بنام خدا

راه های رسیدن به آرامش از نگاه قرآن - بخش دوم

ادامه بخش اول

تقوا و پرهیزگاری:
یکی دیگر از راه های رسیدن به آرامش ،تقوا و پرهیزگاری است. تقوی از ماده (وقایه) به معنی نگهداری است وبه این معنی که انسان خود را از زشتیها وبدیها وآلودگیها وگناهان نگه می دارد.
 در واقع تقوی یک نیروی کنترل درونی است که انسان را در برابر طغیان شهوات حفظ می کند و انسان را از افتادن در پرتگاه در امان نگه می دارد.
 امام علی (ع) تقوا را به عنوان دژنیرومند دربرابر خطرات گناه شمرده است.
آیات فراوانی هم درباره تقوا و پرهیزگاری در قرآن آمده است.در سوره یونس آمده است: أَلا إِنَّ أَوْلِیَاءَ اللَّهِ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَلا هُمْ یَحْزَنُونَ ﴿٦٢﴾ الَّذِینَ آمَنُوا وَکَانُوا یَتَّقُونَ ﴿٦٣﴾ لَهُمُ الْبُشْرَى فِی الْحَیَاةِ الدُّنْیَا وَفِی الآخِرَةِ لا تَبْدِیلَ لِکَلِمَاتِ اللَّهِ ذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ ﴿٦٤﴾
آگاه باشید که دوستان خدا هرگز هیچ ترسی (از حوادث آینده عالم) و هیچ حسرت و اندوهی (از وقایع گذشته جهان) در دل آنها نیست. آنان که اهل ایمان و خداترسند. آنها را پیوسته بشارت است هم در حیات دنیا (به مکاشفات در عالم خواب) و هم در آخرت (به نعمتهای بهشت). سخنان خدا را تغییر و تبدیلی نیست، این است فیروزی بزرگ.
دراین آیه اهل ایمان وتقوا را بشارت داده است که برای آنها در دنیا وآخرت ترس وناراحتی وجود نداردوآنها در امنیت وآرامش به سر می برند. بشارت اهل ایمان و تقوا، در دنیا از طریق خواب‌ها و رؤیاهاى صادقه، الهامات الهى، نزول آرامش و سكینه، خنثى شدن توطئه‌ها، مستجاب شدن دعاها و دیدار معصومین به هنگام مرگ است و در آخرت نیز دریافت نعمت‌هاى الهى است.

 با توجه به این آیه می توان متوجه شد که دوستان واولیای الهی که خود را متصف به دو صفت ایمان وتقوا کرده باشند، در دنیا وآخرت در امنیت وآرامش به سر می برند واین وعده ای است که خداوند به بندگان خود داده است.
 در آیه 63 می فرماید آنها که اهل ایمان هستند و از خدا می ترسند. این آیه این را می فهماند که اولیاء خدا قبل از ایمان آوردن تقوایی مستمر داشته اند و (وکانوا یتّقون) را به جمله قبلی عطف کرده است  وبا آوردن این جمله می فهماند که اولیاء خدا قبل از تحقق ایمان از آنان دائما تقوا داشته اند ومعلوم می شود که ایمان ابتدایی مسبوق به تقوا نیست بلکه ایمان وتقوای افرادمعمولی متقاربند و با هم پیدا می شوند ویا بر عکس اولیاء خدا، اوّل ایمان در آنان پیدا می شود وبعدا به تدریج  تقوا در آنها ایجاد می شود، آن هم تقوایی مستمر ودائمی.
 در ادامه آمده است که آنها از خدا می ترسند ،البته باید گفت که خوف و ترس یک امر فطری به حساب می آید و در هر انسانی وجود دارد،اما کسی که توحید سراسر وجودش را گرفته است، خوف واندوه وحبّ وبغض را از خدا می داندواین اولیاءالهی از هیچ چیزی نه در دنیا ونه در آخرت نمی ترسندواندوهناک نمی شوند وتنها ترسی که دارند از خدای سبحان است.پس اگر انسان دو رکن اساسی ایمان و تقوا را داشته باشد، امنیت و آرامش در او ایجاد می شود.

