پاسخ به:شهرستان فومن
جمعه 31 مرداد 1399 11:31 AM
شهر تاريخی و زیبای ماسوله هر سال پذيرای گردشگران زیادی از شهرهای دور و نزديک و از خارج از كشور است كه برای لذت بردن از مناظر و چشم‌اندازهای بی‌نظیر این شهر به ماسوله سفر می‌کنند. اغلب گردشگران، فصل تابستان را برای سفر به ماسوله انتخاب می‌کنند، اما دیدن مناظر پاییزی و زمستانی این شهر نیز خالی از لطف نیست.
جاذبه‌های تاريخی، معماری و طبيعیماسوله به گونه‌ای است كه هر گردشگر با هر نوع سليقه‌ای را جذب زیبایی‌های منحصربهفرد خود می کند. حتی عده‌ی زیادی نیز زمستان را برای سفر به این شهر انتخاب می‌کنند و از مناظر طبیعی زمستانی و بکر آن لذت می‌برند.
وجود امكانات رفاهی قابل ملاحظه، راه‌های ارتباطی مناسب و اماکن اقامتی محلی و سنتی از ویژگی هایی هستند كه این شهر را به یکی از مقاصد گردشگری محبوب در ایران تبدیل کرده‌اند.
لذت بردن از طبیعت بکر ماسوله، بازدید از معماری متفاوت و تاریخی آن و اقامت در یکی از خانه‌های سنتی و هم‌صحبتی با مردم مهمان‌نواز این شهر، یکی از به‌یادماندنی‌ترین سفرهای زندگی شما را رقم خواهند زد.
این شهر تاریخی به‌عنوان یک اثر ملی در سال ۱۳۵۴ شمسی به شماره‌ی ۱۰۹۰ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است. ماسوله در منتهی‌اليه منطقه‌ی مرطوب خزری، واقع در دره‌ی رودخانه‌ای قرار دارد كه سرچشمه‌های آن نزديك دومين قله‌ی بلند كوه‌های طالش (ماسوله داغ با ارتقاع ۳۰۵۰ متر) است. ارتفاع آن از سطح دريای آزاد ۱۰۵۰ متر و اختلاف بين پايين‌ترين و بالاترين نقطه‌ی اين شهر كوهستانی بيش از ۱۲۰ متر است.
ماسوله در جنوب غربی استان گیلان در بخش سردار جنگل فومن،۶۰ کیلومتری شهر رشت، ۳۶ کیلومتری شهر فومن و ۲۰ کیلومتری شهر ماکلوان واقع است.
راه قدیمی ماسوله به خلخال که در گذشته شاهراه ارتباطی گیلان و آذربایجان بوده به منظور حفاظت از محیط زیست، طبیعت بکر و میراث معنوی ماسوله و جلوگیری از تخریب منابع طبیعی و دخل و تصرف با دخالت سازمان حفاظت از محیط زیست و پایگاه میراث فرهنگی ماسوله در چندین دهه‌ی گذشته از سوی استان گیلان حفاظت شده است.
شهر ماسوله، آمیزه‌ای از فرهنگ‌های سه‌گانه‌ی طالشی، ترکی و گیلکی و طبیعت‌های سه‌گانه‌ی جنگلی، مرتعی و کوهستانی است. همین امر، فرهنگ و معماری متفاوت ماسوله را ایجاد کرده است.
اين شهر تاريخی در مساحتی معادل ۶/۱ هكتار و در چهار محله‌ی خانه بر، كشه سر، اسدمحله و مسجدبر شكل گرفته است. ماسوله، بازاری در چهار طبقه دارد که هر چهار محله به طور مستقل به بافت بازار شهر ارتباط دارند. در حال حاضر در ماسوله بيش از ۳۵۰ واحد مسكونی وجود دارد كه در گذشته (حدود صد سال پيش)، اين تعداد به ۶۰۰ واحد می‌رسید. وجود بيش از ۱۲۰ واحد تجاری در محدوده‌ی بازار آن، بيش از ۶ كاروان‌سرا، دو حمام قديمی، بيش از ۳۳ چشمه‌ی عمومی، ده مسجد و پنج امام‌زاده حاكی از رونق و شكوفایی اين شهر در دوره‌های اخیر است. جمعيت ماسوله طی ۶۰ سال گذشته از حدود ۳۵۰۰ نفر به ۹۰۰ نفر كاهش يافته است.
ماسوله، شامل وسعتی معادل یکصد هکتار منطقه‌ی تحت حفاظت میراث فرهنگی و منابع طبیعی است و یکی از خوش آب و هواترین نقاط ایران به شمار می‌رود که هر ساله پذیرای ده‌ها هزار گردشگر است. معماری دیدنی و منحصربهفرد این شهر در جهان شناخته شده است. ماسوله با کوهستان‌های مرتفع، جنگل و ییلاقات سرسبز از مقاصد گردشگری محبوب ایران به ویژه در اواخر بهار و فصل تابستان است. قله‌ی شاه معلم در ماسوله با ارتفاع ۳۰۵۰ متر بلندترین نقطه‌ی استان گیلان و هدفی جذاب برای گروه‌های کوه‌نوردی است.
