مساجد نقش مهمی را در جوامع اسلامی ایفا می‌کنند. مساجد نه تنها به عنوان مکانی برای گردهمایی مسلمانان برای اقامه نماز و مناسبت‌های مختلف شناخته می‌شوند بلکه به دلیل معماری منحصر به‌فرد، میراث هنری یک کشور نیز به شمار می‌روند.

۱ . مسجدجامع دمشق / سوریه

مسجدجامع دمشق که با نام «مسجد اموی» نیز شناخته می‌شود یکی از بزرگترین و قدیمی‌ترین مساجد جهان محسوب می‌شود. سبک معماری این مساجد الهام‌بخش سایر مساجدی بود که در دوران خلافت امویان ساخته شد. بنای این مسجد در ابتدا در حوالی قرن هشتم میلادی ساخته شد و در طول سالیان تکمیل شد. چهار مناره این مسجد در چهار دوره مختلف ساخته شده است.

موزاییک زیبای بیزانسی ساخته‌شده در این مسجد از مهم‌ترین شاخصه‌های این بنا به شمار می‌رود.

۲. مسجد پادشاهی / پاکستان

مسجد پادشاهی در شهر لاهور در سال ۱۶۷۱ و به دستور «اورنگ  زیب» امپراطور گورکانی هند ساخته شد. این مسجد به مدت سه قرن به عنوان بزرگترین مسجد جهان شناخته می‌شد( تاج محل و فضای پیرامون آن به راحتی در این مسجد جای می‌گیرد). معماری این بنا شامل عناصر معماری آسیای مرکزی، آسیایی جنوبی و ایرانی است.

۳. مسجدجامع شی‌آن / چین

معماری این مسجد نمایانگر بسیاری از دوره‌های تاریخی مهم چین است. روند ساخت بنای این مسجد در دوره دودمان تانگ در سال ۷۴۲ میلادی آغاز شد و سپس در طول دودمان سانگ (۶۹۰ تا ۱۲۷۹ میلادی)، یوآن (۱۲۷۱ تا ۱۶۳۸میلادی)، مینگ (۱۳۶۸ تا ۱۶۴۴ میلادی) و چینگ (۱۶۴۴ تا ۱۹۱۱ میلادی) تکمیل شد.

در ساخت این مسجد علاوه بر توجه به عناصر سنتی چین، از عناصر عربی نیز استفاده شده تا در نهایت نمایی منحصر به‌فرد حاصل شود.

خوشنویسی‌های صورت‌گرفته بر روی قسمت‌های مختلف این مسجد به عربی، چینی و سینی (خوشنویسی اسلامی مرسوم در چین) است. این مسجد بزرگترین مسجد چین به شمار می‌رود.

۴. مسجد ابن طولون / مصر

این بنای عظیم آجری یکی از شناخته‌شده‌ترین اماکن قاهره به شمار می‌رود. این بنا در حوالی ۸۷۶ میلادی به دستور «احمد ابن طولون» فرمانروای عباسی مصر ساخته شد. این بنا به گونه‌ای ساخته شد که هیچ شباهتی به سبک معماری مصر در قرن نهم میلادی نداشت.

مناره‌ها و سایر نقاط این مسجد بارها مرمت شدند؛ از مهم‌ترین پروژه‌های مرمت این بنا به بازسازی مناره‌ها در سال ۱۲۹۸ می‌توان اشاره کرد. بعدها بنای این مسجد با صدمه‌های شدید مواجه شد و به عنوان پناهگاهی برای فقرا مورد استفاده قرار گرفت. تلاش برای بازسازی این مسجد بار دیگر در سال ۱۸۸۴ آغاز شد و بار دیگر به عنوان مسجد مورد استفاده قرار گرفت.

۵. مسجدجامع قیروان / تونس

قیروان یکی از نخستین شهرهای شمال آفریقا بود که تحت حکومت اسلامی درآمد. این مسجد که با نام مسجد «عقبه بن نافع» شناخته می‌شود  در سال ۶۷۰ میلادی به دستور «عقبه بن نافع» یکی از فرماندهان اموی ساخته شد.  در سال ۸۳۶ میلادی بازسازی قابل‌توجهی در این بنا صورت گرفت. این مکان هم منعکس‌کننده دوره‌های مختلف تاریخی این منطقه است. چهار مناره این مسجد در چهار دوره مختلف تاریخی ساخته شده‌اند.

این مسجد یکی از مشهورترین نمونه‌های معماری اسلامی است و از مهم‌ترین مساجد تونس به شمار می‌رود.

۶ . مسجد نصیرالملک / ایران

این مسجد زیبا در سال ۱۸۷۶ و به دستور میرزا حسن علی خان ملقب به نصیرالملک‌ که از اعیان و اشراف شیراز بود، ساخته شد.  نصیرالملک یکی از مشهورترین نمونه‌های میراث هنری و تاریخی شیراز به شمار ‌می‌رود.

این مسجد که با نام «مسجد صورتی» هم شناخته می‌شود بخشی از شهرتش را مدیون شیشه‌های رنگی است که کمتر در بناهایی به سبک معماری اسلامی به چشم می‌خورند. فضای بیرونی این مسجد مزین به کاشی‌های رنگی نقاشی‌شده است. نورپردازی خیره‌کننده در بخش داخلی این مسجد که به واسطه شیشه‌های رنگی به‌کاررفته در معماری این بنا شکل می‌گیرد و فرش‌های چشم‌نواز ایرانی از جمله ویژگی‌های بارز مسجد نصیرالملک به شمار می‌روند.

۷. مسجد بی‌بی خانم / ازبکستان

این مسجد زیبا که در سال ۱۴۰۴ ساخته شد یکی از مهم‌ترین بناهای تاریخی سمرقند محسوب می‌شود. این مسجد به دستور تیمور و پس از بازگشتش از هند  ساخته شد. گفته می‌شود او معماران زیادی را از ایران و هند برای ساخت این مسجد به سمرقند آورده بود و صدها فیل را برای حمل و نقل مصالح این مسجد استفاده کرده بود. این مسجد به همسر تیمور که در همین مکان دفن شد اختصاص یافت.