فرزندداری حضرت فاطمه علیهاالسلام

حضرت فاطمه علیهاالسلام در فرزندداری نکاتی همچون آداب تولد کودک، معرفت و انس گرفتن با معبود و همچنین خواسته های کودکان را مدنظر داشتند.

فرزندداری حضرت فاطمه علیهاالسلام

فاطمه زهرا علیهاالسلام بانویی ست که هیچ گاه با گذشت زمان و تحولات تاریخی فراموش نمی شود، بلکه ویژگی های اخلاقی و جنبه های زیبای زندگی اش، روز به روز بیشتر جلوه می کند و آموزه ای بر آموزه ای بشری می افزاید. در اینجا چند نکته و آموزه ارزشمند از حضرت فاطمه علیهاالسلام در باره فرزندداری مطرح می شود.

توجه به آداب تولد کودک

در اسلام درباره آداب تولد کودک به آدابی اشاره شده است مانند اینکه در گوش راست او اذان و در گوش چپ او اقامه گفته شود، كام كودك را با آب فرات یا آب گوارا و تربت امام حسين عليه السلام بردارند، نام خوبى برای او انتخاب كنند، براى او عقيقه كنند و آداب دیگر.

‏در روایات می خوانیم هرگاه فرزندان حضرت فاطمه علیهاالسلام متولد می شدند، وی آنها را نزد پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله می ‏آورد. پیامبر در گوش راست آنها اذان و در گوش چپشان اقامه می گفت. حضرت رضا علیه السلام از پدران گرامی خود از زین العابدین علیه السلام از اسماء بنت عميس روايت كرده است كه گفت‏: چون امام حسن علیه السلام به دنیا آمد، رسول خدا صلی الله علیه و آله به خانه حضرت زهرا علیهاالسلام ‏آمد و فرمود: «فرزندم را بیاورید.» در آنجا پیامبر در گوش راست و چپ او ‏به ترتیب اذان و اقامه گفت.[1]

در ادامه روایت می خوانیم که حضرت زهرا علیهاالسلام به امام علی علیه السلام ‏فرمود: «نامی برای فرزندمان انتخاب کن.» امیرمؤمنان علی علیه السلام فرمود: «من در این کار بر پیامبر خدا ‏پیشی نمی گیرم.» آن گاه فرزندشان را نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله بردند. پیامبر اکرم صلی الله علیه و ‏آله نوزاد را بوسید و پرسید: «چه نامی برایش انتخاب کردید؟» امام علی علیه السلام گفت: «در این کار بر ‏شما پیشی نگرفتیم.» پیامبر فرمود: «من نیز بر خدای خویش پیشی نمی گیرم.» در این هنگام جبرئیل امین نازل ‏شد و پیام تبریک خداوند را به پیامبر رساند و عرض کرد: «ای محمد! خداوند عز وجل امر می کند چون ‏نسبت علی علیه السلام به تو مانند نسبت هارون به موسی علیه السلام است، نام فرزند هارون را برای وی ‏برگزین.» پیامبرخدا فرمود: «نام او چه بود؟» جبرئیل پاسخ داد: «شُبَّر.» حضرت فرمود: «زبان من عربی است.» ‏جبرئیل عرض کرد: «معادل آن در زبان عربی، حسن است».

هرگاه یکی از فرزندان حضرت زهرا علیهاالسلام به دنیا می آمد، گوسفندی برای او عقیقه می کرد. آن ‏گاه ‏مقداری از گوشت آن را برای قابله و بقیه را برای همسایگان و خویشان می فرستاد و آنها را شاد می ‏کرد.[2]‏

پرورش دادن بُعد اخلاقی فرزندان ‏

یکی از نقش های مهم حضرت زهرا علیهاالسلام، پرورش بُعد ایمانی و اخلاقی فرزندان بود. آن حضرت نه ‏تنها کودکان خود را با مسائل عبادی و فضائل اخلاقی آشنا می کرد، بلکه خود با انجام برخی کارها درس عملی به فرزندان می داد، امام حسن عليه السّلام می فرمایند: «شب‏ جمعه ‏اى بود كه ديدم مادرم فاطمه عليها السّلام در محراب عبادت‏ ايستاده و پيوسته در حال ركوع و سجود است تا سفيدى صبح طالع شد و در طول اين مدّت شنيدم كه براى مؤمنين و مؤمنات دعاء مى‏فرمود و هیچ براى خودش دعايى نكرد، پرسيدم: مادر، چرا همان طورى كه براى ديگران دعاء نمودى براى خود دعاء نفرمودى؟ فرمودند: فرزندم، اوّل همسايه را درياب سپس اهل خانه را».[3]

توجه به خواسته های کودکان

یکی از علائق کودکان داشتن لباس، کفش و وسایل نو است. این میل و علاقه در زمان عید و شادی ‏بیشتر بروز می کند. در این موارد بهتر است پدر و مادر به خواسته های منطقی و مشروع کودکان پاسخ مثبت ‏دهند و اگر توان برآوردن نیاز آنان را ندارند، به گونه ای منطقی آنها را توجیه یا وسیله مورد نیازشان را به قیمت ‏ارزان و مناسب تهیه کنند و از این راه بچه ها را شاد سازند‎.‎

نقل است امام حسن و امام حسین علیهماالسلام در آستانه یکی از اعیاد لباس نو نداشتند. ازاین رو، خدمت ‏مادر آمدند و گفتند: «بچه های مدینه لباس نو پوشیده اند، چرا ما را لباس نو




نمى‌پوشانى؟» حضرت زهرا علیهاالسلام ‏برای شاد کردن بچه ها فرمود: «لباس شما نزد خیاط است. وقتی آماده شد، می پوشید.» چون شب عید رسید، ‏بچه ها دوباره سراغ لباس جدیدشان را گرفتند. فاطمه زهرا علیهاالسلام سخن گذشته اش را تکرار کرد و ‏چون صبح شد، جبرئیل دو پیراهن زیبا نزد پیامبر آورد. رسول خدا صلی الله علیه و آله با دیدن پیراهن ها ‏پرسید: «اینها چیست؟» جبرئیل عرض کرد: «حسن و حسین علیهماالسلام از مادرشان لباس نو خواستند و ‏ایشان در پاسخ فرمود: خیاط برایتان می دوزد و خدا نخواست قول حضرت فاطمه علیهاالسلام عملی ‏نشود».[4][5]

امید که با الگوپذیری و پيروى از سیره حضرت فاطمه زهرا علیهاالسلام، در زمینه فرزندداری و تربیت فرزندان موفق عمل کنیم تا مقدمه ای باشد برای یک زندگی سراسر موفقیت و سرشار از معنویت.

#حضرت_زهرا #ولادت #فرزندداری

یادداشت: سیدمهدی سیدمرادی

پی نوشت ها:

‏[1] عيون أخبار الرضا عليه السلام، شیخ صدوق، نشر جهان‏، تهران‏، 1378 ق،‏ ج ‏‏2، ص 25‏.

‏[2] همان، 46.

‏[3] علل الشرائع، شیخ صدوق، كتاب فروشى داورى‏، قم، 1385 ش،‏ ج‏1، ص 182‏.

[4] بحار الأنوار، محمد باقر مجلسى، دار إحياء التراث العربي‏، بيروت‏، 1403 ق‏، ج‏ ‏43، ص 75.

[5] معماران تربیت: منزلت زن از دیدگاه اسلام و رهبران انقلاب اسلامی، شکیبا سادات جوهری، قم، دفتر عقل، 1387‏ ش، ص 41.