دو هتل در فضای معماری سنتی ماسوله و چندین هتل در جاده‌ی زیبای منتهی به آن پذیرای گردشگران ایرانی و خارجی هستند. همچنین تعداد زیادی مهمانخانه و خانه‌ی اجاره‌ای هم در این شهر وجود دارد.
حدود سده‌ی هشتم هجری (قرن ۱۴ میلادی) مردم کهنه ماسوله که در ۶ کیلومتری شمال‌غرب این شهر واقع است به همراه مردمانی از نقاط مختلف سرزمین گسترده ایران به نقطه‌ای که هم اکنون به‌عنوان شهر ماسوله شناخته می‌شود کوچ کردند.
ماسوله به دنبال احداث جاده‌ی ارتباطی جدید بین گیلان و آذربایجان و نیز قحطی سال ۱۳۲۰ بیشتر جمعیت خود را از دست داد. کاروانسراهای شاهراه ارتباطی شمال و آذربایجان و بازار داد و ستد و صنایع فلزی و چرم آن نیز از رونق افتاد. در پی آن اکثر مردم متمول ماسوله به پایتخت و سایر شهرهای بزرگ یا به خارج از کشور مهاجرت کردند. پس از ثبت ماسوله به‌عنوان میراث فرهنگی و طبیعی، سازمان میراث فرهنگی و حفاظت از محیط زیست اجازه‌ی ساخت و ساز و توسعه شهر را ندادند.
ماسوله دارای معماری منحصربه‌فردی است. محوطه‌ی جلوی خانه‌ها و پشت بام‌ها هر دو به عنوان پیاده‌رو استفاده می‌شوند. بافت معماری ماسوله در دوران زندیه شکل گرفته است و خیابان‌های کوچک و پله‌های بسیار، به هیچ وسیله‌ی نقلیه موتوری اجازه ورود نمی‌دهد. معماری ماسوله در یک جمله توصیف می‌شود: حیاط ساختمان بالایی پشت بام ساختمان پایینی است. تعداد طبقات ساختمان‌ها معمولا تا دو طبقه می‌رسد.
قرار داشتن در شاهراه ارتباطی سابق و وجود هشت کاروانسرا گویای این مطلب است که شغل بسیاری از مردمان ماسوله داد و ستد بوده است. صنایع دستی ماسوله شامل صنایع فلزی و چوبی نیز تا حدود دهه‌ی شصت رواج داشته که در حال حاضر به کلی از بین رفته است. اقتصاد ماسوله در حال حاضر مبتنی بر گردشگری است.
سکونتگاه اصلی و اولیه‌ی اهالی ماسوله، ماسوله‌ی قدیم یا کهنه ماسوله است که در فاصله‌ی هشت کیلومتری غرب جاده‌ی ماسوله به خلخال قرار گرفته است. اکنون سنگ دیوار بناهای آن در این مکان به چشم می‌خورد.
در نخستین کاوش های باستانشناسی شهرستان فومن که در شهریور ماه ۱۳۷۴ توسط هیئت پژوهشکده‌ی باستانشناسی سازمان میراث فرهنگی استان گیلان در این محوطه صورت گرفت مشخص شد که از سده‌ی پنجم تا هشتم هجری، «کهنه ماسوله» یکی از مراکز مهم در زمینه‌ی فلزکاری بوده است.
سفالینه‌های لعابدار با رنگ‌های متنوع نیز در این منطقه کشف شده که مشخصات دوران سلجوقی را داشته است. این منطقه به خاطر اهمیت تاریخی‌اش در شهریورماه سال ۱۳۸۵ در فهرست آثار ملی ثبت شد.
درباره‌ی نقل مکان ماسوله‌ای‌ها به مکان فعلی، نظرات گوناگونی وجود دارد. عدهای معتقد هستند که عون بن علی از نوادگان امام علی (ع) به همراه سید جلال‌الدین اشرف از فرزندان امام موسی کاظم (ع) که مزارش در شهر آستانه اشرفیه گیلان است در جنگی در حوالی طارم زنجان زخمی شد و به ماسوله رفت و در مکان فعلی ماسوله جان سپرد و مدفون شد. سپس به تدریج ماسوله‌ای‌ها در اطراف مزار وی خانه ساختند و به این ترتیب، ماسوله‌ی فعلی شکل گرفت.
برخی معتقد هستند که زلزله‌ی بزرگ سال ۸۹۰ هجری قمری علت کوچ ماسوله‌ای‌ها به مکان فعلی است و روایتی دیگر نیز همه‌گیر شدن بیماری طاعون در سال ۹۴۳ هجری قمری در کشور را دلیل این جابه‌جایی ذکر می‌کند.
