وقایع 20بهمن 1357؛
دوشنبه 20 بهمن 1399 7:32 AM
صبح روز 20 بهمن ماه سال 1357 مهندس بازرگان سیاست ها و وظایف دولت موقت خود را در رادیو و تلویزیون به گوش مردم رسانید ولی هنوز درگیری های شدید میان همافران و دانشجویان نیروی هوایی با افراد گارد جاویدان در تهران ادامه داشت .
به گفته همافران ، وقتي كه راديو اعلام كرد فيلم ورود امام خميني بعد از اخبار تلويزيون نمايش داده خواهد شد ، آنها در سالن پادگان اجتماع كردند. .
در شب 20 بهمن ماه سال 1357 پس از خبر ساعت 20 تصاویری از دوران اقامت حضرت امام خمینی (ره) در پاریس ، از شبکه سراسری تلویزیون پخش شد و همزمان با پخش تصاویر حضرت امام خمینی (ره) ، همافران نیروی هوایی در پادگان فریاد الله اکبر سر می دادند .
در شب 20 بهمن ماه غریو الله اکبر همافران در پادگان و در حمایت از امام خمینی (ره) باعث خشم افسران و کارکنان ضد اطلاعات نیروی هوایی شد . اخطارهای تند آنان به همافران به درگیری و تیراندازی و ورود گارد شاهنشاهی به پادگان گردید . با حمله مأموران گارد به پادگان نيروي هوايي تهران ، جنگ خياباني آغاز شد. با بالا گرفتن درگیری همافران و گارد شاهنشاهی در شب 20 بهمن ماه 1357 ، مردم ساكن در اطراف خوابگاه همافران، هنگامي كه از حمله نيروي گارد به همافران آگاه شدند، اهالي خيابانهاي اطراف را نيز با خبر كردند و طولي نكشيد كه جمعيت انبوهي در كنار ديوار خوابگاه گرد آمدند كه با فرياد اللهاكبر از همافران حمايت ميكردند.
مردم برای کمک به همافران ارتش ، وارد پادگان شدند اما لوله های مسلسل گارد شاه به سمت مردم چرخید و آنها را هدف گلوله قرار دادند . اجتماع مردم در كنار خوابگاه همافران نيروي هوايي كه از ساعت ده شب آغاز شده بود همچنان ادامه يافت. ترس مردم اين بود كه در صورت پراكنده شدن، نيروهاي گارد، مجددا به همافران حمله كنند، لذا از دفتر حضرت امام كسب تكليف كردند و دفتر امام توصيه كردند كه پراكنده نشويد .
مردم در كنار خوابگاه نيروي هوايي همچنان شعار ميدادند و خود را با آتش لاستيكهاي فرسوده گرم مي كردند كه در ساعت سه و نیم بعد از نيمه شب مأموران حكومت نظامي با خودروهاي نظامي و در حاليكه از دور با شليك رگبار مسلسلها به طرف هوا در صدد ترساندن مردم بودند، به اجتماع مردم حمله كردند. در اين هنگام مردم به كوچههاي اطراف پناه بردند اما مأمورين توانستند يكصد و پنجاه و دو نفر را دستگير و به محل استقرار حكومت نظامي در كلانتري تهران و منتقل كنند. در بين دستگير شدگان دو روحاني نيز حضور داشتند. در این میان عده ای شهید شدند ولی این درگیری تا صبح روز بعد همچنان ادامه داشت .
نظر ارتشبد قره باغی درباره سخنرانی بازرگان
ارتشبد قره باغی رئیس ستاد بزرگ ارتشتاران در باره اجتماع بزرگ مردم ایران(در سخنرانی مهندس بازرگان) در دانشگاه تهران گفت:
آقای بازرگان در دانشگاه تهران، برنامه دولت خود را در اجتماع فوق العاده زیاد طبقات مختلف ارائه نمود که مورد تایید مردم قرار گرفت و وعده داد که به زودی، اعضای دولت را معرفی خواهد نمود. تمام این مراسم عیناً مانند برنامه رسمی دولت از رادیو و تلویزیون پخش می گردید و پرسنل نیروی مسلح، بخصوص مامورین فرمانداری نظامی را که در خیابان های شهرهای کشور، بلاتکلیف بودند تحت تاثیر قرا می داد. (از مهاجرت امام خمینی(ره) به پاریس تا پیروزی، علی اکبر علی اکبری بایگی، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1384، ص205)
* مهندس بازرگان، نخست وزیر منصوب امام خمینی، در یک سخنرانی در دانشگاه تهران رئوس برنامه های دولت خود را روشن کرد.
* امام در پیامی به ملت ایران ﺗﺄکید کردند که سخنگو ندارند.
* در پاسخ به تبریک آقای گلپایگانی امام نامه تشکرآمیزی به ایشان ارسال کردند.
* امام در جمع نمایندگان شورای هماهنگی اعتصابات بر دوری گزینی از اختلافات و راه طولانی برای سازندگی اشاره کردند.
* گروهی از طرفداران قانون اساسی ، شاه و دولت بختیار در ورزشگاه امجدیه تهران تجمع کردند.
* قرار بود عصر امروز بختیار در حضور مهندس بازرگان از سمت نخست وزیری استعفا دهد.اما این امر را به روز یک شنبه 22 بهمن موکول کرد.بختیار می خواست آخرین شانس خود را برای حفظ قدرت ، با استفاده از قدرت همه جانبه ی ارتش، امتحان کند.
