چگونه کودکان بد غذا را تشویق به غذا خوردن کنیم؟

اگر کودکان تغذیه مناسب نداشته باشند، ممکن است دچار سوءتغذیه شوند، به همین خاطر کودکان باید تغذیه مناسب و کاملی داشته باشند.

مادر زمانی که کودک به شش ماهگی رسید برای تغذیه او فقط به شیر خودش اکتفا نمیکند،چون زمانی که او بزرگ تر می شود، شیر مادر او را سیر نمی کند، از این رو مادر برای سیر نگهداشتن فرزند  از غذاهای کمکی مانند فرنی ، حریره بادام و مکمل های غذایی استفاده می کند.

 در این بین کودکانی هستند که میل به غذا خوردن ندارند و کم غذا می خورند و همین موجب شده که مادر نگران  کودک خود شود و جنگ روانی بین آنها ایجاد کند.

در واقع بی‌اشتهایی یا بدغذایی یکی از شایع‌ترین اختلال‌های رفتاری در کودکان است که به‌راحتی می توان آن را حل کرد ،  اما فقط باید مادرها درباره آن اطلاعات کافی داشته باشند و ساختار رفتاری خود را با کودک تغییر دهند.

 همه مادران فکر می کنند که فرزندشان باید به طور ذاتی و طبیعی اهل غذا خوردن باشند و به آن علاقه نشان دهند و زمانی که گرسنه شوند به راحتی سر سفره یا میز بنشینند تا غذایشان را بخورند اما حقیقت این است که برخی از کودکان برای این که به اندازه ای کافی غذا بخورند. نیاز به کمک والدین دارند.

 دلایل بد عذایی کودکان

بد غذایی کودکان دلایلی دارد که به برخی از آنها اشاره می کنیم:

اجباری غذا دادن

یکی از مهمترین دلایل مشکلات تغذیه کودک،غذا دادن اجباری به کودک است.شاید برخی از مادرها از سر دلسوزی یا وظیفه ، کودک خود را مجبور به خوردن غذا می کنند و یا به زور در دهان کودک خود غذا می گذارند.اما مادران بدانند که کودک آنها هم  انسان است  و خداوند به او  قدرت استقلال، انتخاب و اراده را هدیه داده است.

 کودک از شش ماهگی به بعد که غذا خور می شود ، دوست دارد مانند بزرگترها قاشق به دست بگیرد و یا شیر خود را با لیوان بخورد. شش ماهگی، مهم‌ترین ماه برای آغاز غذا خوردن بی‌دردسر است و این سیر تکاملی به کودک این امکان را می‌دهد تا بتواند استقلال خود را از همین ماه‌های نخست به دست آورد.

 مادر وقتی کودک خود را مجبور به غذا خوردن می کند، فقط کار خود را دشوار می کند و این  راه حل مناسبی برای کودکان لجباز نمی باشد. هرچه برخورد و عکس‌العمل‌های مادر بیشتر شود، لجبازی کودک هم دو برابر می‌شود؛ به‌طوری‌که ممکن است پس از پنج دقیقه همه‌چیز زیرورو شود.

 اجبارهای والدین برای غذا خوردن به مرور زمان تبدیل به یک تهدید واقعی می‌شوند و کودک از غذا خوردن متنفر می‌شود. مادران باید به این نکته توجه داشته باشند که اجبار یک نوع تنفر دائمی از غذا خوردن در ذهن کودک ایجاد می‌کند.

 اتلاف وقت در زمان غذا خوردن

 کودکان شش ماه تا سه سال در هنگام غذا خوردن وقت خود را تلف می کنند و به این صورت که قاشق را در غذا خود می برند و بعد غذا را به اطراف بشقاب روی سفره می ریزند و یا  با دست‌هایشان با غذا بازی می‌کنند و حتی ممکن است غذا را روی سروصورت یا گوش‌هایش بمالند. شاید از یک قاشق غذا ، مقدار کمی سهم آنها برای خوردن باشد.این اتفاق یک اتفاق طبیعی است و در بیشتر کودکان اتفاق می افتد.