ولی نسل‌‌های بعدی، در همین مکان جدید هم ماندگار نشدند و شهری که مرکز داد و ستد و شاهراه ارتباطی بین گیلان و زنجان و آذربایجان بود و بازار، کاروانسراهای و صنایع فلزی و غیر فلزی آن رونق فراوان داشت با رکود مواجه شد.
در دوره‌ای قرار گرفتن ماسوله در نقطه‌ی ثقل گیلان، زنجان و آذربایجان اهمیت ویژه‌ای به آن بخشیده بود، ولی با ایجاد راه‌های اصلی بین گیلان و آذربایجان و گیلان و زنجان از دیگر مسیرها، ماسوله رونق اقتصادی و به دنبال آن، جمعیت خود را از دست داد.
اشغال کشور در سال ۱۳۲۰ خورشیدی در جریان جنگ جهانی دوم و هرج و مرج ناشی از آن نیز بر مهاجرت اهالی ماسوله تأثیرگذار بود. شهرداری ماسوله در سال ۱۳۱۱ هجری خورشیدی تأسیس شد، ولی در سال ۱۳۱۸ تعطیل شد و در سال ۱۳۴۱ مجددا شروع به کار کرد.
مردم ماسوله نقش بسزایی در تاریخ جنبش جنگل در برابر تهاجم روسیه و بریتانیا داشته‌اند. اهالی ماسوله به قوای جنگل کمک می‌کردند و عدهای مانند شهید باباغلامعلی در کنار آنها می‌جنگیدند.
زبان اصلی مردم ماسوله مانند زبان مردم غرب گیلان و جنوب جمهوری آذربایجان "زبان تالشی" است. تالشی نام یکی از زبان‌های ایرانی شمال‌غربی است و همچنین به فردی که گویشور آن زبان باشد می‌گویند.
یکی دیگر از نکات قابل توجه در فرهنگ اهالی ماسوله، مهمان‌نوازی آنها است. همچنین مراسم سنتی ماه محرم در فرهنگ این شهر جایگاه ویژه‌ای دارد و گردشگران زیادی را هر سال برای شرکت در این مراسم به ماسوله می‌کشاند.
سیل: به دلیل وجود دو رودخانه‌ی رودخـان و خلیل دشت، ماسوله همواره منطقـه‌ای سیـل‌خیز بوده است. متأسفانه در ۲۵ سال اخیر با بی‌توجهی نسبت به حریم رودخانه و ساخت و ساز در حریم آن، این بناها در معرض خطر سیل قرار گرفته‌اند که شدید‌ترین آنها در سال ۱۳۷۵ رخ داد.
زلزله: به دلیل وجـود دو گسـل شرقی‌غربی در شمال و جنـوب‌غربی ماسـوله، این شهر همــواره با زلزله‌های خفیف و شدید مواجه بوده است. حرکت سنگ‌های بزرگ از بالای کوه به سمت شهر به دلیل زلزله بسیار عمومیت داشت. به همین سبب هیچ کس حق قطع درختان بالا‌دست کوه را نداشت.
طی دهه‌های اخیر، دخل وتصرف در طبیعت و تخلیه‌ی زباله و فاضلاب شهری به رودخانه، همگی منجر به آسیب‌های جدی به جنگل‌ها، مراتع، رودخانه‌ها و سایر عناصر محیط طبیعی این شهر شده است.
هزاران مسافر و بازدیدکننده باعث آلوده شدن محیط و مخدوش شدن عناصر طبیعی آن می‌شوند.
راه‌سازی بدون مطالعه و هماهنگی با شرایط و امکانات طبیعی و ساخت‌وسازهای دولتی و غیردولتی، همگی در حال نابود کردن محیط زیست شهر هستند.
در ده سال گذشته نزدیک به ۲۵۰ واحد ساختمانی جدید با مصالح و شیوه‌های امروزی در داخل بافت و در حاشیه‌ی آن احداث شده است. استفاده از مصالح ساختمانی جدید به جای گل، چوب و سنگ و نیاز مردم به امکانات امــروزی و تأثیـر آن در نقـشـه‌ی بنـاهـا و خصوصـا نـوع پنجـره‌ها همگـی باعـث تخـریب و ناهماهنگی در سیمای عمومی شهر شده است.
مداخلات عمرانی نسنجیده در شهر ماسـوله، بارها سبب آسیب جـدی به شهر شـده است. امید است که اهالی و مسئولان این شهر بتوانند با تلاش و همت مضاعف، این میراث ارزشمند طبیعی و تاریخی را حفظ کنند و در جهت حفظ و نگهداری و بالندگی آن گام بردارند.
مطالب پیشنهادی :
آ مثل آهو
یک دلار بیت کوین رایگان هدیه بگیرید!
چطور روزی 1 میلیون درآمد کسب کنیم
