پرسش: دخترم 10 ماهه است و بسیار بسیار بد غذاست در طول 24 ساعت فقط 400 سی سی شیر می خورد و تقریبا به غذا لب نمی زند! وزن هنگام تولد 3 کیلو 70 گرم و وزن 10 ماهگی اش 8.5 کیلو است با دور سر 44 سانتی متر.
1) آیا کمبود وزن دارد؟
2)در 24 ساعت حداقل چند سی سی شیر باید بخورد؟
3) در هر وعده چند قاشق چایخوری باید بخورد؟ و چند وعده در روز؟
4) با توجه به اینکه تا قبل از یکسالگی شیر مهم تر است. آیا با غذا نخورد کمبود و مشکلی برایش پیش نمی آید؟
5)لطف کنید مواد غذایی مهمی که در این سن لازم است بخورد را نام ببرید.

پاسخ: یک کودک 5/10 ماهه باید 5/9 کیلو گرم وزن داشته باشد. بعد از پایان شش ماهگی او باید کم کم با غذاهای تکمیلی علاوه بر شیر مادر تغذیه شود. غذاهای تکمیلی را برای او کم کم شروع کنید و شیر خودتان را نیز هر وقت که تمایل دارد بخورد زیرا هنوز شیر غذای اصلی اوست.

 دو هفته اول ماه دهم
برای تغذیه تکمیلی نوزاد خود در این دوره می توانید در ساعت 10 صبح، به جای آب میوه از خود میوه های مجاز استفاده کنید. به طور مثال از یک قاشق مرباخوری هلو، سیب، موز و... شروع کنید و به سه قاشق مرباخوری برسانید.
نکات لازم :
- میوه مورد نظر بایستی کاملاً رسیده باشد. میوه را به دقت شسته و بعد از جدا کردن پوست و هسته ، ان را با پشت قاشق به طور کامل نرم کرده، سپس به شیرخوار بدهید.
- مقدار میوه را به تدریج زیاد کرده و در ساعت 10 صبح، به جای فرنی 5 تا 6 قاشق مرباخوری میوه به کودک بدهید.
- در اواخر هفته دوم ماه دهم، می توانید خرمای رسیده ای را که پوست و هسته ان را جدا کرده اید، بعد از غذای ظهر به عنوان دسر به کودک خود بدهید.
- می توانید به تدریج و بر حسب اشتهای کودک، ظهر و شب و هر بار حداکثر 6 تا 10 قاشق مرباخوری سوپ به کودک خود بدهید.
- اگر سوپ را در حجم زیاد و بیش از 10 قاشق مرباخوری در هر وعده غذایی به کودک بدهید، اشتهای کودک را برای وعده بعد نسبت به شیر مادر که هنوز غذای اصلی اوست، کم می کند.
- در این زمان باید شیرخوار را با غذاهایی مثل نان، بیسکویت ساده، ماکارونی پخته شده، تکه هایی از سیب زمینی یا هویج پخته شده، کوفته قلقلی و... که خود می تواند با دست بردارد و به دهان ببرد، اشنا کنید.

برنامه غذایی شیرخوار در دو هفته اول ماه دهم
صبح
3 قاشق مرباخوری فرنی یا حریره بادام + نصف زرده تخم مرغ
10صبح
5 تا 6 قاشق مرباخوری از میوه رسیده و نرم شده
ظهر
6 تا 10 قاشق مرباخوری سوپ +2 تا 4 قاشق مرباخوری ماست
عصر
3 قاشق مرباخوری پوره یا فرنی یا حریره بادام + تکه های بیسکویت یا تکه های نان
شب
6 تا 10 قاشق مرباخوری سوپ + 2 تا 4 قاشق مرباخوری ماست

برنامه غذایی شیرخوار در دو هفته دوم ماه دهم
در این زمان ضمن تنوع بخشیدن به سوپ شیرخوار، می توانید از کته نرم که در اب گوشت یا اب مرغ پخته شده، همراه با خود گوشت استفاده کنید. برای تنوع غذا بهتر است هر بار یک نوع از سبزی ها یا حبوبات را به کته نرم اضافه کنید. می توانید با استفاده از گوشت ماهی( تیغ های ان را به طور کامل جدا کنید) به همراه کته نرم و سبزی، بر تنوع غذایی کودک بیفزایید.

