متن کامل: معماری صخره ای بی بی کند
شاهین دژ (صایین قالا) در شمال غرب ایران و جنوب آذربایجان غربی قرار گرفته و با برخورداری از جاذبه های طبیعی و تاریخی، پذیرای گردشگران و میهمانان است. در این میان غار دست کند بی بی کند که متعلق به هزاره اول قبل از میلاد است بعنوان یکی از مکانهای پربازدید مورد توجه قرار دارد.
این غار قدیمی و دست کند با فاصله تقریبی شانزده کیلومتر از شاهین دژ واقع شده است؛ زمان ساخت آن معلوم نیست و اهالی منطقه تاریخ ساخت آن را به مربوط به سه هزار تا سه هزار و پانصد سال قبل نسبت می دهند. مجموعه صخره‌ای بی بی کند با اتاقهای کنده شده در داخل کوه چشم اندازی بسیار زیبایی برای بازدیدکنندگان به نمایش می گذارد. اتاقهای تو درتو، راهروهای باریک و پله های گوناگون از ویژگیهای آن بشمار می رود.
درون اتاقها به خوبی کنده شده و دارای تعداد زیادی تاقچه، نورگیر، ورودی و سکو است. ستونهای کنده شده از سنگ در قسمت جلوی دخمه می باشد که با ظرافت خاصی کنده کاری شده و به آن شکل داده شده است. اتاق سنگی چهارگوش و جداگانه ای که با دیگر آثار صخره ای مجموعه ارتباط ندارد نیز در این بخش وجود دارد که به خوبی کنده شده، هرچند تعیین کاربری این اتاق و به طورکلی مجموعه بسیار دشوار است ولی به خوبی می توان از شکل و شمایل اتاقها به این نتیجه رسید که بیشتر کاشانه یا پناهگاهی برای مردمان منطقه در هزارۀ نخست پیش از میلاد بوده و شاید بخشهایی از آن نیز به عنوان گوردخمه مورد استفاده قرار گرفته است. چه بسا در دوران بعد نیز به شکلهای گوناگون از آن استفاده شده است.
این دست کند در سه طبقه از کف زمین ساخته شده و داری ورودی بزرگی شبیه به ایوان است، نکته جالب درباره این ایوان وجود چشمه آب خنکی است که از بالای کوه و با استفاده از آبراه به این ایوان هدایت شده است. در اتاق بالای ان شواهدی از وجود نوعی نیایشگاه نیز وجود دارد.
نکتۀ ناراحت کننده در مورد آثار صخره ای بی بی کند فراوانی یادگاری نویسی است که دل هر عاشق آثار فرهنگی را به درد می آورد.
جاذبه های گردشگری شاهین دژ
از بناهای تاریخی و دیدنی شهرستان شاهین دژ می توان به مجموعه صخره ای بی بی کند، آبشار اوزان، حجاری صخره ای سماقان، کتیبه تاریخی قپان و حمام قپان، دیواره اورارتویی جوشاطو اشاره کرد.
مسیر دسترسی
این دست کند در روستای بی بی کند از دهستان محمودآباد بخش مرکزی، شهرستان شاهین دژ، آذربایجان غربی قرار دارد. با توجه به طبیعت زیبای اطراف دخمه از این مکان مناطق دیدنی شهرستان شاهین دژ بشمار می آید ولی بعلت مسافت زیاد و شوسه و مالرو بودن مسیر عده کمی از این بنای تاریخی قدیمی دیدن می کنند. روستائیان بی بی کند به آن غار فرهاد می گویند.
منابع:
orumiyeh.isna.ir
fa.wikipedia.org
wikimapia.org
55online.ir
irna.ir