نویسنده : مریم مرادیان نیری

زمان تقریبی مطالعه : 10 دقیقه

تاریخ : دوشنبه 1399/07/28

هرسال هفته ملی سلامت بانوان ایران در هفته آخر مهرماه برگزار می‌شود که امسال با توجه به همه‌گیری کووید 19 این مناسبت با موضوع "سلامت زنان در دوره کرونا" مطرح شده است و روزشمار آن به شرح ذیل می‌باشد:
پنجشنبه 24 مهر: زنان پیشگامان خودمراقبتی و حفاظت از خود و اعضای خانواده در پیشگیری از کووید 19
جمعه 25 مهر: پاسداشت و تکریم بانوان فداکار کادر بهداشت و درمان به عنوان پیشتازان پیشگیری و درمان کووید 19
شنبه 26 مهر: شیوه زندگی سالم زنان و کووید 19 با تأکید بر چاقی به عنوان عامل وخامت کووید 19
یکشنبه 27 مهر: سلامت باروری زنان در همه‌گیری کووید 19
دوشنبه 28 مهر: زنان و سلامت روانی در همه‌گیری کووید 19
سه‌شنبه 29 مهر: نقش زنان در ترویج منابع معتبر آموزشی و اطلاعات معتبر و پیشگیری از انتشار باورهای غلط درباره پیشگیری و درمان کووید 19
چهارشنبه 30 مهر: پیشگیری از آسیب‌های شغلی و اجتماعی زنان در اپیدمی کووید 19

و ما امروز می‌خواهیم در مورد " زنان و سلامت روانی در همه‌گیری کووید 19" مطالبی را عنوان کنیم.
از زمان شروع پاندمی کووید – 19، میلیون‌ها نفر به این بیماری مبتلا شده‌اند. هر چند جزئیات و اطلاعات زیاد و گسترده‌ای در ارتباط با علائم فیزیکی، نحوه‌ی انتشار و روش‌های پیشگیری در مورد ویروس کرونا در دسترس است و هر روز نیز به این اطلاعات افزوده می‌شود، اما به تأثیرات ثانویه‌ی پاندمی کووید – 19، کمتر توجه شده است. تأثیرات اجتماعی – اقتصادی این ویروس بسیار گسترده است و خیلی از خانم‌ها تحت فشارهای مضاعفی قرار گرفته‌اند؛ چه به خاطر رسیدگی بیشتر و امور بهداشتی خانه و اعضای خانواده و چه از لحاظ از دست دادن شغل و درگیر شدن با اضطراب و ترس. زنان در خانواده و جامعه، نقش بسیار پررنگی دارند و مسئولیت‌های بسیار جدی و سنگینی بر دوش آن‌هاست. استرس و فشار روحی و روانی که زنان این روزها تجربه می‌کنند، فراتر از حد معمول است.
 

تأثیر روانی کووید – 19

تأثیر کلی
مختل شدن زندگی‌های روزمره آن هم در این حد و اندازه، تأثیرات ادامه‌داری بر وضعیت روحی و روانی خیلی از افراد دارد. مطالعه‌ای به‌تازگی نشان داده استرس و تأثیرات منفی شیوع کووید – 19 باعث شده درصد زیادی از افراد بزرگسال دچار احساس فرسودگی مفرط و نگرانی غیرقابل کنترل ناشی از این بیماری شوند.
این حجم خطرناک از استرس و اضطراب و ترس همراه با احساس تنهایی ناشی از قرنطینه‌ها، بحران جهانی سلامت روان را ایجاد کرده است. محققان می‌گویند به نظر می‌رسد زنان نسبت به مردان، بیشتر و جدی‌تر تحت تأثیرات منفی این بیماری جدید و فراگیرند.

این روزها خیلی از افراد دورکار شده‌اند و یکی از خطرات دورکاری این است که هیچ‌کس به شما نمی‌گوید چه زمانی دیگر کار کردن بس است. وقتی در خانه دورکاری می‌کنید خیلی راحت ممکن است آن‌قدر درگیر کار شوید که خیلی زود در وسط هفته از کار خسته و دل‌زده شوید و انرژی‌تان را از دست بدهید. حتماً طبق برنامه کار کنید و بدانید چه زمانی باید کار کردن را متوقف نمایید. مغز شما به استراحت نیاز دارد