ماه یازدهم و دوازدهم
در این دو ماه ، تنوع غذا را در تهیه سوپ، کته، پوره و... رعایت کنید. همچنین با توجه به اشتهای کودک می توانید به مقدارغذای هر وعده او اضافه کنید. توصیه می کنیم که بهتر است در این دو ماه هم از دادن غذاهای سفره خانواده به کودک خود، به علت داشتن نمک و چاشنی، خودداری کنید.

 توجه
از شش ماهگی و هم زمان با شروع غذای کمکی تا پایان 12 ماهگی، غذای اصلی شیرخوار هنوز شیرمادر است، لذا تغذیه با شیر خود را باید به طور مکرر و بر حسب تقاضا و تمایل شیرخوار در تمام مدت شب و روز، به ویژه قبل از هر وعده غذای کمکی باید مورد توجه قرار دهید.

مواد غذایی غیر مجاز تا یک سالگی 
باید از دادن موادغذایی زیر به کودک خود تا پایان یک سالگی باید اجتناب کنید، چون گروهی ایجاد حساسیت می کنند، برخی باعث خفگی شیرخوار شده و تعدادی نیز مشکلات دیگری به وجود می اورند:
1- مواد غذایی ای که ممکن است در شیرخوار زیر یک سال ایجاد حساسیت کنند. مانند:
- شیرگاو( جوشاندن شیر در تهیه فرنی، مقدار ماده حساسیت زای موجود در شیر را کمتر می کند.)
- سفیده تخم مرغ
- انواع توت، کیوی، آلبالو، گیلاس و خربزه.
- بادام زمینی
2- مواد غذایی که در دوره شیرخوارگی مجاز نیست و ممکن است باعث خفگی شیرخوار شود. مانند:
کشمش، حبه انگور، ذرت، تکه های سوسیس، اجیل، تکه های سفت و خام سبزی ها مثل هویج و... و تکه های گوشت.
3- مواد غذایی ای که ممکن است مشکلات دیگری ایجاد کنند. مانند:
- قهوه یا چای پررنگ که سبب بیقراری کودک می شود.
- عسل که باعث مسمومیت می شود(بوتولیسم)، ولی استفاده از عسل پاستوریزه اشکالی ندارد.
به طور کلی تا پایان یک سالگی باید از دادن عسل غیر پاستوریزه، شیرپاستوریزه، پنیر، سفیده تخم مرغ، شکلات، میگو، فلفل و ادویه جات، ترشی ها، نمک، نوشابه های گازدار، آب میوه های صنعتی، خربزه، کیوی، انواع توت( توت سفید، توت فرنگی، تمشک) ، آلبالو، گیلاس، لپه و نخود، اسفناج و کلم به کودک خودداری کنید.

آستانه غذایی کودکان 10 ماهه
آیا به طور مداوم ایده های مختلف غذای کودک خود را در سر دارید؟ کشف این ایده ها، علم موشک هوا کردن نمی خواهد! به خصوص اگر شما متوجه شده باشید که وعده های غذایی عامل اصلی تامین مواد مغذی مورد نیاز برای بدن فرزندتان است. شما باید مواد اولیه سالم و ارگانیک را انتخاب کنید و دستورالعمل های لذت-بخش غذایی را روی آن ها اجرا کنید تا غذاهای موردعلاقه فرزندتان را بپزید. همچنین مطمئن شوید که کودک شما هیچ آلرژی غذایی را نداشته باشد، به ویژه هنگامی که می خواهید آجیل، سویا و گندم را در غذای کودک استفاده کنید. از طرفی بهتر است تخم مرغ کامل و ذرت شیرین را در غذای کودکان با سن پایین قرار ندهید.

10 ایده ی برتر غذای کودکان 10 ماهه
1. افزایش مصرف کوکتل های شیری در غذای کودک 10 ماهه:
کوکتل های شیری بهترین غذای کودکان 10 ماهه و یک غذای سرگرم کننده و جذاب برای آن ها است، شما می توانید موز، توت فرنگی یا زغال اخته را با شیر و شیره طبیعی میوه ها مخلوط کرده و یک ترکیب خوشمزه و سیرکننده برای کودکتان درست کنید. سعی کنید از شکر در این کوکتل های شیری استفاده نکنید، زیرا کودک شما به کالری نیاز ندارد، سعی کنید بیشتر از شیرینی طبیعی میوه ها بهره ببرید. مصرف عسل هم برای کودکان مناسب نیست، زیرا باکتری های خاصی در عسل وجود دارد که می تواند به لثه و دندان های در حال رشد کودکان آسیب برساند.
2. کودک 10 ماهه خود را کم کم به خوردن آجیل عادت دهید:
آجیل پر از پروتئین و ویتامین ها است و به رشد بهتر کودکان کمک می کند، اکثر کودکان در سن 10 ماهگی دندان ندارند، به طوری که آن ها قادر به جویدن مواد غذایی سخت مانند آجیل نیستند. بنابراین بهتر است آجیل را به صورت پودر درآورده و با یک قاشق مرباخوری ماست مخلوط کنید. شما همچنین می توانید ترکیبی از بادام، پسته و گردو استفاده کنید، ترکیب این دانه های آجیل با ماست طعم فوق العاده ای را به کودکتان می چشاند.

3. سیب زمینی شیرین غذای کودک 10 ماهه :
سیب زمینی شیرین، زمانی که به قالب پوره درآید، شکل و طعم واقعا خوبی خواهد داشت، به ویژه هنگامی که با هویج ترکیب شود، طعم فوق العاده ای خواهد داشت. شما می توانید تکه های کوچکی از سیب زمینی شیرین و هویج خرد شده را باهم بپزید تا زمانی که کاملا پخته شده و نرم شوند. سپس این مواد پخته را در مخلوط کن بریزید تا به پوره سیب زمینی شیرین و هویج تبدیل شود. حتما کودکتان از این غذا لذت خواهد برد!
4. نخود فرنگی پنیری مناسب غذای کودک 10 ماهه :
خوردن نخود فرنگی آب پز برای کودکانی که تعداد اندکی دندان دارند، آسان است. هر چند نخودفرنگی غنی از مواد مغذی است اما مصرف مداوم آن می تواند تبدیل به عطر و طعم خسته کننده ای برای کودکان شود، پنیر نرم می تواند به شما کمک کند تا در عطر و طعم نخودفرنگی تنوع ایجاد کنید. در یک کاسه، مقدار مساوی از نخودفرنگی و تکه های کوچکی از پنیر نرم بریزید، آن ها را خوب با هم مخلوط کرده و سرو کنید. به این ترتیب، کودک شما با الگوهای جدید غذایی آشنا شده و به آن ها علاقه مند خواهد شد. ترکیب پنیر و نخودفرنگی را می توان به عنوان یک میان وعده ی سرپایی برای کودکان در نظر گرفت. اجازه دهید کودکتان خودش آن را برداشته و در دهانش بگذارد، این کار یک روش عالی برای کمک به توسعه مهارت های حرکتی کودکان است.

 5. توفو درست شده با میوه ها برای تغذیه کودک 10 ماهه:
توفو از شیر سویا درست شده و حاوی مقدار بالایی کلسیم و آهن است، همچنین یک منبع غنی از پروتئین بوده و یک انتخاب ایده آل برای گیاهخواران می باشد. ترکیب توفو با میوه ها یک طعم جدید و یک دسر ایده آل برای کودکان است. این دسر نرم را در مخلوط کن با مقداری از برش های انبه ترکیب کنید. همچنین می توانید در چند تکه موز را برای افزایش عطر و طعم به این ترکیبات اضافه کنید. این خوراک را به صورت تازه و با قاشق به کودک خود بدهید.
6. سوپ گوجه فرنگی برای غذای کودک 10 ماهه :
گوجه فرنگی نه تنها از دید کودکان ظاهر جذابی دارد، بلکه طعم شگفت انگیزی را نیز به غذاها می دهد. پوست گوجه فرنگی های رسیده را کنده و با استفاده از مخلوط کن آن را به قالب پوره درآورید، پوره گوجه فرنگی را با مقداری آب مخلوط کرده و برای جدا شدن دانه ها و پوست های باقیمانده آن را از صافی عبور دهید. این عصاره به دست آمده را با نمک و فلفل ترکیب کرده و برای افزایش عطر و طعم خوب آن، مقداری برگ ریحان اضافه کرده و برای چند دقیقه بجوشانید. بهتر است این سوپ را به صورت گرم سرو کنید، لازم است بدانید که برای جالب تر شدن طعم سوپ، می توانید مقداری از سبزیجات مختلف، کره و مقدار اندکی هویج به آن اضافه کنید.
7. غذای کودک 10 ماهه پودینگ برنج و خامه:
برنج معمولا به عنوان اولین غذایی است که در برنامه غذای کودکان قرار داده می شود، زیرا سبک بوده، خوشمزه است و به راحتی هضم می شود. شما همچنین می توانید پودینگ لذیذی را با برنج تهیه کرده و به عنوان میان وعده در لیست غذای کودک 10 ماهه خود قرار دهید. برای تهیه پودینگ، یک فنجان برنج را با 5/2 فنجان شیر بپزید. هنگامی که برنج نرم شد، آنها را ا با پشت قاشق له کنید تا تمامی دانه های آن شکستن و له شود، چون در هنگام پختن، تمامی دانه های برنج له نمی شود. اگر نیاز بود، شما می توانید شیر بیشتری در این مرحله اضافه کنید. همچنین برای بهتر شدن طعم آن، می توانید از مقدار کمی شکر و کمی پودر هل نیز استفاده کنید. پودینگ را می توانید به صورت گرم و یا سرد برای فرزندتان سرو کنید. به عنوان چاشنی، تکه های کوچکی از توت فرنگی و آجیل ریز شده را هم می توان به غذای کودک اضافه کرد.

8. ماکارونی بهترین غذای کودک 10 ماهه:
ماکارونی ها معمولا از گندم درست شده اند و تقریبا تمام مواد مغذی مورد نیاز بدن کودکان را برآورده می-کنند. ماکارونی مارپیچی و صدفی، چون به قطعات کوچکتری برش داده شده اند، یک انتخاب خوب برای غذای کودکان می باشند. همچنین شما می توانید سس ساده ای را نیز برای خوش طعم کردن ماکارونی درست کنید. برای این کار، یک قاشق مرباخوری پیاز خرد شده را در روغن زیتون سرخ کرده و تکه های کوچکی از مرغ آب پز را به آن اضافه کنید. با سلیقه خود می توانید پونه، نمک و فلفل را هم به این سس اضافه کنید. پس از پختن ماکارونی، مقداری پنیر روی آن بریزید تا ذوب شود. اکنون می توانید این سس خوشمزه را روی ماکارونی ریخته و برای کودک خود سرو کنید.
9. پنکیک پرزدار برای غذای کودک10 ماهه :
چه کسی پنکیک را دوست ندارد؟ پنکیک یک گزینه عالی برای صبحانه است، زیرا آن نرم، روغنی و دارای طعم فوق العاده ای می باشد، پس حتما آن را در لیست غذای کودک قرار دهید. همچنین، شما می توانید با استفاده از پوره میوه جات در طعم آن تنوع ایجاد کنید. پنکیک را با استفاده از آرد غلات کامل، مانند آرد گندم بپزید. همچنین از اضافه کردن عسل یا شربت شیرین خریداری شده از فروشگاه به پنکیک کودک 10 ماهه خود اجتناب کنید. پوره توت فرنگی یا پوره انبه همراه خوبی برای پنکیک هستند. پنکیک را به تکه های کوچک برش داده و پوره میوه ها را روی آن بریزید و اجازه دهید کودک شما با استفاده از انگشتان خود، آن ها را بخورد.
10. سوپ سیب زمینی شیرین و سیب:
چه کسی سیب را دوست ندارد؟ سیب یکی دیگر از مواد غذایی ضروری برای کودکان 10 ماهه است، بسیاری از کودکان سیب سرخ و آبدار را دوست دارند. شما می توانید سیب و سیب زمینی شیرین را با هم مخلوط کرده و سوپ خوشمزه ای برای کودکتان تهیه کنید. 3 الی 4 عدد سیب را در یک قابلمه جوشانده و آب آن را خالی کنید. مقداری کره بدون نمک را در ماهی تابه ی جداگانه ای ذوب کرده و مقداری آرد هم به آن اضافه کنید تا زمانی که مخلوط به رنگ قهوه ای درآید، آن را سرخ کنید. سپس به آرامی و با هم زدن مداوم، سیب، سیب زمینی شیرین، دارچین و زنجبیل را داخل ماهی تابه بریزید. برای آماده شدن سوپ کافی است این مواد را به مدت 5 دقیقه بجوشانید.

11. کته ماست:
مواد لازم
ماست کم چرب
فیله مرغ
برنج
پیاز کوچک
یک عدد گوجه فرنگی رنده شده
کره یه کوچولو
اول فیله مرغ رو بگذارید با یک عدد پیاز خوب بپزه، بعدش آب مرغ رو صاف کنید و از همون برای آب برنج استفاده کنید
برنج و کره و گوجه فرنگی رو بهش اضافه کنید. این کته بخاطر درست شدنش با آب مرغ مزه خوبی بهش میده. من این کته رو با ماست کم چرب به فرزندم دادم .. شما هم امتحان کنید.