سلام ودست دادن مبین شخصيت انسان است ؟

پيامبر صلى الله عليه و سلم مي فرمايد: (تصافحوا يذهب الغِلُّ) يعني: «با هم دست دهيد، تا کينه ها برطرف شوند.» [مالك]

يکی از آداب معاشرتزندګی ، سلام ، مصافحه ، احوالپرسی  و شيوه دست دادن  در حین سلام می باشد. سلام ودست دادن درتعلیمات اسلامی یکی از نشانه دوستی و صميميتبشمار  رفته ودین اسلام    هدایات  وتعلیمات  خاصی  را در مورد  صادر فرموده است .

پیامبر اسلام حضرت محمد صلی الله علیه وسلم  میفرماید :

دست دادن سلام را کامل مي نمايد.« ما من مسلمَيْن يلتقيان فيتصافحان إلا غفر لهما قبل أن يفترقا»  ( ابوداود)  يعني: «دو مسلمان با هم روبرو نمي شوند که مصافحه نمايند، مگر قبل از اينکه از هم جدا شوند، گناه شان آمرزيده مي شود» .   

 خواننده محترم !                                                                                     

- مطمین هستم  که شما در زندګی شخصی وتجربه فردی خویش  از تـأثـیـر اولین برخورد درجانب مقابل معلومات کافی  دارد. با آنهم پیشنهاد مینمایم: اګر میخواهید به جانب مقابل نشان دهید که شما دارايی  شخصیت عالی  هستید  باید آنرا  در اولین برخورد وشیوه دست دادن  در حین سلام دادن  نشان دهید.

- دست دادن وسلام علیک نمودن واحوالپرسی  مبـیـن شخصیت انسان است  ولی اګر انسان توجه نماید دست دادن زنها با مرد ها  در بسیاری  از مواردی  متفاوت است. همچنان   دست  دادن با داشتن  وظایف  ومصروفیت ها ی وظیفوی  دارایی  تفاوت های مختلفی میباشد.

- لازم است سـعی کنـیـم  هـمیـشهدست متناسبمـحکم، دوستان  وصمیمانه  به جانب مقابل  پیش کنید، اینعمل  باعث میشـود کـه در اولین برخورد تأثیر خوبی  به جانب  مقابل بگذارید.

- هدایات  وسنت  پیامبر بزرګوار اسلام اینست که مؤمن مسلمان  باید هميشه درحین  سلام کردن به جانب  مقابل پيشقدم باشيد. برعلاوه دیګر اين عمل شما در  خاطره جانب  مقابل  همیشه باقی میماند. پیشقدمی در سلام  نشاندهنده  تواضع ، فروتنی وبزرگواری انسان است.

-علماء بدین باور اند که انسان درهنگام سلام کردنومصافحه باید  به چهره  جانب مقابل  نگاه کنيد و با لبخند به استقبال  جانب  مقابل  بپردازد ، زيرا در زیاتر از اوقات  حالاتی پیش می اید که جانب مقابل  همزبانشما نمی باشد ،  بنابراين لبخند شما  یکجا  با  سلامدر خاطراتش همیشه زنده می ماند .

درحدیث مبارک آمده است که  پيامبر صلى الله عليه و سلم مي فرمايد: (تبسمك في وجه أخيك لك صدقة) ( ترمذي)  يعني: «لبخند تو بر برادرت صدقه است.»

-به هر مجلس يا به هر  محل تجمع  که وارد می شويد،  در صورتیکه  نظم جلسه ومجلس با اخلال  مواجه نشود  با صدای  بلند  متناسب باید  سلام کنيد.  بادرنظر داشت اینکه  شما دارای مقام ورتبه بلند ومسن تر  باشید .

 همچنان زمانی که از مجلس  خارج می شويد و جماعت  را ترک می کنيد،  باید با جمع  حاضران خداحافظی کنيد.

- طبق سنن وعنعنات پسندیده  اسلامی مردها در سلام با زنان باید پیش قدم باشد. کوشش بعمل  آید به آنعده از زنانیکه میشناسد  سلام  نماید .نباید فراموش کرد که در دست دادن  واحوالپرسی  با زنان نباید مدت  طولانی را در بر ګیر د .