تأثیر متفاوت کووید – 19 بر زنان
شواهد حاصل از تحقیقات نشان می‌دهند استرس این پاندمی اخیر، زنان را بیشتر درگیر کرده و تأثیر چشمگیرتری بر زنان دارد تا مردان:
. بررسی‌ها نشان می‌دهد 83 درصد از زنان طبق گفته‌ی خود حالات قابل توجهی از افسردگی را تجربه می‌کنند در حالی که این میزان در میان مردان، 36 درصد است. ضمناً 53 درصد از زنانی که مورد تحقیق قرار گرفته بودند اعلام کردند که کووید – 19 تأثیر چشمگیری بر سلامت روح و روان آن‌ها گذاشته است، اما این میزان در میان مردان فقط 37 درصد بوده است.
شواهد حاکی از آن هستند که زنان، خصوصاً آن‌هایی که مدرک دانشگاهی ندارند، نسبت به مردان، بیشتر با مشکل از دست دادن شغل و کار خود در اثر شیوع کرونا مواجه شده‌اند. با توجه به تعطیلی مهدکودک‌ها و سالن‌های زیبایی و مدرسه‌ها، این مسئله عجیب نیست. این زنان، فشار مضاعفی را در خانه تحمل می‌کنند و ضمناً فاصله‌گذاری اجتماعی و ایزوله شدن که به شدت توصیه شده است، باعث شده زنان، کمک‌هایی را که قبل از جانب دوستان یا خانواده دریافت می‌کردند از دست بدهند. این بدان معناست که زنان سالمند که احتمالاً تنها زندگی می‌کرده‌اند، نه تنها دیگر قادر نیستند به فرزندان خود در نگهداری از بچه‌ها کمک کنند بلکه خودشان نیز تنهاتر شده‌اند و برای تأمین خیلی از نیازهای خود نیز مشکل دارند. ضمناً افراد سنین بالاتر، بیشتر از جوان‌ترها از بیماری و پیامدهای آن می‌ترسند.
مسئله‌ی دیگر هم اینکه زنانی که قبل از شیوع ویروس کرونا و پاندمی این بیماری با بیماری‌های روحی و روانی دست و پنجه نرم می‌کردند، مثلاً دچار افسردگی یا افسردگی پس از زایمان بوده‌اند، شرایط سخت جدید باعث شده استرس و فشارهای خیلی بیشتری را متحمل شوند و احساس کنند تنها و بی‌یاور گیر افتاده‌اند و در مواجهه با ترس‌ها و نگرانی‌های خود کمکی از جانب کسی دریافت نخواهند کرد.
بنابراین مهم است که نسبت به علائمی در خود یا دیگران هشیار باشید، تا بتوانید به موقع قدم‌های لازم برای تسکین روح و روانی که آشفته است بردارید.
 

علائم و نشانه‌ها

اولین قدم در رفع یک مسئله این است که با خودتان و احساساتتان روراست باشید. هر چند همه‌ی ما از این تنها شدن که به درازا نیز کشیده رنج می‌بریم و کم و بیش با احساس یاس و ناامیدی درگیریم و انگار هر روز با خبرهای بدتری روبرو می‌شویم، اما باید مراقب باشید که اگر هر یک از علائم زیر را در سطح بالایی دارید، از پزشک کمک بگیرید:
. اندوه مداوم یا احساس ناامیدی که رهایتان نمی‌کند
. استفاده از الکل و مواد مخدر
. تغییرات قابل توجه در عادت‌های غذایی و خواب
. تغییرات در اشتها یا وزن
. کاهش سطح انرژی و احساس خستگی مداوم
. ترس و نگرانی بیش از اندازه
. دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود ندارند
. نوسانات خلقی شدید
. دردی جدید، سردرد یا مشکلات گوارشی بدون اینکه علت خاصی برایش پیدا کنید
. تحریک‌پذیری عصبی
. افکار خودکشی
اگر احساس می‌کنید حتی تغییر کوچکی در وضعیت روحی و روانی‌تان رخ داده، آن را نادیده نگیرید و سراغ یک پزشک یا درمانگر بروید. طی پاندمی کرونا، خیلی از مراکز مشاوره و روان‌درمانی، خدمات آنلاین نیز ارائه می‌دهند و شما مجبور نیستید حتماً از خانه خارج شوید و به مرکز خاصی مراجعه کنید.

بیشتر بخوانید

حقایقی در مورد ویروس جدید کرونا که هر زنی باید بدانددر این روزهای کرونایی فقط شما نیستید که احساس ناامیدی و افسردگی می‌کنیدبا خستگی ناشی از طولانی شدن کرونا چه کنیم؟

روش‌های غلبه بر استرس

اولین چیزی که باید به خاطر داشته باشید این است که در تجربه‌ی شرایط سخت این روزها شما تنها نیستید. هر چند هر کسی متناسب با شرایط خاص خودش ممکن است برنامه‌ی درمانی یا درخواست کمک کند اما یک سری نکات کلی وجود دارند که به هر کسی می‌توانند کمک کنند سلامت روحی و روانی خود را در پاندمی کووید – 19 تقویت نماید:

. برنامه‌ای برای خود تعیین کرده و به آن عمل کنید
ما خانم‌ها دوست داریم برای هر چیزی برنامه‌ای داشته باشیم و پیامدها را پیش‌بینی کنیم. هدف‌های معقولانه و متعادل برای خود در نظر بگیرید که شامل لیست کارهایی که باید انجام دهید شود و در عین حال، زمانی نیز برای استراحت و آرامشتان حتماً در آن وجود داشته باشد. این برنامه را به دیگر اعضای خانواده نیز نشان دهید و از آن‌ها نیز بخواهید برای خود برنامه‌ای تعیین کنند.

