سد قجور تکاب

سد قجور در شهرستان تکاب در ۵ کیلومتری شرق شهر تکاب و ۲ کیلومتری شمال‌شرق روستای قجور در فاصله حدود ۳۰۰ متری جاده آسفالته تکاب – یولقون آغاج در داخل یک دره با پهنا و ژرفای کم قرار دارد . سد قجور در سال ۱۳۲۳ شمسی توسط مرحوم حسین علی سردار افشار بنا و فرزندش فتحلعی افشار (آنرا) در سال ۱۳۲۸ باتمام رسانید”. اما وجود کتیبه دیگری در بالای دریچه تخلیه رسوب که کلمات حک شده برآن بشدت مخدوش شده است، تاریخ فوق را مورد تردید قرار می دهد. احتمالا” تاریخ بنای سد سد قجور به قبل از زمان مذکور بر می گردد. در سالهای اخیر یک مرحله تعمیر ناهماهنگ در نیمه راست تاج سد قجور و پوسته بالادستی آن با استفاده از بتن و دهها تعمیر موضعی با استفاده از ماسه و سیمان صورت گرفته است که با مصالح اصلی سد همگونی ندارد و اصالت ساختمان سد را مخدوش نموده است.

سد قجور تکاب با هدف تامین آب کشاورزی و شرب روستاهای پائین دست احداث شده است و مدتی نیز از آب ذخیره شده این سد برای آبیاری فضای سبز شهر تکاب استفاده می شد، بدنه سد قجور با استفاده از سنگهای تراش خورده بدون بند در رویه بالادستی و پائین دستی ساخته شده که میان آنها را با سنگ لاشه و ملات ماسه آهک پر کرده اند. حداکثر ارتفاع سد از پی ۱۸ متر، طول تاج ۸۲.۵ متر و عرض آن ۶.۵ متر در تاج و در حدود ۸ متر در پی می باشد. این سد از نوع ذخیره ای است و در عرض دره ای قرار یافته که دارای یک مجرای دو شاخه و رودآب است. در ابتدای شاخه چپ یک چشمه قرار دارد که در بیشتر ایام سال فعال می باشد و آب آن به دریاچه سد جاریست.
شاخه راست که محل عبور رواناب ها یا آب بارش‌هاست در ایام معدودی از سال آب دارد. عمده رسوبات موجود در دریاچه از این آبراهه حمل شده اند . سد ذخیره ای قجور در ابعاد و نوع خود گوهری بشمار می رود. اصول هیدرولیکی سازه ای و پی سازی در ساخت آن رعایت شده و شناخت طراحان و سازندگان سد از طبیعت اطراف خود در حد کمال بوده است. انتخاب ساختگاه سد، نوع سد، سیستم های آبگیر و تخلیه رسوب، نوع و محل سرریز و سیستم انتقال آب از پای سد به محل مصرف همگی با در نظر داشتن اصول مهندسی و امکانات محلی آنزمان طرح و اجرا شده اند .
منابع:نگاه-خبرگزاری جمهوری اسلامی