- اگر دوستانشما درگوشه ای  مصروف صحبت باشند  نباید  صحبت  شان را  اخلال نماید ، تا زمانیکه خود شان غرض  پیوستن  به جمع شان دعوتی از شما بعمل  نیاورده باشد . 

- علی رغم آنکه بهتر استانسان  در سلام کردن پيش دستیداشته باشد ، ليکن کوچکترها می بايست سلام کنند، اما به هيچ عنوان پس از سلام کردن دست خود را دراز نکنيد. بزرگترها می بايست برای دست دادن دست خود را جلو آورند.

-  زمانیکه میخواهید توسط تیلفون با کسی صحبت کنید ، به محض برقراری ارتباط ابتدا سلام و و سپس خودتان را معرفی کنيد؛ به هيچ  صورت  توقع سلام کردن ديگران را نداشته باشيد.

- استادان و معلمان  حینکه به دروس صنفی وارد میشوند باید برای  شاګردان سلام  دهند وشاګردان  هم به رسم احترام   در برابر استاد خویش ایستاده شوند .

- مسلمانا ن  در هیچ  صورت  بجای کلمه سلام  از کلمات دیګری ، از جمله  ( صبح بخیر ، روز بخیر ، درود بر شما  ویا اصطلاحات خسته نباشید  وغیره  ... ) نباید  استفاده بعمل ارند .

در حدیثی مبارک   آمده است  که: مرديبه حضور مجلس  پيامبر صلى الله عليه و سلم آمد و گفت:  «  السلام عليكم»  آن حضرت صلي الله عليه و سلم جواب سلام او را داد. سپس آن مرد نشست و پیامبر  صلي الله عليه و سلم فرمود: (عشرة) يعني: «ده (نيکي)» آنگاهشخص  ديگري واردمجلس  شد و گفت:  «  السلام عليكم و رحمة الله» پیامبر صلی الله علیه وسلم جواب سلام  را داد وشخص در محفل نشست .  آنگاهپیامبر صلی الله  فرمود: (عشرون) يعني: «بيست(نيکي)»در همین آثنا مردی  دیګری وارد مجلس شد وگفت:  « السلام عليكم و رحمة الله وبركاته»  پیامبر صلی الله علیه وسلم جواب سلام او را نيز داد و وقتي مرد نشست،پیامبر صلی الله علیه وسلم  فرمود:  (ثلاثون)يعني: «سي (نيکي)». ( راوی حدیث : ابوداود و ترمذي( 

- بعد از سلام  دادن ،  در صورت ضرورت بی نهایت  مختصر وکوتاه از صحتمندی جانب مقابل  پرسان بعمل آید وکوشش کنید  که جانب مقابل  فرصت آنرا داشته باشند  تا به سوال ها  شما جواب دهند .

- هیچ وخت در مقابل سلام کسی به سر جواب ندهید، بلکه کوشش کنید تا به زبان  جواب سلام جانب مقابل را اراېه نماید .

- سلام و احوالپرسیضرورت به وقت طولانی ندارد کوشش کنید که نه وخت خود ودیګران را در سلام واحوالپرسی  مصروف سازید .

- اگر دست شما  در حین  سلام  دادن  تر باشد  معذرت بخواهید ودر مقابل  شخص ایستاده شده ادای احترام  به زبان نماید .

- کوشش نکنید  که شما دست  تان را در سلام دادن به خانمها  دراز  نماید. محرمات  در ادای سلام با  خانمها جدآ در نظر ګرفته شود .

- به هنگام  سلام  دادن، احوالپرسی  ودست دادن ، دست طرف مقابل را محکم نگيريد، خيلی ملايم و آرام و فقط به مدت 3 الی 5 ثانيه دست ها در تماس باشند، البته شل دست دادنهم درست نیست.

- بيش از حد محكم دست دادن نيز به همين اندازه ناراحت كننده و خارج از عُرف است. این امر باید به طور اخص در ملاقات اولی جدا درنظر ګرفته شود.  مراعت کردن حد اعتدال  مطابق فرموده اسلامی  بهترین راه است.