اگر مادرها ندانند که این رفتارهای کودک طبیعی است و همه کودکان موقع غذا خوردن این کارها را می کنند، مسلما نگران می شوند و کودک را وادار به غذا خوردن  می کنند. بیشتر مادرها همیشه نگران گرسنه ماندن کودک خود هستند، یا زمان کافی برای اتلاف وقت کودک هنگام غذا خوردن ندارند به همین خاطر سعی  می کنند  تا زودتر این پروسه تمام شود و آن‌ها بتوانند به کارهای روزمره خود برسند اما آن‌ها روال تکامل طبیعی بچه را به هم می‌زنند. رسیدن به این مرحله درمان را هم دشوارتر می‌کند.

 اهمیت ندادن به ساعت غذا خوردن

 یکی دیگر از دلایل بد غذایی کودک این است که بزرگتر های او به ساعت غذا خوردن او اهمیت نمی دهند.اگر ساعت غذا خوردن کودک به دقت رعایت شود و برای او برنامه غذایی مناسبی در نظر گرفته شود،می توانید به کودک اهمیت غذا خوردن را نشان دهید.

بیماری کودک

 گاهی ممکن است کودک بیمار باشد و همین بیماری باعث شود که کودک بی اشتها شود و غذا نخورد. شاید کودک به غذایی خاص آلرژی دارد یا اینکه مغزش در تفسیر اطلاعاتی که از حواس به آن می‌رسد، به مشکل برمی‌خورد؛ به این پدیده اختلال پردازش حسی می‌گویند و باید مداوا شود

 سخت گیری بیش از حد

 برخی از والدین در هنگام غذا خوردن کودک ، بیش از حد سخت گیری می کنند که سروصورت کودک ولباس ها و سفره کثیف نشود؛ اما آنها باید بدانند که تا حدودی غذا ریختن از قاشق و بشقاب کودک طبیعی است . همچنین طبیعی است که کودک تمایل داشته باشد از غذایی بیشتر و از غذایی دیگر کمتر بخورد، بنابراین نباید حتما اصرار داشت هر آنچه و به هرگونه که والدین می پسندند کودک نیز به همان طریق عمل کند. سخت گیری بیش از حد در آداب تغذیه نیز غذا خوردن را در ذهن کودک تبدیل به عملی ملال آور می سازد.

 استفاده از غذا به عنوان تنبیه

گاهی برخی پدر و مادرها از غذا برای تنبیه کردن کودک خود استفاده می کنند که این روش باعث می‌شود کودک از خوردن غذا دلزده شود و امتناع کند.

غذا خوردن در محیطی بدور از آرامش

اگر کودکی در محیطی غذا بخورد که هیچ آرامشی نداشته باشد و بین والدین کشمکش و دعوا ایجاد شده باشد؛قطعا نمی تواند غذا بخورد. کودک در یک محیط پراسترس، رغبتی به خوردن غذا نشان نمی‌دهد و میل او به خوردن غذا کم خواهد شد.

گرسنه نبودن

شاید دلیل بی اشتهایی و بدغذایی کودک این باشد که او اصلا گرسنه نیست.برخی از متخصصان تغذیه معتقدند که شاید اشتهای فرزندتان برای غذاخوردن هر روز به یک اندازه نباشد.

بهتر است میزان رشد قد و وزن کودک‌ تحت نظر پزشک باشد ، پس اگر گاه‌وبیگاه بدغذا می‌شود نگران نباشید. همچنین اگر او میان‌وعده و نوشیدنی زیادی هم مصرف می‌کند، شاید دیگر تمایلی به خوردن وعده غذای اصلی نداشته باشد. این موضوع ایرادی ندارد، چون کودک زمانی‌ که یک ساعت قبل از غذای اصلی بیسکویت و آب‌میوه بخورد دیگر گرسنه نمی‌شود.

برای حل این مشکل بهتر است برنامه غذایی منظمی برای کودک بچینید و  طبق این برنامه  به کودک سه وعده غذای اصلی در روز و در صبح و بعدازظهر هم یک میان‌وعده بدهید تا بخورد.

 دسترسی کودک به خوراکی های ناسالم

 یکی دیگر از دلایل بد غذایی و بی اشتهای کودک این است که او به هله هوله ها و خوراکی های ناسالم مانند پفک، چیپس، شکلات ، و... دسترسی داشته باشد و کودک نیم ساعت قبل از غذا این هله هوله ها را می خورد و موقع خوردن وعده اصلی غذا، بی اشتها می شود و غذا نمی خورد.در واقع این خوراکی های ناسالم سیری کاذب در او ایجاد می کنند.

بی توجهی به استقلال طلبی کودک

برخی از والدین به حس استقلال طلبی کودک خود در غذا خوردن بی توجه هستند و همین باعث می شود که کودک تمایلی به خوردن غذا از خود نشان ندهد.

