اسباب بازی، اهمیت اسباب بازی در رشد کودک طی سنین مختلف

دسته بندی اسباب بازی ها

بصورت کلی اسباب بازی ها به ۱۰ دسته زیر تقسیم می شوند، برخی اسباب بازی ها بین این دسته ها مشترک هستند، مثلا اسباب بازی های سازه ای که مهارتی هم هستند، یا اسباب بازی های کمک درمانی که ورزشی هستند، برای کودکان با تحرک بدنی کمتر که تحرکات بدنی بیشتری نیاز هستند داشته باشند.

اسباب بازی های عروسکی

اسباب بازی های شخصیت کارتونی

اسباب بازی های وسایل نقلیه

اسباب بازی های ورزشی و فعالیت بدنی

اسباب بازی های مهارتی

اسباب بازی های معما و بازی

اسباب بازی های سازه ای

اسباب بازی های اکتشافی

اسباب بازی های کمک درمانی

​در بسیار از موارد پیش آمده که کودکان در تعاملات با کودکان دیگر بهبود های شگرفی در بیماری خود داشته اند. برای مثال لکنت زبان یکی از بیماری هایی هست که از طریق تعامل کودکان با یکدیگر بسیار قابل حل است.

یا کودکانی که تحرکات بدنی کمی دارند وسایل بازی ورزشی یا سرگرمی هایی که شبیه سازی زندگی عادی است بسیار به آنها کمک خواهد کرد. سرسره، خانه های کوچک، چادرهای کوهنوردی مخصوص کودکان و ... نمونه ای از این اسباب بازی ها هستند.

اسباب بازی های مهره، صفحه، تاس

​خاطرات کودکی با منچ و مارپله برای همه گذشت، بازی های اولیه مانند منچ و مارپله به دلیل تعاملات دو طرفه انسانی، مساوات در انجام بازی، نداشتن بازه سنی و تمرین صبر و شکیبایی درون بازی

به کودکان کمک شایانی در چند بعدی شدن شخصیت آنها دارد.

با در نظر گرفتن تمام موارد ذکر شده این سوال در ذهن شکل میگیرد که چه اسباب بازی هایی برای کودکان در سنین مختلف مناسب است؟

اسباب بازی های مناسب تولد تا یک سالگی

در این سن کودک محیط اطراف و دست و پاهای خودش را می شناسد و به کمک حواس پنجگانه اش با محیط ارتباط برقرار می کند. خیره شدن به دست‌ها موجب تفریح کودک است و وقتی که وسیله‌ای را در دسترس کودک قرار می‌دهید، با خوشحالی آن را می‌گیرد. در شش ماهگی به مدت پنج الی ده دقیقه می‌تواند خودش را با اسباب‌بازی‌هایش سرگرم کند و نیز اشیا را از یک دست به دست دیگر انتقال دهد. علاقه زیادی دارد که به همه چیز دست بزند.نابراین، اجازه دهید که کودک با وسایل معمولی خانه مثل بشقاب، قابلمه، قاشق، روزنامه، پارچه و مانند آنها بازی کند. در یک سالگی کودک کم‌کم مفهوم بقا را درک می‌کند و این یعنی وقتی اسباب‌بازی جلوی چشمش نیست، تصویری در ذهن دارد و سعی می‌کند آن را پیدا کند

لیست اسباب بازی های مناسب این گروه سنی:

• اسباب بازی های موزیکال
• کتاب تصویری با جنس های مختلف
• اسباب بازی های دندانی
• عروسک‌‌های نرم
• توپ‌های نرم و سبک
• کتب پارچه‌ای
• وسایل پلاستیکی یا چوبی
• اسباب‌بازی‌های متحرک و ماشین‌ها
• مکعب های چوبی یا پارچه ای

اسباب بازی های مناسب سن یک تا سه سالگی

در این سن کودکان نوپا هستند و اسباب بازی هایی که نیازمند تحرک هستند را ترجیح می دهند.كودكان نوپا پس از آنكه تعادل مناسب را به دست آوردند، يك اسباب‌بازي كشيدني يا هل دادني به آنها كمك مي‌كند تا چالش‌هاي جديد را امتحان كنند.

لیست اسباب بازی ها مناسب این گروه سنی:

• وسایل نقاشی (مداد شمعی، گچ، آب رنگ، قلم مو، مداد رنگی)
• خمیزبازی و گل رُس
• توپ
• سه چرخه
• الاکلنگ، سرسره و تاب کوچک
• انواع پازل یا ۴ تا ۵ قطعه
• مرواریدهای چوبی درشت
• لگو
• مکعب‌های چوبی رنگی
• عروسک و وسایل آن مثل تختخواب عروسک، لباس عروسک
• تلفن اسباب‌بازی
• طناب

اسباب بازی های مناسب سن سه تا پنج سالگی

کودک ۳ تا ۵ ساله یک سازنده قهار است و می‌تواند از هر چه به دستش می‌دهید یک شاهکار خلق کند. رنگ‌ها، اشکال و اعداد را می‌شناسد، قوانین را درک کرده و مسئولیت‌پذیری بیشتری دارد بیشتر اسباب‌بازی‌هایی را می‌پسندد که مشخصات واقعی داشته باشند. به بازی‌های نمایشی بیشتر از بازی‌های خیالی تمایل دارد.

لیست اسباب بازی های مناسب این گروه سنی:

• انواع جورچین و چوب‌چین‌ها
•  مکعب‌های کوچک و بزرگ
• لگو
• میخ و چکش
• دومینو
• قطار، ماشین کامیون،

  

   

اسباب بازی های مناسب سن پنج تا نه سالگی

در این  سن بازی‌های فردی، که به صورت دویدن و بالا رفتن بود، به صورت بازی‌های جمعی درمی‌آید. کودک بیشتر اوقات با کودکان دیگر بازی می‌کند، ولی یک همبازی را ترجیح می‌دهد و تمایل به بازی در گروه‌های کوچک در او دیده می‌شود، بازی ابداع می‌کند و در هنگام بازی قواعد و مقررات آن را تغییر می‌دهد.

لیست اسباب بازی های مناسب این گروه سنی:

• وسایل باغبانی بیلچه، شن کش و...
• فرفره
• طناب برای طناب بازی
• وسایل خیاطی (سوزن و نخ)
• دوچرخه
• توپ با راکت
• قیچی و کاغذ
• انواع عروسک (عروسک خیمه شب بازی و...)
• گِل رس، خاک، شن

اسباب بازی های مناسب سن نه تا دوازده سالگی

در این سن بدنبال اطلاعات جدید، چالش‌ها و تجربه در بازی هستند.یک کودک در این گروه سنی شدیدا توسط همسالان خود تحت تاثیر قرار می‌گیرد و خیلی زیاد اجتماعی هستند.در این سن فعالیت‌های گروهی مورد توجه بیشتر است. کودک در این سن می‌داند چطور بازی منصفانه داشته باشد و مهارت اجتماعی حرفه‌ای بکار ببرد.

لیست اسباب بازی های مناسب این گروه سنی:

• کتاب
• بازی بر روی تخته و کارت بازی
• تجهیزات ورزشی
• تدارکات هنر
• نمونه اسباب کار
• تجهیزات ورزشی
• دوچرخه و کلاه ایمنی
• کفش اسکی
• کتاب
• کاردستی بادبادک
• بازی‌ بر روی تخته
• بازی‌های هماهنگی و یا حافظه
• مجموعه ساخت و ساز و مدل سازی