نگه داشتن بیش از حد دست  افراد غیر از دوستان صمیمی و فشردن بیش از حد آن مانند این است که دست خود را همچون تکه ایاز گوشت در دست دیگران قرار دادیم کهاین عمل در قوانین دست دادن ناخوشایند میباشد .

میګویند  وقتي با كسي دست مي دهيد توجه نماید  كه دست او روي دست شما قرار مي گيرد يا زير دستانتان؟ اگر كف دست فردي در دست دادن، روي دست فرد ديگري قرار بگيرد، نشان دهنده تمايل تسلط و اعتماد به نفس او و همچنين علاقه به كنترل رابطه از سوي او دارد.

برعكس اگر كف دست فردي زير قرار بگيرد، نشان دهنده تمايل آن فرد به تحت تسلط بودن و واگذاري حق تصميم گيري شخصي به فرد مقابل است. همچنين وقتي فردي در موقع دست دادن دست خود را بالاتر از حد معمول (در حد كمر) قرار داد نشان از تكبر و رﺋيس مابي آن فرد دارد.
اما دست دادن با شغل افراد نيز ارتباط دارد! به طور مثال بسياري ازسپورت مینان در  هنگام دست دادن نيرو و قدرت خويش راکنترول نموده با تواضع وآرامی به جانب مقابل  بدون نشان دادن قوت جسمانی دست میدهد .

رهبران وسران کشور ها ، هنرمندان شهیر ،  نوازندگان و  اطبا مشهور  همیشه  مراقب دست هاي خود بوده و به آن ها حساسند و در محافظتشان مي كوشند.
دیپلومات ها سیاستمداران  وسران کشور ها  ونمایندګان  سران  کشور ها در حین دست دادن رسم خاص خویش  را دارند. آنان  نه تنها در دست دادن  بلکه  در فاصله ګرفتن   مسافه در حین دست دادن خصوصیات خاصی  دیپلوماتیک وپرتوکولیک را مراعات مینمایند.

برخی از افراد بنابر احکام شرعی و مذهبی از دست دادن با  زنان  مخالف امتناع می‌ورزند، این مسئله در بین دیپلومات‌ها و شخصیت‌های سیاسی، رهبران وسران برخی از کشورها نیز قابل مشاهده‌است، این موضوع گاهگاهی در مجامع سیاسی و یا در دیدارهای دیپلوماتیک به ایجاد رنجش و یا حتی لغو جلسه و دیدار می‌هم میګردد .

-ملاحظه فرموده  باشید که در بسیاری  از ملاقات ها در حین ملاقات از شانه ،بازو توسط  دست چپ  صورت میګیرد این از حالات علامه صمیمیت  دو جانب  وعلاقه به دوستی وشناخت قدیمی از یک دیګر است . ولی ناګفته نماند  براي بسياري از افراد در مواجهه با كساني كه آشنايي چنداني ندارند، اين گونه دست دادن ناخوشايند است. آنان اين امر را به عنوان حركتي تظاهرآميز و رياكارانه تلقي مي كنند، اما هنوز بسياري از سياستمداران به انجام اين عمل اصرار مي ورزند.

آداب  ورسوم دست دادن  در جهان
آداب ورسوم  دست دادن در كشورها و فرهنگ هاي مختلف متفاوت است. فرانسوي ها درست مثل ما در هنگام ورود و خروج با يكديگر دست مي دهند. آلماني ها تنها يك بار با هم دست مي دهند. برخي از آفريقايي ها پس از هربار دست دادن، بشكن مي زنند كه حاكي از رهايي و آزادي است. مردم برخي از كشورها هم دست دادن را خوب نمي دانند. امريكايي ها خيلي محكم دست مي دهند كه احتمالاً از رقابت هاي سنگين جسمي مانند كشتي سرخ پوستان نشات گرفته است. پيچيده ترين شكل دست دادن را سياهان امريكايي دارند كه شامل چند عمل پيچيده است.  افغانها نه تنها در حین سلام واحوالپرسی  دست  میدهند بلکه  در حین  دست دادن  روی بوسی وبغل کشی   هم میکنند .

