رودخانه زنگمار و پل بشگور

رودخانه ای در مسیر جاده ابریشم با بستری از سنگ‌های آتشفشانی بازالتی در امتداد جنوب غرب به شرق منطقه آزاد ماکو واقع شده استد که از ییلاق‌های شهرستان چالدران در جنوب ماکو سرچشمه گرفته و بعد از طی مسیری بیش از ۱۵۰ کیلو…
خروشانی رودخانه زنگبار کافی بود که برای عبور از این رودخانه با بستر سنگهای آتشفشانی مردم ساکن ماکو به فکر احداث پل بر روی آن جهت ارتباط با روستاهای اطراف ماکو بیفتند.
پل بشگوز که به خاطر ۵ دهنه بودن آن به بشگوز ( ۵ چشم ) معروف است در ورودی شهر ماکو قرار دارد. این پل به دو علت احداث و بنا گردیده است علت اول ارتباط شهر ماکو با روستاهای جنوبی شهر مانند تیکمه، کروان قران، آغبلاغ، چمنلو، جانعزیز و … بوده و علت دوم آن که بانی پل در کتیبه پل نگاشته است ارتباط راحتتر و نزدیک تر به قره کلسیا بوده است تا زوار این مکان دینی که اولین کلیسای جهان مسیحیت محسوب می شود بتوانند سریعتر به آن دسترسی پیدا بکنند.
طول پل بشگوز ۴۳ متر و عرض آن کمی بیشتر از ۳ متر بوده و ارتفاع پل از بستر رودخانه نزدیک به ۶ متر می باشد. دکتر کلایس آلمانی که در سال ۱۹۸۶ از این مکان دیدن کرده است آنرا به قرن ۱۸ میلادی مربوط میداند. برای ساخت پل از سنگهای تراسیدن سفید رنگ با ملات آهک استفاده شده است.
پطرس نام بانی این پل در کتیبه روی آن آورده شده و بانی این پل متنی را در بدنه پل گنجانده است که عین متن ترجمه آن به این شرح است:
پیشگاه حضرت زکریا فرزند طادئوس که برای او من پطرس فرزند آقای مانوئل ساختم این پل را با کسب حلال خودم به یاد اولیا خودم و همسر خودم تامسه و برادر های خودم سارکیس و خوتلوبوقی و سارا هر سه را .
و در این شمار آوردم فرزندان خودم ساناسار و مانگاسار را که ایشان را خداوند برخوردار فرماید تا پایان دنیا با بانیان و بنایان در یادها باشند آمین.
هاکوپ و اریت را در وقت دعا به یاد آورید.

حرکات توده اي از جمله فرآيندهايي است که سبب تحول ژئومورفولوژيکي دامنه هاي تند و سنگي مي شود و در موقع بروز به دليل ناگهاني بودن حادثه مسدود شدن دره ها، آبراهه ها، جاده ها و تخريب مناطق کوهستاني را به همراه دارد. حوضه رودخانه زنگمار واقع در شهرستان ماکو که داراي مناطق مسکوني از جمله شهر ماکو مي باشد و از مناطق مستعد براي حرکات توده اي از جمله زمين لغزش، ريزش، جريان هاي واريزه اي و روانه هاي گلي مي باشد.