مادران همیشه در مورد نحوه‌ی تغذیه کودک خود بسیار حساس هستند و این حساسیت از نظر حس مادری کاملا به جا و قابل درک است. از این رو برای آن‌ها خیلی مهم است که در خصوص تنظیم برنامه غذایی برای کودکان خود و همچنین روند تکامل تغذیه کودک اطلاعات به روزی داشته باشند.
با نگاهی سریع به روند تکامل ذائقه‌ی غذایی کودکان که در این مقاله ارائه شده است، می‌توانید علاوه بر آشنایی با زمان مناسب برای گرفتن کودک از شیر مادر یا شیشه، همچنین عادت دادن او به غذاهای آبکی و نیمه جامد و سپس به غذاهای جامد را بیاموزید.
برای یک نوزاد تازه متولد شده تغذیه از شیر مادر یا شیر خشک در هفته‌های اول بسیار ضروری است. این حقیقت بر کسی پوشیده نیست که کامل‌ترین و بهترین نوع تغذیه تنها شیر مادر است. همزمان با رشد کودک دامنه‌ی غذایی او بایستی به تدریج گسترده شود. در ابتدا باید از غذاهای آبکی مانند سوپ یا غذاهای بسیار نرم استفاده شود و احتمالا تا اواخر یک سالگی کودک می‌تواند هرچند ناشیانه خودش غذا بخورد.
روند تکامل تغذیه کودک در زیر دسته بندی شده است:
۱. آب را جدی بگیرید
آب دادن به کودک را بایستی بعد از شش ماهگی آغاز کرد. قبل از شش ماهگی معده‌ی کودک کوچک است و تنها باید از طریق سینه مادر یا شیشه شیر تغذیه شود. در بازه‌ی شش تا هشت ماهگی کودک می‌آموزد که از فنجانی که برایش نگه داشته‌اید بنوشد.
۲. آغاز تغذیه ی کودک با غذاهای جامد
چهار تا هفت ماهگی سن مناسبی برای آغاز تغذیه کودک به وسیله غذاهای جامد است؛ زیرا در این زمان کودک فشار دادن زبان در دهان خود را رها می‌کند. این عمل خوردن را برای کودک سخت می‌کند درحالیکه باعث ایجاد توانایی مکیدن می‌شود. پس تا قبل از این سن، کودک تنها می‌تواند از طریق مکیدن تغذیه کند. البته اگر کودکتان از طریق شیر خودتان تغذیه می‌کنید بهتر است که سه ماه دیگر هم برای شروع غذاهای جامد صبر کنید.
پوره‌ها و غذاهای نرم شده یهترین گزینه برای اولین گام تغذیه کودک با غذاهای جامد است. شروع تغذیه کودکان با غذاهای جامد زمان بر است و نیاز به صبر و حوصله‌ی فراوان دارد. باید غذاها را به تدریج از غذاهای آبکی مانند سوپ به غذاهای نرم مانند فرنی و سپس به غذاهای جامد مثل برنج یا مرغ ریز شده تغییر داد.
کودک برای خوردن این غذاها به دندان نیازی ندارد و شروع این مرحله را تا زمان دندان درآوردن کودک لازم نیست که به تعویق بیاندازید. کودک توانایی جویدن غذاهای جامدی مثل برنج و عدس را با استفاده از لثه‌های خود دارد. تا هشت ماهگی کودک یاد می‌گیرد که با استفاده از زبنش غذا را در دهانش بجرخاند و از لثه‌هایش برای جویدن استفاده کند.
۳. استفاده از صندلی‌های بلند و استفاده از قاشق
به محض اینکه کودک بتواند سر و گردنش را نگه دارد میتوان او را روی صندلی بلند نشاند. کودک نشستن روی صندلی‌های بلند را دوست دارد اگر چه ممکن است مدت زمان زیادی طول بکشد تا بتواند به تنهایی غذا بخورد.
۴. غذاهای انگشتی (finger food)
در ادامه روند تکامل تغذیه کودک بین هفت تا یازده ماهگی کودک برای امتحان کردن غذاهای انگشتی آماده است. او آمادگی خود را با تلاش برای گرفتن غذا از دست شما نشان می‌دهد. کودک شما از خوردن غذاهای نرمی مثل هویج، پاستا و مرغی که به قسمت‌های کوچک تقسیم شده لذت می‌برد. زمانیکه به سن یازده ماهگی می‌رسد بایستی بتواند از انگشتان خود استفاده کند و غذا را بردارد.
۵. غذاهای حساسیت زا
بسیاری از پزشکان بر این باورند، غذاهایی که حساسیت زایی بالایی دارند باید حتما بعد از اینکه کودک راه رفتن را آموخت، به او داده شود. باید توجه داشت که اگر شما و خانوادتان هیچ پیشینه پزشکی در زمینه‌ی حساسیت غذایی ندارید می‌توانید غذاهایی مثل تخم مرغ آبپز نرم شده یا ماهی را حتی خیلی زودتر هم شروع کنید و به او بخورانید.
در موارد زیر حتما باید از دیگران کمک بخواهید:
• اگر مشاهده کردید که کودک شما به صورت مدام درد دارد یا استفراغ می‌کند، احتمال خطر جدی است و باید حتما از پزشک مشورت بگیرید.
• اگر مشاهده کردید که فرزند شما از اسهال رنج می‌برد یا بالعکس دچار یبوست شده است در مراجعه به پزشک، تردید به خود راه ندهید.
• اگر متوجه شدید که جویدن غذا برایش سخت است و زیاد از حد به غذاهای پوره‌ای شکل وابسته است حتما علت را جست‌وجو کنید.
• اگر متوجه شدید که کودک عادت کرده است که غذا را برای مدت طولانی در دهان خود نگه دارد و این کار را بارها تکرار کرد به فکر یافتن دلیل آن باشید و با کسانی که تجربه‌ی بیشتری در این زمینه دارند یا حتی پزشک اطفال می‌توانید موضوع را در میان بگذارید.
• و در آخر اگر هر گونه حساسیت پوستی به برخی از غذاها مانند ماهی، تخم‌مرغ و … مشاهده کردید به سرعت استفاده از آن غذا را قطع کرده و به پزشک مراجعه نمایید. انواع حساسیت‌های پوستی به صورت جوش، قرمزی، کهیر و یا التهاب بر روی پوست نمایان می‌شوند.
باید به این نکته توجه داشته باشید که روند تکامل تغذیه کودک تغییر غذای کودک به غذاهای جامد روندی تدریجی دارد. تحت هیچ شرایطی برای آشنا کردن کودک با طعم‌های جدید و غذاهای متنوع عجله نکنید. اجازه دهید که کودکتان زمان مورد نیاز خود را برای آشنایی با غذاهای جدید سپری کند و بتواند از طعم و مزه‌های متفاوت نهایت لذت را ببرد.