دست دادن به دست راست ( به یک دست) و ګذاشتن دست دیګر به شانه مقابل تلاش است که این شخص میخواهد به نحوی از دست دادن با بوسه داده را جلوګیری کند. این وضعیت را در بازدید های رسمی کشورها و کلتور های مختلف جهان میتوان ملاحظه کرد.
آداب دست دادندر تشریفات دیپلوماتیک

 در زندگي امروز دست دادن به صورت يك سنت اجتماعي  بین انسانها معمول شده است و بايد آداب مربوط به آن راطوریکه که ګفته شد  جدآ باید  رعايت نمود. در گذشته دست دادن داراي مفاهيم مختلفي  بشمار میرفت . از جمله  دست دادن به  مفهوم بيعت كردن و يا موافقت يا پيروي از يك خط مشي مشخص از آن استنباط مي‌شده است.             در آداب دست دادندر تشریفات دیپلوماتیک  رعايت نكات ذيل حائز اهميت است:

همیشه  مقام بالاتر و ياشخص  مسن‌تر در دراز كردن دست پيش قدم مي باشد.

 دراز كردن دست توسط مقام پايين‌تر دور از نزاكت معمول مي‌باشد.

 به هنگام دست دادن می‌بايست به صورت طرف مقابل نگاه كرد و دست وي را فشرد و به وي توجه كرد.

 به هنگام دست دادن نبايد دست ديگر در جيب باشد و به جاي توجه بهطرف  مقابل به اطراف نگاه كرد.

 فرد تازه وارد مي‌بايست اول به مقام بالاتر و سپس به ساير افراد دست دهد.

 نبايد به مدت طولاني دست افراد را نگاه داشت و بيش از حد لزوم فشار داد، به خصوص در حالتیکه كه صميميتيوشناخت قبلی  بين طرفين وجود نداشته باشد.

خانم‌ها همواره در دست دادن پيش قدم هستند، مگر آن كه فرد مقابل آن ها يك مقام بالاترداشته  باشد.

 دست دادن با دستكش توسطمردها خلاف نزاكت است، در حالي كه خانم‌ها مي‌توانند با دستكش دست دهند.

 در كشورهاي اسلامي دست دادن با زنان حرمت  اسلامی داشته ، در پرتوکول دیپلوماتیک این موضوع باید قبلآ بطرف مقابل  توضیح ګردد تا  قبل از مواجهه شدن  به همچو وضعیت وبروز سوء تفاهم جلوگيري  بعمل آمده باشد .

دست  تر وعرق پور 
در این جا ی شک نیست که  دست  دادن نا خوش آیند برای خود  انواع واقسام زیادی  دارد ، ولی  دست دادن با دست هایتر وعرق پر بدترین  نوع از آنها است . در حین دست دادن،  دست ها باید ازعرق پاک ګردد. نباید با  دست نمناک و دستی که به  روی و یا پیشانی عرق پر ویا  چشم، بینیویا دهان کشیده شدهباشد  برای جانب مقابل پیش  کنیم .

برای جلوګیری  از دست دادن تر ویا پر از عرق  پیشنهاد میګردد:
-قبل از رفتنبر سر ملاقات ها ودید وبازدید های مهم دست هایتان را خوب شسته و بعداز آن  خشک کنید. دقت کنید که تا موقع دست دادن با فردملاقا ت کننده  از بستن دست هایتان جلوگیری کنید. چون باعث گرم شدن دست ها و نتیجتاً عرق کردن آنها می شود.
- دستان خود را قبل از دست دادن خشک کنید. همیشه دستمالی برای این کار با خود همراهخودداشته باشید.

دست دادن شل 
دست دادن شل نشاندهنده ی ضعف، نداشتن اعتماد به نفس، نداشتن علاقه و ثبات است. مسلماً این خصوصیات متضاد قدرت و استحکام است بیشنهاد مینمایم  اگر حالت دست دادن تان شل و ضعیفهم باشد ، کوشش کنید هنگام دست دادن کمیبرایش  نیرو  دهید ، چرا که دست دادن محکم  تاثیر خوب  وبهتری در  جانب مقابل میګذارد . ولی اګر دست شما  درحین  دست دادن شل ویا هم  سست باشد ، این وضعیت فورا پیام بی تفاوتیشما را  به قلب مخاطب شما مخابره میکند.

