از جمله نکات مهم در مورد تربیت کودک نحوه صحیح بازی با کودک است. بازی با کودک تنها به بازی با اسباب بازی محدود نمی‌شود بلکه تعاملی دوجانبه است. این تعامل می‌تواند خواندن آواز برای او هنگام تعویض پوشک باشد یا می‌تواند همانطور که او را روی پای خود نشانده‌اید همراه او به سر و صدای بی‌معنی کردن و خندیدن بپردازید و لحظات خوشی را برای او ایجاد کنید. تجربه چنین لحظات خوش و دوست‌داشتنی، به فرزند شما کمک میکند که در امر یادگیری موفق‌تر باشد.
کودکان وقتی وارد سن دوماهگی می‌شوند به دنیای اطراف خود علاقه نشان میدهند. اگرچه کودکان در این سن قادر به بازی کردن بر اساس تعریف ما از بازی نیستند، به طور مثال بازی با ماشین اسباب بازی یا غذا دادن به عروسک، اما به شدت علاقه‌مند به کشف اشیا پیرامون خود هستند وتمایل به ایجاد ارتباط با افرادی دارند که مرتب آن‌ها را می‌بینند.
شیوه‌های جالب ارتباط با کودک خردسال
برای بازی با کودک بهتر است اشیایی را تهیه کنید که می‌دانید از نظر کودک شما جالب است، سپس این اشیا را در معرض دید او قرار دهید. هنگامی که شما این اشیا را به آهستگی از طرفی به طرف دیگر حرکت می‌دهید، کودک شما با چشم این اشیا را دنبال میکند، با این نوع بازی به کودک در ماه‌های اول زندگی این امکان را می‌دهید تا با دنبال کردن رد اشیا علاوه بر تقویت مهارت دیداری خود به کشف اشیای محیط اطراف خود بپردازد.
- یک جغجغه یا یک اسباب بازی صدا دار به دست کودک خود بدهید؛ با در اختیار گذاشتن چنین وسایلی به بازی با کودک خود بپردازید. بعد از گذشت چند هفته کودک قادر است که حرکاتی همچون دست و پا زدن انجام دهد و هنگامی که با تکان دادن جغجغه یا زدن دکمه‌های موبایل اسباب بازی صدا تولید میکند با پدیده علت و معلول آشنا می‌شود. حال او می‌داند که به صدا در آوردن اشیا برایش واقعا لذت‌بخش است.
- کارهای روتین را برایش سرگرم کننده و جذاب کنید؛ به طور مثال می‌توانید بعد از حمام یا رفتن به رختخواب او را ماساژ دهید، این کار هم نشانگر صمیمیت شما است هم برای او درک بدن خودش را آسان‌تر میکند.
- کتاب‌های خود را با هم به اشتراک بگذارید؛ کتاب خواندن هم می‌تواند به عنوان بازی با کودک به آن‌ها کمک کند تا اشیا پیرامون خود را درک کنند. گاهی برای او کتاب بخوانید و به کودک خود اجازه دهید تا به تصاویر کتاب نگاه کند یا با دست آن‌ها را لمس کند. به احتمال قوی کمی که کودک شما بزرگتر شد از شما تبعیت خواهد کرد و کتاب را از شما خواهد گرفت، البته او به جای خواندن کتاب آن را به لثه‌هایش خواهد کشید و برای شما جای سوال است که مزه کتاب چگونه می‌تواند باشد.
- اشیایی جالب در اختیار آن‌ها قرار دهید تا آن‌ها را لمس کنند؛ با قرار دادن اشیا متفاوت در معرض دید او، به کودک خود کمک کنید تا تفاوت بین اشیا را متوجه شود. انجام این کار به او کمک میکند تا از طریق حواس پنجگانه خود آموزش ببیند. کشف اشیا در ابتدا با چشم و به دنبال آن با دست‌ها و دهان صورت می گیرد. بازی با کودک بدین‌طریق به او کمک میکند تا به تفاوت نوع استفاده و کاربرد اشیا پی ببرد و همچنین یاد می‌گیرد که چگونه از ذهن و قدرت تفکر خود استفاده کند تا از پس مشکلات برآید.
