مراسم آیینی «چهل منبر» در تاسوعا

آیین «چهل منبر» در کرمان

مردم کرمان در روزهای تاسوعا و عاشورای حسینی با برگزاری مراسمی به نام پرسه امام به عزاداری سید شهدا می پردازند و عده ای به نام بنی اسد با چهره پوشانده به صورت نمادین مراسم خاکسپاری و عزاداری برپا می کنند.

برگزاری مراسم «چهل منبر» در شبهای تاسوعا و عاشورا از جمله رسومات اختصاصی مردم کرمان در شبهای تاسوعا و عاشورای حسینی در ماه محرم برگزاری مراسم «چهل منبر» است. در این مراسم شیفتگان حضرت خامس آل عبا (ع) با در دست داشتن شمع و معمولا با پای برهنه به 40 مجلس عزاداری، حسینیه یا مسجد سر زده و در هر یک از این مکانها شمعی روشن می‌کنند. رنگ کردن گوسفند پرواری برای ذبح کردن و تهیه آبگوشت امام حسینی از دیگر مراسم ویژه کرمان است و در این مراسم عاشقان و شیفتگان اباعبدالله (ع) گوسفند را رنگ کرده و گاهی آن را در محله می‌گرداندند. آبگوشت امام حسینی که با انواع سبزیجات، حبوبات و خشک شده میوه‌جات تهیه می‌شود، بسیار خوشمزه بوده و طرفداران زیادی دارد.

مردم کرمان در شام غریبان امام حسین(ع) و اهل بیت سالار شهیدان در چهل تکیه و منبر به یاد شهدای عاشورا شمع روشن می کنند. «چهل منبر یکی از زیباترین و قدیمی ترین رسوم کرمانیها است که با نجواهای سوزناک و دل سوز خود را به واسطه امام حسین (ع) با خدای متعال در میان می گذارند. در این مراسم ارادتمندان به خاندان عصمت و طهارت با در دست داشتن شمع با پای برهنه به چهل مجلس عزاداری تکیه، حسینیه یا مسجد می آیند و در هر یک از این مکانها شمعی روشن می‌کنند. آنها در این آیین روزه سکوت می‌گیرند و صحبت نمی‌کنند».

شرکت‌کنندگان در این آیین، در طول برگزاری مراسم با حضور در چهل منبر مختلف، چهل حبه قند یا نقل را در این محلها به جای گذاشته و در منزل چهلم، برای ادای دین خود، قند و یا وسیله‌ای کوچک از این منزل برمی‌دارند.

در سالهای اخیر برخی از مردان نیز با پوشاندن صورت خود و گرفتن روزه‌ سکوت در آیین چهل منبر خرم آباد شرکت می‌کنند. ⁹

• منبع
• http://www.iichs.ir/s/596

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1. کلک، مقاله آیینهای سوگ محرم در لاهیجان، محمد رسول دریاگشت، سال 1375،  شماره 73-75 فروردین و خرداد 113-114.

2. سایت کلوب کام.

این مراسم به شماره 415 در تاریخ 6 دی ماه 1390 در فهرست آثار معنوی کشور به ثبت رسیده است.

3. سایت میراث فرهنگی ـ علی خوش تراش.

4. محمد بشرا، کتاب کادوس، مقاله « نگاهی به سوگواری محرم در شهر لاهیجان»، نگارش افشین پرتو و علیرضا کشوردوست، تهران، انتشارات معلم، 1375، ص 145-146.

5. سایت میراث فرهنگی.

6. سایت گرگان ـ چهل منبر گرگان.

7. اینترنت ـ سایت عبید شاکی.

8. روزنامه جام جم، شماره 3292 به تاریخ 13/9/90 ص 15.

9. سایت عبید شاکی (پیشین).