برخی از علماء بدین عقیده اند که اگر میخواهید پیام ارسالی تان به  جانب مقابل  بیانګر محبت  واخلاص  بی حد باشد ویا اګر میخواهد تا  ارتباط خود را باجانب مقابل   محکم تر  وصمیمی نګاه  کنید ، بهتر است  دو دستی  دستوادای سلام بجا ء   اورید  .
دست دادنبه  نوک انگشت
اګر در زندګی تان  اتفاق به افتاد  که نسبت عجله ویا تصادف  به کسی با انګشت  دست  سلام دادید ، توصیه دوستانه میکنم از جانب مقابل معذرت بخواهید ودوباره با دست کامل که تمام دست مخاطب را در دست بګیرید  با ایشان ادای  سلام نماید  این عمل شما مهذب  بودن  شما را نشان میدهد وتاثیر بسزای  در جانب  مقابل  نسبت بشما بعمل میاورد .

علما بیشنهاد مینمایند  که انسان  باید سعی بخرچ  دهد تا  هنگام دست دادن حتمآ  پرده میان انگشتان شما با دست طرف مقابل تماس برقرار کند تا دست شما مملو از عاطفه گردد  .

دست دادن خیلی محکم
دست  دادن خلیی محکم از قدیمی هامعمول مروج است ،وتا هنوز هم  محکم دست دادن بحیث علامه دوستی صمیمی در بین انسانها  مروج میباشد . من  معتقدم که  انسانها باید هم  در  ادای سلام  واظهار  صمیمت با جانب مقابل دست محکم  پر از صمیمیت  پیش نماید  .  ولی  تواجه باید نمود که  دست دادن  محکم  در بسیاری از اوقات  موجب  ناراحتی جانب مقابل  نیز میګردد. انسان باید کوشید  تا دست جانب مقابل را به اندازاه ای که او دست شما را فشارد میدهد فشار دهید. ودر زیاتر از موارد ،هرچه دست جانب  مقابل را محکم تر بفشارید همان اندازه بیشتر میتوانید بر او  تسلط پیدا کنید و به این  تر تیب میتوانی ابراز علاقمندی ومحبت خویش را به جانب مقابل بیشتر ابراز  بداری .قابل تذکر است که روانشناسان معتقد اند که این نوع دست دادن نشانه اعتماد به نفس عالی  انسانی نیز بشمار میرود .

همچنان علما ء بدین باور اند که که اګر هنگام دست دادن فشار خفیفی به استخوان پشت دست طرف مقابل واردګردد نوع از علامه دوستی ومحبت بیشتر شما با جانب مقابل   میبا شد  .

هنگام دست دادن چهار خصوصیت را  حتمآ در نظر بگیرید:

- هنگام دست دادن سعی کنید فاصله شما با طرف مقابل زیاد  نباشد.کسانی که موقع دست دادن دورتر میاستند و به جای اینکه قدمی به جلو بردارن در جای خود می ایستند و از دور دست میدهند بسیار بی ادب و خود خواه جلوه میکنند.

-هنگام دست دادن ارتباط چشمی برقرار کنید و مستقیما به چشم طرف مقابل نگاه کنید  و تبسم را فراموش نکنید و بکوشید مقداری بدن خودرا به طرفپیش ببرید  .

-به هنگام دست دادن نباید مستقیما به صورت مخاطب نگاه کنید و با لبخند ، خنده  و کمی خم کردن سر اظهار خوشحالی کنید.

- دست طرف مقابل را به اندازه کافی فشار دهید.
دست دادن دوستانه و خودمانی 
باید انسان در زندګی خویش عادت نماید  تا از  دست دادن های عجیب و غریبجدآ  جلو ګیری نماید .در سلام دادن واحوالپرسی  ضرورتی  به  شعبده بازی نیست: یک دست دادن ساده، محکم و دوستانهدر حین سلام واحوالپرسی کافی میباشد . 

-کسیکه مصروف کاری است  ویا هم  دست های اش  مصروف است ، چیزی را حمل میکند ، ویا هم در حالی خوردن ویا هم  کار های فنی است بهتر است  از سلام دادن  بدست  بپرهیزیم  .