کودکان نیز به استراحت نیاز دارند
گاهی اوقات والدین در مقابل رفتارهای کودکان دچار سردرگمی می‌شوند، رفتارهایی با تغییر ناگهانی درست هنگامی که در حال بازی با کودک هستید. گاهی والدین شکایت می‌کنند که ما تا چند دقیقه پیش در حال بازی با هم بودیم دقیقا نمی‌دانم چه اتفاقی افتاده است که ناگهان شروع به گریه کرد. این شاید به این دلیل باشد که طاقت کودک شما تمام شده و تمایلی به ادامه بازی ندارد و نیاز به استراحت دارد.
کودکان برای پاسخ به محرک‌ها‌یی همچون نور، صدا و تماس فیزیکی از روش خود استفاده می‌کنند. بعضی کودکان در برابر محرک ها مقاوم‌تر هستند و دیرتر از خود واکنش منفی نشان میدهند، در مقابل کودکانی هستند که نسبت به این محرک‌ها سریع‌تر واکنش نشان میدهند (مانند روشن کردن چراغ اتاق). در بازی با کودک باید به این موارد توجه کرد. هیچ یک از این دو حالت را نمی‌توان مورد انتقاد قرار داد. کودکان با توجه به میزان ارتباطی که با محرک‌ها برقرار می‌کنند به آن‌ها واکنش نشان میدهند. کودکان شما با نشانه‌هایی این پیام را به شما میدهند. برخی از نشانه‌های متداولی که بیانگر نیاز کودک به استراحت است به عبارت زیر است:
- برگرداندن سر به سمت عقب
- قوز کردن
- بستن چشمها یا حالت خواب آلودگی
- گریه
- قشقرق به راه انداختن
- سکسکه
وقتی متوجه این نشانه‌ها شدید باید سعی کنید برای مدت کوتاهی به کودک خود اجازه تنفس و استراحت بدهید. در چنین مواقعی شاید بهتر باشد اسباب بازی‌ها را کنار بگذارید و برای او آوازی را زمزمه کنید و اگر هنوز کلافه است فقط او را بغل کنید. فراموش نکنید که بازی با کودک قوانین خود را دارد گاهی اوقات حتی تماس چشمی موجب ناراحتی کودک شما می‌شود بنابراین بهترین کار این است که او را به آرامی به سینه خود بچسبانید. با آزمون و خطا متوجه خواهید شد که چه عواملی موجب خستگی کودک شما می‌شوند.
اگر کودک شما هنگام بازی حالت خواب آلودگی داشت بدین معنی است که از بازی خسته شده است در نتیجه باید به او اجازه استراحت دهید. گاهی بهتر است پتویی به دور کودک خود پیچیده و او را درآغوش خود نگه دارید تا کمی استراحت کند، بدین وسیله تماس او را با محرک‌های سمعی، بصری، حرکتی و فیزیکی کاهش می‌دهید و محیطی آرام را برای او مهیا می‌کنید تا بتواند توان از دست رفته خود را بازیابد.
فراموش نکنید بازی با کودک قوانین خود را دارد، بایستی به کودک خود اجازه دهید که به اندازه کافی استراحت کند تا دوباره آماده بازی شود. کودک شما هنگامی که متوجه نگاه شما می‌شود، دست و پای خود را تکان داده و به سمت شما حرکت میکند یا این که با ایجاد صدا با شما ارتباط برقرار میکند. زیر نظر گرفتن چگونگی پاسخ کودک به محرک‌ها، اطلاعات مفیدی دراین خصوص در اختیار شما قرار می‌دهد؛ بدین‌وسیله متوجه می‌شوید که کودک شما به چه بازی‌هایی و تا چه اندازه علاقه نشان می‌دهد و همینطور به چه نحوی می‌توانید تشخیص دهید که کودک شما نیاز به استراحت دارد و در نهایت نحوه آرام‌کردن کودک خود هنگام بیقراری را فراخواهید گرفت.
اگر قادر نیستید که این اصول را به سرعت فراگیرید اصلا جای نگرانی نیست برای این‌که بر نیازها و خلق و خوی کودک خود واقف شوید باید کمی وقت صرف کنید.