* روز جمعه بیستم بهمن ماه ، تلویزیون سراسری اعلام کرد که فیلم بازگشت امام خمینی را (9 شب)پخش خواهد کرد. عوامل رژیم در ابتدای پخش این برنامه تظاهرات طرفداران قانون(شاه) را که آنروز در امجدیه برگزار شده بود پخش کردند.درپادگان دوشان تپه،همافران به پخش این برنامه واکنش منفی نشان دادند.نیروهای گارد شاهنشاهی که در پادگان مستقر شده بودند،پس از استهزای موافقان شاه توسط همافران و به ویژه بعد از آنکه تلویزیون تصاویر مربوط به حضرت امام را پخش نمود،وهمافران مستقر در سالن نمایش پادگان همگی به شادی پرداخته وصلوات فرستادند،به سالن نمایش هجوم بردند و با انواع سلاح گرم همافران را به گلوله بستند.
* صدای تیراندازی های پیاپی از پادگان نیروی هوایی ، مردم شرق تهران را سراسیمه به خیابان ها کشید.مردم در ابتدا تصور می کردند که به مقر امام حمله شده است.اما صدای شلیک گلوله ها از پادگان ، و گزارش تعداد اندکی که توانسته بودند از مهلکه بگریزند، مردم را متوجه پادگان نیروی هوایی کرد. طولی نکشید که صدای الله اکبر و تماس های تلفنی خانه به خانه، مردم تهران را متوجه کانون درگیری، یعنی پادگان نیروی هوایی نمود.
* پادگان دوشان تپه پس از مدتی به محاصره مردم درآمد.گروهی می خواستند به کمک همافران بشتابند ، ولی گروه دیگر آن را خطرناک می دانستند. مردم تا صبح در خیابان های اطراف پادگان ماندند.
* امام در پیامی به ملت ایران، حمله لشکر گارد به نیروی هوایی را محکوم کردند. امام به ارتش اخطار کردند که هرچه زودتر لشکر گارد به مقر خود بازگردد و الا تصمیم آخر را خواهند گرفت. امام اطلاعیه های حکومت نظامی را خدعه و خلاف شرع دانستند و از مردم خواستند با حضور در خیابان ها توطئه حکومت نظامی را خنثی کنند.
مهمترین وقایع و اتفاقات روز ۲۰ بهمن سال ۱۳۵۷ آن کشته شدن همافران به دست گاردشاهنشاهی می توان اشاره کرد.
مهندس بازگارن نخست وزیر منصوب امام خمینی، در یک سخنرانی در دانشگاه تهران رئوس برنامه های دولت خود را روشن کرد. مهندس بازرگان در این سخنرانی گفت: ماموریتی که رهبر انقلاب به من داده است پر مخاطره ترین و سنگین تریم ماموریت در عمر ۷۱ ساله مشروطیت در ایران است که به یک نخست وزیر داده شده است.
قرار بود عصر ۲۰ بهمن بختیار در حضور مهندس بازرگان از سمت نخست وزیری استعفا دهد.اما این امر را به روز یک شنبه ۲۲ بهمن موکول کرد.بختیار می خواست آخرین شانس خود را برای حفظ قدرت ، با استفاده از قدرت همه جانبه ی ارتش، امتحان کند.
طرفداران قانون اساسی، شاه و دولت شاپور بختیار در ورزشگاه امجدیه تجمع کردند. طرفداران بختیار تصویرهایی از حضرت علی(ع) و پیغمبر اکرم اسلام(ص) و شعارهایی در حمایت از کابینه بختیار ترتیب دادند و پس از ساعتی پراکنده شدند.
به نقل از www.imam-khomeini.ir :
روز جمعه بیستم بهمن ماه ، تلویزیون سراسری اعلام کرد که فیلم بازگشت امام خمینی را (۹ شب)پخش خواهد کرد. عوامل رژیم در ابتدای پخش این برنامه تظاهرات طرفداران قانون(شاه) را که آنروز در امجدیه برگزار شده بود پخش کردند.درپادگان دوشان تپه،همافران به پخش این برنامه واکنش منفی نشان دادند.نیروهای گارد شاهنشاهی که در پادگان مستقر شده بودند،پس از استهزای موافقان شاه توسط همافران و به ویژه بعد از آنکه تلویزیون تصاویر مربوط به حضرت امام را پخش نمود،وهمافران مستقر در سالن نمایش پادگان همگی به شادی پرداخته وصلوات فرستادند،به سالن نمایش هجوم بردند و با انواع سلاح گرم همافران را به گلوله بستند.
صدای تیراندازی های پیاپی از پادگان نیروی هوایی ، مردم شرق تهران را سراسیمه به خیابان ها کشید.مردم در ابتدا تصور می کردند که به مقر امام حمله شده است. طولی نکشید که صدای الله اکبر و تماس های تلفنی خانه به خانه، مردم تهران را متوجه کانون درگیری، یعنی پادگان نیروی هوایی نمود. پادگان دوشان تپه پس از مدتی به محاصره مردم درآمد. امام در پیامی به ملت ایران، حمله لشکر گارد به نیروی هوایی را محکوم کردند. امام به ارتش اخطار کردند که هرچه زودتر لشکر گارد به مقر خود بازگردد و الا تصمیم آخر را خواهند گرفت. امام اطلاعیه های حکومت نظامی را خدعه و خلاف شرع دانستند و از مردم خواستند با حضور در خیابان ها توطئه حکومت نظامی را خنثی کنند.
امام(ره) در ۲۰ بهمن
*امام در پیامی به ملت ایران ﺗﺄکید کردند که سخنگو ندارند.
*در پاسخ به تبریک آقای گلپایگانی امام نامه تشکرآمیزی به ایشان ارسال کردند.
*امام خمینی در جمع نمایندگان شورای هماهنگی اعتصابات بر دور شدن از اختلافات و راه طولانی برای سازندگی اشاره کردند.
منابع وقایع نگاری: