«اگر همه خوبى ها و فضيلت ها در شخصيتى جمع گردد، آن شخص فاطمه است بلكه بزرگ تر از اين توصيف هاست. به درستى كه دخترم فاطمه در بزرگوارى و كرامت، بهترين فرد بر روى زمين است. 2»
جُمَيع مى گويد: همراه با عمه ام به نزد يكى از همسران پيغمبر رفتيم. از او پرسيدند: چه كسى نزد پيامبر از همه محبوب تر بود؟ گفت: فاطمه (س). پرسيدند: از مردان چه كسى؟ گفت: همسر فاطمه. 3
فاطمه (س) امانت خدا
پيامبر گرامى اسلام در لحظات آخر عمر شريفش، در كنار وصيت هاى ديگر خود به امير مؤمنان (ع)، بر وجود فاطمه زهرا (س) نيز تأكيد كرد. امام كاظم (ع) مى فرمايد: به پدرم گفتم: پس از رفتن فرشتگان از حضور پيامبر (ص) چه اتفاقى افتاد؟ فرمود: پيامبر (ص) در اين هنگام على و فاطمه و حسن و حسين (ع) را طلبيد و به ام سلمه فرمود: كنار در بايست و نگذار كسى نزديك بيايد. سپس آن حضرت با يك دست، فاطمه را گرفت و مدت طولانى بر سينه گذاشت و با دست ديگرش دست على (ع) را بر سينه نهاد. همه آنها گريه كردند. پس ازآن، دست فاطمه (س) را در دست على (ع) قرار داد و به على (ع) فرمود: «اى اباالحسن! اين (فاطمه) امانت خدا و رسولش محمد نزد توست. حق خدا و امر مرا در مورد فاطمه رعايت كن كه چنين خواهى كرد. اى على! سوگند به خدا اين فاطمه سرور زنان بهشت از پيشينيان و آيندگان است. سوگند به خدا اين همان مريم كبرا ست. سوگند به خدا همواره آنچه از خدا براى فاطمه و شما خواستم، خواسته هايم را اجابت كرد. اى على! آنچه را در شأن فاطمه سفارش كردم انجام بده. من امورى را به فاطمه سفارش كردم كه جبرئيل به آن امر كرده بود». 4
بهترين خانه ها
دو نفر از ياران پيامبر اكرم (ص) مى گويند: پيغمبر آيه ای از سوره نور را قرائت كرد: «خانه هايى كه خدا رخصت داده (قدر و منزلت) آنها والايى يابد و نامش در آنها ياد شود». مردى برخاست و عرض كرد: اى رسول خدا! اينها كدام خانه هاست؟ فرمود: «خانه پيامبران». ديگرى برخاست و با اشاره به خانه على (ع) و فاطمه (س) گفت: اى رسول خدا! آيا اين خانه هم جزو آنهاست؟ فرمود: «آرى، از بهترين آنهاست». 5
نام مبارك
بيشتر امامان معصوم (ع) به سبب احترام و علاقه اى كه به مادرشان- حضرت فاطمه زهرا (س)- داشتند، نام يكى از دختران خود را به ياد آن حضرت، فاطمه مى گذاشتند. امير مؤمنان على (ع)، امام حسن مجتبى (ع)، امام سجاد (ع)، امام جعفر صادق (ع) و امام جواد (ع)، يك دختر خود را «فاطمه» ناميدند. امام حسين (ع) و امام موسى كاظم (ع) نيز يكى از دختران خود را «فاطمه كبرا» و دختر ديگر را «فاطمه صغرا» نام نهادند. 6
بهترين زنان جهان از ماست
امام على (ع) نه فقط در زمان حيات حضرت فاطمه زهرا (س) بلكه پس از شهادت آن حضرت نيز نام ايشان را به بزرگى ياد مى كرد و وجود حضرت را مايه افتخار خود مى دانست. آن حضرت در يكى از نامه هاى خود در پاسخ به معاويه چنين مى نويسد: «شما چگونه با ما برابريد، در حالى كه پيامبر (ص) از ما و دروغگوى رسوا (ابوجهل) از شما؛ حمزه از ما و ابوسفيان از شما؛ دو سرور جوانان اهل بهشت از ما و كودكان در آتش افكنده از شما؛ و بهترين زنان جهان- حضرت زهرا (س)- از ما و زن هيزم كش دوزخيان- همسر ابولهب و عمه معاويه- از شماست». 7
رسوايى دشمنان فاطمه (س)
امام حسن مجتبى (ع) در زمانهاى گوناگون، با استدلالهاى محكم، دشمنان مادرش، حضرت زهرا (ع) را رسوا مىكرد. آن حضرت خطاب به «مغيرةبن شعبه» فرمود: «تو بودى كه فاطمه دختر رسول خدا (ص) را مجروح كردى. تو براى تحقير رسول خدا و مخالفت با فرمان او، مرتكب اين جنايت شدى؛ در حالى كه رسول خدا (ص) فرموده بود: اى فاطمه! تو سرور زنان اهل بهشتى». 8
فاطمه بتول (س) از ماست
امام سجاد (ع) در روايات خود، مظلوميت مادرش فاطمه زهرا (س) را براى يارانش بازگو مى فرمود و آنان را از ناگوارى هاى آن حضرت آگاه مى كرد. 9 آن حضرت، از جمله راويان خطبه فدكيه حضرت فاطمه زهرا (س) به شمار مى آيد. 10 امام سجاد (ع) در خطبه آتشينى كه مجلس يزيد را بر هم زد، فاطمه زهرا (س) را مايه مباهات خود معرفى كرد و فرمود: «سرور بانوان جهان، فاطمه بتول (س) از ماست». 11
يا فاطمه (س)!
امام باقر (ع) هنگامى كه در بستر بيمارى مىافتاد، آبى خنك مىطلبيد. سپس جرعهاى چند از آن مىنوشيد و بعد با صداى بلند و از ته دل، مادرش فاطمه زهرا (س) را صدا مىزد و مىفرمود: «اى فاطمه! اى دختر محمد (ص)». علامه مجلسى مىگويد: شايد آن حضرت با اين ندا مىخواست با واسطه قرار دادن حضرت زهرا (س) از خدا شفا بگيرد. 12
آن حضرت درباره مقام معنوى فاطمه زهرا (س) فرمود: «درخت نبوت، درختى است كه ريشه آن رسول خدا (ص)، شاخه آن امير مؤمنان (ع)، نوشاخه آن فاطمه (ع) و ميوه هاى آن حسن و حسين (ع) هستند. اين درخت، كليد حكمت، معدن معرفت، جايگاه رسالت، مكان آمد و شد فرشتگان، موضع سرّ الهى و امانتى است كه بر آسمانها و زمين عرضه شده است». 13
نام عزيز و محترم
سكونى، از ياران امام صادق (ع) نزد حضرت رفته و از دختردار شدن خود، ايشان را باخبر كرد. وى مىگويد: امام به من فرمود: چه نامى برايش انتخاب كردهاى؟ عرض كردم: «فاطمه». آنگاه امام آه عميقى از ته دل كشيد و سه بار اين نام را به ياد مادرش تكرار كرد و بعد به من فرمود: «حال كه چنين نامى را بر دخترت نهادهاى، مبادا او را بزنى. نام او نامى عزيز و محترم است. تو نيز همواره احترام نامش را داشته باش». 14
برتر از مريم (ع)
امام صادق (ع) فرمود: فاطمه (س) از آن جهت «محدثه» ناميده شده كه فرشتگان از آسمان فرود مىآمدند و مانند حضرت مريم به وى مىگفتند: «اى فاطمه، خدا تو را برگزيد و پاكيزه گردانيد و تو را بر زنان عالم برترى داد.» 15 «اى فاطمه در پيشگاه پروردگارت فروتنى و سجده كن و با ركوعكنندگان ركوع نما» 16 و بدين ترتيب، وى با فرشتگان نيز سخن مىگفت: شبى فاطمه (س) به فرشتگان فرمود: مگر مريم، دختر عمران برگزيده و برتر از تمام زنان عالم نيست؟ آنها گفتند: مريم تنها سرور زنان عالم در زمان خود بود، ولى خدا تو را سرور زنان زمان خودت و زمان مريم و نيز زنان اولين و آخرين قرار داده است. 17
سفارش به انصار
امام كاظم (ع) از پدرش روايت كرد كه رسول خدا (ص) در حال احتضار، انصار را خواست و به آنان فرمود: «اى گروه انصار! وقت جدايى فرا رسيد. بدانيد كه در خانه فاطمه (س)، در خانه من و خانه او، خانه من است. هر كه حرمت او را هتك كند، به خدا بىاحترامى كرده است». عيسى از ياران امام كاظم (ع) مى گويد: آن حضرت در اين هنگام بقيه سخنش را قطع كرد و بسيار گريست و سه بار فرمود: «به خدا قسم حرمت خدا را حفظ نكردند». 18 امام كاظم (ع) در روايت ديگرى فرمود: «فاطمه (س)، صدّيقه شهيده است». 19
پاداش مجاهدان روز بدر
دو نفر از ياران امام رضا (ع) مى گويند: نزد آن حضرت رفتيم. ايشان در سجده بود و سجدهاش طول كشيد. هنگامى كه سرش را بلند كرد، گفتيم: چرا سجده را طولانى كرديد؟ فرمود: «هر كه اين دعا را در سجده شكر بخواند، همچون مجاهدان روز بدر در كنار رسول خدا پاداش دارد». گفتيم: آن دعا چيست؟ حضرت دعايى را خواند و در بخشى از آن، مظلوميت مادرش- حضرت زهرا (س)- را نيز بيان كرد. 20
برترين كار
