بنام خدا

مهارتهای کتابخوانی و مطالعه منظم - بخش اول

اگر روزانه حدودا یک ساعت مطالعه کنید در طول عمرتان حدودا 5000 جلد کتاب را به پایان رسانده‌اید. خیلی از ما علاقه به مطالعه داریم اما نمی‌دانیم از کجا باید شروع کنیم. یا نمی‌توانیم برای آن وقت بگذاریم. سوال این است که چرا نمی‌توانیم مطالعه منظم داشته باشیم؟ برای اینکه یک کتابخوان حرفه‌ای شویم چه باید بکنیم؟

برای این کار مهارتهایی وجود دارد که به ما کمک می‌کند عادت به کتاب خواندن را در خود ایجاد کنیم. در این مقاله مهارتهای لازم برای اینکه یک کتابخوان حرفه ای شویم را با هم مرور می‌کنیم. هدف ما این است که حداقل روزی یک ساعت مطالعه مستمر داشته باشیم. البته غیر از مطالعات درسی یا کاری.

کتاب گران است؟

کتاب باید جزو ضروریات زندگی شود. آیا ما به خاطر گرانی دست از غذا می‌کشیم؟ اگر خرید کتاب برای ما مشکل است برای این کار چند راه وجود دارد:

• می‌توان کتابهای دست دوم خرید.
• می‌توان از کتابخانه به امانت گرفت.
• می‌توان از دوستان به امانت گرفت. یا کتابهایمان را با هم به اشتراک بگذاریم.

وقت برای کتاب خواندن کم است؟

برای خیلی از ما پیش آمده که فکر می‌کنیم وقت برای کتاب خواندن نداریم در حالی که روزانه چهار، پنج ساعت برای فضای مجازی وقت می‌گذاریم. باید توجه داشت که فضای مجازی هیچگاه جای کتاب را نمی‌گیرد.

عادت به کتاب خواندن

منظور از عادت به کتابخوانی ، خواندن کتابهای درسی نیست. عادت به کتابخوانی برای تبدیل شخص به فردی کتابخوان است تا هر روز به طور منظم حداقل یک ساعت مطالعه داشته باشد. ایجاد این عادت زمانبر خواهد بود. چرا که اصولا تغییر عادت عملی بسیار زمانبر است.

ما کارهایی که تبدیل به عادت می‌شوند به راحتی و بدون سختی انجام می‌دهیم. پس چه خوب است که این عادت را در خود ایجاد کنیم. استمرار در روند عادت سازی بسیار اهمیت دارد، از امام باقر (ع) نقل شده است: «دوست داشتنی ترین عمل نزد خداوند عملی است که بنده در آن استمرار داشته باشد هر چند که اندک باشد.» با ایجاد این عادت می‌توان در هفته یک کتاب حدودا ٢۵٠ صفحه‌ای را خواند.

شروع آرام با مطالعه کم

برای تغییر عادت باید آن عادت مذکور را بر نفسمان سوار کنیم. نفس همانند یک اسب سرکش است. باید آرام آرام این نفس سرکش را رام کنیم. البته نکته مهم این است که در ابتدای کار باید بار کمی به این اسب سرکش بدهیم. کسانی که در ابتدا با مقادیر زیاد شروع می‌کنند بعد از مدتی عادت کتابخوانی را رها می‌کنند چرا که نفس به این مقدار عادت نکرده است و تربیت نشده است. ما برای تربیت نفس نیاز به صرف زمان و صبر داریم. بنابراین باید با 5 دقیقه شروع کنیم و آرام آرام آن را به یک ساعت برسانیم.

تغییر عادت

عموم مردم شروع کرده‌اند تا کتابخوانی را به یک عادت همیشگی در خود درآورند اما پس از مدتی آن را رها کرده‌اند. علت این اتفاق این است که افراد عادت به کتابخوانی ندارند و صرفا به خاطر جو موجود یا وجود موج، اقدام به این امر کرده‌اند.

برای ایجاد عادت کتابخوانی باید عادت قدیمی خود را به یک عادت جدید تغییر داد. تغییر عادت دیر بازده و طولانی مدت است. باید در تغییر عادت صبور باشیم تا شکست نخوریم. مزیت این روش این است که با یکبار تغییر عادت، می‌توان تا پایان عمر از ثمره آن بهره برد.

۱. هدفگذاری برای مطالعه

برای عادت به کتابخوانی ابتدا باید هدفی را در نظر بگیرید. برای مثال: یک ساعت مطالعه در روز.

۲. لقمه کوچک

عادت را به یک پیتزا تشبیه می‌کنیم. باید پیتزا را به تکه‌های کوچک تقسیم کنیم و کم کم شروع به خوردن کنیم. لقمه بزرگ امکان خفگی دارد. کسانی که تصمیم می‌گیرند یک شبه کتابخوان شوند غالبا بعد از مدتی رها می‌کنند. برای تعیین لقمه کوچک از اهداف مورد نظر یک بخش کوچک را انتخاب کنیم. مثلا ۵ دقیقه مطالعه به مدت ۴۰ روز. یا کسانی که به طور پراکنده عادت به کتابخوانی دارند می‌توانند لقمه کوچک خود را از مقدار بیشتری شروع کنند.

البته گاهی شرایطی در زندگی پیش می‌آید که نمی‌توانیم به هدفگذاری خود عمل کنیم. در این مواقع زمان در نظر گرفته را نصف می‌کنیم و نیمی از مقدار مورد نظر را انجام می‌دهیم. ولی باید توجه داشت که مطالعه هرگز ترک نشود. شاید در ابتدا که با 5 دقیقه شروع می‌شود مشکلی پیش نیاید اما وقتی به 60 دقیقه رسید این مسئله پیش خواهد آمد.

بعد از پایان دوره چهل روزه برای دوره بعد مثلا ۱۰ دقیقه را انتخاب می‌کنیم و همینطور دوره‌ها را ادامه می‌دهیم تا به روزی یک ساعت برسیم.

۳. کپسول اضطراری:

گاهی مشکلی مانند بیماری برای انسان پیش می‌آید (کارهای اورژانسی) که هیچ توانی برای انجام مقادیر کف یا سقف وجود ندارد، در این مواقع از کپسول اضطراری استفاده می‌کنیم. مقدار تعیین شده برای کپسول اضطراری هیچگاه تغییر نمی‌کند و در پایین‌ترین مقدار ثابت می‌ماند و این کار به آن دلیل است که از شکست جلوگیری کنیم. کپسول اضطراری تنها و تنها برای مواقع اورژانسی و برای جلوگیری از شکست است و بسیار کم باید از آن استفاده شود. مثلا تنها یک بار در ماه.

۴. محاسبه:

یک محاسبه روزانه داریم که از برنامه عقب نیافتیم. یک محاسبه هم در انتهای هر 40 روز. اگر در پایان چهل روز مقادیر حداقلی و کپسول اضطراری از حداکثر مقادیر مجاز عبور کرد باید تحلیل کنیم شاید مقدار زمان انتخاب شده از حد توان ما بیشتر است که این اتفاق افتاده.

مطلب ادامه دارد..........

منبع :پایگاه ایمانور بخش اخلاق خانواده