سلامت نیوز: «آقا عرفان» یکی از 70هزار فک خزری که نسلش در حال انقراض است، جانش را در سواحل ایران از دست داد. جسم نحیفش را ماهیگیران تحویل مرکز حفاظت فک خزری دادند. عفونت ناشی از یک زخم کهنه جانش را گرفت.

به گزارش سلامت نیوز به نقل از روزنامه همشهری ،مسئول مرکز درمانی تحقیقاتی فک خزر «لنی هارت» در جزیره آشوراده می‌گوید: «جراحت عرفان شدید بود. ماهیگیرهایی فک را به ما رساندند که معمولا برای ماهیگیری به قسمت‌های عمیق دریا تور نمی‌اندازند. معلوم بود که حیوان خیلی وقت است بیمار و ضعیف شده و یک جسم نوک‌تیز مانند نیزه که صیادان ماهی‌های خاویاری از آن استفاده می‌کنند در بدنش فرو رفته است. عرفان توانسته لحظه آخر از تور صیادها فرار کند و ‌اکنون به‌دلیل تعطیلی دانشگاه‌ها فرصت کالبدشکافی به هفته بعد موکول شده است.»

کاهش سالانه 9 تا 12هزار قلاده فک خزری

فک خزری تنها پستاندار ساکن دریاچه خزر، از کوچک‌ترین فک‌های جهان و از گونه‌های در حال انقراض است. سالانه ۳ تا ۶هزار مجوز قانونی شکار این حیوان در سواحل کشورهای شمالی خزر صادر می‌شد.

ولی از امسال آنها نیز باور کرده‌اند که این گونه رو به انقراض است.امسال وزیر اکولوژی روسیه فک خزری را به همراه چند گونه دیگر به فهرست سرخ این کشور که مجزا از فهرست IUCN است اضافه کرد. امیر صیاد شیرازی، مدیر مرکز حفاظت فک خزری ایران می‌گوید: این اقدام به‌معنای آن است که صید زمستانی در روسیه دیگر رخ نخواهد داد و سالانه جان بین 4 تا 5هزار فک نجات خواهد یافت.»

سالانه با احتساب شکار، بیش از ۹ تا ۱۲هزار قلاده از جمعیت فک خزری کم می‌شود و طبیعت قادر به جبران این کاهش نیست. عواملی مانند مرگ‌ومیر بر اثر بیماری، کاهش ذخایر غذایی خزر، تغییرات اقلیمی و عدم‌وجود سیاست‌های حفاظتی از فک خزر بر وخامت اوضاع این گونه افزوده است.براساس سرشماری سال2015، جمعیت فک‌های خزری 70هزار قلاده تخمین ‌زده شد درحالی است که در سرشماری سال2008 جمعیت این گونه در خزر، 100هزار قلاده برآورد شده بود.

دوری 25ساله فک‌ها از سواحل ایران

امیر صیادشیرازی دامپزشک حیات‌وحش در این‌باره می‌گوید: «حدود 25سال است که فک‌ها به‌صورت گله‌ای در ایران دیده نشده‌اند. آنها در سواحل شرقی ایران و سواحل ماسه‌ای ترکمنستان که خالی از سکنه است دیده می‌شوند. اما به‌دلیل شلوغی و تردد انسان از نعمت حضور آنها محروم هستیم.» در سال‌های قبل با همکاری شیلات، مرکز حفاظت از فک خزر توانست برای ماهیگیران قانونی کلاس‌های آموزشی برگزار کند و آنها هم استقبال کردند.

برنامه امسال این مرکز آنچنان که رئیس «مرکز درمانی - تحقیقاتی فک خزر لنی هارت» می‌گوید، متمرکز بر ماهیگیران غیرقانونی است که در فصل غیرمجاز با قایق‌های پارویی ماهی می‌گیرند.او می‌گوید: «ماهیگیران قانونی که در قالب شرکت‌های ماهیگیری زیرنظر شیلات کار می‌کنند همه ساله از مهر به‌مدت 6‌ماه فرصت صید دارند.

ولی کسانی که در 3 استان شمالی هر 12‌ماه سال با تور در مناطق کم‌عمق ماهیگیری می‌کنند، درآمدزایی کمتری دارند و صید اتفاقی فک در تورهای آنها بیشتر رخ می‌دهد.»از بین ۵کشور حاشیه دریای خزر (ایران، ترکمنستان، قزاقستان، روسیه و جمهوری آذربایجان) ایران برای تاسیس مرکز حفاظت فک خزری انتخاب شد.

این مرکز امسال «بیانیه عمل» برای کشورهای حاشیه خزر نوشته و برای سازمان حفاظت محیط‌زیست آنها ارسال می‌کند تا براساس بیانیه عمل، همه سازمان‌های مرتبط با دریا از شیلات تا نیروهای نظامی دستورالعمل مواجهه با فک خزری را در اختیار داشته باشند.امیر صیادشیرازی، مدیر مرکز حفاظت فک خزری ایران می‌گوید:

بدون مشارکت همه سازمان‌ها و کشورهای عضو امکان حفاظت از این گونه وجود ندارد و با نگارش برنامه مشترک بین‌المللی (بیانیه عمل) امکان حفاظت از فک خزری فراهم می‌شود.به گفته او، اگر سازمان‌های داخلی نیز سواحل حفاظت شده را که تا پیش از این محل زندگی فک‌های خزری بود به‌عنوان قلمرو دریایی حفظ و نگهداری کنند، به دنیا آمدن توله‌های فک خزری در سواحل ایران که پدیده‌ای نادر است، درصورت آماده بودن سواحل اتفاق می‌افتد و فک‌های خزری بازمی‌گردند.