نحوه و مقدار شیر خوردن نوزادان در سنین مختلف ممکن است متفاوت باشد. به عنوان مثال نوزادی که از روز اول تولد شیر مادر را نمی خورد, باید مورد آزمایشات گوناگون قرار بگیرد تا دلیل اصلی آن مشخص شود. در ادامه این مطلب با عمده دلایل شیر نخوردن نوزاد آشنا می شوید.
دلایل شیر نخوردن نوزاد
بعضی از این دلایل ممکن است مربوط به تغییر طعم شیر مادر باشد. به عنوان مثال عفونت پستان مادر ممکن است باعث تغییر در مزه شیر شود که عمدتا ناشی از چرک عفونت پستان و تغییر مزه آن است که باعث می شود کودک از خوردن شیر امتناع کند. یکی دیگر از عواملی که باعث تغییر مزه شیر مادر می شود مصرف داروهای ضد بارداری است.
همچنین بعضی از تغییرات هورمونی باعث کاهش تولید شیر مادر شده از جمله قاعدگی و بارداری مجدد که هم باعث کاهش شیر و هم تغییر طعم آن می شود. گفتنی است عواملی دیگر مثل رژیم غذایی مادر هم تاثیر بسزایی در تغذیه کودک دارد, بعضی از خوراکی ها مزه شیر مادر را تغییر داده یا ممکن است برای کودک ناخوشایند باشد از جمله مصرف زیاد کافئین یا نوشیدنی های الکلی و حتی سیگار کشیدن مادر می تواند دلایل امتناع نوزاد از شیر خوردن باشد.
نحوه صحیح در آغوش گرفتن و نحوه قرار دادن پستان در دهان نوزاد خصوصا در در روزهای اولیه بعد از تولد ممکن است روی ذهنیت کودک و علاقه او نسبت به تغذیه از شیر مادر تاثیر بگذارد. و همچنین ظاهر مادر عاملی تاثیر گذار در تغذیه شیرخوار است. گاهی به علت تغییر ناگهانی ظاهر از جمله تغییر مدل مو یا… ممکن است کودک را با شک روبرو کرده و از شیر خوردن امتناع کند.
مشکلات جسمی کودک و شیر نخوردن آن
یکی دیگر از دلایل مهم در امتناع نوزاد از شیر خوردن ممکن است مربوط به خود نوزاد باشد. گاهی درد در نواحی مختلف بدن نوزاد ممکن است روی تغذیه او تاثیر بگذارد. به عنوان مثال ضربه یا صدمه ایی که هنگام زایمان به نوزاد وارد شده است ممکن است باعث درد در قسمتهای مختلف بدن نوزاد شده و روی تغذیه او تاثیر بگذارد. در ادامه با بعضی از ناراحتی های جسمی که ممکن است نوزاد را درگیر کند آشنا می شوید.
برفک دهان نوزاد یکی از دردناکترین مشکلاتی است که ممکن باعث بی قراری و شیر نخوردن نوزاد شود. و عفونت گوش و درد لثه ها که پیش زمینه رویش دندان است هم می تواند تاثیر گذار باشد.
یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار در نحوه شیر خوردن کودک, مشکلات تنفسی یا بروز سرما خوردگی است. گرفتگی گلو ممکن است فرآیند بلع را در کودک با مشکل مواجه کرده و باعث درد در ناحیه گلو و دهان کودک شود در صورتی که نوزادتان دچار سرما خوردگی شد حتما او را نزد پزشک برده تا هم میزان طب او را کنترل کند و هم با یکی سری داروهای کم خطر به رفع گرفتگی گلو و بینی کودک کمک کرده تا بتواند بدون مشکل شیر بخورد.
لازم به ذکر است که گفته شود خوراندن بعضی از داروها به نوزاد ممکن است باعث مشکلات گوارشی در او شود. به عنوان مثال هنگام تغذیه, شیر از معده به مری برگردد و همین امر باعث امتناع کودک از خوردن شیر شود. همچنین در کودکانی که بیش از یکسال دارند, زیاده روی در مصرف غذاهای مکمل ممکن است باعث احساس سیری و در نتیجه بیزاری از شیر مادر شود. مادران باید توجه داشته باشند که اولویت تغذیه کودک تا دو سالگی, شیر است و بعد از شش ماهگی می توانند از غذاهای مکمل ضروری و مناسب استفاده کنند.
