- اى طبيب هندى! ولى من به فضل خداوند، به حكمت و پاسخ اين سوالها آگاهام.
طبيب كه چارهاى جز تسليم شدن نداشت، گفت:
- پاسخها را بگوييد تا بهرهمند گردم.
آنگاه امام به ترتيب به يكايك سوالهاى مطرح شده، چنين پاسخ گفتند:
- به اين جهت سر از قطعات مختلف تشكيل شده و شكافهايى برايش قرار داده شده است تا صداع (سردرد) آن را نيازارد.
- خداوند مو را بالاى سر رويانده تا به وسيله آن روغن لازم به مغز برسد و بخار مغز از طريق موها خارج شود. همين طور، پوششى براى سرما و گرما باشد.
ولى در پيشانى مو نيافريده تا چشمها مزاحمى نداشته باشند و بتوانند به راحتى نور بگيرند.
- ابروها را بالاى چشم قرار داد تا به اندازه كافى به چشمها نور برسد و نيز از رسيدن نور زياد جلوگيرى كند. چون زيادى نور، چشم را آزار داده و زمينه
معيوب شدن آن را فراهم مىسازد.
- چشمها به شكل لوزى آفريده شده تا داروهايى كه با سرمه استعمال مىشود، به آسانى وارد چشم شده، چرك و مرض به آسانى از آن به وسيله اشك خارج شود.
- به اين جهت بينى را ميان دو چشم قرار داده است كه بينى نور را به دو قسمت مساوى تقسيم مىكند تا نور به طور اعتدال به چشمها برسد.
- سوراخهاى بينى را در پايين آن آفريده تا چركهاى انباشته شده در مغز از اين سوراخها بيرون شده و بوهاى معطر كه به وسيله هوا متصاعد مىگردد،
از آن، بالا رود.
- لب و سبيل را به اين جهت روى دهان قرار داده است تا از ورود كثافات دماغ به داخل دهان جلوگيرى كند. و نيز مانع آلوده شدن خوراكىها گردد.
- دندانهاى جلو را تيزتر آفريده تا غذا را قطعه قطعه سازند.
- دندانهاى آسياب را پهن خلق كرده تا غذا به وسيله آنها كوبيده و نرم گردند. دندانهاى انياب را درازتر آفريده تا ميان دندانهاى آسياب و دندانهاى پيشين،
چون ستونى استوار باشند.
- كف دست و پاها مو ندارند تا بتوانيم اشياء را به وسيله آنها لمس نموده، از قوه لامسه به اندازه كافى استفاده نماييم.
- براى مرد ريش قرار داده تا به پوشاندن صورت محتاج نباشد و نيز از زن بازشناخته گردد.
- به مو و ناخنهاى تن انسان روح نداده تا چيدن و بريدن آنها دردآور و ناراحت كننده نباشد.
- قلب، صنوبرى شكل آفريده شده است تا هنگام آويختگى، نوك باريكش وارد ريه شده و از نسيم آن خنك گردد و نيز مغز سر از حرارت آن آسيب نبيند.
- ريه را در دو قسمت آفريده تا قلب ميان فشارهاى آن دو (هنگام باز و بسته شدن) داخل شده و هوا بگيرد.
- كليهها مانند لوبيا ساخته شدهاند، براى اين كه «منى» از كليهها قطره قطره به سمت مثانه مىچكد. اگر كليهها كروى و يا به شكل چهارگوش بودند،
قطرات منى كه همواره در حال انبساط و انقباضند، به يكديگر برخورد كرده و در نتيجه هنگام خروج، موجب التذاذ نمىشدند.
- اين كه كاسه زانوها به سمت جلو قرار گرفته، به اين جهت است كه انسان رو به جلو حركت مىكند. سنگينى بدن انسان رو به جلو است.
وقتى زانوها به عقب خم شوند، تعادل انسان حفظ شده، راه رفتن و حركات انسان ناموزون و لرزان نمىشود.
- اين كه كف پاها را گود و قوسىمانند، خلق كرده به اين جهت است كه تمام كف پاها با زمين تماس پيدا نكند. زيرا اگر تمام كف پاها به زمين تماس پيدا كند،
پا، چشم و اعصاب صدمه مىبينند.
طبيب كه تاكنون سكوت كرده و به سخنان امام گوش مىداد، با تعجب پرسيد:
- اينها را از كجا مىدانى؟!
- از پدرانم فراگرفتهام؛ پدرانم از رسول خدا(صلي الله عليه و آله) آموختهاند؛ رسول خدا از جبرئيل و جبرئيل از خداوند متعال فرا گرفته است.
طبيب هندى كه چنين شخصيت علمى را در عمرش نديده بود، به فكر فرو رفت. آنگاه در حالى كه محو تماشاى سيماى امام بود، چنين لب به سخن گشود:
- تصديق مىكنم و شهادت مىدهم كه جز خداى يگانه، خدايى نيست و محمد(ص) فرستاده اوست. به خدا سوگند، تاكنون كسى را در طب، عالمتر از تو نديدهام.(1)
------------------------پي نوشت---------------------------
1- طب الصادق، تحقيق علامه عسكرى، ص 21، به نقل از بحارالانوار، ج 14، ص 478/ مناظرات علمى بين شيعه و سنى، ص 98،
به نقل از طبالصادق، محمدعلى خليلى، ص 64.