يكى از ياران امام جواد (ع) مىگويد: به حضرت عرض كردم: تصميم گرفته بودم به نيابت از شما و پدرتان طواف كنم. ولى به من گفتند: به نيابت از اوصيا طواف نمىكنند. حضرت فرمود: «هر چه مىتوانى طواف كن، جايز است.» سه سال بعد دوباره به آن حضرت عرض كردم: پيشتر از شما درباره طواف به نيابت از شما و پدرتان اجازه گرفتم و طواف بسيار كردم. سپس چيزى بر دلم افتاد و به آن عمل كردم. پرسيد: «چه بود؟» گفتم: يك روز از جانب رسول خدا (ص) طواف كردم. حضرت سه بار فرمود: «درود خدا بر پيامبر.» سپس روز دوم به نيابت از امير مؤمنان (ع)، روز سوم امام حسن (ع)، روز چهارم امام حسين (ع) تا روز نهم به نيابت از پدرت علىبن موسىالرضا (ع) و روز دهم به نيابت از شما سرورم. اينان كسانىاند كه به ولايتشان معتقدم. حضرت فرمود: «در اين صورت به دينى معتقدى كه خدا، جز آن را از بندگانش نمىپذيرد.» عرض كردم: گاهى هم از سوى مادرتان حضرت فاطمه (س) طواف كردهام. گاهى هم نه. حضرت فرمود: «اين را بيشتر انجام بده. اين برترين كارى است كه انجام مىدهى، انشاءالله. 21»
زيارت روزانه
قلب امام نهم حضرت جواد (ع) از مهر و محبت مادرش حضرت زهرا (س) لبريز بود. آن حضرت هر روز ظهر در مدينه به مسجد پيامبر اكرم (ص) مىرفت و بر پيامبر (ص) درود مىفرستاد و مشام جان خويش را از ياد جدّ بزرگوارش معطر مىساخت. سپس به سراغ خانه مادرش فاطمه زهرا (س) مىرفت كه در همان نزديكى قبر پيامبر بود و در نهايت ادب و احترام، ابتدا كفشها را از پا در مىآورد و آنگاه با دلى سرشار از شور و اشتياق، وارد آن خانه كوچك و نورانى مىشد و در آنجا به نماز و دعا مىپرداخت. 22
حجت بر امامان (ع)
پيشوايان معصوم (ع) الگويى براى ديگر مردم هستند، ولى حضرت فاطمه زهرا (س) با داشتن فضيلتهاى بيكران، حجت و الگويى براى امامان بوده است. امام حسن عسكرى (ع) فرمود: «ما حجتهاى خدا بر بندگان هستيم و جده ما حضرت فاطمه زهرا (س) حجت بر ماست». 23
الگو و سرمشق
امام زمان (عج) نيز در روايتى فرمود: «دختر رسول خدا (س) براى من الگو و سرمشقى نيكوست». 24
پى نوشتها:
______________________________
(1). مجلسى، محمدباقر، بحارالأنوار، ج 27، ص 116.
(2). جزوه مؤسسه جهانى سبطين؛ به نقل از فرائد المسطين، ج 2، ص 68.
(3). محمدى رىشهرى، محمد، اهل بيت در قرآن و حديث، ص 192.
(4). قمى، شيخ عباس، سيماى پرفروغ محمد (ص)، (ترجمه كحلالبصر)، ترجمه محمد محمدى اشتهاردى، ج 1، صص 317- 316.
(5). طبرسى، مجمعالبيان، ج 7 و 8، ص 227.
(6). جلالى عزيزيان، حسن، فرزندان چهارده معصوم؛ سيد كبارى، سيد عليرضا، مسند فاطمه بنت الحسين (ع).
(7). نهج البلاغه، نامه 28.
(8). طبرسى، احتجاج، تحقيق ابراهيم بهادرى، ج 2، ص 40؛ مجلسى، همان، ج 43، ص 197.
(9). عاملى، سيد جعفر مرتضى، رنجهاى زهرا (س)، ص 387؛ به نقل از المسترشد فى امامة علىبن ابىطالب (ع)، صص 66- 65.
(10). مجلسى، همان، ج 29، ص 215.
(11). محمدى رىشهرى، همان، ج 1، ص 240.
(12). مجلسى، همان، ج 62، ص 102؛ قمى، سفينةالبحار، ج 3، صص 931- 932.
(13). محمدى رىشهرى، همان، ج 1، ص 247.
(14). حر عاملى، وسائل الشيعه، ج 7، ص 73.
(15). سوره آلعمران (3)، آيه 42.
(16). سوره آلعمران (3)، آيه 43.
(17). مجلسى، همان، ج 43، ص 78.
(18). مجلسى، همان، ج 22، صص 477- 476.
(19). كلينى، اصول كافى، ج 1، ص 418.
(20). مجلسى، همان، ج 86، ص 223.
(21). كلينى، فروع كافى، ج 4، ص 314.
(22). قمى، سفينهالبحار، تحقيق مجمعالبحوث الاسلاميه، ج 1،، ص 932؛ مجلسى، همان، ج 50، ص 59.
(23). فضايل چهارده معصوم در آثار علامه حسنزاده آملى، ص 123؛ به نقل از تفسير اطيب البيان، ج 13، ص 225.
(24). مجلسى، همان، ج 53، ص 180.
