دانستنی هایی از صحیفه سجادیه
جمعه 29 اسفند 1399 4:21 PM
حوزه/ پنجم شعبان، سالروز ولادت امام سجاد علیه السلام است که به این مناسبت، دانستنی هایی پیرامون کتاب صحیفه سجادیه تقدیم می شود .
به گزارش خبرگزاری حوزه، پنجم شعبان، سالروز ولادت امام سجاد علیه السلام است که به این مناسبت، دانستنی هایی پیرامون کتاب صحیفه سجادیه تقدیم علاقه مندان می شود .
۱. صحیفة سجادیه از کیست؟
۲. صحیفه به چه معناست؟
۳. نامهای صحیفة سجادیه کدام است؟
۴. صحیفة‌سجادیه مشتمل بر چه مضامینی است؟
۵. سند صحیفة سجادیه تا چه اندازه معتبر است؟
۶. چرا به صحیفة سجادیه، «سحیفة کاملة سجادیه» گفتهاند؟
۷. سند صحیفة سجادیه به چه کسی منتهی میشود؟
۸. آیا نسخههای اصلی صحیفة سجادیه بر جای ماندهاند یا خیر؟
۹. صحیفهای که نوة امام سجاد ـ علیهالسلام ـ نقل کرده با صحیفهای که در نزد امام صادق ـ علیهالسلام ـ بوده چه فرقی دارد؟
۱۰. آیا از امام سجاد ـ علیهالسلام ـ کتاب و نوشتة دیگری نیز بر جای مانده است یا خیر؟
۱۱. چرا به صحیفة سجادیه، اخت القران «خواهر قرآن» میگویند؟
۱۲. به چه کتابی اخ القران «برادر قرآن» میگویند؟
۱۳.حضرت امام خمینی ـ قدس سرُّه ـ دربارة دعا چه تعبیری را به کار میبرند؟
۱۴. چند ترجمه از ترجمههای صحیفة سجادیه را نام ببرید؟
۱۵. آیا از امام سجاد ـ علیهالسلام ـ دعاهای دیگری نیز نقل شده است؟
۱۶. صحیفة سجادیه مشتمل بر چند دعاست؟
۱۷. دعای اول و دعای آخر صحیفة سجادیه دربارة چیست؟
۱۸. اولین و آخرین جملة صحیفة سجادیه دربارة چیست؟
۱۹. طولانیترین و کوتاهترین دعای صحیفة سجادیه کدام است؟
۲۰. مناسبتهایی که در صحیفة سجادیه به آنها اشاره شده است کدامند؟
۲۱. از چند عید اسلامی در صحیفه سخن به میان آمده است؟
۲۲. در صحیفة سجادیه به کدام جنگهای صدر اسلام اشاره شده است؟
۲۳. از فروع دین کدام یک در صحیفه آمده است؟
۲۴. نام چند تن از پیامبران در صحیفه آمده است؟
۲۵. کدام یک از نامهای قرآن در صحیفه آمده است؟
۲۶. کدام یک از نامهای روز قیامت در صحیفه آمده است؟
۲۷. چند نام از نامهای زیبای خدا در صحیفه آمده است؟
۲۸. دعایی که بیشترین نامهای خدا در آن آمده است کدام است؟
۲۹. در صحیفه چند آیه از آیات قرآنی آمده است؟
۳۰. بیشترین آیات از کدام سورة قرآن آمده است؟
۳۱. دعایی که بیشترین آیات در آن آمده است کدام است؟
۳۲. در چند دعا ذکر شریف صلوات آمده است؟
۳۳. نام پدر و مادر حضرت سجاد ـ علیهالسلام ـ چیست؟
۳۴. تاریخ تولد و شهادت و مکان تولد و محل دفن امام سجاد ـ علیهالسلام ـ را ذکر کنید؟
۳۵. القاب امام سجاد ـ علیهالسلام ـ را نام ببرید؟
۳۶. زندگانی حضرت سجاد ـ علیهالسلام ـ مقارن با حکومت چه زمامدارانی بوده است؟
۳۷. حضرت سجاد ـ علیهالسلام ـ در زمان حیات چه معصومانی میزیسته است؟
۳۸. حضرت سجاد ـ علیهالسلام ـ به دست چه کسی به شهادت رسید؟
۳۹. زید بن علی (فرزند امام سجاد ـ علیهالسلام ـ ) در چه سالی به شهادت رسید؟
۴۰. امام صادق ـ علیهالسلام ـ دربارة یحیی (نوة امام سجاد ـ علیهالسلام ـ و پسر زید) چه فرموده است؟
پاسخها:
۱. حضرت سجاد ـ علیهالسلام ـ ؛ امام چهارم.
