اغلب بزرگسالان بازی کودکان را صرفاً از جنبه سرگرمی و تفریح و یا راهی برای پر کردن زمان آنها می بینند. اما این تصور نادرست بازی درمانی است. در واقع بازی یک پروسه قوی برای رشد تخیل، خلاقیت و شناخت کودک از محیط بوده و همچنین در تعدیل روحیات عاطفی او موثر است.

سیر تا پیاز بازی درمانی

از طریق بازی یک کودک اعتماد به نفس کسب کرده و یک تصویر مثبت از محیط ایجاد می کند. یادگیری بیان احساسات، کسب قدرت تصمیم گیری و توانایی مواجهه با موقعیت های واقعی در زندگی از دیگر کارکردهای حیرت انگیز بازی است. به همین ترتیب، بازی می تواند در حکم درمانی باشد که در مبارزه با مشکلاتی که مانع پیشرفت عادی کودکان می شوند، آنها را یاری می کند.

بازی درمانی چگونه تاثیر می گذارد؟

بازی درمانی به کودک این امکان را می دهد که به جای صحبت کردن راجع به افکار، احساسات و مشکلاتش، آنها را بازی کند. درمانگر اسباب بازی هایی را انتخاب می کند که “بازی فانتزی” را تشویق می کنند، مانند خاک رس، شن و ماسه، آب، ابزار رسم و عروسک و همچنین اسباب بازی هایی که کودکان را قادر می سازد تا سناریوهای زندگی واقعی را به کار گیرند. درمانگر یک رابطه گرم و حمایتی با کودک ایجاد می کند، در نتیجه کودک را تشویق می کند تا از طریق زبان نمادین بازی با او ارتباط برقرار کند.

در طول یک جلسه درمان، محدودیت های کمی اعمال می شود و کودک برای کنترل بازی و انجام هر گونه اقدامی آزادی کامل دارد. در چنین محیطی که برای کودک امن بوده و در عین حال قدرت کامل به او داده می شود، کودک معمولاً درمانگر را از طریق فعالیت و رفتارش در حین بازی به سوی اختلالات اصلی عاطفی خود هدایت می کند. درمانگر از تکنیک های مناسب برای رشد کودک استفاده می کند تا احساسات منفی یا محدود کننده او را از بین ببرد و توانایی اعمال مکانیزم های مقابله با مسائل و مشکلات را در زندگی واقعی او توسعه دهد.

چه کسی می تواند از بازی درمانی سود ببرد؟

همه بچه ها بعضاً و در مقاطعی دچار بحران عاطفی می شوند. اما بعضی از کودکان مشکلات جدی تری دارند که اغلب ناشی از موارد زیر هستند:
– بی توجهی
– خشونت خانوادگی
– طلاق، جدایی یا سایر تغییرات اینچنینی در وضعیت خانوادگی
– سوختگی شدید یا مشکلات ظاهری دیگر
– بیماری های مزمن
– ناشنوایی و یا دیگر چالش های فیزیکی
– غم و اندوه ناشی از افسردگی
– بستری شدن
– ناتوانی های یادگیری یا سایر چالش های ذهنی

اغلب کودکانی که نیاز به کمک دارند، صفات و رفتارهای زیر را بروز می دهند:
– عملکرد تحصیلی ضعیف
– رابطه ضعیف با همسالان یا خواهران و برادران
– انفعال، بی اشتیاقی
– شب ادراری علی رغم آموزش استفاده از توالت
– مشکلات خواندن
– نارسایی در تعامل اجتماعی
– مشکلات گفتاری
– اجتناب از صحبت کردن
– کنجکاوی در جنسیت
– اضطراب بیش از حد، خشم، غم و اندوه و تشویش
– ترس
– رفتار و عملکرد تهاجمی
تشخیص اینکه آیا یک کودک نیاز به کمک حرفه ای دارد یا خیر همیشه آسان نیست. برای راهنمایی بهتر است از پزشک خانواده یا یک متخصص بهداشت روانی کمک بگیرید.

جلسه ابتدایی و متعاقب آن

طی اولین جلسه، درمانگر روند درمان، چگونگی دخالت والدین، زمان ختم درمان و هزینه ها را شرح می دهد. همه چیز محرمانه بررسی می شود و والدین باید قبل از شروع درمان، رضایت نامه مربوطه را امضا کنند.

معمولاً درمانگر با والدین صحبت می کند تا در مورد مشکل اطلاعات بیشتری بگیرد. تخمین اینکه پروسه درمان چقدر طول می کشد، تلاش برای مقابله با آن چگونه باید صورت بگیرد و تبیین اینکه در صورت عدم درمان این بیماری به چه شکل بر زندگی کودک و اعضای خانواده اش تاثیر می گذارد، از گامهای بعدی پزشک است. در نهایت کودک به درمانگر و اتاق بازی معرفی شده و روند درمانی آغاز می شود. معمولاً یک کودک دو تا سه بار در هفته درمانگر خود را می بیند و طول درمان بسته به تشخیص پزشک متفاوت است.

سطح عملکرد کودک، در طول جلسات و در خانه به مرور بهبود می یابد. هنگامی که کودک طی رویه درمان، به وضعیت سلامت عاطفی و سطح عملکردی که برای سن و جنس او مناسب است برسد، آماده است تا درمان را خاتمه دهد.