. اگر در خانه دورکاری می‌کنید، برای خود حد و حدودی مشخص کنید
این روزها خیلی از افراد دورکار شده‌اند و یکی از خطرات دورکاری این است که هیچ‌کس به شما نمی‌گوید چه زمانی دیگر کار کردن بس است. وقتی در خانه دورکاری می‌کنید خیلی راحت ممکن است آن‌قدر درگیر کار شوید که خیلی زود در وسط هفته از کار خسته و دل‌زده شوید و انرژی‌تان را از دست بدهید. حتماً طبق برنامه کار کنید و بدانید چه زمانی باید کار کردن را متوقف نمایید. مغز شما به استراحت نیاز دارد.

. کمتر خبرها را پیگیری کنید
در زمانی که اطلاعات جدید درباره کرونا یا آمار ابتلا و مرگ و میر و ... همگی تیترهای اول خبرها را تشکیل می‌دهند، مدام در معرض خبرهای استرس برانگیز هستیم. درست است که شما باید در جریان اطلاعات روز دنیا درباره‌ی بیماری که شیوع پیدا کرده قرار بگیرید تا بتوانید هر چه بهتر از خود و عزیزانتان مراقبت نمایید اما نباید غرق اخبار شوید، جوری که ذهنتان مدام درگیر این مسئله باشد.

. ارتباط مجازی با دوستان و اقوام را حفظ کنید
این پاندمی سبب شده درهای خانه‌ها بسته شده و بین ما و دوستان و اقواممان فاصله بیفتد اما همه‌ی ما نیاز داریم که برای تعاملات اجتماعی خود وقت بگذاریم. دورهمی‌های مجازی یا ارتباط‌های تصویری راهی هستند که کمکمان می‌کنند ارتباط خود را با دیگران حفظ کنیم و تا حدودی به آرامش برسیم. گپ و گفت‌های دوستانه و صمیمی می‌توانند از نظر هیجانی ما را به آرامش برسانند و بار منفی احساسات ما را تخلیه کنند.

. برنامه‌ی خواب منظم داشته باشید
البته گفتنش ساده‌تر از عمل کردن است اما خواب خوب و کافی شبانه، یکی از مؤلفه‌های حفظ سلامت روان است. این‌طور تصور نکنید که دیرتر خوابیدن مشکلی ندارد و می‌توانید صبح دیرتر از خواب بیدار شوید و جبران کنید. این مسئله نیز چیزی است که در این پاندمی اخیر، بیشتر افراد را در دام خود انداخته است. در برنامه‌ی خود تعیین کنید که دو ساعت قبل از خواب تمام ابزارهای الکترونیکی را کنار بگذارید و سر ساعت مشخص به رختخواب بروید و خوابی داشته باشید که جسم و روحتان به آن نیاز دارد.

. ورزش و تغذیه
برای خیلی از افراد، زمان ِ بیشتری در خانه بودن معادل بیشتر هله‌هوله خوردن و کمتر ورزش کردن است. درست است که باشگاه‌های ورزشی تعطیل شده اما یخچال همیشه باز است! پُرخوری کردن و هله‌هوله خوردن تأثیر منفی بر سلامت جسم و سوخت و سازتان دارد. رژیم غذایی شما، روح و روانتان را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد.

. مراقبت پیشگیرانه برای جسم و روح
خیلی مهم است که درک کنید محدودیت‌های ناشی از کووید – 19 به این معنی نیستند که مراقبت از سلامت جسم و روحتان را متوقف کرده و فقط به کووید – 19 اهمیت بدهید. در صورتی که فکر می‌کنید سلامت روح و روانتان، بیش از اندازه متأثر از عواقب پاندمی کرونا شده، حتماً برای کمک گرفتن از یک حرفه‌ای اقدام کنید. از همه مهم‌تر اینکه، شما نباید اجازه دهید کووید – 19 وادارتان کند سلامتی خود را از اولویت خارج کنید. در مورد احساساتی که آزارتان می‌دهند با یک مشاور صحبت کنید.