راهکار هایی برای رفع شیر نخوردن کودک
مشکل شیر نخوردن کودک گاهی ممکن است برای مادرانی که شیردهی موفقی نیز دارند، اتفاق بیفتد بنابراین لازم نیست نگرانی زیادی داشته باشید، بلکه با کمی صبر و پشتیانی می شود این مشکل را حل کرد؛ در طول اعتصاب کودک از شیر خوردن باید سایر برنامه های روتین کودک را به شکل عادی حفظ کنید. توجه بیشتری نسبت به نوزاد داشته و با او تماس فیزیکی داشته باشید؛ امتناع نوزادان از شیر خوردن اغلب بین دو تا ۵ روز طول می کشد، اما گاهی نیز زمان بیشتری ادامه می یابد.
حال در حین تشویق کودک به شیر خوردن لازم است هر چند ساعت یکبار مطابق برنامه روزانه تغذیه کودک، سینه خود را با دست یا شیردوش برقی بدوشید. زیرا انجام این کار علاوه بر اینکه موجب حفظ سطح تولید شیر شما خواهد شد، از بسته شدن مجاری شیر و یا احتقان پستان و پر خون شدن سینه ها جلوگیری می کند، ضمن اینکه شیر مورد نیاز کودک نیز تامین می شود؛ شیر دوشیده شده را می توان به وسیله شیشه شیر یا یک قاشق چای خوری کوچک به نوزاد خوراند. توجه داشته باشید که در صورت طولانی شدن این مدت یا افزایش میزان نگرانی شما در این زمینه لازم است به پزشک مراجعه شود. از این رو پزشک معالج با بررسی احتمالات دیگری همچون عفونت گوش یا برفک دهان راهکار های لازم را ارائه می دهد، در زیر به معرفی برخی از این راهکار ها می پردازیم :
شیردهی هنگام خواب آلودگی : زیرا برخی کودکان که در هنگام بیداری سینه را پس می زنند وقتی خواب آلود هستند، آن را می پذیرند.
تغییر دادن وضعیت شیر دهی : سعی کنید وضعیت خود را به هنگام شیردهی به نوزادتان چند بار تغییر دهید, زیرا امکان دارد کودک شما در یک وضعیت راحتی بیشتری داشته باشد و به تدیج شروع به خوردن شیر کند.
شیر دادن در حال حرکت : برخی کودکان در حین حرکت و راه رفتن بیشتر از حالت نشسته و ساکن شیر می خوردند که می توانید این کار را نیز امتحان کنید.
شیر دادن به کودک در محیط آرام : در محیطی به کودک شیر دهید که احساس آرامش بیشتری داشته باشد، معمولا نوزادان در سنین ۶ تا ۹ ماهه به دلیل آگاه شدن از محیط اطرافشان, ممکن است از شیر خوردن امتناع ورزند، اما برای رفع این مشکل بهتر است در محیطی آرام، کم نور و به دور از هر صدایی به کودک شیر دهید.
تماس پوستی با نوزاد : مادر لازم است تماس پوست با پوست زیادی با نوزادش داشته باشد، از این رو بهتر است در هنگام شیردهی لباس نپوشد، استفاده از آغوشی نوزاد نیز می تواند موجب شود که در بین وعده های غذایی مادر و نوزاد ارتباط نزدیک تری با یکدیگر داشته باشند.
کودک زیر یک سال که با شیر مادر تغذیه شده است, بعید است به راحتی دست از شیر مادر بکشد، بنابراین در صورت امتناع کودک از شیر خوردن نباید این طور نتیجه گیری شود که کودک از شیر گرفته شود و یا شیردهی را قطع کنید، از این رو باید دلایل و علت این کار کودک را با توجه به موارد مختلفی که برخی از آنها را در بالا اشاره کرده ایم، بررسی کرده و در جهت رفع مشکل برآیید.
امیدواریم که با رعایت موارد گفته شده بتوانید روش صحیحی برای تغذیه کودک داشته باشید. اگر در تشخیص و یا حل مواردی که باعث امتناع نوزاد از شیر خوردن می شود, مشکل پیدا کردید حتما با یک پزشک مشورت کنید.
