نگهداری عمل از خود عمل سخت تر است
شنبه 23 آذر 1398 11:36 AM
نگهداری عمل از خود عمل سخت تراست
امام باقر (ع) می فرمایند: «نگهدارى عمل از خود عمل سخت تر است».
قرآن كريم در آیۀ سى و دوم سوره ى محمد صلى الله عليه و آله در مورد نابودى اعمال به كافران و مؤمنان هشدار داده، با اشاره به عدم آمرزش كافران مى فرمايد: «كسانى كه كافر شدند و مردم را از راه خدا بازداشتند و بعد از روشن شدن حق به مخالفت با رسول خدا برخاستند، هرگز زيانى به خدا نمى رسانند، و اعمالشان را حبط و نابود مى كند»(حتى اگر كار خيرى هم انجام داده اند چون با ايمان قرين نبوده حبط مى شود) (إِنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ وَ شَاقُّوا الرَّسُولَ مِنْ بَعْدِ ما تَبَيَّنَ لَهُمُ الْهُدى لَنْ يَضُرُّوا اللَّهَ شَيْئاً وَ سَيُحْبِطُ أَعْمالَهُمْ).
از نكات حساسى كه در آيات مختلف قرآن، به آن هشدار داده شده اين است كه مؤمنان مراقب باشند كه اعمالشان همچون کافران حبط و نابود نشود. و به تعبير ديگر اصل عمل مطلبى است، و نگاهدارى آن مطلبى مهم تر، يك عمل پاك و سالم و مفيد عملى است كه از آغاز سالم و بى عيب باشد و محافظت و مراقبت از آن تا پايان عمر بشود.
در حدیثی از پيامبر (ص) می خوانیم: «هنگامى كه روز قيامت مى شود، پيروان من به سه گروه تقسيم مى شوند، گروهى خدا را با اخلاص پرستش مى كردند و گروهى از روى ريا، و گروهى به خاطر اينكه به دنيا برسند، در آن هنگام خداوند به كسى كه او را به خاطر دنيا، پرستش مى كرده مى گويد: به عزت و جلال من سوگند، بگو هدف از پرستش من چه بود؟ در پاسخ مى گويد دنيا، خداوند مى گويد بنا بر اين آن چه را اندوختى به حال تو سودى نمى دهد و به آن باز نمى گردى، او را به سوى آتش ببريد!.
و به آن كس كه خدا را از روى ريا عبادت مى كرده مى گويد: به عزت و جلالم سوگند، بگو منظورت از عبادت من چه بوده؟ در پاسخ مي گويد: ريا!، مي فرمايد آن عبادتى را كه از روى ريا انجام مي دادى چيزى از آن به سوى من صعود نمي كرد، و امروز هيچ سودى به تو نخواهم داد، او را به سوى آتش ببريد!
و به آن كس كه خدا را از روى خلوص عبادت كرده گفته مي شود به عزت و جلالم سوگند بگو منظورت از عبادت چه بود؟ در پاسخ مي گويد به عزت و جلالت قسم تو از آن آگاهترى، من فقط تو را براى خودت و براى سراى آخرت مي پرستيدم مى فرمايد بنده ام راست مي گويد او را به بهشت ببريد».(1)
عواملى كه اعمال آدمى را به خطر مى افكند يا نابود مى سازد بسيار است از جمله:
1. منت گذاردن و آزار دادن: چنان كه قرآن مى گويد: «اى كسانى كه ايمان آورده ايد انفاق ها و بخشش هاى خود را با منت و آزار باطل نسازيد، همانند كسى كه مال خود را براى نشان دادن به مردم انفاق مى كند و ايمان به خدا و روز قيامت ندارد»(بقره/264).
2. عجب: چنان كه در حديث آمده است: «عجب حسنات انسان را مى خورد همانگونه كه آتش هيزم را».
3. حسد: در حدیثی پيغمبر گرامى اسلام (ص) فرمود: « حسادت حسنات انسان را می خورد همان گونه که آتش هیزم را»(2). مساله حفظ ايمان تا پايان عمر مهمترين شرط بقاى آثار عمل است چرا كه قرآن به صراحت مى گويد: «كسانى كه بى ايمان از دنيا بروند تمام اعمالشان حبط و نابود مى شود».( زمر/65)
از اينجا است كه به اهميت و مشكلات مساله نگهدارى اعمال پى مى بريم، و لذا در حديثى از امام باقر (ع) می خوانیم: «نگهدارى عمل از خود عمل سخت تر است». راوى سؤال مى كند منظور از نگهدارى عمل چيست. پاسخ فرمود انسان بخششى مى كند و يا انفاقى در راه خداوند يكتا و به عنوان يك انفاق پنهانى براى او ثبت مى شود، سپس در جايى آن را مطرح مى كند اين انفاق پنهانى حذف مى شود و به جاى آن انفاق آشكار نوشته مى شود، دگر بار در جايى ديگر آن را مطرح مى كند باز حذف مى شود و به عنوان ريا نوشته مى شود».(3)
#اعمال #حبط #قرآن #حسد #منت #عجب
علی کفشگر فرزقی
منبع: تفسير نمونه، ناصر مکارم شیرازی، ج21، ص: 484
---------------------
پی نوشت:
1. تفسير الميزان ج 10 صفحه 186(نقل ازتفسير نمونه، ج9، ص: 49)
2 بحار الأنوار (ط - بيروت)، علامه مجلسی،ج70، ص: 255
3. الكافي (ط - دارالحديث)، کلینی، ج3، ص: 725