- برخی از  انسانها  عادت دارند  که برای جلب توجه دیګران با صدای بلند ویا زدن به دست  وبازوی  دیګران ویا لمس بدن ویا هم  شانه  های جانب مقابل  ادای  سلام  مینمایند ،  این عمل به هیچ  وجه  درست نبوده  وخارج از آداب  سلام  میباشد ، بخصو ص اګر همچو حرکات با شخص نا  آشنا  وغریب  صورت ګیر د ویا با شخص مسن وریش سفید.

-همچنان  در هنګام سلام دادن ومصافحه با کف  روی دست جانب  مقابل  زدن خلاف آداب  سلام  است .

-در هنگام دست دادن یا روبوسی  کردن نباید مخاطب  را به طرف خود بکشید، این حرکت  نشانه بی ادبی و خود خواهی  است. 

- دست دادن باید محکم صمیمانه و کوتاه باشد .طولانی شدن مصاحفه و بالا و پایین بردن مکرر دست به خصوص اگر  جانب مقابل مسن وسالخورده ویا هم  شخصیتی محترم ویا زن باشد خلاف نزاکت و ادبسلام  است.

-  همانطوریکه  ګفته آمدیم کوشش کنید  هنگام دست دادن دست  جانب  مقابل را  به گرمی بفشارید و با صدای رسا  وبلند سلام کنید .وبګوید    « السلام عليكم و رحمة الله وبركاته»همیشه کوشش کنید که در دست دادن  پیشقدم باشیدو آخرین نفری باشید که دست خود را میکشد  .

نظر روانشناسان  در مورد دست دادن

علما بدین باورند که اګر شخص در حین دست دادن  ازشما فاصله می گیرد، این عمل نشانه آنست که شخص مذکور انزوا طلب  بوده ودوست ندارد به کسی نزدیک شود ویا رابطه عاطفی با جانب مقابل برقرار کند.

ویا اینکه شخص  در هنګام  دست کمترازحد معمول ، دست شما رامی فشارد، این شخص  هم انزوا طلب است میخواهد  در زندګی خویش تنها باشد ، او بدین طریق میخواهد  به شکلی از اشکال عصبانیت خویش را  پنهان کند وقدرت نشان دادن نارضایتی خو د را با جانب مقابل  هم   ندارند. .

ولی برعکس شخصی که در هنګام دست دادن ،بیشتر ازحد معمول دست شما را می فشارد:

چنین شخصی دارای توانایی های رهبری است وبه راحتی رهبری جمعی را به عهده می گیرد. درمیان جمع، سعی درنشان دادن شخصیت وتوانایی خود دارد وتلاش می کند نظردیگران را به این مساله جلب کند.

فردی که به هنگام دست دادن شما را به طرف خود می کشد:

علما میګویند چنین شخصی دوست دارد به همه کمک کند .دوستان زیادیدارد . وتوانمندی آنرا تابه سرعتخاص  باب دوستی ر ابا دیگران باز کند .

ولی طوریکه قبلآ خدمت خوانندګان  عرض داشتم اګر انسان در سلام ودست  دادن  سلا خویش را به انګشتان  دست  منحصر می سازد .

چنین شخصی علاقه ای  امیختن را باسایر انسانها ندارد  .می خواهد همیشه درعالم خود تنهازندګی کند . نه باکسی کاریداشته باشد  ونه می خواهد کسی با اوکاری داشته باشد.

ولی شخصی که بیشتراز حد در حین دست دادن  ،دست شما رافشار میدهد . یکی از اهداف را که این شخص در قبال آن دارد اینست که او دوست دارد که تو جه دیګران را بخود جلب  کند . ودر نهایت خواستار  کمک شخص میګردد .

ولی در میان همچو انسان  به شخصیت های  بر میخوریم که در حین سلام دادن  دست شما را چند بار بلا وپایین میبرد. علما روانشناس بدین عقیده اند که  همچو افراد  توانمندی سریعی  دوستی با جانب مقابل  را بدست میاورند ، وسعی میکنند در جمع کل ودر نقطه مرکزی دوستان  قرار داشته باشد ، وحتی خواستار  رهبری ګروه را  در  سر هم میپروراند ..چنین شخصی ازخود انتظار زیاد داشته وسعی می کند زندگی خوب ومرفه داشته باشد.