۲. به پارهای از پوست یا کاغذی که در آن چیزی مینویسند «صحیفه» گفته میشود و چون دعاها را روی صحیفه مینوشتند به خود دعاها نیز صحیفه گفتهاند.
۳. «انجیل اهل بیت»، «زبور آل محمد»، «خواهر قرآن» و «صحیفة کامله».
۴. مضامین فراوان و متنوعی چون اصول اعتقادی، فضیلتهای اخلاقی، سنّتهای الهی، شرافتهای انسانی، مسائل روانشناختی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و...
۵. صحیفة سجادیه دارای عالیترین سندهاست اگر چه بلندی مضامین، شیوایی عبارات و هماهنگی مطالب آن برای صحت انتساب آن به امام سجاد ـ علیهالسلام ـ کافی است.
۶. چون در صحیفة سجادیه برای مسائل گوناگون و نیازهای مختلف انسانی دعایی آمده است به آن، «صحیفة کامله» گفتهاند یعنی صحیفهای که کامل و فراگیر است و به همة ابعاد انسانی پرداخته است. البته «صحیفة فاطمة زهرا ـ علیهاالسلام ـ» و «صحیفة علی ـ علیهالسلام ـ» نیز کامل هستند ولی بدین صفت، مشهور نشدهاند از این جهت این وصف به صحیفة سجادیه مخصوص گردیده است.
۷. امام باقر ـ علیهالسلام ـ و برادر شهیدش زید بن علی.
۸. نسخهای از صحیفة سجادیه به خط زید بن علی (فرزند امام سجاد ـ علیهالسلام ـ) در کتابخانه واتیکان موجود است. نسخهای هم به خط امام باقر ـ علیهالسلام ـ در نزد امام صادق ـ علیهالسلام ـ محفوظ بوده و محتمل است که از جملة «مواریث امامت» در نزد امام زمان ـ عًجَلَ الله تعالی فَرَجَهُ الشریف ـ باشد.
۹. از یحیی پسر زید (نوة امام سجاد) صحیفهای نقل شده است که با صحیفهای که در نزد امام صادق ـ علیهالسلام ـ بوده کاملاً منطبق است.
۱۰. بلی، «رسالة حقوق» نیز از امام سجاد ـ علیهالسلام ـ بر جای مانده است. این رساله به بیان پنجاه حق فردی و اجتماعی پرداخته است.
۱۱. چون پس از نهج البلاغه، بهترین کتابی است که بیانگر معارف بلند و حقایق عمیق قرآنی است.
۱۲. نهج البلاغة حضرت علی ـ علیهالسلام ـ .
۱۳. «قرآن صاعد»؛ ایشان این تعبیر را از استاد خود در علوم و معارف الهی حضرت آیت الله شاه آبادی ـ قدس سرُّه ـ نقل میفرمودند.
۱۴. صحیفة سجادیه ترجمههای متنوعی دارد که به عنوان نمونه به چند ترجمه بسنده میکنیم:
ـ ترجمة مرحوم مهدی الهی قمشهای
ـ ترجمة مرحوم فیض الاسلام
ـ ترجمة علامه مرحوم میرزا ابوالحسن شعرانی
ـ ترجمة مرحوم صدر بلاغی
ـ ترجمة محمد آیتی
ـ ترجمة سید احمد فهری
ـ ترجمة حسین انصاریان
۱۵. بلی، به عنوان نمونه میتوان «مناجات خمس عشره» امام سجاد ـ علیهالسلام ـ را که در کتاب مفاتیح الجنان آمده است، نام برد.
۱۶. پنجاه و چهار دعا.
۱۷. دعای اول دربارة حمد و سپاس خدا و دعای آخر دربارة درخواست دور گردانیدن غم و اندههاست.