 مخالفت در غذا خوردن می تواند نوعی میل به استقلال در کودک باشد، یعنی کودک دوست دارد خودش غذا بخورد و قاشق را به دست بگیرد و اگر مادر روی تمیزی و پاکیزگی بیش از حد تمرکز کند یا وسواس داشته باشد مبادا لباس های کودک کثیف شود یا غذا را روی زمین بریزد؛ یک کشمکش قدرت بین مادر و کودک به وجود می آید.

 از یک طرف مادر می خواهد کنترل اوضاع را به دست بگیرد و خودش به کودک غذا بدهد و از طرف دیگر کودک اصرار دارد خودش کارهایش را انجام دهد.

برای حل این مشکل نباید والدین فرزندخود را مجبور کنند که حتما باید از لوبیا های غذا بخورند،. اگر این کار را  کنند ممکن است او در باقی سال‌های عمرش هم لب به این ماده خوراکی نزند. یا مثلا به او بگویند که اگر غذایت را نخوری دسر نمی توانی بخوری؛به‌جای این تلاش‌های بی‌فایده بگذارید خودش تصمیم به خوردن بگیرد. درباره‌ی فواید آن غذا با کودک صحبت کنید. مثلا اگر دوست دارد در آینده فوتبالیست بشود، پس به او بگویید که اگر کلم بخوری ، قوی می شوی و می توانی فوتبالیست شوی و به ارزویت برسی .

 بهتر است والدین این موضوع را بدانند که اگر کودکشان به راحتی می تواند  غذایش را بخورد و به غذا خوردن علاقه نشان می دهد، یا در وزن و قد مشکلی ندارد، لازم نیست خود را درگیر و نگران غذا خوردن کودک خود کنند.

راه حل بد غذایی کودک

بد غذایی کودک را نادیده بگیرد
 اولین روش برای حل مشکل بد غذایی کودک این است که بد غذایی او را نادیده بگیرید. اگر فرزندتان ناگهان علاقه اش را به غذایی از دست می دهد و از خوردن آن امتناع دارد، به این موضوع توجهی نکنید. اجازه دهید آنچه دوست دارد، بخورد و آنچه را نمی خواهد، نخورد و پس از اتمام زمان غذا خوردن، ظرف غذایش را بدون اینکه چزی به او بگویید و اهمیتی به او بدهید ، بردارید.اگر مشخص کرد از کدام ماده غذایی بدش می آید، در حالی که قبلا آن را می خورده است، حساسیت نشان ندهید و چند روز بعد دوباره آن ماده را در غذا بریزید. احتمالا غذایش را می خورد چون می داند علاقه نداشتن او توجه کسی را جلب نکرده و باید به دنبال راهی دیگر برای جلب توجه باشد.

ساعت مشخص برای غذا خوردن داشته باشید
گاهی ممکن است کودکان مشغول بازی باشند و غذا خوردن را فراموش کنند و تمایل به خوردن نداشته باشند و با خوردن غذای کم میل به خوردن آنها از بین برود و دوباره مشغول بازی شوند.والدین باید بدانند که غذا خوردن در کودکان باید قاعده و قانون داشته باشد یعنی در ساعت‌های مشخصی غذای اصلی و میان‌وعده بخورند.  این قاعده بر اساس سن کودک و تغییر نیازهای جسمی او، متفاوت است، به این معنی که کودک در سنین کمتر به فواصل کوتاهتری به غذا نیاز دارد.

 از روش های جالب برای غذا خوردن استفاده کنید
برای اینکه کودک را تشویق به غذا خوردن کنید ف بهتر است از روش های خلاقانه و جالب استفاده کنید.مثلا می توانید غذای کودک را در بشقاب به  شکل های زیبا و جالب مانند گل‌های رنگارنگ و حیوانات درآورید که باعث ترغیب و تشویق  بیشتر کودک به غذا خوردن شود.

 غذا خوردن کودک را تبدیل به بازی کنید
مادر برای اینکه کودک خود را تشویق به غذا خوردن کند، بهتر است این کار را تبدیل به بازی و سرگرمی برای کودک کند.یعنی غذا خوردن کودک همراه با بازی و سرگرمی باشد. به عنوان مثال، غذایی کودک را به اتاق خودش ببرید و یا اجازه دهید او هم به عروسک‌هایش غذا بدهد و یا هر روش دیگری که باعث می‌شود زمان غذا خوردن، تبدیل به زمانی برای شادی و سرگرمی باشد.

