اعمالی وجود دارد که انسان را دائم در بهشت نگه دارد؟

پرسش و پاسخ؛

بعضی اعمال هست که از طرف معصومین ـ علیهم السلام ـ پاداش آنها بهشت اعلام شده است مثلاً امام رضا ـ علیه السّلام ـ فرموده‎اند: «هر کسی که فاطمه دختر موسی بن جعفر (ع) را زیارت کند بهشت برای اوست. »[۵] ما اگر چنین اعمالی را انجام دادیم چون معصومین گفته‎اند به پاداش آن که بهشت باشد اطمینان داریم ولی این دلیل نمی‎شود که فکر کنیم هر کار خلافی را خواستیم می‎توانیم مرتکب شویم.

عقیق:پاسخ به سؤالات و شبهات موجود در جامعه از وظایف مراکز حوزوی و دینی است که این خبرگزاری در شماره های گوناگون به ارائه برخی از پرسش ها و شبهات و پاسخ های آن، برگرفته از «مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم» خواهد پرداخت.

- سؤال

آیا اعمالی وجود دارد که انسان را دائم در بهشت نگه دارد؟

- پاسخ

خداوند در قر آن کریم می فرماید: کسانی که ایمان آورده و عمل صالح انجام دهند به زودی آنها را وارد باغ‌هایی خواهیم کرد که در زیر آنها رودها جاری می‌باشد. آنها همیشه در آن خواهند بود، این وعده حق الهی است ...[۱]

بر اساس این آیه کریمه انسانی که به موجب داشتن ایمان وانجام  اعمال نیک وصالح لیاقت و شایستگی ورود به بهشت را پیدا می کند همین ورود به بهشت کافی خواهد بود که همیشه در  آن بماند. زیرا انسان پس از ورود به بهشت از آن خارج نمی شود تا ما نگران باشیم و به دنبال عملی بگردیم که ما را دائماً در بهشت نگه دارد. بلکه هر عملی که ما را وارد بهشت کند همان عمل ما را در بهشت دائماً نگه خواهد داشت، بنا بر این جاودانه ماندن در بهشت نیاز به عمل خاصی ندارد.

از این نکته نیز نباید غافل بود که یک انسان با انجام دادن چند عمل بهشتی نمی شود. بلکه برای انسان یک سری کارها واجب و یک سری کارها حرام است یعنی باید بعضی کارها را حتماً انجام دهد و بعضی دیگر را حتماً ترک کند.

وظیفه او انجام واجبات و ترک محرمات است که اگر چنین نکرد از مسیر اطاعت و بندگی خدا خارج شده و مرتکب عصیان شده است [۲]. خداوند نیز در قرآن در آنجا که پاداش را بیان می‎کند می‎گوید: کسانی که ایمان آوردند و اعمال صالح انجام دادند. [۳] نمی‎گوید یک عمل صالح یا دو تا، باید همه اعمال صالح را که مکلف به انجام آنها است انجام دهد. بنابراین با انجام یک کار خوب و ترک سایر واجبات نمی‎توان به بهشت رفت خداوند در مورد کسانی که اعمال صالح و ناصالح را با هم انجام داده‎اند می‎گوید: و گروهی دیگر به گناهان خود اعتراف کردند و اعمال صالح و ناصالحی را به هم آمیختند امید می‎رود که خداوند توبه آنها را بپذیرد خداوند غفور و رحیم است. »[۴] که از این آیه می‎فهمیم انجام اعمال صالح که در کنارش اعمال ناصالح را هم آورده باشیم به تنهایی کافی نیست بلکه به خاطر اعمال ناصالح مان مرتکب گناه شده‎ایم حالا که گناه کرده‎ایم اگر توبه کنیم خداوند انشاء‎الله توبه ما را می‎پذیرد و چنین امیدی به پذیرش توبه وجود دارد.

و نیز باید انجام وظایفش را ـ انجام واجبات و ترک محرمات ـ در تمام مدت تکلیف یعنی از دوران بلوغ تا پایان عمر تداوم بخشد چون هر زمان که وظیفه‎اش را انجام ندهد مرتکب گناه شده و از خط اطاعت خارج شده است بنابراین باید اولاً همه وظایف را انجام داد آن هم در تمام مدت تکلیف در این صورت است که در زمره کسانی قرار می‎گیریم که ایمان آورده و اعمال صالح (همه اعمال صالح را) انجام داده‎اند و باید به پاداش الهی که بهشت باشد امیدوار بود.

در آخر باید گفت بعضی اعمال هست که از طرف معصومین ـ علیهم السلام ـ پاداش آنها بهشت اعلام شده است مثلاً امام رضا ـ علیه السّلام ـ فرموده‎اند: «هر کسی که فاطمه دختر موسی بن جعفر (ع) را زیارت کند بهشت برای اوست. »[۵] ما اگر چنین اعمالی را انجام دادیم چون معصومین گفته‎اند به پاداش آن که بهشت باشد اطمینان داریم ولی این دلیل نمی‎شود که فکر کنیم هر کار خلافی را خواستیم می‎توانیم مرتکب شویم. چون ممکن است کار خلاف ما عمل ما را که پاداشش بهشت بود از بین ببرد در نتیجه به پاداش آن نرسیم و این گونه روایت که کم هم نیست بدان معنا است که اگر تمام شرائط همراه آن عمل باشد و موانعی همچون گناه صورت نگیرد استحقاق بهشت را برای عامل آن خواهد داشت خلاصه تا انسان در دنیاست در معرض امتحانها است و نمی‎تواند به چیزی مطمئن شود و خیالش راحت شود که بهشتی است.

بلکه همیشه باید بین خوف و رجاء باشد؛ خوف از این که نکند اعمال با شرائط صورت نگرفته است و مورد پذیرش پروردگار قرار نگیرد و رجاء و امید نسبت به رحمت الهی و این که او نسبت به مؤمنین رحیم و غفور است و از لغزش ها می گذرد.

----------------

معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:

۱. منازل الآخره، شیخ عباس قمی

۲. چهل حدیث، حدیث چهارده، امام خمینی (ره)

 ----------------

پی نوشت ها:

[۱] . نساء/ ۲۲

[۲] . ر. ک: راغب اصفهانی، معجم مفرد الفاظ قرآن، المکتبة الرضویه، ۱۳۹۲، ص ۳۴۹

[۳] . ر. ک: از باب نمونه به: بروج/ ۱۱، توبه/ ۱۰۲

[۴] . ر. ک: به همه ‌آیاتی که ایمان و اعمال صالح را در کنار هم قرار می‎دهد و بعد پاداش بهشت را بیان می‎‎کند مثل نساء/ ۱۲۲

[۵] . محدث قمی، سفینه البحار، چاپ اسوه، ج۷، ص ۱۲۵