۱۸. اولین جمله دربارة حمد و ستایش خدا و آخرین جمله دربارة صلوات بر محمد ـ صلی الله عَلیهِ وَ اله و سَلَّم ـ و خاندان پاک اوست.
۱۹. طولانیترین دعا، دعای چهل و هفتم است که در روز عرفه خوانده میشود و کوتاهترین دعا، دعای هجدهم است که در هنگام رفع گرفتاری و پیشامدها و روا شدن حاجات به جهت تشکر از خداوند خوانده میشود.
۲۰. مناسبتهایی مانند: حج و عمره، جمعه، ماه مبارک رمضان، لیلة القدر، عید فطر، عید اَضْحی(قربان)، روز عرفه، هجرت پیامبر ـ صلی الله عَلیهِ وَ اله و سَلَّم ـ فتح مکه، جنگ بدر.
۲۱. از سه عید جمعه، فطر، اَضْحی(قربان).
۲۲. جنگ بدر، فتح مکه.
۲۳.نماز، روزه، زکات، حج، جهاد، امر به معروف و نهی از منکر.
۲۴. نام سه تن؛ حضرت آدم ـ علیهالسلام ـ، حضرت ابراهیم ـ علیهالسلام ـ، حضرت محمد ـصلی الله عَلیهِ وَ اله و سَلَّمـ .
۲۵. کتاب، نور، مُهَیْمن، فرقان، وحی، شفا، میزان، عَلَم نجات و...
۲۶. روز جزا و پاداش (یوم الدین)،روز آشکار شدن نهانها (یوم تُبلی السرائر)، روز فَزَع بزرگ (یوم الفزع الاکبر)، روز حسرت و پشیمانی (یوم الحسرة و الندامة)، هنگامة عظیم قیامت (یوم الطّامّة)، روز ملاقات با خدا (یوم التَّلاق) و... .
۲۷. پنجاه و نُه نام.
۲۸. دعای چهل و هفتم که در روز عرفه خوانده میشود.
۲۹. بیست و یک آیه.
۳۰. سورة بقره.
۳۱. دعای چهل و پنجم که دربارة بدرقة ماه مبارک رمضان است.
۳۲. چهل و شش دعا.
۳۳. پدر بزرگوار ایشان «امام حسین ـ علیهالسلام ـ» و مادر ارجمند ایشان «شهر بانو» دختر یزدگرد است. شهر بانو دختری پاک و عفیف بود. وقتی لشکر اسلام بر پدرش، یزدگرد، پیروز شدند او را در جمع اسیران به مدینه آوردند . سرانجام شهربانو، امام حسین ـ علیهالسلام ـ را به عنوان همسر برگزید این انتخاب بر اساس عنایت حضرت زهرا ـعلیهاالسلامـ بود که شهربانو پیش از اسارت در خواب دیده بود.
۳۴. حضرت در سال ۳۸ هجری در شهر مدینه متولد و در سال ۹۵ هجری به لقاء الله پیوستند و در قبرستان بقیع مدفون گردیدند.
۳۵. زین العابدین، سید العابدین، زین الصالحین، خاشع، متهجّد، زاهد، عابد، بَکّاء، سجاد و... .
۳۶. عبدالملک و فرزندش ولید.
۳۷. تا دو سالگی در دوران حیات و حکومت جدش حضرت علی ـ علیهالسلام ـ، پس از آن در زمان حیات و امامت امام حسن و امام حسین ـ علیهماالسلام ـ، پس از آن قسمتی از حیات و زندگانی فرزندش امام باقر ـ علیهالسلام ـ و نوهاش امام صادق ـ علیهالسلام ـ را درک کردهاند.
۳۸. ولید بن عبد الملک حضرت را به وسیلة «زهر» مسموم و به شهادت رساند.
۳۹. در سال ۱۲۱ هجری شهید شد و در «کناسة کوفه» به دار آویخته شد.
۴۰. یحیی پسر زید و نوة امام سجاد ـ علیهالسلام ـ، از جمله افرادی است که صحیفة سجادیه در نزد او بوده است امام صادق ـ علیهالسلام ـ دربارة ایشان فرموده است: «رحِمَ الله ُ ابْنَ عَمّی وَ اَلْحَقَهُ بِآبائِهِ وَ اَجْدادِهِ»؛ خدا پسر عمویم را بیامرزد و به پدران و اجدادش ملحق کند.