برای کودک‌تان الگوی خوبی باشید
باید پدر و مادر الگوی خوبی برای کودک باشند تا  در کودک میل به غذا خوردن زیاد شود. در واقع آنها دوست دارند که از رفتار والدین‌ تقلید کنند، پدر و مادر باید پس هر چه برای خودشان درون بشقاب می‌کشند، برای او هم مهم است و به آن توجه می‌کند.

همچنین می‌توانید برای سرگرمی خود و کودک هم که شده با غذاهای جدید و رنگارنگ مسابقه‌ای راه بیندازید، مثلا مسابقه‌ی تست غذا. در مسابقه همه‌ی افراد خانواده غذاها را تست کنند و به مزه‌ی هر کدام، از یک تا ده نمره بدهند. این روش هیجان‌انگیز روش خوبی برای جذب کودک به غذاهایی است که دوست ندارد.

از غذاهای سالم استفاده کنید
 برای تشویق کودک به خوردن غذا ، باید از غذاهای سالم استفاده کنید و غذاهای ناسالم را از برنامه غذایی خود خارج کنید. به جای اینکه از  میان‌وعده‌های پرکالری و نامفید که فقط به بدن کودک ضرر می رساند استفاده کنید، و کودک را سیر کاذب می کند، ، از خوراکی‌های سالم‌تر مانند آجیل و خشکبار یا میوه استفاده کنید. استفاده از میان‌وعده‌های ناسالم باعث می‌شود که کودک شما تمایل و اشتهای کمتری به خوردن غذاهای سالم داشته باشد.

 اهمیت دادن به سلیقه کودک
یکی دیگر از راه های تشویق کودک به غذا خوردن این است که پدر و مادر به سلیقه ی او اهمیت دهند.بهرحال طبیعی است که کودک سلیقه غذایی خاصی داشته باشد و والدین باید به سلیقه او احترام بگذارید. به این معنی که اگر غذایی را بیشتر دوست دارد، بیشتر برایش تهیه کنند و اگر به یک ماده غذایی خاص علاقه کمتری نشان می‌دهد او را به زور وادار به خوردن آن نکنید.

با کودک گفت و گو کنید
 اگر  کودک شما در سنی قرار دارد که متوجه ی حرفهای شما می شود و معانی صحبتهای شما را درک می کند ، بهتر است درباره خواص و فواید خوراکی های سالم با او صحبت کنید و دلیل ترک غذاهای ناسالم را به او بگویید.

 به عنوان مثال می‌توانید با کمک همدیگر چند غذای سالم را نقاشی کنید و یا کاردستی درست کنید. این روش را برای غذاهای ناسالم مانند فست‌فود‌ها هم استفاده کنید ؛زیرا کودکان علاقه زیادی به خوردن غذاهایی دارند که خیلی هم برایشان مفید نیست. قصه‌گویی ، ابزار دیگری ست که می‌توانید در با کمک  آن، کودک را به خوردن غذاهای سالم ترغیب کنید.

کودکان را به آشپزخانه راه دهید
برای اینکه کودکتان را به غذا خوردن تشویق کنید، بهتر است در هنگام پختن غذا اورا به آشپزخانه ببرید و از او بخواهد در پختن غذا ،کارهایی که او می تواند و خطری برای او ندارد، به شما کمک کند. با این کار او حس می‌کند کنترل بیشتری بر انتخاب غذا دارد؛ به‌این‌ترتیب غذایی را که خودش هم در آماده کردنش شریک بوده می‌خورد.

 بهتر است اور ا هنگم خرید وسایل برای پخت غذا به فروشگاه ببرید و بگذارید میوه و سبزیجات را امتحان کند. در خانه هم بگذارید کودک در شستن سبزیجات به شما کمک کند، کاسه و ظرف‌های کوچک را بردارد و با برادر یا خواهر بزرگ‌ترش میز یا سفره را بچیند.

 سخن آخر :

 بهتر است والدین از همان سنین کودکی، فرزند خود را عادت دهند تا غذاهای سالم مصرف کند و از هله هوله و خوراکی های ناسالم استفاده نکند.اصولا  بعضی از کودکان در این دوران بد غذا می شوند که با گذشت زمان و بزرگتر شدن آنها این مشکلات برطرف می شود.