرئيـل اسـت ؟) امـام (عـليـه السـلام ) در پـاسـخ فـرمـود: (جـبـرئيـل مـن المـلائكـة ، و الروح اعـظـم مـن المـلائكـة ، ا ليـس ان الله عـز و جل يقول : تنزل الملائكة و الروح ؟)
جبرئيل از ملائكه است ، و روح اعظم از ملائكه است ، مگر خداوند
متعال نمى فرمايد: ملائكه و روح نازل مى شوند؟).
يعنى به قرينه مقابله ، اين دو با هم متفاوتند، تفسيرهاى ديگرى نيز براى كلمه (روح ) در اينجا ذكر شده چون دليلى براى آنها نبود از آن صرف نظر گرديد.
مـنـظور از (من كل امر) اين است كه فرشتگان براى تقدير و تعيين سرنوشتها و آوردن هـر خـيـر و بـركـتـى در آن شـب نـازل مـى شـونـد، و هـدف از نزول آنها انجام اين امور است .
يا اينكه هر امر خير و هر سرنوشت و تقديرى را با خود مى آورند. بعضى نيز گفته اند مـنـظـور ايـن اسـت كـه آنـهـا بـه امـر و فـرمـان خـدا نـازل مى شوند، ولى مناسب همان معنى اول است .
تـعـبـيـر بـه (ربـهـم ) كه در آن تكيه روى مساءله ربوبيت و تدبير جهان شده است . تـنـاسـب نـزديـكـى بـا كـار ايـن فـرشـتـگـان دارد كـه آنـهـا بـراى تدبير و تقدير امور نازل مى شوند و كار آنها نيز گوشه اى از ربوبيت پروردگار است .
و در آخـريـن آيـه مى فرمايد: شبى است آكنده از سلامت و خير و رحمت تا طلوع صبح (سلام هى حتى مطلع الفجر).
هـم قـرآن در آن نـازل شـده ، هـم عـبـادت و احـيـاء آن مـعـادل هـزار مـاه اسـت ، هـم خـيـرات و بـركـات الهـى در آن شـب نـازل مـى شود، هم رحمت خاصش شامل حال بندگان مى گردد، و هم فرشتگان و روح در آن شب نازل مى گردند.
بنابراين شبى است سرتاسر سلامت ، از آغاز تا پايان ، حتى طبق بعضى از
روايـات در آن شـب شـيـطـان در زنـجير است و از اين نظر نيز شبى است سالم و تواءم با سلامت .
بنابراين اطلاق (سلام ) كه به معنى سلامت است بر آن شب (به جاى اطلاق سالم ) در حقيقت نوعى از تاءكيد است همانگونه كه گاه مى گوئيم فلانكس عين عدالت است .
بـعـضـى نـيـز گـفـتـه انـد كـه اطـلاق سـلام بـر آن شـب به خاطر اين است كه فرشتگان پيوسته به يكديگر يا به مؤ منان سلام مى كنند، يا به حضور پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) و جانشين معصومش مى رسند و سلام عرضه مى دارند.
جمع ميان اين تفسيرها نيز امكانپذير است .
به هر حال شبى است سراسر نور و رحمت و خير و بركت و سلامت و سعادت و بى نظير از هر جهت .
در حـديـثـى آمـده است كه از امام باقر سؤ ال شد: آيا شما مى دانيد شب قدر كدام شب است ؟ فرمود: كيف لا نعرف و الملائكة تطوف بنا فيها: چگونه نمى دانيم ، در حالى فرشتگان در آن شب در گرد ما دور مى زنند!. در داستان ابراهيم (عليه السلام ) آمده است كه چند نفر از فـرشـتـگـان الهـى نزد او آمدند و بشارت تولد فرزند براى او آوردند و بر او سلام كـردنـد (هـود - 69) مـى گويند لذتى كه ابراهيم (عليه السلام ) از سلام اين فرشتگان بـرد بـا تـمـام دنـيـا بـرابـرى نـداشـت ، اكـنـون بـايد فكر كرد كه وقتى گروه گروه فـرشـتـگـان در شـب قـدر نـازل مـى شـونـد و بـر مـؤ منان سلام مى كنند چه لذت و لطف و بركتى دارد؟!
وقـتـى ابراهيم (عليه السلام ) را در آتش نمرودى افكندند فرشتگان آمدند و بر او سلام كـردند، و آتش بر او گلستان شد، آيا آتش دوزخ به بركت سلام فرشتگان بر مؤ منان در شب قدر برد و سلام نمى شود؟
آرى ايـن نـشـانـه عـظـمـت امـت مـحـمـد (صـلى الله عـليـه و آله و سـلم ) است كه در آنجا بر خليل (عليه السلام ) نازل مى شوند و در اينجا بر اين امت اسلام .