اولين نماز جمعه پيامبر(ص) در مسجد «جمعه» مدينه اقامه شد

رسول اكرم(ص) هنگامی كه در قبا بود،‌ بنيان اولين مسجد اسلام را بنا نهاد و اولين نماز جمعه را در آنجا برگزار كردند.

كاروان كه با استقبال مردم مواجه شد به وادی رانونا رسيد،‌ پذيرايی گرم مردم بنی‌سالم از رسول خدا(ص) در اين مكان،‌ باعث شد تا ايشان برای اولين‌بار در اين وادی نماز جمعه بخواند،‌ مكانی كه هم‌اكنون به‌عنوان مسجد جمعه شناخته می‌شود.
اگرچه برخی از مورخان از برگزاری نماز جمعه در مدينه توسط مسلمان و به امامت «مصيب بن عمير» يا «اسعدبن زراره» سخن گفته‌اند، ولی اين موضوع چندان ثابت شده است آنچه تاريخ‌نگاران در آن شكی ندارند، اين است كه رسول اسلام(ص) برای اولين‌بار در اين مكان از مدينه نماز جمعه به امامت ايشان برگزار شد.
اين مسجد نظير مسجد‌النبی(ص) ابتدا از خشت و گل ساخته شده و دارای سقفی كوچك بود. اين مسجد بارها تعمير شود تا در قرن هشتم به مساحت آن افزوده نشد،‌ يك قرن بعد اين مكان مقدس بازسازی و توسعه يافت. در اين توسعه طول آن از شمال به جنوب ۱۰ متر و عرض آن از شرق به غرب ۲۵/۸ متر رسيد و دارای شبستانی مسقف شد‌،‌ بار ديگر در دوران عثمانی تخريب و دوباره با اندكی توسعه ساخته شد.
در همان دوران سيد‌حسن شربتلی كه اين مسجد در درون باغ او بود،‌ اين مكان را بازسازی كرد اما بنای فعلی آن در سال ۱۴۱۲ هجری توسط آل‌سعود بازسازی شد و مساحت آن ۱۶۳۰ متر توسعه يافت، اگر‌چه اين مسجد هم‌اكنون نيز در حال تعمير است و امكان اقامه نماز در آن نيست،‌ ولی در دوران فعاليت خود تنها در اوقات نماز باز بود.
مسجد جمعه به نا‌م‌های مختلفی شناخته می‌شود‌، مسجد الوادی به‌مناسب نام محلی ـ وادی رانونا ـ كه اين مسجد در آن قرار دارد و مسجد بنوسالم به‌عنوان قبيله‌ای كه افتخاری مهمانی رسول‌الله(ص) را در اين مكان داشتند،‌ مسجد عاتكه نيز نام ديگر اين مكان است كه در قرن سوم به اين نام شهرت يافت.
در فاصله يك‌صد متری اين مسجد،‌ مسجد بنات بنی‌النجار قرار داشت،‌ دختران بين‌النجار كه در حالی‌كه سرود زيبای طلع‌البدر علينا را می‌خوانند به استقبال پيامبر (ص) آمدند.
اين مسجد با مساحت تقريبی دوازده متر مربع تا سال ۱۳۷۳ شمسی وجود داشت، ‌از وی‍‍ژگی‌های اين مسجد آن است كه فاصله اين نقطه از شمال تا احد و از جنوب تا قبا، شش كيلومتر بوده و در ميانه راه است. از نظر غربی و شرقی هم كه ميان دو حره و شش كيلومتر است، باز مسجد در نقطه ميانی قرار دارد.*
*منبع: پايگاه اطلاع‌رسانی حج