توبه
یکی دیگر از راه های رسیدن به آرامش توبه است. در واقع توبه بازگشت از گناه وحرکت به سوی خدا، تنها راه نجات گناهکاران، وسیله تقرّب ودوستی با خدا، تبدیل کننده سیئات به حسنات می باشد. توبه ،به معنای ترک گناه، به زیباترین صورت است و در واقع می توان گفت رساترین وبلیغ ترین وجه از وجوه معذرت خواهی به شمار می رود.
 توبه آرامش واطمینان روحی وروانی در انسان به وجود می آورد.چون زمانی که او گناه می کند ؛خود را در یک بحران روحی می بیند و با توبه این بحران روحی تبدیل به آرامش وسکون خاطر فرد می شود.
در قرآن آیات فراوانی پیرامون توبه وفواید آن وجود دارد. آیه 53 سوره زمر می فرماید:" قُلْ یَا عِبَادِیَ الَّذِینَ أَسْرَفُوا عَلَىٰ أَنْفُسِهِمْ لَا تَقْنَطُوا مِنْ رَحْمَةِ اللَّهِ ۚ إِنَّ اللَّهَ یَغْفِرُ الذُّنُوبَ جَمِیعًا ۚ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُورُ الرَّحِیمُ" . (ای رسول رحمت) بدان بندگانم که (به عصیان) اسراف بر نفس خود کردند بگو: هرگز از رحمت (نامنتهای) خدا نا امید مباشید، البته خدا همه گناهان را (چون توبه کنید) خواهد بخشید، که او خدایی بسیار آمرزنده و مهربان است.
این آیه درباره مشرکین مکه نازل شده است. عبدالله بن عمر گوید که ما معتقد بودیم که تباهکاران و فتنه‌انگیزان داراى توبه نبوده و توبه آن‌ها پذیرفته نخواهد شد. مخصوصاً پس از ترک کردن آنان دین اسلام را تا این که این آیه بعد از وارد شدن رسول خدا صلى اللّه علیه و آله و سلم به مدینه نازل شد.
 همچنین ابن عباس می گوید: این آیه درباره وحشى قاتل حمزه نازل شده است. می گویند: بعد از مسلمان شدن وحشى؛ پیامبر بر روى او نگاه نمی کرد و مایل به دیدار او نبود. وحشى فکر می کرد که با این کیفیت اسلام او درست نخواهد بود سپس این آیه نازل شد و از آن پس پیامبر بر روى او مى نگریست.
از آنجایی که خاصیّت توبه بازگشت به خداوند است وموجب تخلیّه روان از فشار گناه می شود وحالت پاکی وطهارت نخستین را به انسان بر می گرداند، برای همین احساس آرامشی عمیق وجود انسان را فرا می گیرد و وقتی آرامش روحی وروانی ایجاد شد، انسان در زندگی به توفیقات عجیبی دست پیدا می کند.

انس با قرآن
 یکی دیگر از راه های رسیدن به آرامش انس با قرآن می باشد. قرآن یک نسخه شفا بخش برای همه دردها می باشد  و قلبها را تسکین می دهد و باعث آرامش دلها می شود.در واقع کسی که بیشتر قرآن بخواند، به آرامش دست می یابد.

آیه 2 سوره انفال می فرماید: إِنَّمَا المُؤمِنونَ الَّذینَ إِذا ذُكِرَ اللَّهُ وَجِلَت قُلوبُهُم وَإِذا تُلِیَت عَلَیهِم آیاتُهُ زادَتهُم إیمانًا وَعَلىٰ رَبِّهِم یَتَوَكَّلونَ﴿۲﴾
مؤمنان، تنها کسانی هستند که هرگاه نام خدا برده شود، دلهاشان ترسان میگردد؛ و هنگامی که آیات او بر آنها خوانده می‌شود، ایمانشان فزونتر می‌گردد؛ و تنها بر پروردگارشان توکل دارند.

 از این آیه می توان متوجه شد که آرامش واطمینان قلوب ودلها ونفوس، نصیب قاریان وتلاوت کنندگان قرآنی می شود که از درجات ایمانی بهره مند باشند وهر چه انس آنها با قرآن بیشتر باشد، درجات ایمانشان بالاتر می رود و هرچه درجات ایمان بالاتر باشد آرامش واطمینان وامنیّت بیشتری را احساس می کنند.

دعا
 یکی دیگر از راه های رسیدن به آرامش ، دعا کردن است. گاهی انسان در زندگی با گرفتاری های زیادی روبرو می شود و در این زمان می تواند با دعا کردن به آرامش روحی و روانی برسد. در حقیقت دعا ونیایش همان پل ارتباطی عالم ماده با ملکوت است و تضرّع کردن در درگاه خداوند یکی از عواملی است که آرامش را در انسان ایجاد می کند.
 دعا و نیایش ،دلهای خسته را آرام میکند و صفا و روشنی به جان انسان می بخشد و در واقع نیروبخش انسان در برابر مشکلات و فراز و نشیبهای زندگی است.
 در قران هم آیاتی درباره دعا آمده است . در آیه 103 سوره توبه می فرماید: خذ من اموالهم صدقة تطهرهم وتزکیهم بها وصل علیهم ان صلاتک سکن لهم والله سمیع علیم)؛ از اموال آنان صدقه‌ای بگیر تا به وسیله آن پاک و پاکیزه شان سازی و برایشان دعا کن زیرا دعای تو برای آنان آرامشی است و خدا شنوای داناست.
 این آیه درباره زکات است و خداوند به پیامبر می فرماید: برای مردم در قبال گرفتن زکات دعا کن، منظور از این دعا دعای خیر به جان ومال آنهاست. ونفوس آنها به دعای پیامبر سکونت وآرامش می یافت.
 در حقیقت وقتی انسان به درگاه خدا، دعا و  تضرع دارد، این دعا باعث کاهش شدّت واضطراب می شود، چون مومن می داند که خداوند اجابت دعای او را تضمین کرده است.
موارد دیگری از جمله، امید داشتن، احسان و نیکوکاری، محبت،عفت و پاکدامنی،عبادت کردن ، صبر ، پناه بردن برخدا، دلداری و تسلی دادن می تواند به انسان آرامش بدهد.

این مطلب صرفا جهت اطلاع کاربران از فضای رسانه‌ای بازنشر شده و محتوای آن لزوما مورد تایید تبیان نیست .

منبع: پایگاه تبیان بخش معارف